İçeriğe atla

Eyalet altı şehir

Çin Halk Cumhuriyeti'nin eyalet altı idari bölümleri

Eyalet altı şehir (Çince: 副省级城市; pinyin: fù shĕng jí chéng shì), Çin'in ekonomi ve hukuk açısından bağımsız yönetilen il düzeyi şehirdir.

Eyalet altı şehirler, il düzeyi şehirlere benzer bir şekilde genellikle bir şehir merkezi ile çevresinde daha küçük şehirler, kasabalar ve köyleri içeren kırsal bir alandan oluşurlar. Eyalet altı şehirler, eyalet düzeyindeki idari bölümler olan doğrudan yönetilen şehirler ile diğer il düzeyi idari bölümler arasında yer alırlar. Bir eyalet altı şehrin belediye başkanı bir eyaletin vali yardımcılığına denk gelmektedir.

Eyalet altı şehirler listesi

16 şehir 25 Şubat 1994 tarihinde Çin Komünist Partisi Örgütlenme Dairesi tarafından eyalet altı şehir olarak adlandırıldı.[1] 1997 yılında Çongçing'in doğrudan yönetilen şehir statüsü almasıyla günümüzde Çin Halk Cumhuriyeti'nde 15 adet eyalet altı şehir bulunmaktadır.[2]

Adı Hanzi PinyinEyaletKısaltma Bölge Nüfus (2010) Belirlenme tarihi
ÇangçunÇince长春市Chángchūn JilinÇinceKuzeydoğu7,677,089 1989-02-11
ÇengduÇince成都Chéngdū Sichuan ÇinceGüneybatı14,047,625 1989-02-11
DalianÇince大连市Dàlián LiaoningÇinceKuzeydoğu6,690,432 1984-07-13
GuangzhouÇince广州市Guǎngzhōu GuangdongÇinceGüney Orta 12,700,800 1984-10-05
HangzhouÇince杭州市Hángzhōu ZhejiangÇinceDoğu8,700,400 1994-02-25
HarbinÇince哈尔滨市Hāěrbīn HeilongjiangÇinceKuzeydoğu10,635,971 1984-10-05
JinanÇince济南市Jǐnán Shandong ÇinceDoğu6,814,000 1994-02-25
NankinÇince南京市Nánjīng JiangsuÇinceDoğu8,001,680 1989-02-11
NingboÇince宁波市Níngbō ZhejiangÇinceDoğu7,605,689 1987-02-24
Qingdao Çince青岛市Qīngdǎo Shandong ÇinceDoğu8,715,100 1986-10-15
Shenyang Çince沈阳市Shěnyáng LiaoningÇinceKuzeydoğu8,106,171 1984-07-11
ShenzhenÇince深圳市Shēnzhèn GuangdongÇinceGüney Orta 10,357,938 1988-10-03
VuhanÇince汉武市Wǔhàn HubeiÇinceGüney Orta 9,785,392 1984-05-21
XiamenÇince厦门市Xiàmén FujianÇinceDoğu3,531,347 1988-04-18
Xi'an Çince西安市Xī'ān Shaanxi ÇinceKuzeybatı8,467,837 1984-10-05

Bununla birlikte Şanghay'a bağlı Pudong ve Tientsin'e bağlı Binhai yeni bölgeleri ile Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne bağlı İli Kazak Özerk İli de eyalet altı bölge statüsüne sahiptirler. Yine Sincan Üretim ve İnşaat Kolordusu da eyalet altı şehir yetkilerine sahiptir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "中央机构编制委员会印发《关于副省级市若干问题的意见》的通知. 中编发[1995]5号" (Çince). 豆丁网. 19 Şubat 1995. 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2016. 
  2. ^ Basitleştirilmiş Çince: 薛宏莉 (7 Mayıs 2008). "15个副省级城市中 哈尔滨市房价涨幅排列第五名". Basitleştirilmiş Çince: 哈尔滨地产 (Çince). Sohu. 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nankin</span> çinin Jiangsu Eyaletinin başkenti, Çin Cumhuriyetinin ve Çinin Ming hanedanlığının eski başkenti

Nankin ya da Nanjing, Çin'in Jiangsu eyaletinin başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Vuhan</span> Çinin Hubei eyaletindeki büyük şehir

Vuhan veya Wuhan, Çin Halk Cumhuriyeti'nin Hubei eyaletine bağlı bir eyalet altı şehirdir. Hubei'nin yönetim merkezi ve en büyük şehridir. Çin'in en büyük metropollerinden biri olup "Ulusal Merkezi Şehir" olarak kılınmıştır. Merkez Çin'in en büyük şehri olmanın yanı sıra bu bölgenin siyasi, ekonomik, finansal, ticari, lojistik, bilim, teknoloji, kültürel, eğitim, ulaşım ve iletişim merkezidir. 2020 yılı itibarıyla nüfus açısından Dünya'nın en büyük 42. metropolü olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çingdao</span> Şantung, Çinde il düzeyinde şehir

Qingdao (Çince: 青島 / 青岛, pinyin:

Çin'in büyük nüfusu ve yüzölçümü nedeniyle idarî bölümleri antik çağlardan beri çeşitli düzeylere ayrılmıştır. Çin'in anayasasına göre üç de jure idarî bölüm olmasına rağmen günümüzde beş de facto idarî bölüm bulunmaktadır: eyalet, il, ilçe, belde ve köy.

<span class="mw-page-title-main">Tarbagatay (il)</span>

Tarbagatay İli, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinin kuzeyinde İli Kazak Özerk İli toprakları içinde bir ildir.

<span class="mw-page-title-main">Kumul (il)</span>

Kumul İli ya da Hami, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinin doğusunda, bir ildir. Yönetim merkezi Kumul (Hami)'dir.

Çin'in eyaletleri, Çin'in en üst düzey idari bölümleridir. Toplam 34 adet eyalet düzeyi bölüm bulunmakta olup bunlardan 23'ü eyalet, dördü doğrudan yönetilen şehir, beşi özerk bölge ve ikisi özel idarî bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Nanyang</span>

Nanyang, Çin'in Henan eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehir, güneydoğuda Xinyang, doğuda Zhumadian, kuzeydoğuda Pingdingshan, kuzeyde Luoyang, kuzeybatıda Sanmenxia il düzeyi şehirleri ile batıda Shanxi ve güneyde Hubei eyaletleri ile komşudur. Yüzölçümü 26,508.69 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 10,263,660'tır.

<span class="mw-page-title-main">Huludao</span>

Huludao, Çin'in Liaoning eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehir, kuzeyde Chaoyang ve doğuda Jinzhou il düzeyi şehirleri ile batıda Hebei eyaleti komşudur. Yüzölçümü 10,375 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 2,623,541'dir. Huludao, Jinzhou ile birlikte Liaoxi Koridoru'nda yer alan iki ana şehirden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Mianyang</span>

Mianyang, Çin'in Sichuan eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehir, güneyde Suining, kuzeydoğuda Guangyuan, doğuda Nanchong ve batıda Deyang il düzeyi şehirleri, kuzeybatıda Garzê Tibet Özerk İli ile kuzeyde Gansu eyaleti ile komşudur. Yüzölçümü 20,281 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 4,613,871'dir.

<span class="mw-page-title-main">Tonghua</span>

Tonghua, Çin'in Jilin eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehir, kuzeyde Jilin, doğuda Baishan ve kuzeybatıda Liaoyuan il düzeyi şehirleri ile batıda Liaoning eyaleti ve güneyde Kuzey Kore ile komşudur. Yüzölçümü 15,608 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 2,324,439'dur.

<span class="mw-page-title-main">Beitun</span>

Beitun, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde bulunan bir şehirdir. Şehir coğrafi olarak Hotan ilinde İrtiş Nehri'nin kıyısında yer almakta olup doğrudan Sincan Uygur Özerk Bölgesi yönetimi altındadır. Yüzölçümü 910.5 km² olan şehrin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 76.300'dür.

<span class="mw-page-title-main">Kurumkaş</span> Çinin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde bulunan bir şehir

Kurumkaş, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde bulunan bir şehirdir. Şehir coğrafi olarak Hotan ilinde Hotan'dan 78 km uzaklıkta yer almakta olup doğrudan Sincan Uygur Özerk Bölgesi yönetimi altındadır. Yüzölçümü 687.13 km² olan şehrin nüfusu 2016 yılı itibarı ile 47,500'dür.

<span class="mw-page-title-main">Koşöküz</span> Çinin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde bulunan bir şehir

Koşöküz, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde bulunan bir şehirdir. Şehir coğrafi olarak Bortala'nın 30 km doğusunda ve Kazakistan sınırının 50 km güneybatısında yer almakta olup doğrudan Sincan Uygur Özerk Bölgesi yönetimi altındadır. Yüzölçümü 742.18 km² olan şehrin nüfusu 53,800'dür.

<span class="mw-page-title-main">İlçe düzeyi şehir</span>

İlçe düzeyi şehir, Çin'in ilçe düzeyi idari bölümleridir. İlçe düzeyindeki şehirler genellikle il düzeyi idari bölümler tarafından yönetilir, ancak bazıları doğrudan eyalet düzeyindeki idari bölümlere bağlıdırlar.

<span class="mw-page-title-main">Çin'in doğrudan yönetilen şehirleri</span>

Doğrudan yönetilen şehir, Çin'in eyalet düzeyi idari bölümleri ve en üst düzey şehirler için kullanılan bir tanımdır. İlçe düzeyindeki şehirler genellikle il düzeyi idari bölümler tarafından yönetilir, ancak bazıları doğrudan eyalet düzeyindeki idari bölümlere bağlıdırlar.

<span class="mw-page-title-main">Çin'in ilçeleri</span> Çinin üçüncü düzey idari bölümler

Çin Halk Cumhuriyeti'nin ilçeleri, Çin'in üçüncü düzey idari bölümleridir. Hainan ve doğrudan yönetilen şehirler ise doğrudan ilçelere ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Hebei</span>

Hebei (Çince: 河北; pinyin: Héběi, Çin'in Kuzey Çin bölgesinde bulunan bir eyalet. Eyalet isminin "jì" şeklinde kısaltılması, eski Han Hanedanı'na ait Ji Eyaleti 'nden alınır. Ji Eyaleti, günümüz güney Hebei'in üstünde bulunurdu. "Hebei" isminin tam anlamı "ırmağın kuzeyi". Bu, eyaletin Sarı Irmak 'ın kuzeyinde yer almasından dolayıdır.

Çin Kazakları, Çin'de gündelik kullanımda "Hāsākè zú" terimi kullanılır, Çin Halk Cumhuriyeti Devleti'nin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. 2010 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre, tüm Çin anakarası çapında 1,46 milyonu aşan etnik Kazak vardır. Çin Kazakları ağırlıklı olarak Kuzeybatı Çin'de yaşar ve Çin'in en büyük 17. etnik grubunu teşkil ederler. Çin Kazaklarının yüzde 90'ından fazlası Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşar, ancak Kansu Eyaleti'nde de Kazak yerleşimleri vardır. Tarihî olarak Çinghay Eyaleti'nde de Kazak yerleşimleri vardı, fakat Haziran 1984'te burada yaşayan Kazakların büyük çoğunluğu Sincan'a geri taşındı.

Bu listenin kapsamı iller, özerk bölgeler, belediyeler ve özel idare bölgeleri gibi birinci kademe idari bölümlerin başkent’leri ile sınırlıdır. Ayrıca bir eyalet tarafından yönetilen ancak birçok yönden bir ilden bağımsız olarak yönetilen eyalet altı şehirleri de içerir.