İçeriğe atla

Exploit

Exploit (İngilizceto exploit - sömürmek), bir bilgisayar programı veya betiktir, bilgisayar programlarında bulunan zayıflık veya hatalar için kullanılır.[1]

Sınıflandırma

Exploitleri sınıflandırmanın birkaç yöntemi vardır. En yaygın olanı, sömürünün savunmasız yazılımla nasıl iletişim kurduğudur.

Uzaktan exploit (İngilizceremote exploit), bir ağ üzerinde çalışır ve güvenlik açığından etkilenen sisteme önceden erişim olmaksızın güvenlik açığından yararlanır.

Yerel exploit (İngilizcelocal exploit), güvenlik açığı bulunan sisteme önceden erişim gerektirir ve genellikle, exploiti çalıştıran kişinin ayrıcalıklarını sistem yöneticisi tarafından verilenlerin ötesinde artırır. İstemci uygulamalarına yönelik, uygulamayla erişildiğinde bir exploit gönderen değiştirilmiş sunuculardan oluşan exploitler de mevcuttur. İstemci uygulamalarına karşı yaygın bir exploitten yararlanma biçimi, tarayıcı açıklarından yararlanmaktır.

İstemci uygulamalarına yönelik exploitler ayrıca kullanıcı ile bir miktar etkileşim gerektirebilir ve bu nedenle sosyal mühendislik yöntemiyle birlikte kullanılabilir. Başka bir sınıflandırma, savunmasız sisteme yönelik yapılan eylemdir; yetkisiz veri erişimi, rastgele kod yürütme ve servis reddi bunlara örnektir.

Çoğu exploit, bir bilgisayar sisteminde süper kullanıcı düzeyinde erişim sağlamak için tasarlanmıştır. Bununla birlikte, önce düşük seviye erişim elde etmek, ardından en yüksek yönetim seviyesine ulaşana kadar ayrıcalıkları art arda yükseltmek için birkaç exploit kullanmak da mümkündür.

Bir exploit, etkilenen yazılımın geliştiricilerine bildirildikten sonra, güvenlik açığı genellikle bir yama aracılığıyla giderilir ve exploit kullanılamaz hâle gelir. Bazı siyah şapkalı bilgisayar korsanlarının yanı sıra askerî veya istihbarat teşkilatları korsanlarının exploitlerini yayınlamamalarının, onları gizli tutmalarının nedeni budur.

Herkes tarafından bilinmeyen, ancak onları bilen ve geliştiren kişiler tarafından bilinmeyen açıklar, sıfır gün açıkları olarak adlandırılır.

Türler

Exploitler, yerel/uzak olup olmadıklarına ve exploitin çalıştırılmasının sonucuna göre, yaygın olarak sömürdükleri güvenlik açığı türüne göre sınıflandırılır ve adlandırılır.[2][3]

Sıfır tıklama (Zero-click)

Sıfır tıklama saldırısı, çalışması için hiçbir kullanıcı etkileşimi gerektirmeyen, yani hiçbir tuşa basma veya fare tıklaması gerektirmeyen exploittir.[4] 2021'de keşfedilen FORCEDENTRY, sıfır tıklama saldırısına bir örnektir.[5][6]

Pivoting

Pivoting, güvenlik duvarı yapılandırmaları gibi tüm makinelere doğrudan erişimi engelleyebilecek kısıtlamalardan kaçınmak için aynı ağdaki diğer sistemlere saldırmak için güvenliği ihlal edilmiş sistemi kullanan penetrasyon test cihazları tarafından kullanılan bir yöntemdir. Örneğin, bir saldırgan şirket ağındaki bir web sunucusunun güvenliğini ihlal ederse, saldırgan ağdaki diğer sistemlere saldırmak için güvenliği ihlal edilmiş web sunucusunu kullanabilir. Bu tür saldırılara genellikle çok katmanlı saldırılar (İngilizcemulti-layered attacks) denir.

Pivoting, genellikle bir ağ altyapısının bir kısmına sızarak (örneğin, savunmasız bir yazıcı) ve bunlara saldırmak için bağlı diğer cihazları bulmak için bir tarayıcı kullanarak yapılır. Bir saldırgan, savunmasız bir ağ parçasına saldırarak, bir ağın çoğuna veya tamamına bulaşabilir ve tam kontrol elde edebilir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "exploit - Definition". www.trendmicro.com. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  2. ^ "Offensive Security's Exploit Database Archive". www.exploit-db.com (İngilizce). 22 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  3. ^ "Vulnerability & Exploit Database". Rapid7 (İngilizce). 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  4. ^ Newman, Lily Hay. "Sneaky Zero-Click Attacks Are a Hidden Menace". Wired (İngilizce). ISSN 1059-1028. 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  5. ^ Newman, Lily Hay. "The Stealthy iPhone Hacks That Apple Still Can't Stop". Wired (İngilizce). ISSN 1059-1028. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  6. ^ "A new NSO zero-click attack evades Apple's iPhone security protections, says Citizen Lab". TechCrunch (İngilizce). 24 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sunucu (bilişim)</span> bilgisayar ağlarında, diğer ağ bileşenlerinin (kullanıcıların) erişebileceği, kullanımına ve/veya paylaşımına açık kaynakları barındıran bilgisayar birimi

Sunucu, bilişim alanında "istemci" denilen diğer program ve cihazlara çeşitli işlevler sunan bilgisayar donanımları veya yazılımlarıdır. Bu mimariye istemci-sunucu modeli denir. Sunucular, istemciler arasında veri veya kaynak paylaşımı, bir istemci için hesaplama yapma gibi çeşitli işlevleri yerine getirebilirler. Bu işlevlere genellikle "servis" veya "hizmet" denir. Tek bir sunucu çok sayıda istemciye hizmet verebilir, tek bir istemci de çok sayıda sunucudan hizmet alabilir. İstemci ve sunucu aynı cihaz üzerinde çalışabileceği gibi, istemci ağ üzerinden farklı bir cihazdaki sunucuya da bağlanabilir. Tipik sunucular arasında veritabanı sunucuları, dosya sunucuları, e-posta sunucuları, yazdırma sunucuları, web sunucuları, oyun sunucuları ve uygulama sunucuları sayılabilir.

İstemci, Bir ağ üzerinde, sunucu bilgisayarlardan hizmet alan kullanıcı bilgisayarlarıdır. Bilgiye erişim yetkileri sunucu tarafından belirlenir.

Telnet, Internet ağı üzerindeki çok kullanıcılı bir makineye uzaktaki başka bir makineden bağlanmak için geliştirilen bir TCP/IP protokolü ve bu işi yapan programlara verilen genel isimdir. Telnet iki bileşenden oluşur: (1) iki tarafın nasıl iletişim kuracağını belirleyen protokolün kendisi ve (2) hizmeti sağlayan yazılım uygulaması.Kullanıcı verileri, İletim Kontrol Protokolü (TCP) üzerinden 8 bitlik bayt yönlendirmeli bir veri bağlantısında Telnet kontrol bilgisi ile bant içi serpiştirilir. Telnet, 1969'da RFC 15 ile başlayarak geliştirildi, RFC 855'te genişletildi ve ilk İnternet standartlarından biri olan İnternet Mühendisliği Görev Gücü (IETF) İnternet Standardı STD 8 olarak standartlaştırıldı. encryption sağlayan bazı Telnet eklentileri geliştirilmiştir. Bağlanılan makineye girebilmek (login) için orada bir kullanıcı isminizin (İng:username) ve bağlantının gerçekleşebilmesi için bir telnet erişim programınızın olması gereklidir. Fakat bazı kütüphane ve herkese açık telnet bazlı web servisleri, bağlantı sırasında kullanıcı ismi (numarası) istemeyebilirler; ya da, kullanıcı isim ve parola olarak ne yazmanız gerektiği bağlandığınızda otomatik olarak karşınıza çıkar. Telnet, BBS sistemlere İnternet üzerinden erişimde günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. Telnet erişim programları, günümüzdeki işletim sistemlerinin çoğunda işletim sistemi ile birlikte gelmektedir. Çok kullanıcılı işletim sistemleri genellikle kullanıcılara metin tabanlı bir arayüz sunar ve bu sistemlerde tüm işlemler klavye vasıtası ile komut isteminden gerçekleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Sanal özel ağ</span> Uzaktan erişim yoluyla farklı ağlara bağlanmayı sağlayan internet teknolojisi

Sanal özel ağ ya da VPN, uzaktan erişim yoluyla farklı ağlara bağlanmayı sağlayan internet teknolojisidir. VPN sanal bir ağ uzantısı oluşturduğu için, VPN kullanarak ağa bağlanan bir cihaz, fiziksel olarak bağlıymış gibi o ağ üzerinden veri alışverişinde bulunabilir. Kısacası Virtual Private Network (VPN), internet ya da başka bir açık ağ üzerinden özel bir ağa bağlanmayı sağlayan bir bağlantı çeşididir. VPN üzerinden bir ağa bağlanan kişi, o ağın fonksiyonel, güvenlik ve yönetim özelliklerini kullanmaya da devam eder. VPN'in en önemli iki uygulaması OpenVPN ve IPsec'dir.

<span class="mw-page-title-main">DHCP</span>

DHCP, ağda bulunan her bir bilgisayarın IP adresi, alt ağ maskesi, varsayılan ağ geçidi ve DNS sunucuları gibi ağ bağlantısı ayarlarının otomatik olarak atamasını sağlar. Bu sayede ağ yöneticileri, ağdaki her bir bilgisayarın IP adresi ve diğer ağ bağlantısı ayarlarını elle girerek zaman kaybetmek yerine, DHCP sunucusu üzerinden bu bilgileri otomatik olarak atayarak daha verimli ve güvenilir bir ağ yönetimi yapabilirler. Bu sayede sistem yönetim işlemi de kolaylaşmış olur. Ayrıca UDP, TCP'ye dayalı herhangi bir iletişim protokolünün ve DNS, NTP gibi ağ hizmetlerinin kullanımına olanak sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Vekil sunucu</span>

Vekil sunucu veya yetkili sunucu, İnternet'e erişim sırasında kullanılan bir ara sunucudur. Bu durumda, örneğin bir ağ sayfasına erişim sırasında doğrudan bağlantı yerine:

<span class="mw-page-title-main">İstemci-sunucu</span>

İstemci-sunucu, istemciyi sunucudan ayıran bir ağ mimarisidir. Her bir istemci yazılımı, sunucuya ya da uygulama sunucusuna isteklerini (request) gönderir.

<span class="mw-page-title-main">Peer-to-peer</span> Yazılım

Peer-to-peer ya da P2P olarak tanımlanır. Peer eş, denk demektir. İki veya daha fazla istemci arasında veri paylaşmak için kullanılan bir ağ protokolüdür.

<span class="mw-page-title-main">World Wide Web</span> internet kullanarak ulaşılan, birbirine bağlı belgelerden oluşan küresel sistem

World Wide Web, Dünya Çapında Ağ (kısaca WWW veya Web), İnternet üzerinde yayınlanan birbirleriyle bağlantılı hiper-metin dokümanlarından oluşan bir bilgi sistemidir. Bu dokümanların her birine Web sayfası adı verilir ve Web sayfalarına İnternet kullanıcısının bilgisayarında çalışan Web tarayıcısı adı verilen bilgisayar programları aracılığıyla erişilir. Web sayfalarında metin, imaj, video ve diğer multimedya ögeleri bulunabilir ve diğer bağlantı ya da link adı verilen hiper-bağlantılar ile başka Web sayfalarına geçiş yapılabilir.

Honeyd, kullanıcıların, bir bilgisayar ağında birden fazla sanal konak oluşturmasına ve koşturmasına izin veren açık kaynak kodlu bir bilgisayar programıdır. Bu sanal konaklar, üzerinde farklı birçok taklit sunucular çalışacak şekilde yapılandırılabilirler, sonsuz sayıda bilgisayar ağı yapılandırmasının simule edilebilmesini sağlarlar. Honeyd ilk olarak, profesyoneller ve güvenlik meraklıları tarafından bilgisayar güvenliği alanında kullanıldı ve Knoppix tabanlı bir Linux canlı CD dağıtımı olan Knoppix STD 'de yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Bulut bilişim</span> internet tabanlı bilişim hizmeti

Bulut bilişim, bilgisayarlar ve diğer cihazlar için, istendiği zaman kullanılabilen ve kullanıcılar arasında paylaşılan bilgisayar kaynakları sağlayan, internet tabanlı bilişim hizmetlerinin genel adıdır. Bulut bilişim bu yönüyle bir ürün değil, hizmettir; temel kaynaktaki yazılım ve bilgilerin paylaşımı sağlanarak, mevcut bilişim hizmetinin; bilgisayarlar ve diğer aygıtlardan elektrik dağıtıcılarına benzer bir biçimde bilişim ağı üzerinden kullanılmasıdır.

DNS spoofing diğer adıyla DNS önbellek zehirlenmesi, Alan Adı Sistemi verisini bozarak, DNS çözümleme önbelleğine bozuk verinin yerleştirildiği bir bilgisayar güvenliği saldırısıdır. Ad sunucusunun yanlış sonuç dönmesini sağlar, örneğin IP adresi. Böylece saldırgan, trafiği kendi bilgisayarına yönlendirebilir.

Diyaloguer (ingilizce) olarak da bilinen, ağ işletim sistemi, bir sunucu üzerinde çalışan ve verileri, kullanıcıları,grupları, güvenliği, uygulamaları ve ağ üzerinde koşan diğer çoğu ağ işlevlerinin yönetilmesine olanak sağlayan bir yazılımdır. Ağ işletim sistemleri, bir ağ içerisinde bulunan bilgisayarların ağ içerisindeki diğer bilgisayarlarla yazıcı paylaşımı, ortak dosya sisteminin ve veritabanının paylaşımı, uygulama paylaşımı gibi işlevleri yerine getirmek için tasarlanmıştır. En popüler olanları Novell NetWare, Linux, Windows Server 2003, Mac OS X tir.

<span class="mw-page-title-main">IEEE 802.1X</span>

IEEE 802.1x, bağlantı noktası tabanlı ağ erişim kontrolü için kullanılan bir standarttır ve 802.1 protokol grubunun bir parçasıdır. Bir kablolu (LAN) veya kablosuz (WLAN) ağa dahil olmak isteyen istemci cihazlara kimlik doğrulama mekanizması sağlar.

Mobil güvenlik ya da mobil telefon güvenliği, mobil işlemenin öneminin ve kullanılan akıllı telefonların sayısının artması ile birlikte öne çıkmıştır. Genel olarak bakıldığında, mobil güvenlik, mobil cihazlarda saklanan bilgilerin ve servislerin koruma altına alınması olarak değerlendirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">SoftEther VPN</span> Baymuhammet

SoftEther VPN, Tsukuba Üniversitesi'nden Daiyuu Nobori'nin yüksek lisans tezi araştırması kapsamında geliştirilen ücretsiz bir açık kaynak kodlu, çapraz platform, çoklu protokol destekli VPN çözümüdür. SoftEther VPN, SSL VPN, L2TP/IPsec, OpenVPN ve Microsoft Güvenli Yuva Tünel Protokolü gibi VPN iletişim kurallarını tek bir VPN sunucusundan verilecek şekilde desteklemektedir. 4 Ocak 2014 tarihinde GPLv2 lisansını kullanarak yayınlanmıştır.

Güvenli kabuk,, ağ hizmetlerinin güvenli olmayan bir ağ üzerinde güvenli şekilde çalıştırılması için kullanılan bir kriptografik ağ protokolüdür. En iyi bilinen örnek uygulaması bilgisayar sistemlerine uzaktan oturum açmak için olandır.

Görünmez İnternet Projesi (I2P), sansüre dayanıklı, eşler arası iletişime olanak tanıyan anonim bir ağ katmanıdır. Anonim bağlantılar, kullanıcının trafiğinin şifrelenmesi ve dünyanın dört bir yanına dağıtılmış yaklaşık 55.000 bilgisayardan oluşan, gönüllüler tarafından işletilen bir ağ üzerinden gönderilerek elde edilir. Trafiğin geçebileceği çok sayıda olası yol göz önüne alındığında, üçüncü bir tarafın tam bağlantıyı izlemesi pek olası değildir. Bu katmanı uygulayan yazılıma "I2P yönlendirici", I2P çalıştıran bilgisayara ise "I2P düğümü" adı verilir. I2P ücretsiz ve açık kaynaklıdır ve birden fazla lisans altında yayınlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İnternet güvenliği</span>

Internet güvenliği, yalnızca Internet, sıkça tarayıcı güvenliği ve World Wide Web ile ilgili değil, aynı zamanda Ağ Güvenliği, uygulama ve işletim sistemleri sistemleri ile bir bütün olarak ilgilidir. Amacı, internet üzerinden saldırılara karşı kullanılacak kurallar ve önlemler oluşturmaktır. İnternet, bilgi alışverişi için güvenli olmayan bir kanalı temsil eder; bu da kimlik avı, çevrimiçi virüsler, truva atları, solucanlar ve daha fazlası gibi yüksek bir saldırı veya dolandırıcılık riskine yol açar.

Server-side request forgery, bir bilgisayar güvenliği exploit türü olup, saldırganın bir sunucunun fonksiyonlarını kötüye kullanarak o sunucunun alanında bulunan ama aksi takdirde saldırganın doğrudan erişemeyeceği bilgilere erişmesine veya bu bilgileri manipüle etmesine neden olur.