İçeriğe atla

Evcil hayvanların listesi

Bu, evcil hayvanların bir listesidir.[1]

Evcil hayvanlar

Türler ve alttürler Yabani atası Tarih Kökeni Amaç Resim Takson grup
Köpek (Canis lupus familiaris) Buzul Çağı'da yaşayan soyu tükenmiş gri kurt (Canis lupus)[2]MÖ 13000[3][4]Avrupa[4]Evcil hayvan, avcılık, gütme, haşere kontrolü, ulaşım, taslak, çalışma, gösteri, yarış, spor, tahlisiye, rehberlik, hizmet, kavga, et, araştırma, koruma 1c Carnivora
Koyun (Ovis aries) Yabani koyun (Ovis orientalis) MÖ 9000 - MÖ 8500 [5]Anadolu, Zagros Dağlarılif, et, süt, deri, post, parşömen, evcil hayvan, gösteri, yarış, araştırma, koruma, kavga, süs 1b Bovidae
Evcil domuz (Sus scrofa domesticus) Yaban domuzu (Sus scrofa) MÖ 9000[6][7][8]Yakın Doğu, Çinet, deri, araştırma, gösteri, yarış, dövüş, yer mantarı, evcil hayvan 1a Artiodactyla except Bovidae
Keçi (Capra aegagrus hircus) Capra aegagrusMÖ 10000[9][10]Yakın Doğusüt, et, lif, deri, gösteri, yarış, dövüş, takas arsa, evcil hayvan 1b Bovidae
Sığır (Bos primigenius taurus) Yaban öküzü (Bos primigenius) (soyu tükenmiş) MÖ 8000[11][12]Hindistan, Orta Doğu ve Kuzey Afrikaet, süt, deri, post, çalışma, çiftçilik, taslak, parşömen, kan, ulaşım, toprak gübreleme, mücadele, gösteri, evcil hayvan 1b Bovidae
Bos primigenius indicusBos primigenius (soyu tükenmil)MÖ 8000 Hindistanet, süt, deri, post, çalışma, çiftçilik, taslak, parşömen, kan, ulaşım, toprak gübreleme, mücadele, gösteri, yarış 1b Bovidae
Kedi (Felis silvestris catus) Afrika yaban kedisi (Felis silvestris lybica) MÖ 8000 - MÖ 7500[13][14][15][16]Yakın Doğuhayvan, haşere kontrolü, gösteri, post, araştırma 1c Carnivora
Tavuk (Gallus gallus domesticus) Gallus gallusMÖ 6000[17]Hindistan ve Güneydoğu Asyaet, yumurta, tüyler, deri, gösteri, yarış, süs, kavga, evcil hayvan 2b Galliformes
Kobay (Cavia porcellus) Montane guinea pig (Cavia tschudii) MÖ 5000[18]Peruevcil hayvan, gösteri, yarış, araştırma, et 1d Rodentia
Eşek (Equus africanus asinus) Equus africanusMÖ 5000[19][20]Mısırulaşım, çalışma, çiftçilik, taslak, montaj, et, süt, evcil hayvan, yarış, koruma 1e Other mammals
Evcil ördek (Anas platyrhynchos domesticus) Yeşilbaş (Anas platyrhynchos) MÖ 4000 Çinet, tüy, yumurta, evcil hayvan, gösteri, yarış, süs 2a Anseriformes
Su buffalosu Yabani manda (Bubalus arnee) MÖ 4000 Hindistan, Çinçalışma, çiftçilik, taslak, montaj, kavga, et, gösteri, yarış, süt 1b Bovidae
At (Equus ferus caballus) Vahşi at (Equus ferus) MÖ 3500[21]Kazakistanulaşım, süt, et, çalışma, rehberlik, hizmet, avcılık, yürütme, çiftçilik, taslak, montaj, kavga, gösteri, yarış, evcil hayvan 1e Other mammals
Evcil hecin devesi (Camelus dromedarius) Vahşi hecin devesi (Camelus dromedarius) MÖ 4000 Arabistan ulaşım, çalışma, avcılık, çiftçilik, taslak, montaj, gösteri, yarış, dövüş, süt, et 1a Artiodactyla except Bovidae
Evcil ipek böceği (Bombyx mori) Vahşi ipek böceği (Bombyx mandarina) MÖ 3000 Çinipek, hayvan yemi, evcil hayvan, et 6b Other insects
Güvercin (Columba livia domestica) Kaya güvercini (Columba livia) MÖ 3000 Akdeniz Havzasıgösteri, süs, haberci, et, yarış, evcil hayvan 2c Columbiformes
Evcil kaz (Anser anser domesticus) Anser anser ve (A. cygnoides) A. anser: MÖ 3000,A. cygnoides'in tarihi belirsiz.[22]Mısır (A. anser), Çin (A. cygnoides) et, tüy, yumurta, gösteri, koruma, evcil hayvan 2a Anseriformes
Tibet sığırı (Bos grunniens) Vahşi sığır (Bos mutus) MÖ 2500 Tibet, Nepalsüt, ulaşım, çalışma, çiftçilik, montaj, yarış, dövüş, et, lif 1b Bovidae
Evcil iki hörgüçlü deve (Camelus bactrianus) Camelus ferusMÖ 2500 Orta Asya (Afganistan) süt, ulaşım, çalışma, avcılık, çiftçilik, taslak, montaj, kavga, gösteri, yarış, et, saç 1a Artiodactyla except Bovidae
Lama (Lama glama) Guanako (Lama guanicoe) MÖ 2400[23]Peru, Bolivyakoruma ulaşım, çalışma, taslak, paket, et, gösteri, yarış, evcil hayvan, 1a Artiodactyla except Bovidae
Alpaka (Vicugna pacos) Vikunya (Vicugna vicugna) 2400 BC[23]Peru, Bolivyalif, et, gösteri, evcil hayvan 1a Artiodactyla except Bovidae
Evcil beçtavuğu (Numida meleagris) Numida meleagrisMÖ 2400[24]Afrikaet, yumurta, haşere kontrolü, gösteri, alarm, evcil hayvan 2b Galliformes
Feret (Mustela putorius furo) Avrupa sansarı (Mustela putorius) MÖ 1500[25]Avrupaevcil hayvan, avcılık, haşere kontrolü, gösteri, yarış 1c Carnivora
Süs faresi Ev faresi (Mus musculus) 1800'ler[26]Çinevcil hayvan, araştırma, yarış, hayvan yemi 1d Rodentia
Gülen kumru (Streptopelia risoria) Streptopelia roseogriseaMÖ 500 Kuzey Afrikagösteri, evcil hayvan 2c Columbiformes
Bos javanicus domesticaBos javanicusBelirsiz tarih Güneydoğu Asya, Cava Adası et, süt, gösteri, yarış, çalışma, çiftçilik, taslak 1b Bovidae
Bos frontalisBos gaurusBelirsiz tarih Güneydoğu Asyaet 1b Bovidae
Evcil hindi (Meleagris gallopavo) Vahşi hindi (Meleagris gallopavo) MS 180[23]Meksika, Amerika Birleşik Devletleriet, tüy, yumurta, gösteri, evcil hayvan 2b Galliformes
Japon balığı (Carassius auratus auratus) Prusya sazanı (Carassius gibelio) MS 300 - MS 400 Çinevcil hayvan, gösteri, yarış, süs 5a Cyprinidae
Evcil tavşan (Oryctolagus cuniculus) Avrupa ada tavşanı (Oryctolagus cuniculus) MS 600[27]Avrupapost, lif, evcil hayvan, gösteri, yarış, araştırma, et 1e Other mammals
Evcil kanarya (Serinus canaria domestica) Kanarya (Serinus canaria) 15. yüzyıl Kanarya Adaları, Avrupaevcil hayvan, araştırma, gösteri, madencilik, kavga 2d Passeriformes
Beta (Betta splendens) Betta cinsinin belirsiz türler 19. yüzyıl Taylandkavga, evcil hayvan 5b Other fish
Fancy rat and Lab rat Rattus norvegicus10. yüzyıl[]Birleşik Krallıkevcil hayvan, araştırma, gösteri 1d Rodentia
Koi (Cyprinus carpio haematopterus) Sazan (Cyprinus carpio) 1820'ler Japonyasüs, gösteri, evcil hayvan 5a Cyprinidae
Evcil gümüş tilki (Vulpes vulpes) Kızıl tilki (Vulpes vulpes) 1950'ler Sovyetler Birliği, Rusyapost, araştırma, evcil hayvan 1c Carnivora
Evcil kirpi (Atelerix albiventris) Afrika cüce kirpi (Atelerix albiventris) 1980'ler Orta ve Doğu Afrikaevcil hayvan 1e Other mammals
Lonchura striata domesticaLonchura striatabilinmiyor Japonyaevcil hayvan, araştırma 2d Passeriformes
Lepistes (Poecilia reticulata some strains)[28]Lepistes (Poecilia reticulata) Belirsiz tarih Barbados, Brezilya, Guyanaevcil hayvan 5b Other fish

Kaynakça

  1. ^ "Animal Domestication - Table of Dates and Places of Animal Domestication". 7 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016. 
  2. ^ Fan, Zhenxin; Silva, Pedro; Gronau, Ilan; Wang, Shuoguo; Armero, Aitor Serres; Schweizer, Rena M.; Ramirez, Oscar; Pollinger, John; Galaverni, Marco; Ortega Del-Vecchyo, Diego; Du, Lianming; Zhang, Wenping; Zhang, Zhihe; Xing, Jinchuan; Vilà, Carles; Marques-Bonet, Tomas; Godinho, Raquel; Yue, Bisong; Wayne, Robert K. (2016). "Worldwide patterns of genomic variation and admixture in gray wolves". Genome Research. 26 (2). ss. 163-73. doi:10.1101/gr.197517.115. PMID 26680994. 
  3. ^ Sablin, M. (2002). "The earliest Ice Age dogs: Evidence from Eliseevichi I". Current Anthropology. 43 (5). ss. 795-799. doi:10.1086/344372. 
  4. ^ a b Thalmann, O.; Shapiro, B.; Cui, P.; Schuenemann, V. J.; Sawyer, S. K.; Greenfield, D. L.; Germonpré, M. B.; Sablin, M. V.; López-Giráldez, F.; Domingo-Roura, X.; Napierala, H.; Uerpmann, H-P.; Loponte, D. M.; Acosta, A. A.; Giemsch, L.; Schmitz, R. W.; Worthington, B.; Buikstra, J. E.; Druzhkova, A.; Graphodatsky, A. S.; Ovodov, N. D.; Wahlberg, N.; Freedman, A. H.; Schweizer, R. M.; Koepfli, K.-.P.; Leonard, J. A.; Meyer, M.; Krause, J.; Pääbo, S.; Green, R. E.; Wayne, R. K. (2013). "Complete Mitochondrial Genomes of Ancient Canids Suggest a European Origin of Domestic Dogs". Science. 342 (6160). ss. 871-74. doi:10.1126/science.1243650. PMID 24233726. 
  5. ^ Zeder, M. A. (2008). "Domestication and early agriculture in the Mediterranean Basin: Origins, diffusion, and impact". Proceedings of the National Academy of Sciences. 105 (33). ss. 11597-604. doi:10.1073/pnas.0801317105. PMC 2575338 $2. PMID 18697943. 
  6. ^ Giuffra E, Kijas JM, Amarger V, Carlborg O, Jeon JT, Andersson L (Nisan 2000). "The origin of the domestic pig: independent domestication and subsequent introgression". Genetics. 154 (4). ss. 1785-91. PMC 1461048 $2. PMID 10747069. 11 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016. 
  7. ^ G. Larson, K. Dobney, U. Albarella, M. Fang, E. Matisso-Smith, J. Robins, S. Lowden, H. Finlayson, T. Brand, E. Willerslev, P. Rowley-Conwy, L. Andersson, A. Cooper; Dobney; Albarella; Fang; Matisoo-Smith; Robins; Lowden; Finlayson; Brand; Willerslev; Rowley-Conwy; Andersson; Cooper (Mart 2005). "Worldwide Phylogeography of Wild Boar Reveals Multiple Centers of Pig Domestication" (PDF). Science. 307 (5715). ss. 1618-21. Bibcode:2005Sci...307.1618L. doi:10.1126/science.1106927. PMID 15761152. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016. 
  8. ^ Frantz, L (2015). "Evidence of long-term gene flow and selection during domestication from analyses of Eurasian wild and domestic pig genomes". Nature Genetics. 47 (10). ss. 1141-8. doi:10.1038/ng.3394. PMID 26323058. 
  9. ^ Melinda A. Zeder, 2011. The origins of agriculture in the Near East. Current Anthropology 54:S221–35
  10. ^ Vigne, J.D. (2011) The origins of animal domestication and husbandry: a major change in the history of humanity and the biosphere. C. R. Biol. 334, 171–181
  11. ^ Wendorf F., Schild R.; Schild (1998). "Nabta Playa and its role in Northeastern African prehistory". J. Anthropol. Archaeol. 17 (2). ss. 97-123. doi:10.1006/jaar.1998.0319. 
  12. ^ Source : Laboratoire de Préhistoire et Protohistoire de l'Ouest de la France [1] 26 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., (Fransızca).
  13. ^ Driscoll, C. A.; Menotti-Raymond, M.; Roca, A. L.; Hupe, K.; Johnson, W. E.; Geffen, E.; Harley, E. H.; Delibes, M.; Pontier, D.; Kitchener, A. C.; Yamaguchi, N.; O'Brien, S. J.; Macdonald, D. W. (2007), "The Near Eastern Origin of Cat Domestication", Science, 317 (5837), ss. 519-523, doi:10.1126/science.1139518, PMID 17600185, 13 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Mayıs 2016 .
  14. ^ "Oldest Known Pet Cat? 9,500-Year-Old Burial Found on Cyprus". National Geographic News. 8 Nisan 2004. 27 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2007. 
  15. ^ Muir, Hazel (8 Nisan 2004). "Oldest Known Pet Cat? 9,500-Year-Old Burial Found on Cyprus". New Scientist. 16 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2007. 
  16. ^ Walton, Marsha (9 Nisan 2004). "Ancient burial looks like human and pet cat". CNN. 22 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2007. 
  17. ^ West B., Zhou B-X. (1989). "Did chickens go north? New evidence for domestication" (PDF). World's Poultry Science Journal. 45 (3). ss. 205-18. doi:10.1079/WPS19890012. 29 Temmuz 2004 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016. 
  18. ^ "History of the Guinea Pig (Cavia porcellus) in South America, a summary of the current state of knowledge". 9 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016. 
  19. ^ Beja-Pereira, Albano (18 Haziran 2004). "African Origins of the Domestic Donkey". Science. 304 (1781). s. 1781. doi:10.1126/science.1096008. PMID 15205528. 
  20. ^ Roger Blench, The history and spread of donkeys in Africa 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (235 KB)
  21. ^ Outram, A (2009). "The Earliest Horse Harnessing and Milking". Science. 323 (5919). ss. 1332-5. doi:10.1126/science.1168594. PMID 19265018.  see also Domestication of the horse
  22. ^ Buckland, R., & Guy, G. (2002). Goose Production. Chapter 1: Origins and Breeds of Domestic Geese 26 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. FAO Agriculture Department.
  23. ^ a b c D.L Johnson and B.K. Swartz, Jr. Evidence for Pre-Columbian Animal Domestication in the New World 10 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  24. ^ "Guinea Fowl". 23 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016. 
  25. ^ Glover, James. "The Ancestry Of The Domestic Ferret". PetPeoplesPlace.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2006. 
  26. ^ Royer, Nichole. THE HISTORY OF FANCY MICE 1 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. American Fancy Rat and Mouse Association. Afrma.org. Retrieved on 2015-12-25.
  27. ^ "Interesting Rabbit Domestication History". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016. 
  28. ^ name="Guideon, et al." Guideon, Khoo (2002). "Genetic Diversity within and Among Feral Populations and Domesticated Strains of the Guppy (Poecilia reticulata) in Singapore". Marine Biotechnology. 4 (4). ss. 367-378. doi:10.1007/s10126-002-0007-z. PMID 14961248. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

Pozitron emisyon tomografisi adı verilen ve damar yolu ile enjekte edilen metabolik radyoaktif ajanların biriktiği normal veya patolojik dokuları görüntüleyen bir sintigrafi ve tomografi tekniği. Genel anlamda metabolik veya fonksiyonel görüntüleme için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Neptün'ün uyduları</span>

Neptün'ün bilinen 16 uydusu vardır. Bunların içinde açık farkla en büyüğü; William Lassell tarafından, Neptün'ün keşfinden sadece 17 gün sonra gözlenen, Neptün etrafında dönen toplam kütlenin %99.5'ini oluşturan, ve ayrıca küresel şekle sahip olabilecek kadar kütleye sahip tek gök cismi olan, Triton'dur. İstisnai olarak, Güneş Sistemi'ndeki diğer tüm uydulara göre ters yönde bir yörüngeye sahiptir. Bu özelliği onun olduğu yerde oluşmadığını, Neptün tarafından yakalandığını gösteriyor. Eski bir Kuiper kuşağı cüce gezegeni olabilir. Triton yörüngesinde eş zamanlı olarak döner, yani Neptün'e hep aynı yüzü dönüktür. Gelgit ivmelenmesi nedeniyle de gezegenine gitgide yaklaşmaktadır, 3.6 milyar yıl sonra Roche limitine ulaştığında da parçalanarak yok olacaktır. 1989'da yaklaşık −235 °C sıcaklığıyla Triton,. Güneş Sistemi'ndeki en soğuk gök cismiydi.

<span class="mw-page-title-main">Kedi</span> küçük, evcil ve memeli bir hayvan

Evcil kedi, küçük, genelde kıllı, evcilleştirilmiş, etobur memeli. Genelde ev hayvanı olarak beslenenlere ev kedisi, ya da diğer kedigillerden ve küçük kedilerden ayırmak gerekmiyorsa kısaca kedi denir. İnsanlar kedilerin arkadaşlığına ve böcek gibi ev zararlılarını avlayabilme yeteneğine önem vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Primatomorpha</span> memeli kladı

Primatomorpha, eteneliler infra sınıfında yer alan, molekülergenetik araştırmalar sonrası ortaya konulmuş olan bir mir takım. Primatomorpha: Primatlar (Primates), Abalı memeliler (Dermoptera) ve Plesiadapiformları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Evcil hayvan</span> bireyin zevk ve arkadaşlık için beslediği hayvan

Evcil hayvan veya refakatçi hayvan, bir çalışan hayvan veya laboratuvar hayvanı olmaktan ziyade kişilerce arkadaşlık amacıyla evde bakılan hayvandır. Popüler evcil hayvanların genellikle çekici görünüşleri, zekâsı ve yakın kişilikleri olduğu düşünülür, ancak bazı evcil hayvanlar fedakâr bir temelle alınabilir ve bu özelliklerden bağımsız olarak sahibi tarafından kabul edilebilir.

Dünyadaki yaşamın evrimsel tarihi, fosil ya da günümüz yaşayan canlı organizmaların evrildiği süreçlerin izlerini takip eder. Yaşamın evrimsel tarihi, yeryüzünde yaşamın kökeninden, günümüzden yaklaşık 4,5 milyar yıl önceki bir tarihten, günümüze kadar uzanmaktadır. Günümüz tüm canlı türleri arasındaki benzerlikler, bilinen tüm canlı türlerin, evrim süreçleri içinde giderek birbirlerinden ayrıldığı ortak bir ataya sahip olduklarına işaret etmektedir.

İnsan evriminin fosil listesi, insanın evrimiyle ilgili birçok kayda değer primat fosilleri hakkında genel bir bakış sunmaktadır. Genellikle her ne kadar eksiksiz ve tam kafatasları veya bütün bir iskelet fosili nadir olarak bulunmasıyla beraber sadece birkaç kemik parçalarından veya dişten oluşan parçalar hâlinde binlerce fosil buluntular da mevcuttur. Bu liste eksiklikleri tamamlamaktan ziyade insan evriminde en önemli buluntulardan bazılarını göstermeyi amaçlamaktadır. Listede yer alan fosiller radyometrik tarihleme yöntemi veya bulundukları katmanların yaşlarının hesaplanmasıyla belirlenmiş olan tahmini yaşlarına göre sıralandırılmıştır. Listede gösterilen fosillerin çoğu Homo sapiens'in doğrudan atası olmamakla beraber insanın doğrudan atalarıyla yakın ilgilidir ve bu yüzden insan soy çizgisinin araştırılmasında önemlidir. Yalnızca insana şempanzeden daha yakın olan ya da daha yakın olabilecek türlere ait fosiller listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Phillip Allen Sharp</span> Amerikalı biyolog

Phillip Allen Sharp, Amerikan genetikçi ve moleküler biyolog. RNA bağlanmasının kaşiflerinden biridir. Richard J. Roberts ile birlikte ökaryot hücrelerinin DNA dizelerindeki genlerin bitişik sırada olmadığını, aralarda intron denilen okunmayan ve protein sentezine katılmayan bölümlerin olduğunu keşfettiler. Bu sayede mRNA'lar aynı DNA dizesinden bu bölümleri farklı şekilde silmeleri ile farklı proteinleri kodlayabilmektedir. İkili bu keşifleri ile 1993 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü kazanmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">César Milstein</span> Arjantinli biyolog (1927-2002)

César Milstein, Arjantinli biyokimyacı. Antikor araştırmalarıyla tanınmıştır. 1984 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü Niels Kaj Jerne ve Georges J. F. Köhler ile birlikte antikor araştırmaları nedeniyle kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Afrika vahşi hayvan yemeği</span>

Afrika vahşi hayvan yemeği ya da bushmeat. Tropikal ormanlarda yemek bulmak için evcil olmayan memelilerin, sürüngenlerin, iki yaşamlıların ve kuşların avlanılmasıyla elde edilen et.

<span class="mw-page-title-main">Tarım tarihi</span>

"World Cotton Production". Yara United States (İngilizce). 2018. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2022.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu hipotezi</span> Hipotez

,

<span class="mw-page-title-main">Eosimiyen</span> tarih öncesi primat familyası

Eosimiyen (Eosimiidae), en eski simiyenler olduğu düşünülen bir soyu tükenmiş primat familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hayvan bilişi</span> insan olmayan hayvanların zekası

Hayvan bilişi, insan-olmayan hayvanların zihinsel kapasitelerini kapsayan bir alandır. Bu alanda kullanılan hayvan koşullandırma ve öğrenim çalışmaları, karşılaştırmalı psikolojiden geliştirilmiştir. Aynı zamanda etoloji, davranışsal ekoloji ve evrimsel psikolojinin etkisinde kalmıştır; bazen bu alandan bilişsel etoloji adıyla da bahsedilir. Hayvan zekası terimiyle ilişkilendirilen pek çok davranış aynı zamanda hayvan bilişinin de kapsamındadır.

<span class="mw-page-title-main">Laas Geel</span>

Laas Geel, aynı zamanda Laas Gaal olarak da anılır, Somaliland, Hargeisa'nın kırsal eteklerinde, ülkenin Maroodi Jeex bölgesinde yer alan mağara oluşumlarıdır. Bu mağaralar, Afrika Boynuzu'ndaki evcilleştirilmiş Afrika yaban öküzlerinin bilinen en eski mağara resimlerinden bazılarını içerir. Laas Geel'in kaya sanatının yaklaşık M.Ö. 18.000 veya 20.000 yıl öncesine ait olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tyrannoraptora</span> teropod kladı

Tyrannoraptora, "Tyrannosaurus rex ve Passer domesticus'un son ortak atasının tüm torunları" olarak tanımlanan bir teropod dinozor kladıdır. Klad, ilk kez 1999 yılında Amerikalı paleontolog Paul Sereno tarafından tanımlandı; ancak ilk başta Tyrannoraptora, sadece Tyrannosauroidea ve Pennaraptora'yı içeriyordu. Filogenetik analizlerle birklikte; Compsognathidae, Ornithomimosauria, Alvarezsauroidea ve Therizinosauria kladları da bu klada dahil edildi.

<span class="mw-page-title-main">Sauria</span> diapsid kladı

Sauria, arkozorların ve lepidosaurların en son ortak atalarını ve tüm soyundan gelenleri içeren bir sürüngen kladıdır. Kaplumbağaların Sauria içinde bulunduğunu varsayarsak, grup diapsidlerin taç grubu veya genel olarak sürüngenler olarak düşünülebilir. Son genomik çalışmalar ve fosil kayıtlarındaki kapsamlı araştırmalar ile kaplumbağaların daha önce düşünüldüğü gibi Saurian öncesi parareptillerle değil, arkozorlarla yakından ilişkili olduğu öne sürülüyor. Sauria, tüm modern sürüngenleri ve çeşitli soyu tükenmiş grupları içerir. Sauria, sürüngenlere memelilerden daha yakın akraba olan çeşitli kök sürüngenleri de içeren Sauropsida grubu içinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Modern insanın yakın zamanlı Afrika kökeni</span>

Paleoantropolojide, "Afrika'dan Çıkış" teorisi, yeni tek köken hipotezi, yer değiştirme hipotezi veya yakın zamanlı Afrika kökeni modeli olarak da adlandırılan modern insanın yakın zamanlı Afrika kökeni, anatomik olarak modern insanların, coğrafi kökeni ve ilk göçlerinin bilim dünyasında yaygın kabul gören modelidir. Homo erectus ve daha sonra da Homo neanderthalensis'in, kısaca homininlerin Afrika dışına ilk yayılışlarının izini süren bir modeldir.

<span class="mw-page-title-main">Kedilerin evcilleştirilmesi</span>

Evcil kedinin kökeni, Afrika yaban kedisinin Yakın Doğu ve Mısır popülasyonlarına dayanmaktadır. Yaşayan tüm kedi türlerinin ait olduğu Felidae familyası yaklaşık on ila on bir milyon yıl önce ortaya çıkmıştır. Bu aile sekiz ana filogenetik soya ayrılmıştır. Evcil kedi Felis soyunun bir üyesidir. Yapılan bir dizi araştırma, tüm evcil kedi çeşitlerinin Felis soyunun tek bir türü olan Felis catus'tan geldiğini göstermiştir. Bu soyun varyasyonları dünyanın her yerinde bulunur ve yakın zamana kadar bilim insanları, modern evcil kedi ırklarının tam olarak hangi bölgede ortaya çıktığını belirlemekte zorlanıyordu. Bilim insanları, evcil kedinin ortaya çıkmasının tek bir olaya bağlı olmadığına, bu ırkların ortaya çıkmasına farklı yerlerdeki çok sayıda, bağımsız olayın neden olduğuna inanıyordu. Yaban kedisi popülasyonunun bir bütün olarak çok yaygın ve birbirine çok benzer olması daha da karmaşık bir durum ortaya çıkarmıştır. Yaban kedisi varyasyonlarının, yakın temas halindeyken birbirleriyle serbestçe melezleşmesi taksonlar arasındaki çizgileri daha da belirsizleştirmektedir. Son zamanlarda yapılan DNA çalışmaları, genetik teknolojilerdeki gelişmeler ve DNA ile genetiğin bir bütün olarak daha iyi anlaşılması, evcil kedinin evrimsel tarihinde keşifler yapılmasına yardımcı olmuştur. Arkeolojik kanıtlar, evcilleştirmenin inanılandan daha erken tarihlerde gerçekleştiğini belgelemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Richard Dawkins bibliyografyası</span>

Richard Dawkins bibliyografyası, İngiliz etolog ve evrimsel biyolog Richard Dawkins tarafından yazılmış tüm kitapları, makaleleri ve denemeleri içeren kronolojik bir listedir.