Evrensel (gazete)

Evrensel
	Gazetenin 11 Nisan 2014 tarihli ön sayfası
Tür	Günlük gazete
Format	Berliner
Sahibi	Kürşat Yılmaz
Genel yayın yönetmeni	Hakkı Özdal
Kuruluş tarihi	7 Haziran 1995 (29 yıl önce)
Siyasi görüşü	Marksizm-Leninizm; Hocaizm; Sekülerizm
Dil	Türkçe
Genel merkez	Mehmet Akif Ersoy Cad. Mehmet Çıbıkçı İş Merkezi No: 2 K: 2 İşyeri No: 21 Şirinevler/Bahçelievler - İstanbul / Türkiye
Tiraj	6.987 (3-9 Ekim 2016)
Slogan	"Emek evrenseldir"; "Emeğin sesi, gerçeğin habercisi"
Resmî site	Evrensel

Evrensel, 7 Haziran 1995 tarihinden bu yana Türkiye'de günlük yayımlanan bir gazetedir.

Gazete kendisini "işçi sınıfının sömürüsüz, sınıfsız bir toplum, sosyalizm davasının bir aracı" olarak nitelendirmektedir.^[2]^[3]^[4] Yayın çizgisi gereği işçilerin, emekçilerin, fabrikalardan, atölyelerden kendi yazdığı haber ve mektupların yayımlandığı bir gazetedir.

Haftalık ekleri

Her ay kitap eki, iki haftada bir Çarşamba günleri "Genç Hayat" adıyla gençlik eki, kent ekleri, her ayın ilk cumartesi günü "Ekmek ve Gül" adıyla kadın eki, her pazar günü ise "Evrensel Pazar" adıyla çeşitli ekler yayımlamaktadır.

Genç Hayat

iki haftada bir çarşamba günleri Evrensel gazetesine ek olarak yayımlanan ve sadece gençlerin yazılarının kabul edildiği dergidir. 24 sayfadan oluşan derginin ilk sayfasını kapak, ikinci sayfasını sunuş ve içindekiler, üçüncü sayfasını rota oluşturmakla birlikte son sayfasında genellikle bilimsel bir yazı; kitap/film önerisi ya da müzik listesine yer verir. 15 yıldan uzun süredir yayın hayatına devam etmektedir.^[5]

Tarihi

İlk sayısı 7 Haziran 1995 yılında "İşte Türkiye Gerçeği" manşeti ile çıktı. Kurucu genel yayın müdürü Celal Başlangıç idi. İlk sayının ilk sayfasını gazete kadrosunda yer almayan Ümit Kıvanç hazırladı.^[6] Gazetenin ilk sayfa çizeri olan İsmail Gülgeç'in çizdiği "Entelektüel Ayı" adlı karikatürü manşeti tamamladı. Karikatürde koltuğa gömülmüş, keyifle piposunu tüttüren bir ayı, “Çok mutluyum be! Bizi hayvanlar yönetiyor... " diyordu. Gazete, bu karikatür nedeniyle ilk sayısından itibaren ceza aldı.

Gazete, 1999 ve 2000 yıllarında çeşitli kapatma davalarına maruz kaldı.^[7] Abdullah Öcalan'ın Türkiye'ye getirilmesini izleyen süreçte "Barış talebine idam" manşeti atan gazete dönemin mahkemeleri tarafından kapatıldı, ardından Yeni Evrensel adıyla tekrar kuruldu. Bu dönemde Kürt sorunu ile ilgili yazılar sebebiyle gazeteye 7 ile 10 gün arasında değişen birçok kapatma cezası verilmiştir.^[8]

8 Ocak 1996 tarihinde cezaevinde öldürülen iki tutuklunun cenaze töreninin haberini yaparken, polislerce toplu halde gözaltına alınan bin kişinin arasında yer alan ve gözaltı sırasında polislerce dövülerek öldürülen^[9]^[10]^[11] gazeteci Metin Göktepe bu gazetenin muhabiridir. Metin Göktepe üzerine şair Can Yücel başta olmak üzere birçok şair, şiir yazılmıştır.^[12] Sanatçı Ferhat Tunç da Göktepe anısına "Metin'e Ağıt" adlı bir beste yapılmıştır.
7 Haziran 2020'de çeşitli oyuncuların, müzisyenlerin, yazarların, siyasetçilerin ve okurların katılımıyla gazetenin 25. yılını pandeminin etkisiyle çevrimiçi bir etkinlikle kutladı.^[13]

Yayın politikası

Yayın politikası gereği ülkenin birçok yerinden işçiler, emekçiler gazeteye mektuplar, haberler yazarak kendi sorunlarını dile getirmektedir.^[14]^[15]
Türkiye'deki sorunlara sosyalist bir bakış açısı ile yorum getiren gazete, egemen sınıf olarak tanımladığı zümrenin yüksek tirajlı diğer günlük gazetelerinden farklı olarak işçi-sendika sorunları gibi konulara ağırlık vermektedir. Evrensel gazetesi, kendisini burjuva gazetelerinden ayırarak "İşçinin, köylünün, emeğin ve tüm ezilenlerin gazetesi" olduğunu söylemektedir.^[16] Dünyadaki sorunların ancak işçi sınıfının birliği ile çözülebileceğini, üreten sınıfın emek gücünü kullanarak tüm baskı mekanizmalarını bozma yoluyla dünyaya barış getirebileceğini savunan Marksist-Leninist görüşlere sahiptir.
Gazete, Türkiye'deki Kürt sorununa Lenin'in ünlü "Ulusların Kendi Kaderini Tayin Hakkı" eserini referans alarak self determinasyon ilkesi açısından bakmakta,^[17] ulusal mücadelenin sınıf mücadelesi ile paralel bir şekilde bulunması gerektiğine ve bunun da bir demokrasi mücadelesi olduğunu vurgulamaktadır.^[18]

Kadro

Yazarlar^[19]

A. Cihan Soylu (MERCEK)
Adnan Gümüş (ÇUKUR/OVA)
Ahmet Say (Yörüngemiz)
Ahmet Yaşaroğlu (DURUM)
Ali Kenanoğlu (Dil Bizden)
Arif Nacaroğlu (HAYATIN İÇİNDEN)
Aydın Çubukçu (YEDİ İKLİM DÖRT BUCAK)
Ayhan Bilgen (Hayat Yazıları)
Berken Bereh (HELBESTGEH)
Bülent Falakaoğlu (BAŞAK)
C. Hakkı Zariç (Pazar Masalı)
Çağdaş Günerbüyük (Çıkan Kısmın Özeti)
Cem Kirazoğlu (Göründüğü Gibi Değil)
Cengiz Bektaş (Yaşama Kültürü)
Ceren Sözeri (Medya Tarafı)
Cihan Arslan (Kuzey Tarafı)
Dağhan Irak (Antimedya Gazete)
Devrim Avcı (HUKUK KÖŞESİ)
Dr. Murat Özveri (Adaletin İş Yüzü)
Ender İmrek (YENİGÜN)
Erdem Aksakal (Deniz Tarafındaki Kale)
Erkan Aydoğanoğlu (GÖZLEM)
Erol Aral (Harfiyat)
Ertuğrul Ünlütürk (KUŞATILAN ÇEVREMİZ)
Esra Arsan (Medya Gözcüsü)
Fatih Polat (UFUK)
Fehim Işık (HEVRA)
Gülsüm Cengiz (Yaşamın Yedi Rengi Var)
Günseli Bayram (MİKROSKOP)
Hüsnü Öndül (ÖZGÜRLÜKLER)
i. Sabri Durmaz (GERÇEK)
İhsan Çaralan (HABERİN İÇİNDEN)
İlker Aktütün (TOPRAK SAHA)
İrfan Açıkgöz (BARIŞA DOĞRU)
İsmail Gökhan Bayram (ABAKÜS)
İzzettin Önder (EKONOMİ VE POLİTİKA)
Kamil Tekin Sürek (GÜNCEL)
M. Sinan Birdal (DIŞ MİHRAK)
Mahmut Toğrul (DİYARBAKIŞ)
Mehmet Özyazanlar (Çizgi Dışı)
Mehmet Said Aydın (PERVAZ)
Mesut Kara (SİNE - MASAL)
Metin Boran (RAMP IŞIKLARI)
Mıgırdiç Margosyan (KİRVEME MEKTUPLAR)
Mithat Fabian Sözmen (ENSTANTANE)
Mumia Abu Jamal (ÖZGÜRLÜK YOLU)
Murat Birdal (YENİ DÜNYA)
Mustafa Kara (TEFERRUAT)
Mustafa Köz (BOŞ DERS)
Mustafa Kuleli (MEDYATİK)
Mustafa Yalçıner (EVRİM/DEVRİM)
Nail Güreli (İNSANA VE İNSANLARA DAİR)
Nilay Etiler (GÜNEBAKAN)
Nilgün Tunçcan Ongan (MAVİDAR ZAMANLAR)
Nuray Sancar (MİNERVANIN BAYKUŞU)
Özcan Yaman (KADRAJ)
Özgür Müftüoğlu (ÖZGÜRCE)
Ragıp Zarakolu (ALBATROS)
Şebnem Korur Fincancı (BAYKUŞ)
Sennur Sezer (MAKSAT MUHABBET)
Serdar M. Değirmencioğlu (BENİMDE SESİM VAR)
Sevda Karaca (NAR)
Sinan Alçın (EKONOMİK PERSPEKTİF)
Suncem Koçer (SAHA NOTLARI)
Turgay Olcayto (GERÇEĞİN GÖZÜYLE)
Üstün Akmen (GÖZLEMEVİ)
Vedat İlbeyoğlu (NOT)
Volkan Çağlayan (NAKARAT)
Yaşar Atan (ZEUS SUNAĞI)
Yücel Özdemir (AVRUPA GERÇEĞİ)
Yücel Sayman (ÖZGÜRLÜK)
Yusuf Karataş (PÊŞEROJ)
Zeki Gül (UZUN MESAFE)

Çizerler^[20]

Sefer Selvi

Ödüller

Sosyal Demokrasi Vakfı İnsan Hakları Demokrasi Barış ve Dayanışma Ödülü (2014)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ "Tiraj". 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2014.
^ "Evrensel 22 yaşında". 30 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
^ "Evrensel için el ve gönül birliği ile..." 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2016.
^ "Evrensel Gazetesi - Emeğin Sesi Gerçeğin Habercisi". Hayatın Sesi - Video. Youtube. 3 Aralık 2012. 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2023.
^ Olay, Çanakkale. "Deniz Çelebi; "Genç Hayat, ülkenin özgür dergisi" - Çanakkale Olay". www.canakkaleolay.com. 15 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2021.
^ Akgül, Elif (7 Haziran 2016). "Evrensel Gazetesi 22 Yaşında". Bia Haber Merkezi. 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2022.
^ "Yeni Evrensel Gazetesi'ne kapatma". 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2015.
^ "Yeni evrensel gazetesi'nin kapatılmasına tepki". 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2015.
^ "Metin Göktepe". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
^ "Metin Göktepe yaşıyor..." 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
^ "Metin Göktepe'yi 19 yıl önce aramızdan aldılar". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
^ "Metin Göktepe (8 Ocak 1996)". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
^ "Evrensel 25'inci yılını online kutlayacak". Yurt (gazete). 7 Haziran 2020. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020.
^ "MEKTUP". 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2016.
^ "Evrensel sadece haber yapmaz, hareketi de yaratır". 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2016.
^ "Emeğin gazetesi Evrensel'in 20. yılını kutluyoruz". 14 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2014.
^ "Ekim Devrimi'nden Kobanê'ye giden yol". 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2015.
^ "Demokrasi Mücadelesi, Ahmet Yaşaroğlu". 9 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2014.
^ Evrensel Gazetesi Yazarları 13 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., URL erişim tarihi: 12 Ekim 2016
^ Sefer Selvi Karikatürleri 12 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Erişim tarihi: 12 Ekim 2016