İçeriğe atla

Eyüp Sabri Akgöl

Eyüp Sabri
19 Ağustos 1950 tarihli Akşam gazetesinde Eyüp Sabri Akgöl'ün cenazesi.

Eyüp Sabri Akgöl, (ya da Ohrili Eyüp Sabri) (d. 1876, Ohri - ö. 16 Ağustos 1950, İstanbul), Türk asker, siyasetçi.

İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin kurucularından, II. Meşrutiyet'in ilanına yol açan ayaklanmanın önderlerindendir. 1. dönem TBMM Eskişehir, V., VI., VII. dönem TBMM Çorum ve VII. dönem TBMM Erzurum milletvekili. İzmir Suikastı sanıklarındandır.

Yaşamı

1894 yılında Harp Okulu’nu bitirdi Dördüncü Ordu emrinde Balkanlar'da çete savaşlarına katıldı. İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin kurucuları arasında yer aldı. Padişah Abdülhamid'e karşı komutanı olduğu Ohri Redif Taburu ve Resne Tabur Komutanı Niyazi Bey ile ayaklandı. 23 Temmuz 1908’de Müşir Tatar Osman Paşa’yı, Manastır’daki karargâhını basarak Ohri’ye götürdü. 13 Nisan 1909'da 31 Mart Olayı'nı bastırmak için Selanik'ten İstanbul'a gelen Hareket Ordusu'nda yer aldı. 10 Mayıs 1910’da ordudan istifa etti. İttihat ve Terakki’nin genel merkez üyeliğine seçildi.

1914’te Teşkilât-ı Mahsusa görevlisi olarak gönderildiği Rumeli’de Fransızlar tarafından tutuklanıp Malta'ya götürüldü. Serbest bırakılınca Eskişehir’e yerleşti. Birinci TBMM’ye Eskişehir milletvekili olarak seçildi. Çocuk Esirgeme Kurumu'nun kurucularından birisi oldu.

Ohrili Eyüp Sabri Bey'in Şişli Abide-i Hürriyet'teki mezarı

Yeşil ordu cemiyeti’nin kurucuları arasında yer aldı. 1923’te Meclis dışında kaldı. 1926’da Atatürk’e karşı düzenlenen İzmir Suikastı’yla ilgili olarak bir kısım eski İttihatçılarla birlikte İstiklal Mahkemesi’nde yargılandıysa da suçsuz bulundu.

Akgöl soyadını alan Eyüp Sabri Bey, 1935-1950 arasında V., VI., VII. dönemde Çorum ve VII. dönem ve VIII. dönem Erzurum TBMM milletvekili olarak Meclis’te yer aldı.

Bir kısım anılarını, “Bir Esirin Hatıraları”, “Gaziantep’te İngiliz Tecavüzünün Başlangıcı ve Türk Üserâsına Zulüm ve İşkenceler” adıyla yayımladı.

16 Ağustos 1950'de İstanbul'da öldü. Abide-i Hürriyet'in arkasındaki Atıf Kamçıl'ın mezarının yanına defnedildi.

Eyüp Sabri Akgöl'ün hayatı Yavuz Selim Kaya tarafından "Hürriyet Kahramanı Ohrili Eyüp Sabri Akgöl" adıyla kitaplaştırılmıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Emin Yurdakul</span> Türk şair ve milletvekili

Mehmet Emin Yurdakul, Türk şair ve milletvekili. "Türk Şairi", “Millî Şair” olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Refet Bele</span> Türk asker ve siyasetçi

İbrahim Refet Bele, Türk asker ve siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan ilk beş generalden birisidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Vasıf Karakol</span>

Mustafa Vasıf Karakol, , Türk asker ve siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Ali Fuat Cebesoy</span> 6. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Ali Fuat Cebesoy, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ohri</span>

Ohri, yaklaşık 42.000 kişilik nüfusu ile Kuzey Makedonya'nın en büyük sekizinci kentidir. İçinde bulunduğu eş isimli belediyenin idari koltuğudur ve ülkenin güneybatısında, Ohri Gölü'nün kenarında, Arnavutluk sınırına gayet yakın bir konumda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doktor Nâzım</span> Türk doktor, siyasetçi ve bürokrat

Doktor Nâzım veya Selanikli Mehmed Nazım Bey, Türk siyasetçi, hekim, 22 Temmuz 1918-8 Ekim 1918 arası Maârif Nazırı ve 1915-16 dönemi Fenerbahçe SK fahri başkanı. İttihat Terakki Cemiyeti'nin kurucu liderlerinden ve Jön Türk Devrimi'nin öncü isimlerindendir. Askeri Tıbbiye'de okuduğu dönemlerde, daha sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'nun bir dönemine hükmedecek İttihat Terakki Fırkası'nın ve Teşkîlât-ı Mahsûsa'nın kurulmasında, örgütlendirilmesinde ve Osmanlı toplumunda büyük bir dönüşüm sağlayan meşrutiyetin yeniden ilanında oldukça önemli rol almış birkaç yöneticisi arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Suikastı</span> Atatürkün hedeflendiği 1926 tarihli suikast planı

İzmir Suikastı, Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa'ya 14 Haziran 1926 tarihinde, İzmir'de yapılması planlanan suikast girişimidir. Aralarında eski bakanlar, milletvekilleri ve valiler de bulunan bir grup tarafından planlanmış ancak hayata geçirilmeden engellenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Sabri Toprak</span> Türk siyasetçi ve diplomat

Mehmet Sabri Toprak, Türk Bürokrat, eski Tarım Bakanı ve Fenerbahçe Spor Kulübü'nün 10. başkanıdır.

İsmet Eker,, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Münir Çağıl</span> Osmanlı ve Türk siyasetçi

Mehmet Münir Çağıl, Türk devlet adamı, milletvekili, hukukçu ve vakıflar uzmanı.

<span class="mw-page-title-main">Feridun Fikri Düşünsel</span>

Feridun Fikri Düşünsel, Türk hukukçu ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Cantekin</span>

Mustafa Cantekin,, Türk doktor ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Resne</span>

Resne Kuzey Makedonya’da Manastır ile Ohri arasında yer alan bir kasaba ve belediye merkezidir. Ülkenin güneybatı kesiminde yer alan Resne, elma üretimi ile oldukça meşhurdur.

<span class="mw-page-title-main">Halil Menteşe</span>

Halil Menteşe, Osmanlı Devleti'nin son yıllarında Hariciye Nazırı ve Meclis-i Mebusan başkanı olarak, Cumhuriyet döneminde IV. ve V. dönem bağımsız İzmir milletvekili olarak görev yapmış bir siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Şükrü Oğuz</span> Millî Mücadele kahramanı, Türk siyasetçi ve asker

Ahmet Şükrü Oğuz, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Necati Kurtuluş</span>

Necati Kurtuluş, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Atıf Kamçıl</span> Türk asker ve siyasetçi

Atıf Kamçıl, Türk asker ve siyasetçi.

Yusuf Başkaya, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Sami Kızıldoğan</span>

Hüsrev Sami Kızıldoğan, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Jön Türk Devrimi</span> 1908 yılında Osmanlı İmparatorluğunda anayasal yönetimin yeniden tesis edilmesi

Jön Türk Devrimi, Temmuz 1908 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu'nda Padişah II. Abdülhamid yönetiminin sona ermesi ve Meşrutiyet'in yeniden ilanı talebiyle gerçekleşen devrimdir. Devrimin ardından 24 Temmuz 1908'de II. Abdülhamid tarafından İkinci Meşrutiyet yeniden ilân edildi.