Evvel Zaman İçinde
 Film afişi | |
| Yapımcı | Turgut Demirağ |
|---|---|
| Sanat yönetmeni | Yüksel Ünsal |
| Stüdyo | And Film |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Animasyon |
| Yapım yılı | 1951 |
| Ülke | Türkiye |
| Dil | Türkçe |
Evvel Zaman İçinde, 1951 yapımı uzun metrajlı Türk animasyon filmi.
İlk uzun metrajlı Türk animasyon filmidir ancak çizimleri hazırlandıktan sonra kaybolduğu için seyirci ile buluşması mümkün olmamıştır. Yapımcılığını Turgut Demirağ'ın, sanat yönetmenliğini Yüksel Ünsal'ın yaptığı film, Ünsal yönetimindeki 21 genç çizer tarafından hazırlandı.[1] Türk kültürüne ait öykülerden yola çıkarak hazırlanan çizgi filmde Nasreddin Hoca, Keloğlan ve Gülderen Sultan gibi Türk masal kahramanları yer alıyordu.
1947 yılında çizimleri hazırlanan film, o yıllarda Türkiye'de renkli banyo imkanı olmadığından laboratuvar işlemleri için Hollywood'daki Metro Goldwyn Mayer (MGM) Stüdyolarına gönderilmişti.[1] MGM Stüdyoları'ndan gelen tashihler tekrar Türkiye'de düzeltilip posta ile Hollywood'a gönderildi ve bu işlem yıllar boyu sürdü. Film, 35 mm siyah beyaz montajlanmış olarak dublaja hazır olduğu bildirildikten sonra film stüdyodan geri dönmedi ve yüz binden fazla renkli karton çizilerek meydana getirilen filmin negatifleri de kayboldu. Yönetim değişmiş ve eski yönetimden devralınan eşyalarda bu film ile ilgili hiçbir kayıt bulunmadığı iddia edilmişti. Kimilerine göre, laboratuvar taşınırken filmler fazlalık sanılarak çöpe atılmıştır.[1] Film, hiçbir zaman bulunamadı;[2] olayın ardından Türkiye'de uzun yıllar çizgi film yapılmadı.[1]
Demirağ, laboratuvar aleyhine ABD mahkemelerinde tazminat davası açmış; yaklaşık iki yıl süren duruşmaların sonucunda laboratuvarı kusurlu bulan Amerikan Bölge Mahkemesi, yapım şirketine 82 bin 500 dolar tazminat ödemesini kararlaştırmıştır[3][4] Filmden sadece çalışılmış afişleri, fotoğrafları ve Demirağ'ın elinde bulunan filmden kısa bir parça korunarak günümüze kadar gelmiştir.[4]
Konusu
Efes harabelerinde araştırma yapan bir arkeoloğun bulduğu tarihî eserler arasında gösterişsiz, üzerinde çözemediği bir yazı bulunan bir testi de vardır. Testinin üzerindeki yazıyı okumayı başarır: “Can suyu” yazmaktadır. Testi, bir kaza sonucu masanın üzerinden düşüp içindeki su kitapların üzerine dökülünce önceleri bir anlam veremediği ""can suyu"nun ne işe yaradığı anlaşılır. Suyun üzerine döküldüğü kitaptaki tüm çizimler birdenbire canlanmıştır. Suyun döküldüğü kitaplardan biri de Nasreddin Hoca'nın masal kitabıdır. Hoca, eşeğine binip yola koyulur. Su, Keloğlan'ın kitabının üzerine dökülünce Keloğlan'ın maceraları başlar. Bu şekilde bir dizi masal kahramanının serüvenleri animasyon olarak izleyiciye aktarılır.[5]
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ^ a b c d Emekçi, Naz (29 Ağustos 2020). "Yeşilçam'ın Kayıp Çizgi Filmi: Evvel Zaman İçinde". Novicinema.com sitesi. 16 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Evvel zaman içinde". Imdb.com sitesi. 16 Ocak 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2013.
- ^ Özgüç, Agâh. "Turgut Demirağ". Kameraarkası.org sitesi. 26 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Evvel Zaman İçinde". Bolvitamin.com sitesi. Eylül 2007. 22 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Evvel Zaman İçinde". www.tsa.org.tr. 5 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
