İçeriğe atla

Evrenos Bey Hanı

Koordinatlar: 40°51′55″K 26°02′00″D / 40.86528°K 26.03333°D / 40.86528; 26.03333
Evrenos Bey Hanı
Evrenos Bey Hanı'nın ana giriş kapısı[1]
Harita
Diğer ad(lar)Kara Ilıca'daki Hanı, Trajanopolis Hanı
Genel bilgiler
TürHan
Mimari tarzOsmanlı
ŞehirDedeağaç
ÜlkeYunanistan
Koordinatlar40°51′55″K 26°02′00″D / 40.86528°K 26.03333°D / 40.86528; 26.03333
Açılış1370-1390

Evrenos Bey Hanı, Trajanopolis Hanı (Yunanca: Χάνα της Τραϊανούπολης), veya Kara Ilıca'daki Han,[2] Kuzey Yunanistan'da bulunan ve Balkanlardaki en eski Osmanlı eserlerinden olan bir kervansaraydır. 1370–1390 yılları arasında Gazi Ahmet Evrenos Bey tarafından Trajanopolis Kaplıcaları'nın yanında inşa ettirilmiştir.[3][4][5] Dedeağaç'ın on iki kilometre kuzeydoğusunda yer alan Evrenos Bey Hanı, 38.8 metreye 13 metre uzunluğunda dikdörtgen planlı bir yapıdır.[3]

Tarih

Trajanopolis, (MS 98–117 yılları arasında hüküm süren) İmparator Trajan tarafından antik Egnatia Yolu üzerinde kurulan önemli bir Roma kentiydi.[6] Kentte sıcak su kaynakları bulunduğundan bir kaplıca kasabası olarak şekillenmişti. Bizans hakimiyeti sırasında, yedinci ve on dördüncü yüzyıllarda, Trajanopolis'in Rodop eyaletinin dini merkezi olduğu ifade edilmektedir.[5]

Evrenos Bey Hanı'nın iç mekanı, 1972.

Yapı, günümüze on altıncı yüzyıla tarihlenen hali ile ulaşan Osmanlı hamam kompleksinin yanında bir han olarak inşa edilmiştir. Yakın zamanda arkeolojik alan içerisine spa terapisi için modern tesisler inşa edilmiştir.[7] Evrenos Bey Hanı mimari, boyut ve inşaat yöntemleri açısından Bizans dönemi hamamlarından farklılık göstermektedir. Yapının temelinde, erken Hristiyan dönemine tarihlenen bir vaiz kürsüsü tabanı ve levhası kullanılmıştır.[5]

Günümüzde Aya Konstantinos ve Georgios kilisesinin bulunduğu tepede, Osmanlı gezgini Evliya Çelebi tarafından 1668 yılında bahsedilen Nefes Baba Türbesi/Tekkesi bulunmaktaydı.[5][8]

Ayrıca bakınız

Kaynaklar

  1. ^ Έρση Μπρουσκάρη (2008). Η Οθωμανική Αρχιτεκτονική στην Ελλάδα. Αθήνα: Υπουργείο Πολιτισμού, Διεύθυνση Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων. s. 333. ISBN 978-960-214-792-4. 
  2. ^ Prof. Dr. Heath W. Lowry (12 Mart 2012). "Osmanlıların Balkanlara Yerleşmesinde İmaretlerin Rolü / The Ottoman Settlement in the Balkans: The Role of Imarets". Διάλεξη Οθωμανολόγου Heath W. Lowry από το Πανεπιστήμιο Princeton στο Fatih Üniversitesi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2012. []
  3. ^ a b "Η "Χάνα"". Ιστοσελίδα Δήμου Τραϊανούπολης. 16 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2012. 
  4. ^ Kate Fleet (2009). History of Turkey Vol 1, Byzantium to Turkey 1071-1453. Cambridge University Press. ss. 161. ISBN 978-0-521-62093-2. 
  5. ^ a b c d Μ. Κορτζή - Β. Σιαμέτης. "Τραϊανούπολις (βυζαντινή εποχή)". Θρακικός Ηλεκτρονικός Θυσαυρός. 18 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2012. 
  6. ^ "Αρχαιολογικός χώρος Χάνα - Τραϊανούπολη". visitevros.gr - Ιστοσελδία Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2012. 
  7. ^ "Τραϊανούπολη". Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήων Ιαματικών Πηγών Ελλάδας. 7 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2012. 
  8. ^ Yılmaz, Mehmet Emin (2023). Kiliseye Çevrilen Türk Eserleri. Ankara: YTB Yayınları. ss. 924-927. ISBN 978-975-17-5676-3. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Selanik</span> Kuzey Yunanistanda şehir

Selanik, metropol alanında bir milyondan fazla nüfusu ile Yunanistan'ın en büyük ikinci şehri ve Makedonya coğrafi bölgesinin, Orta Makedonya idari bölgesinin ve Makedonya ve Trakya Merkezi Olmayan İdaresi'nin başkentidir. Yunancada η Συμπρωτεύούσα, kelimenin tam anlamıyla "ortak başkent" olarak da bilinir. Συμβασιλεύουσα veya Konstantinopolis ile birlikte Bizans İmparatorluğu'na "birlikte hükmeden" şehir olarak tarihsel statüsüne atıfta bulunulur.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Sinan Paşa</span> 46. Osmanlı sadrazamı

Cığalazade Yusuf Sinan Paşa ya da Cağaloğlu Yusuf Sinan Paşa (1545-1605) III. Mehmed saltanatı döneminde 1591-1595 ve 1599-1604 yılları arasında toplam 10 yıl Kaptan-ı Deryalık, 27 Ekim 1596-5 Aralık 1596 tarihleri arasında da bir ay dokuz gün Sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. İstanbul'daki Cağaloğlu semti ve Bağdat'ta yaptırdığı Cığalazade Hanı onun ismini taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı mimarisi</span> Osmanlı mimarisine genel bakış

Osmanlı mimarisi, Osmanlı İmparatorluğu'nun beylik olarak kurulup, imparatorluk olarak yayıldığı ve hüküm sürdüğü dönemlerde inşa ettiği veya fikir öncülüğü yaptığı mimari üslupları ve eserleri kapsar. Osmanlı mimarisi kendinden önce gelen Erken dönem Anadolu Türk mimarisi, Selçuklu mimarisi, Bizans mimarisi, İran mimarisi ve Memlük mimarisi'nden etkilenmiştir. Osmanlı mimarisinin, Akdeniz ile Ortadoğu mimari geleneklerinin sentezi olduğunu düşünen mimarlık eleştirmenleri de vardır. Her ne kadar farklı dönemlerdeki ihtiyaca ve teknolojiye göre farklı yapı türleri inşa edildiyse de, genelde Osmanlı'nın hakim olduğu bölgelerde camiler ve çevresinde yapıların inşa edilmesi sıklıkla rastlanan bir olguydu. Camiler, çevrelerine yapılan sosyal yapılarla birlikte bir külliye teşkil ediyorlardı.

<span class="mw-page-title-main">Evrenos Bey</span> Kuman-Kıpçak kökenli bir Türk akıncı beyidir

Hacı Evrenos Bey veya Gazi Evrenos Bey, Osmanlı Devleti'nin kuruluş döneminden bir akıncı kumandanı ve aile önderidir. Evrenuz Bey olarak da anılır. İsmini Bizans tarihçileri Avrenezis veya Verenezis, Batılı tarihçiler de Vrenez şeklinde yazarlar.

<span class="mw-page-title-main">Tirilye</span> Mudanyanın mahallesi

Tirilye, Bursa'nın Mudanya ilçesine bağlı bir mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Ayasuluk Tepesi</span>

Ayasuluk Tepesi, İzmir il merkezinin güney-güneydoğusunda, Selçuk ilçesinde yer alan bir höyüktür. Bölgedeki geniş araştırmalar öncesinde Efes antik kentinin MÖ 1050 yıllarında Yunanistan'dan gelen göçmenler tarafından kurulduğu düşünülmekteydi. Ancak özellikle Ayasuluk Tepesi'nde ve Çukuriçi Höyüğü'nde yapılan kazılar, yakın civarda günümüzden 8 bin yıl öncesinden itibaren Neolitik yerleşmeler olduğunu ortaya çıkarmıştır. Yine aynı kazılar, Efes'in Erken Tunç Çağı'nda kurulduğu ve Ayasuluk Tepesi'nin daha da eskiye dayanan ilk Efes yerleşmelerinden biri olduğunu ortaya koymuştur. Diğer yandan Hitit Dönemi'nde Batı Anadolu'da İmparatorluk'a bağlı Arzava - Mira Krallıklarının başkenti olan Apasas'ın da Ayasuluk Tepesi olduğu kesinleşmiş gibidir. Helenistik ve Roma Dönemleri'nde Efes'te gelişen kentin Bizans Dönemi'nde yeniden Ayasuluk Tepesi'ne geldiği, 1330 yılında Türkler tarafından alındığı ve Aydınoğulları Beyliği'nin başkentliğini yaptığı bilinmektedir. Yerleşim 16. yüzyıldan itibaren daralmaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kapan Han</span>

Kapan Han Kuzey Makedonya’nın başkenti Üsküp’te yer alan Osmanlı İmparatorluğu dönemi tarihî yapılarından olan bir handır.

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya (Selanik)</span> Yunanistanın Selanik şehrinde bir kilise

Ayasofya veya Kutsal Bilgelik Kilisesi, Selanik'te bulunan dinî yapılardan biridir. Kilise olarak kurulup sonradan camiye dönüştürülen bu yapı, şehrin en eski yapılarından biridir ve UNESCO listesindedir. Üçüncü asırdan beri bu yerde bir kilise bulunmaktadır fakat şimdiki yapı 7. asırda inşa edilmiştir. İstanbul’daki Ayasofya örnek alınmıştır. Kilisenin içine ikonlar çizilmiştir. Binanın planı Yunan haçı şeklindedir ve orta Bizans devri mimarisinin en iyi örneklerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Beçin Kalesi</span> Muğlanın Milas ilçesinde tarihi bir kale

Beçin Kalesi Muğla'nın Milas ilçesinde bulunan tarihi kale.

<span class="mw-page-title-main">Faik Paşa Camii</span>

Faik Paşa Camii veya Narda İmareti, Yunanistan'ın Narda kentinde bulunan bir camidir. Cami, 15. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adını 1449'da bölgeyi fetheden Faik Paşa'dan almaktadır. Camide tadilat çalışmaları devam etmekte olup günümüzde ibadete açık değildir.

<span class="mw-page-title-main">Veli Paşa Camii (Resmo)</span>

Veli Paşa Camii, Yunanistan'ın Resmo kentinde bulunan bir camidir. Cami, 17. yüzyılın ortasında Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Günümüzde yapı içerisinde bir Girit'in jeolojik evrimini anlatan bir Paleoontoloji Müzesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Oruç Paşa Hamamı</span> Dimetoka, Yunanistandaki tarihi bir Osmanlı hamamı

Oruç Paşa Hamamı, Fısıltılar Hamamı veya Aşk Hamamı, Yunanistan'ın kuzeyindeki Dimetoka'da, Erythropotamos nehrinin kıyısında bulunan 1398-1399 yıllarına tarihlenen bir Osmanlı hamamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Bey Camii</span>

Ahmed Bey Camii veya Şeyh İlahi Camii, Yunanistan'ın kuzeyindeki Yenice-i Vardar kasabasında Osmanlı dönemine ait bir camidir. 15. yüzyılda Trakya ve Makedonya'yı fetheden ve Yenice-i Vardar şehrinin kurucusu olan Gazi Evrenos Bey'in torunu Ahmed Bey tarafından yaptırılmıştır. Yapı etrafını saran bitki örtüsüyle beraber günümüzde oldukça harap durumdadır. Bir zamanlar Yenice-i Vardar'da bulunan yirmi camiden günümüze ulaşan üç camiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Narlıköy Köprüsü</span>

Narlıköy Köprüsü, Yunanistan'ın Doğu Makedonya ve Trakya bölgesinde, Kompsatos Nehri üzerinde bulunan bir taş köprüdür. 17. ve 18. yüzyıllarda inşa edildiği tahmin edilmekte olup, Rodop bölgesel biriminin Narlıköy köyü ve Yassıköy kenti arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Budala Hoca Tekkesi</span>

Budala Hoca Tekkesi, Yunanistan'ın Doğu Makedonya ve Trakya bölgesine bağlı Ilıca köyünde bulunan bir tekkedir. Tekke, Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup Bulgaristan sınırı yakınlarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kütüklü Baba Tekkesi</span>

Kütüklü Baba Tekkesi, Yunanistan'ın Doğu Makedonya ve Trakya bölgesine bağlı Bulustra köyünde bulunan bir Bektaşî tekkesidir. Tekke, 15. veya 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup Anastasiopolis-Periteorion yakınlarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Seyyid Ali Sultan Tekkesi</span>

Seyyid Ali Sultan Tekkesi veya Kızıl Deli Tekkesi, Rusa Tekkesi ve Rusa Manastırı olarak da bilinir, Yunanistan'ın Doğu Makedonya ve Trakya bölgesine bağlı Rusa köyünde bulunan bir Bektaşî tekkesidir. Tekke, 15. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup dervişlerin, özellikle de Bektaşi tarikatına mensup olanların toplanma yeridir. Bugün restore edilmiş ve zaman zaman yerel topluluk için faaliyete geçmiştir. Balkanlar'ın korunmuş en eski tekkelerinden biri ve Bektaşilik için çok önemli bir merkez olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gümülcine İmareti</span>

Gümülcine İmareti, Yunanistan'ın Gümülcine kentinde bulunan bir imaret kompleksidir. 14. yüzyılda Evrenos Bey tarafından Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup Avrupa'nın ayakta kalan en eski Osmanlı eserlerinden biri olduğu düşünülmektedir. Bizans Kumucedes Kalesi'nin doğu surlarının yakınına yaptırılmıştır. Bina, 1999 yılından beri Maronya ve Gümülcine Metropoliti'nin Kilise Müzesi olarak hizmet vermektedir. Gümülcine'nin yerel geleneği, burayı bu özel konumdaki Ayasofya'ya adanmış daha önceki bir Bizans kilisesine bağlamaktadır ve kilisenin bazı kısımları binaya dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya (Drama)</span> Drama, Yunanistandaki tarihi bir Ortodoks kilisesi

Ayasofya veya Kutsal Bilgelik Kilisesi, Yunanistan'ın Drama kentinde bulunan 10. yüzyıla tarihlenen bir Bizans kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Tuzcu Sinan Bey Hamamı</span> Karaferye, Yunanistandaki tarihi bir Osmanlı hamamı

Tuzcu Sinan Bey Çifte Hamamı Yunanistan'ın kuzeyindeki Karaferye kentinde bulunan bir Osmanlı dönemi hamamıdır.