İçeriğe atla

Exocet

Exocet
Exocet AM39 P1220892
Dassault Rafale altında AM39
Çeşidi Gemisavar füzesi
Uyruğu Fransa
Hizmet geçmişi
Hizmet 1975[1]–günümüz
Kullanıcılar Bkz. operatörler
Kullanıldığı savaşlar İran–Irak Savaşı
Falkland Savaşı
Üretim tarihi
Tasarlandığı tarih 1967
Üretici 1979–1999: Aérospatiale
1999–2001: Aérospatiale-Matra
2001–günümüz: MBDA Fransa
Üretildiği tarih 1974
Özellikler
Savaş başlığı 165 kg (364 lb)
Motor Katı yakıtlı motor
turbojet (MM40 Blok 3 versiyonu)
Seyir irtifası Sea-skimming
Azami hızı Mach 0.93
1.148 km/sa (713 mph; 620 kn)
Kılavuz sistemi Ataletsel güdüm, aktif radar güdüm ve GPS güdüm

Exocet (Fransızca "uçan balık" ya da "kılıç balığı") 1970'lerden beri kullanılmakta olan Fransız yapımı bir gemisavar füzedir. Fransız Aerospatiale (şimdi Airbus Savunma ve Uzay'ın bir parçası) şirketi tarafından geliştirilmiş ve dünya çapında bir dizi ülkeye yaygın olarak ihraç edilmiştir.

Exocet gemilerden, uçaklardan ya da kara platformlarından fırlatılmak üzere tasarlanmış katı yakıtlı, ses altı bir füzedir. Gemilerden fırlatılan MM38 ve MM40 ile uçaklardan fırlatılan AM39 dahil olmak üzere birkaç farklı versiyonu mevcuttur. Füze aktif bir radar arayıcı başlığıyla yönlendirilir, bu da hareket etse ya da kaçmaya çalışsa bile hedefini takip etmesini ve hedefine yönelmesini sağlar. Exocet, Falkland Savaşı ve Körfez Savaşı da dahil olmak üzere dünya çapında bir dizi çatışmada kullanılmıştır. Ayrıca geniş çapta ihraç edilmiştir ve bir dizi ülkede hizmet vermektedir.[2]

Exocet operatörlerinin mavi ve eski operatörlerin kırmızı olduğu harita
Exocet füze ateşleme

Versiyonlar

Alman Donanması Tip 143A Gepard sınıfı fast attack craft Nerz'de MM38
  • MM38 (su üstünden fırlatılan) - savaş gemilerinde konuşlandırılır. Menzil: 42 km. Artık üretilmemektedir. .
  • AM38 (helikopterden fırlatılan - sadece test edildi)
  • AM39 (havadan fırlatılan) Fırlatma uçağının irtifasına ve hızına bağlı olarak 50 ila 70 km arasında menzile sahiptir.
  • SM39 (denizaltıdan fırlatılan) - B2 Mod 2: denizaltılarda konuşlandırılır. Füze su geçirmez bir fırlatma kapsülünün (véhicule Sous marin, VSM) içine yerleştirilir ve denizaltının torpido tüplerinden ateşlenir. Sudan çıkarken kapsül dışarı atılır ve füzenin motoru ateşlenir. Daha sonra bir MM40 gibi davranır. Füze derinlikte ateşlenecektir, bu da onu özellikle gizli denizaltı operasyonları için uygun hale getirir.
  • MM40 (su üstünden fırlatılan) - Blok 1, Blok 2 ve Blok 3: savaş gemilerinde ve kıyı bataryalarında konuşlandırılır. Menzil: Blok 2 için 72 km, Blok 3 için 200 km'den fazla.

Operatörler

Mevcut operatörler

Operasyon geçmişi

Exocet, Falkland Savaşı, Körfez Savaşı ve İsrail-Lübnan çatışması da dahil olmak üzere yıllar boyunca bir dizi çatışmada kullanılmıştır. Falkland Savaşı'nda Arjantin kuvvetleri İngiliz gemilerine saldırmak için Exocet füzeleri kullanmış, önemli hasara ve can kaybına neden olmuştur.[9] Körfez Savaşı sırasında Irak, ABD ve koalisyon gemilerine bir dizi Exocet füzesi fırlattı, ancak bunların çoğu durduruldu veya hedeflerini ıskaladı.[10] Füze ayrıca çeşitli donanmalar tarafından düşman gemilerine ve kıyı hedeflerine saldırmak için de kullanılmıştır.

Atlantik Konveyör saldırısında kullanılan Arjantin'in 2. Donanma Filosundan Sue 204 ( Dassault-Breguet Super Étendard )

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Exocet". Missile Threat. Center for Strategic and International Studies. 2 Ağustos 2021. 14 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022. 
  2. ^ "Exocet Anti-Ship Missile | Military-Today.com". www.military-today.com. 18 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2022. 
  3. ^ a b "Trade Registers". SIPRI. 13 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2010. 
  4. ^ "Malaysian Navy's 1st 'Scorpene' sub test fires Exocet missile". Brahmand.com. 4 Ağustos 2010. 16 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2018. 
  5. ^ "Pakistan Navy Sea King test-fires Exocet". KeyMilitary. 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022. 
  6. ^ Engelbrecht, Leon (9 Ekim 2008). "Fact file: Valour-class frigates". DefenceWeb. 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2018. 
  7. ^ "Refakat Ve Karakol Filosu Komutanliği". Turkish Naval Forces. 23 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2009. 
  8. ^ "World Navies Today: Turkey". Hazegray.org. 25 Mart 2002. 19 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2009. 
  9. ^ Scheina, Robert L. (Temmuz 2003). Latin America's Wars Volume II: The Age of the Professional Soldier, 1900-2001 (İngilizce). Potomac Books Incorporated. ISBN 978-1-57488-452-4. 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022. 
  10. ^ "USS Stark Sails To Mississippi For Repairs". AP NEWS (İngilizce). 16 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">AIM-120 AMRAAM</span> yeni nesil bir orta menzilli görüş ötesi havadan havaya füze

AIM-120, savaş uçaklarından fırlatılan yeni nesil bir orta menzilli görüş ötesi havadan havaya füzedir.

<span class="mw-page-title-main">Füze</span> çeşitli güdüm sistemleri ile hedefe yönelen karmaşık silah sistemi

Füze, genellikle bir sevk maddesi, jet motoru veya roket motoruyla desteklenen, kendi kendine hareket edebilen, havada giden menzilli bir silahtır.

<span class="mw-page-title-main">Askerî uçak</span> askeri amaçlar için yapılmış hava taşıtları

Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar. Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Tomahawk</span> Uzun menzilli, sesten yavaş seyir füzesi

Tomahawk, tam adı BGM-109 Tomahawk, stratejik bir seyir füzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kruvazör</span> ağır savaş gemisi

Kruvazör büyük savaş gemilerinin sınıfıdır. Muhrip sınıfı gibi dışarıda destek ihtiyacı olan bir sınıftı fakat modern zamanda bu fark ortadan kalkmıştır. Geçmişte bağımsız operasyonlar için en küçük gemi olarak düşünülürdü. Modern savaşta kruvazörün eski işlevi ortadan kalkmış, yerlerini muhriplere terk etmiştir. Askeri işlev nedeniyle kruvazör adı en büyük gemiler için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Balistik füze</span> nükleer, kimyasal, biyolojik başlık taşıyabilen uzun menzilli güdümlü veya güdümsüz füzedir

Balistik füze, nükleer, kimyasal, biyolojik başlık taşıyabilen uzun menzilli güdümlü veya güdümsüz füzedir. Bu füzeler tek bir nükleer başlık taşıyabilecekleri gibi, birden fazla başlık taşıyarak bu başlıkları farklı hedeflere yollayabilirler. Bu silahlar, motorlu uçuşta aerodinamik olarak yönlendirilen seyir füzelerinden farklı bir kategoridedir.

<span class="mw-page-title-main">Havadan karaya füze</span>

Havadan karaya füze tabiri askeri uçaklar tarafından fırlatılan, kara ve deniz hedeflerine karşı kullanılan füzelere verilen genel addır. Süzülen bombalara çok benzeseler de bu bombaların sahip oldukları itiş sistemleri vardır. Bu sistemler içerisinde en çok kullanılan türleri roket ve jet motorlarıdır. Bu motorlar silaha kısa ve uzun menzil sağlamaktadır. Bunun yanında Sovyetler tarafından geliştirilen bazı füzelerde kullanılan ramjet sistemi, füzeye hem uzun hem de yüksek uçuş hızı sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Seyir füzesi</span> Jet motorundan faydalanan güdümlü, antigemi füze sistemidir

Seyir füzesi kaldırıcı kuvvet olarak kanatçıklarının yardımıyla havanın dinamik yapısından, sürüklenmeyi dengelemek için de çekiş kuvvetlerinden bunun içinde jet motorundan faydalanan güdümlü bir füze sistemidir. Kruz füzesi genel olarak içerisinde klasik patlayıcı veya nükleer bomba bulunan savaş başlıklarını yüzlerce kilometre taşımak üzere tasarlanmıştır. Gelişmiş kruz füzeleri süpersonik veya yüksek sesaltı hızla ilerleyen, kendi kendine sevk edebilen, radara yakalanmamak için çok alçak irtifadan uçabilen araçlardır. Genel olarak bu araçlar savaş başlığı taşımaları ayrıca keşif veya gözetleme değil saldırı amacı taşıdıklarından insansız hava aracı sınıfına girmezler.

<span class="mw-page-title-main">AGM-65 Maverick</span> ABD yapımı, güdümlü bir havadan karaya taktik taarruz füzesi

AGM-65 Maverick, Amerikalı Hughes firması tarafından geliştirilen yakın hava desteği, düşman hava savunmasının bastırılması, kritik düşman birimlerinin imhası gibi görevlerde kullanılan güdümlü bir havadan karaya taktik taarruz füzesidir.

Atmaca, ROKETSAN tarafından geliştirilmekte olan azami olarak 220–280 km menzilli gemisavar ve/veya seyir füzesi.

<span class="mw-page-title-main">Babür (füze)</span>

Babür, Pakistan yapımı bir seyir füzesidir. Füze, Pakistan'ın geliştirdiği ilk kara saldırı seyir füzesi ve denizaltıdan fırlatılabilen seyir füzesidir. Hem konvansiyonel hem de nükleer başlığa sahip olabilmekle birlikte yaklaşık 700 km'den fazla menzili bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hürmüz-1</span>

Hürmüz-1, İran'da üretilmiş balistik füzedir. İran Devrim Muhafızları Ordusu Hava Kuvvetleri komutanı Amir-Ali Hajizadeh'e göre, Uçak gemisi veya Patriot'un üzerinde bulunan radarları imha etme kabiliyetine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">San Carlos Muharebesi (1982)</span>

San Carlos Muharebesi 1982 yılındaki Falkland Savaşı sırasında Arjantin Hava Kuvvetlerine ait savaş uçaklarıyla Kraliyet Deniz,Hava ve Deniz Piyadeleri arasında Doğu Falkland'daki San Carlos Körfezinde yaşanan muharebedir.

Kh-47M2 Kinzhal ("hançer") Rus nükleer kapasiteli hipersonik aero-balistik havadan karaya füzesidir. İddia edildiğine göre 2.000 km'den fazla menzile, Mach 10 hıza sahiptir ve uçuşunun her aşamasında kaçınma manevraları yapabilir. Hem konvansiyonel hem de nükleer savaş başlıklarını taşıyabilir ve Tu-22M3 bombardıman uçaklarından veya MiG-31K uçaklarından fırlatılabilir. Rusya'nın Güney Askeri Bölgesi ve Batı Askeri Bölgesi'ndeki hava üslerinde konuşlandırılmıştır.

Roketsan Çakır, Türk roket ve füze üreticisi Roketsan tarafından tasarlanan 150 km'den daha fazla menzile sahip kara, deniz ve hava platformlarından atılabilen yeni nesil seyir füzesidir. 31 Mart 2022 tarihinde ROKETSAN Ankara Lalahan tesislerinde yapılan lansman ile tanıtılmıştır. Aynı gün ROKETSAN Twitter adresi üzerinden füzeye ilişkin bir video paylaşılmıştır. Füze, 9 Temmuz 2024 tarihinde seri üretime girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Neptun (füze)</span> Ukrayna anti-gemi seyir füzesi

R-360 Neptun, Ukrayna yapımı bir gemisavar seyir füzesidir. Füzenin tasarımı, önemli ölçüde geliştirilmiş menzili ve elektroniği ile Sovyet H-35 gemisavar füzesine dayanmaktadır. Sistem, su üstü savaş gemilerini ve 5.000 tona kadar deplasmanlı nakliye gemilerini konvoy halinde veya bireysel olarak vurmak için tasarlanmıştır, ancak deplasmanda 12.000 tona kadar gemileri de imha edebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">MBDA Otomat</span>

Otomat, İtalyan savunma şirketi MBDA tarafından geliştirilen bir anti-gemi ve kıyı savunma füzeleri ailesidir. Füze sistemi ilk olarak 1960'larda İtalyan Donanması için geliştirilmiş ve o zamandan beri dünya çapında bir dizi ülkeye ihraç edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kh-32</span>

Kh-32, gemiler, yer tabanlı tahkimatlar ve altyapı dahil olmak üzere çeşitli hedeflere karşı kullanılmak üzere tasarlanmış havadan fırlatılan bir Rus seyir füzesidir. Tupolev Tu-22M3 uzun menzilli bombardıman uçağı tarafından taşınır ve Mach 4.2'ye kadar hıza ulaşabildiği bildirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Taurus KEPD 350</span>

Taurus KEPD 350, EADS şirketi tarafından geliştirilen bir Alman havadan fırlatılan seyir füzesidir. İlk olarak 2005 yılında tanıtılmıştır ve 2007 yılından beri Alman ordusunda hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Naval Strike Missile</span>

Norveççe Nytt sjømålsmissil olarak da bilinen Naval Strike Missile (NSM), Kongsberg Defence & Aerospace tarafından gemisavar ve kara saldırısı operasyonlarında kullanılmak üzere geliştirilmiş bir füzedir. İngilizce pazarlama adı olan "Naval Strike Missile" daha sonra benimsenmiştir. NSM, 2022 yılı itibarıyla Norveç, Polonya, Malezya, Almanya, ABD (RGM-184 olarak bilinmektedir), Japonya, Romanya, Kanada, Avustralya ve İspanya tarafından kullanılmak üzere seçilmiştir. Buna ek olarak, NSM'nin Müşterek Taarruz Füzesi (JSM) adı verilen çok rollü, havadan fırlatılan bir versiyonu şu anda geliştirilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.