İçeriğe atla

Evcil kanarya

Evcil kanarya, Genellikle basitçe kanarya olarak bilinen (Serinus canaria forma Domestica[1]), Macaronezya Adaları (Azo Adaları, Madeira ve Kanarya Adaları) menşeli ispinoz familyasından küçük bir ötücü kuş olan yabani kanaryanın evcilleştirilmiş bir şeklidir.

Kanaryalar ilk kez 17. yüzyılda İspanyol denizciler tarafından Avrupa'ya getirilerek esaret altında yetiştirildi. Bu kuş, İspanyol ve İngiliz krallarının saraylarında üremek için pahalı ve moda oldu.[2][3] Rahipler kanaryaları yetiştirmeye başladı ve yalnızca (şarkı söyleyen) erkekleri sattı. Bu durum kuşların arzının azalmasına neden olarak fiyatların yükselmesine neden oldu. Sonunda İtalyanlar kuşları yetiştirmeyi başardılar. Bu kanaryaların çok popüler hale gelmesini sağlayarak birçok türün ortaya çıkmasına ve kuşların tüm Avrupa'da yetiştirilmesine neden oldu.

Aynı durum İngiltere'de de yaşandı. Başlangıçta kuşlar yalnızca zenginlerin elindeyken zamanla yerel vatandaşlar onları yetiştirmeye başladı ve yine çok popüler oldular. Seçici üreme yoluyla ek çok tür ortaya çıktı ve sesleri nedeniyle bugün hala popülerliklerini korumaktalar.

18. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar İngiltere, Kanada ve ABD'de kömür madenciliği endüstrisinde karbonmonoksiti tespit etmek için kanaryalar ve ispinozlar kullanıldı. Birleşik Krallık'ta bu uygulama 1986'da sona erdi.[4]

Tipik olarak evcil kanarya popüler bir kafes ve kuş kafesi kuşu olarak tutulur. Uygun barınma ve bakım sağlandığında kanaryaların ömrü 10 ila 15 yıl arasında değişir.[5]

Kaynakça

  1. ^ Hawley, Dana M.; Grodio, Jessica; Frasca, Salvatore; Kirkpatrick, Laila; Ley, David H. (Haziran 2021). "Experimental infection of domestic canaries ( Serinus canaria domestica ) with Mycoplasma gallisepticum : a new model system for a wildlife disease". Avian Pathology (İngilizce). 40 (3): 321-327. doi:10.1080/03079457.2011.571660. ISSN 0307-9457. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2023. 
  2. ^ Arnaiz-Villena, A.; Ruiz-del-Valle V.; Areces C. (May 2012). "El Origen de los Canarios" (PDF). Ornitología Práctica. 53: 3-11. 19 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Kasım 2023. 
  3. ^ Arnaiz-Villena, A; Gómez-Prieto P; Ruiz-de-Valle V (2009). "Phylogeography of finches and sparrows". Animal Genetics. Nova Science Publishers. ISBN 978-1-60741-844-3. 2 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2014. 
  4. ^ Eschener, Kat (30 Aralık 2016). "The Story of the Real Canary in the Coal Mine". Smithsonian. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2018. 
  5. ^ "Canary Care". Animal World. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kanarya</span> kuş türü

Kanarya, ispinozgiller (Fringillidae) familyasının bir üyesi olan ve evcilleştirilip kafeslerde beslenebilen bir kuş türü. Kanarya, ismini Latince'de köpek anlamına gelen cannarie kelimesinden almıştır.

<i>Hindi</i> Sülüngiller familyasından evcilleştirilebilir bir kuş türü

Meleagris veya Hindi, Phasianidae familyasına bağlı bir kuş cinsidir. Amerika'ya ilk göç edenler tarafından keşfedilmiş ve 17. yüzyıl'ın başlarında Avrupa'ya getirilmiştir. Eti için yetiştirilen bir kümes hayvanı olarak tanınırlar. Evcil hindinin Kuzey Amerika'ya ulaşması ise İngiltere üzerinden olmuştur. ABD'nin kurucularından Benjamin Franklin hindinin yeni kurulan devletin simgesi olmasını önerdiyse de bu kabul edilmemiş ve kel kartal seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kanarya Adaları</span> Atlas Okyanusunda İspanyaya bağlı takımadalar

Kanarya Adaları, Fas'ın batısında İspanya'ya bağlı, Atlas Okyanusu'nda yer alan takımadalar. Kanarya Adaları yerel idare bakımından 2 Ağustos 1982'de yürürlüğe giren bir kanunla Kanarya Adaları Özerk Topluluğu" olarak kabul edilmişlerdir. Kanarya Adaları Tenerife, Fuerteventura, Gran Canaria, Lanzarote, La Palma, La Gomera ve El Hierro olmak üzere başlıca 7 ada ile birkaç küçük adacıktan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Santa Cruz de Tenerife</span> İspanyanın Santa Cruz de Tenerife ilinde belediye

Santa Cruz de Tenerife, İspanya'nın Kanarya Adaları Özerk Bölgesi'nin Las Palmas de Gran Canaria şehri ile birlikte başkentidir. Ayrıca Santa Cruz de Tenerife İli'nin de en büyük kenti ve başkentidir. Şehir Tenerife adasını en önemli yerleşim merkezidir. Belediye Başkanı José Manuel Bermúdez Esparza'dır.

<span class="mw-page-title-main">Tenerife</span>

Tenerife İspanya'da ada. Kanarya Adaları Özerk Bölgesinin yedi adasından en büyüğüdür. Yüzölçümü 2.034 km² nüfusu ise 917.841 kişidir. Böylece Tenerife adasında tüm Kanarya Adaları nüfusunun yaklaşık %43'ü yaşar. İspanya'nın en kalabalık adasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kedi</span> küçük, evcil ve memeli bir hayvan

Evcil kedi, küçük, genelde kıllı, evcilleştirilmiş, etobur memeli. Genelde ev hayvanı olarak beslenenlere ev kedisi, ya da diğer kedigillerden ve küçük kedilerden ayırmak gerekmiyorsa kısaca kedi denir. İnsanlar kedilerin arkadaşlığına ve böcek gibi ev zararlılarını avlayabilme yeteneğine önem vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Asgari endişe altındaki türler</span> IUCN koruma kategorisi

Asgari endişe (LC), IUCN kırmızı listesinde nesli tehlikede olmayan türleri içine alan bir kategoridir. Yaygın bulunan türlerin çoğunluğu asgari endişe altında olarak sınıflandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Las Palmas (il)</span>

Las Palmas ili, İspanya'nın, Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'nun, iki ilinden birisidir. Başkenti, Las Palmas de Gran Canaria'dır.

<span class="mw-page-title-main">Candelaria, Tenerife</span> İspanyanın Santa Cruz de Tenerife ilinde belediye

Candelaria, İspanya'nın, Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'nun, Santa Cruz de Tenerife İli'ne bağlı şehir. 2009 sayımlarına göre 24,319 kişilik nüfusuyla Santa Cruz de Tenerife İli'nin en büyük 9. şehridir. Şehrin yüzölçümü, 49,18 kilometrekaredir. Nüfus yoğunluğu ise 494,49 kişi/km²'dir. Candelaria'nın rakımı en yüksek noktada 5 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Evcil hayvan</span> bireyin zevk ve arkadaşlık için beslediği hayvan

Evcil hayvan veya refakatçi hayvan, bir çalışan hayvan veya laboratuvar hayvanı olmaktan ziyade kişilerce arkadaşlık amacıyla evde bakılan hayvandır. Popüler evcil hayvanların genellikle çekici görünüşleri, zekâsı ve yakın kişilikleri olduğu düşünülür, ancak bazı evcil hayvanlar fedakâr bir temelle alınabilir ve bu özelliklerden bağımsız olarak sahibi tarafından kabul edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Darwin ispinozları</span> tanagerler familyasından kuşlar

Darwin ispinozları veya Galapagos ispinozları (Geospizinae), 14 veya 15 türden oluşan bir ötücü kuşlar grubu. Darwin ispinozlarının hangi kuş ailesine ait oldukları tam olarak açıklık kazanmamış olsa da gerçek İspinozgiller (Fringillidae) ile akraba olmadıkları bilinmektedir. Örnekleri ilk olarak Charles Darwin tarafından, onun HMS Beagle gemisi ile yaptığı ikinci yolculuğu sırasında Galapagos adalarında toplanmıştır. Darwin ispinozları türlerinden on üçü Galapagos adalarında bulunurken bir tanesi de Cocos Adası'nda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Fuerteventura</span>

Fuerteventura Adası, İspanya'da, Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'na bağlı Las Palmas ilinde ada. Atlas Okyanus'nda bulunup kuzeybatı Afrika sahillerinden 97 km uzaklıktadır. Kanarya Adaları takım-adalarının doğusunda bulunan adalardan olup Lanzarote adasının güneybatısında ve Gran Canaria adasının doğusunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Gran Canaria</span>

Gran Canaria İspanya'ya ait olan Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'na bağlı Las Palmas ilinde bulunan bir adadır. Grand Canaria adası 7 büyük adadan oluşan Kanarya takım-adalarının alan bakımından Tenerife ve Fuerteventura'den sonra üçüncü büyüğü. Yüzölçümü 1.560 km² nüfusu ise 851.231 kişidir. Takımadaların en kalabalık ikinci adasıdır. Takım adaların nüfusunun yaklaşık %40'ı Grand Canaria'da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">La Gomera</span>

La Gomera Adası, İspanya'da, Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'na bagli Santa Cruz de Tenerife ilinde ada. Le Gomera Kanarya Adaları takım-adalarının batısında bulunan ada olup Tenerife adasının batisinda; La Palma adasinin guneydogusunda ve El Hierro adasının kuzeydogusunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Ramón (şarkıcı)</span>

Ramón del Castillo Palop, İspanyol şarkıcı. Ramón, Türkiye'nin İstanbul şehrinde yapılan 2004 Eurovision Şarkı Yarışması'nda İspanya'yı "Para llenarme de ti" adlı şarkı ile temsil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">La Palma</span>

La Palma aynı zamanda San Miguel de La Palma 706 km2lik bir alana sahiptir. Kanarya Adaları'nın en büyük beşinci adasıdır. Toplam nüfusu 86,000'dir.

<span class="mw-page-title-main">İspanya'da COVID-19 pandemisi</span> COVID-19 pandemi maddesi

İspanya'da COVID-19 pandemisi, COVID-19 pandemisinin İspanya'daki etkilerini içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sokak kedisi</span>

Sokak kedisi veya yabani kedi, dışarıda yaşayan ve genellikle insanlarla temastan kaçınan, sahipsiz bir evcil kedidir. Kendisinin ele alınmasına veya dokunulmasına genellikle izin vermez ve insanlardan gizlenir. Terk edilen evcil hayvanlar, yavru kediler zamanla sokak kedilerine dönüşebilirler. Vahşi kediler onlarca nesil boyunca üreyebilir ve kentsel, savan ve çalılık ortamlarda agresif bir yerel süper avcı haline gelebilir. Bazı sokak kedileri, kedili kadınlar gibi onları düzenli olarak besleyen insanlarla daha rahat olabilir, ancak uzun süreli sosyalleşme girişimlerine rağmen, genellikle uzak dururlar ve en çok gün batımından sonra aktif olurlar.

1929-1930 psittakoz pandemisi veya büyük papağan ateşi salgını eşzamanlı bir dizi psittakoz hastalığı salgınına verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Jean de Bethencourt</span> Fransız kaşif (1362 – 1425)

Jean de Béthencourt, 1402'de Kanarya Adaları'na bir keşif gezisine öncülük eden ve önce Lanzarote'nin kuzey tarafına ayak basan bir Fransız kaşifti. Oradan Kastilya için Fuerteventura (1405) ve El Hierro adalarını yerel reislerini devirerek fethetti. Béthencourt, Kanarya Adaları Kralı unvanını aldı, ancak fetih sırasında yardım sağlayan Kastilya Kralı III. Henry'yi efendisi olarak tanıdı.