İçeriğe atla

Evcilleştirilmiş gümüş tilki

Beyaz renkli bir evcilleştirilmiş tilki

Evcilleştirilmiş gümüş tilki, 1950'lerden itibaren kürk çiftliklerindeki gümüş tilkilerden yapay seçilim yoluyla evrildi. İlk çalışma Sovyet bilim insanı Dmitri Belâyev tarafından yürütüldü. İnsanlara karşı saldırgan olan tilkilerden sadece daha az saldırgan olanların üremelerine izin verildi, böylece 50 yıllık bir zamanda tilkiler gözle görülür bir evrim geçirdiler. Ek olarak, daha "evcil" davranan tilkilerden doğan yavrularda birkaç kuşak sonra farklı kürk renkleri, düşük kulaklar, daha kısa kuyruk, insana bağlanma ve kuyruk sallama gibi "köpeksi" özellikler görülmeye başladı.

Günümüzde evcil tilkiler özellikle Amerika'da ev hayvanı olarak yaygınlaşmaktadır.

Tilki çiftliği deneyi

Deneyin ilk amacı kürk elde edebilmeyi kolaylaştırmaktı. Çünkü tilkiler doğadan yakalanıp kürk çiftliklerinde esaret altına alındıkları zaman maruz kaldıkları stres sebebiyle çok saldırgan davranabiliyor, üremede de başarısız olabiliyorlardı, yani çiftliklerde beslenmeleri neredeyse mümkün değildi. Bulundukları ortamda hem kendilerine hem de bakıcılarına zarar verebiliyorlardı. Dmitri Belâyev, sadece daha az stres duyan (sakin davranan) tilkileri üreterek Rus kürk endüstrisini geliştirebileceği fikrini öne sürdü. Kendilerine yiyecek veren bakıcılara az da olsa alışabilen tilkileri seçerek deneyine başladı. Sadece diğerlerine oranla daha sakin olan bu tilkilerin üremelerine izin verildi ve doğan her batından sadece en "evcil" davranan yavrular ile üreme programı devam ettirildi. Altıncı jenerasyonda kafeslerin tellerinden bakıcılarının ellerini yalayan tilki yavruları görmeye başladılar. Vahşi gümüş tilkinin evcil gümüş tilkiye evrimi yapay seçilimle yıllar içinde gerçekleşti. Belâyev, kurttan köpeğe evrimdeki anahtarın boyut ve görüntü değil, davranış odaklı yapay seçilim olduğuna inanıyordu; deneye başlamasını sağlayan da bu fikriydi. Deneyin sonuçları teorisini destekledi. Tilki çiftliği deneyi sayesinde davranış kalıplarının da genetik olarak taşındığı ve belirli davranış kalıplarının beraberinde fenotipik değişikliklerin de geldiği kanıtlandı.[1]

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Köpek</span> evcil, etçil ve memeli bir hayvan

Köpek ; köpekgiller (Canidae) familyasına ait, görünüş ve büyüklükleri farklı 400'den fazla ırkı olan, etçil bir memelidir. Bozkurt'un alt türlerinden biri olan köpek, tilki ve çakallarla da yakın akrabalardır. Kedilerle birlikte dünyanın en geniş coğrafyaya yayılan ve en çok beslenen iki evcil hayvanından biridir. 2001 yılı tahminlerine göre dünyada 400 milyondan fazla köpek vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tasmanya canavarı</span> Keseli Yırtıcı hayvan

Tasmanya canavarı veya Tasmanya şeytanı, bir yırtıcı keseli familyası olan keseli sansargiller'den (Dasyuridae) bir hayvan türü. Bu familyanın şu an yaşayan en büyük temsilcisidir ve Sarcophilus cinsinin tek üyesidir. Ufak bir köpek ebatlarında ama yapılı ve kaslıdır. Şu anda dünyadaki en büyük etobur keselidir.

<i>Yaban domuzu</i> Memeli Bir Hayvan

Bayağı yaban domuzu, domuzgiller (Suidae) familyasından evcil domuzun vahşi atası olarak sayılan çift toynaklı.

<span class="mw-page-title-main">Kurt</span> Avrasya ve Kuzey Amerikaya özgü memeli

Kurt veya bozkurt, Avrasya ve Kuzey Amerika'ya özgü ve Canis cinsinden iri bir memelidir. Otuzdan fazla Canis lupus alt türü tanınmakta ve bozkurt denildiğinde günlük konuşma dilinde evcilleştirilmemiş ve yabani alt türler anlaşılmaktadır. Ortalama ağırlığı erkeklerde 40 kg, dişilerde de 37 kg olan kurtlar, köpekgiller (Canidae) familyasının yaşayan en iri üyeleridir. Boyları 105 ila 160 cm arasında değişirken omuz yükseklikleri de 80 ila 85 cm arasındadır. Kurtlar diğer Canis türlerinden daha az sivri kulakları ve ağız ile burunlarıyla olduğu kadar daha uzun kuyrukları ve daha kısa gövdeleri ile de ayırt edilir. Yine de kır kurdu ile altın çakal gibi daha küçük Canis türleri ile yakın akraba oldukları için birlikte üreyerek doğurgan melezler ortaya çıkarabilir. Kurdun çizgili kürkleri genellikle beyaz, kahverengi, gri ve siyah alacalıdır ancak Arktik bölgelerde yaşayan alt türleri hemen hemen tamamen beyaz kürklü olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kutup tilkisi</span> Arktik bölgesinde yaşayan küçük bir köpekgil türü

Kutup tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasına dahil Vulpes cinsi içinde yer alan, arktik bölgelere özgü küçük bir tilkidir.

<i>Yengeç yiyen tilki</i> Güney Amerikalı köpekgil

Yengeç yiyen tilki, Maikong veya Orman tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasına dahil Cerdocyon cinsinin günümüzdeki tek türü olup, Güney Amerika'ya özgü orta boylu bir tilkidir.

<span class="mw-page-title-main">Kır kurdu</span> memeli türü

Kır kurdu, köpekgiller (Canidae) familyasının Kuzey Amerika'da rastlanılan bir üyesi. Kısaca kurdun daha küçük bir versiyonu olarak da tarif edilebilir. Diğer bir adı olan Koyote Aztekçe Kóyotl kelimesinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tavuk</span> Sülüngiller familyasından evcilleştirilebilir bir kuş türü

Tavuk, sülüngiller familyasından evcilleştirilebilir bir kuş alt türüdür ve genelde çiftliklerde yetiştirilir. Hindistan'da Asya'nın güneydoğusundaki kırmızı Hint kuşundan geldiğine inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Rottweiler</span> Almanya kökenli bir bekçi ve koruma köpeği ırkı

Rottweiler, Almanya kökenli bir bekçi ve koruma köpeği ırkı. İsmini Almanya'nın Rottweil kasabasından alır.

<span class="mw-page-title-main">Evcil hayvanlar</span> İnsanlarla birlikte yaşayan ve insanlar tarafından evcilleştirilen hayvanlardır

Evcil hayvanlar.

<span class="mw-page-title-main">Meksika kurdu</span>

Meksika kurdu, "lobo mexicano" ya da kısaca "lobo" olarak da bilinen, Kuzey Amerika'ya özgü bir gri kurt alt türüdür. Bu kurt, doğu ve güneydoğu Arizona, batı ve güney New Mexico ile kuzey Meksika'daki parçalanmış bölgelere özgüdür. Tarihsel olarak, Meksika kurdu Güney Kaliforniya'dan Baja Kaliforniya'ya, Sonora ve Chihuahua çöllerinden Batı Teksas'a kadar geniş bir alanda yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hayvan refahı</span>

Hayvan refahı, hayvanların fiziksel ve psikolojik açıdan sağlıklı ve huzurlu bir hayat sürmelerini sağlamayı amaçlayan bir akım. Hayvanların refahını tespit etmede kullanılan ölçütlerden bazıları davranışlar, fizyoloji, ömür ve üremedir.

<span class="mw-page-title-main">Evcil hayvan</span> bireyin zevk ve arkadaşlık için beslediği hayvan

Evcil hayvan veya refakatçi hayvan, bir çalışan hayvan veya laboratuvar hayvanı olmaktan ziyade kişilerce arkadaşlık amacıyla evde bakılan hayvandır. Popüler evcil hayvanların genellikle çekici görünüşleri, zekâsı ve yakın kişilikleri olduğu düşünülür, ancak bazı evcil hayvanlar fedakâr bir temelle alınabilir ve bu özelliklerden bağımsız olarak sahibi tarafından kabul edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Yapay seçilim</span> Canlıların kendi arasında yaptığı etkileşimler sonucu oluşan yeni türler

Yapay seçilim, insanların bilinçli ve amaçlı olarak bir organizmanın belli özelliklerini seçmesi ve kontrollü olarak yetiştirmesi sürecini anlatan tanım. Bu terim, Charles Darwin tarafından belirli özelliklere sahip canlıların farklılaşarak çoğalmalarının gelişmiş hayatta kalma veya üreme yeteneklerine dayandığı doğal seçilime karşılık olarak kullanılmıştır. İnsan eliyle hangi hayvan ya da bitkinin üretileceğine karar verildiği yapay seçilimin aksine, doğal seçilimde ne tür varyasyonların ve genlerin gelecek nesillere aktarılacağını çevre veya doğa şartları belirler.

Eşeyli üremenin evrimi, şu an güncel olan birkaç farklı bilimsel hipotez tarafından açıklanmaktadır. Eşeyli yolla üreyen tüm organizmalar tek hücreli ökaryot bir türden türemiş olup tek bir ortak atadan gelmektedir. Birçok protist, çok hücreli bitkiler, hayvanlar ve mantarlar gibi eşeyli üreme yoluyla çoğalırlar. Bdelloidea veya herhangi bir döllenme meydana gelmeden meyve oluşturabilme özelliğine sahip bazı partenokarp bitkiler gibi, ikinci derecede bu özelliği kaybetmiş olan bazı türler de bulunmaktadır. Eşeyli üremenin evrimi birbirleriyle ilişkili ama birbirlerinden farklı olan iki değişik konuyu ele alır. Bunlardan birincisi eşeyli üremenin kökeni, diğeri ise eşeyli üremenin korunarak devamlılığın sağlanmasıdır. Ancak eşeyli üremenin kökenine dair hipotezlerin deneysel olarak test edilmeleri zor olduğundan, güncel araştırmalar daha ziyade eşeyli üremenin nasıl korunduğu ve sürdürüldüğüne odaklanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kedilerde iletişim</span> bir veya daha fazla kedi tarafından yapılan bilgi aktarımı

Kedilerde iletişim, insan da dahil olmak üzere başka bir hayvanın şimdiki ve gelecekteki durumunu etkileyen, bir veya daha fazla kedi tarafından yapılan bilgi aktarımıdır.

The Sims 3: Pets, The Sims 3'ün PC ve Mac'teki beşinci genişleme paketidir ve serideki ikinci konsol oyunudur. 18 Ekim 2011'de Kuzey Amerika'da yayınlandı. The Sims oyunları için önceki genişletme paketlerinde olduğu gibi bu genişletme paketinde kediler ve köpekler gibi evcil hayvanları ve ilk kez atları oyuna ekler. Ancak yalnızca bilgisayar versiyonunda atlar yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Sokak kedisi</span>

Sokak kedisi veya yabani kedi, dışarıda yaşayan ve genellikle insanlarla temastan kaçınan, sahipsiz bir evcil kedidir. Kendisinin ele alınmasına veya dokunulmasına genellikle izin vermez ve insanlardan gizlenir. Terk edilen evcil hayvanlar, yavru kediler zamanla sokak kedilerine dönüşebilirler. Vahşi kediler onlarca nesil boyunca üreyebilir ve kentsel, savan ve çalılık ortamlarda agresif bir yerel süper avcı haline gelebilir. Bazı sokak kedileri, kedili kadınlar gibi onları düzenli olarak besleyen insanlarla daha rahat olabilir, ancak uzun süreli sosyalleşme girişimlerine rağmen, genellikle uzak dururlar ve en çok gün batımından sonra aktif olurlar.

<span class="mw-page-title-main">Dmitri Belyayev</span>

Dmitry Konstantinovich Belyayev, 1959'dan 1985'e kadar Novosibirsk'teki SSCB Bilimler Akademisi Sitoloji ve Genetik Enstitüsü'nün (IC&G) direktörlüğünü yapan bir Sovyet genetikçisi ve akademisyen.. Evcilleştirilmiş gümüş tilki yetiştirmeye yönelik onlarca yıldır süren çabası The New York Times tarafından "şimdiye kadar yapılmış tartışmasız en olağanüstü üreme deneyi" olarak tanımlandı. 2010 yılında Scientific American'da yayınlanan bir makalede Belyayev'in "kurtların evcilleştirilerek köpek dostlarımıza dönüşme sürecini anlamamızdan en sorumlu kişi olabileceği" belirtildi.

Hayvan psikopatolojisi, hayvanlardaki zihinsel veya davranışsal bozuklukların incelenmesidir.