İçeriğe atla

Euxine-Kolşik yaprak döken ormanlar

Euxine-Kolşik yaprak döken ormanlar
Euxine-Karadeniz'in güney kıyıları boyunca kolşik yaprak döken ormanlar ekolojik bölgesi sarı renkte gösterilmiştir.
Euxine ormanı Istranca Tabiat Parkı, güney-doğu Bulgaristan
Coğrafya
Ülke(ler)
Özellikler
Durumkritik, tehdit altında[1]
Koruma alanı784 km2
BiyomIlıman geniş yapraklı ve karma ormanlar
Biyocoğrafik bölgePalearktik
Hayvan türü
Yüzölçümü73.828 km2 (28.505 sq mi)
Yağış miktarı1000-1500 mm
Wikimedia Commons

Euxine[Not 1]-Kolşik yaprak döken ormanlar, Karadeniz'in güney kıyısında yer alan ılıman geniş yapraklı ve karma ormanlar ekolojik bölgesidir. Ekolojik bölge, batıda Bulgaristan'ın güneydoğu köşesinden Türkiye'nin kuzey kıyısına, doğuda Karadeniz'in doğu ucunu saran Gürcistan'a kadar uzanan ince kıyı şeridi boyunca uzanır.

Alt bölgeler

Ekolojik bölge, esas olarak yağış miktarına bağlı olarak iki alt bölgeye ayrılmıştır.

Yaprak dökmeyen mezomorfik geniş yapraklı çalıların alt yapısı, her iki alt bölge için karakteristiktir. Alt kattaki önemli türler arasında Pontic ormangülü (Rhododendron ponticum) gibi çeşitli orman gülleri; Karadeniz çobanpüskülü (Ilex colchica), kiraz defnesi (Laurocerasus officinalis), Kafkas şimşiri (Buxus colchica) ve bayağı şimşir (Buxus sempervirens), Kafkas yaban mersini (Vaccinium arctostaphylos) vb. gösterilebilir. Avrupa açısından bakıldığında, bunların çoğu Tersiyer dönemden kalma kalıntı türler olarak sayılır.

Pontic orman gülü gibi yaprak dökmeyen çalılıkların bir alt türü, Euxine-Kolşik yaprak döken ormanlar ekolojik bölgesi için karakteristiktir.

Kolşik ormanları

Kolşik veya Kolşik ormanları, Türkiye'de Karadeniz'in güneydoğu köşesinde ve Gürcistan'da Maçahela Milli Parkı içinde ve çevresinde bulunur. Kolşik ormanları, yaprak döken kara kızılağaç (Alnus glutinosa), gürgen (Carpinus betulus ve C. orientalis), Doğu kayını (Fagus orientalis) ve tatlı kestane (Castanea sativa) ile yaprak döken Nordmann göknarı (Abies nordmanniana, 78 m ile Avrupa'nın en uzun ağacı), Kafkas ladini (Picea orientalis) ve İskoç çamı (Pinus sylvestris) barındırır. Kolşik bölge, yılda ortalama 1.500-2.500 mm, maksimum 4.000 mm'yi aşan yüksek yağışlara sahiptir ve Avrupa'nın ılıman yağmur ormanlarının bazılarına ev sahipliği yapmaktadır.

Euxinic ormanlar

Daha kuru olan Euxine veya Euxinic ormanları, Ordu şehrinde Karadeniz ile buluşan Melet Nehri'nin batısında yer alır ve İstanbul Boğazı boyunca Avrupa'nın Karadeniz kıyısı boyunca Bulgaristan'a kadar uzanır. Euxine ormanları yılda ortalama 1.000 ila 1.500 mm yağış alır. Ekolojik bölgenin Bulgaristan kısmı, Balkan karma ormanları ekolojik bölgesine sınırı olan Istranca Doğa Parkı içinde yer almaktadır.

Nadir habitat türleri arasında kıyı kumulları ve turbalıklar bulunur .

Çam kese güvesi tehditlerden biridir.[2]

Fauna

Ekolojik bölgeye özgü büyük memeliler arasında boz ayı (Ursus arctos), Kafkas kızıl geyiği (Cervus elaphus), karaca (Capreolus capreolus), vaşak (Lynx lynx), altın çakal (Canis aureus) bulunur.

Ekolojik bölge, birçok göçmen, kışı geçiren ve üreyen kuş için yaşam alanıdır. İskandinavya ile Batı Rusya'yı Akdeniz ve Afrika'ya bağlayan, Doğu Karadeniz Göç Rotası olarak bilinen bir kuş göç yolu üzerindedir. Ekolojik bölgede bulunan su kuşları arasında doğu imparatorluk kartalı (Aquila heliaca), tepeli pelikan (Pelecanus crispus), büyük beyaz pelikan (Pelecanus onocrotalus), cüce karabatak (Microcarbo pygmaeus), beyaz başlı ördek (Oxyura leucocephala), ferruginous ördek (Aythya nyroca), kırmızı tepeli patka (Netta rufina), kara leylek (Ciconia nigra), beyaz leylek (C. ciconia), turna (Grus grus), telli turna (grus virgo), büyük flamingo (Phoenicopterus roseus) ve Bewick kuğusu (Cygnus bewickii) gösterilebilir.

Korunan alanlar

2017 yılında yapılan bir değerlendirme, ekolojik bölgenin 784 km² veya %1'inin korunan alanlardan oluştuğunu ortaya koymuştur. Korunan alanlar şunlardır Maçahela Milli Parkı, Mtirala Milli Parkı ve Kintrişi Milli Parkı.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Euxine-Colchic broadleaf forests ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

Notlar
  1. ^ Euxine, Antik Çağ'da Karadeniz demektir
Kaynaklar
  1. ^ "Euxine-Colchic deciduous forests". Terrestrial Ecoregions. World Wildlife Fund. 
  2. ^ "Gladiator bug to protect Istanbul's forests". DailySabah. 7 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Biyom</span> Bir çevre ile ilişkili organizmalar topluluğu

Biyom, bulundukları fiziksel çevreye ve ortak bir bölgesel iklime tepki olarak oluşmuş biyolojik bir topluluktan oluşan biyocoğrafik bir birimdir. Bir diğer tanıma göre, biyosferin aynı iklim koşullarında ve aynı bitki örtüsünün egemen olduğu çok geniş bölümlerini belirten çevrebilim terimidir. Yeryüzündeki birbirine bitişik, benzer yayılmış yaşam alanları olarak da tanımlanabilir. Biyomlar birden fazla kıtaya yayılabilir. Biyom, habitattan daha geniş bir terimdir ve çeşitli habitatları içerebilir.

<span class="mw-page-title-main">Orman gülü</span> Rhododendron cinsinin 800 kadar türünü içeren çiçekli bitkilerin ortak adı

Orman gülü, fundagiller (Ericaceae) familyasından Rhododendron cinsinin 800 kadar türünü içeren çiçekli bitkilerin ortak adı. Gösterişli çiçekleri nedeniyle bahçelerde ve saksıda yetiştirilir.

Kahverengi orman toprakları, ılıman iklim bölgelerinde kışın yaprağını döken geniş yapraklı ormanlar altında gelişir. İklim, bitki örtüsü ve yerli kaya etkisi altında oluşmuştur. Orman altında oluştuğu için organik madde (humus) açısından zengindir, genellikle rengi koyudur.

<span class="mw-page-title-main">Kaçkar Dağları Millî Parkı</span>

Kaçkar Dağları Millî Parkı büyük bölümü Rizenin Çamlıhemşin ilçesinde, bir bölümü Erzurum ve Artvin illerine uzanan millî park. 51.550 hektarlık mili park Fırtına Deresi ile Hemşin Deresi arasında yer alan Kaçkar Dağları üzerinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'daki ormanlar</span>

Azerbaycan'da 1.021.880 hektar ormanlarla kaplıdır ve bu ülkenin toplam yüz ölçümünün %11,8'i oluşturur. Azerbaycan'daki ormanların hepsi devlete aittir ve Azerbaycan Cumhuriyeti Ekoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın sorumluluğu altındadır. Azerbaycan'daki orman biyomları ılıman yaprak döken ormanlar, ılıman geniş ve iğne yapraklı karışık ormanlar, ılıman iğne yapraklı ormanlar ve riparian ormanlardan oluşur. Uzmanlar 8.-9. yüzyıllarda şimdiki Azerbaycan topraklarının %30-35'i ormanlarla kaplı olduğunu tahmin etmektedir ve ormanların çoğu o zaman olduğu gibi bugün de dağlık bölgelerde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Isalo Millî Parkı</span> Madagaskarın güneybatısındaki millî park

Isalo Milli Parkı, Madagaskar'ın Ihorombe Bölgesi'nde, Fianarantsoa eyaletinin güneybatısında yer alan bir milli parktır. Kendisine yakın kasaba Ranohira ve en yakın şehirler Toliara ve Ihosy'dir. Rüzgar ve suyun aşındırarak oluşturduğu kayalık çıkıntılarla, yaylalara, geniş ovalarla ve 200 m derinliğe kadar kanyonlarla kaplı bir kumtaşı alanıdır. Nehirleri ve akarsuları ve mevsimsel su yolları vardır. Yüksekliği 510 ve 1268 m arasında değişmektedir. Elevation varies between 510 and 1268 m.

<span class="mw-page-title-main">Balta Mică a Brăilei Tabiat Parkı</span>

Balta Mică a Brăilei Tabiat Parkı, Romanya'da, Brăila ili'nde, Berteștii de Jos, Chiscani, Gropeni, Mărașu ve Stăncuța belediyelerinin idari bölgesinde yer alan, korunan bir alandır.

<span class="mw-page-title-main">Pshu-Gumista Tabiatı Koruma Alanı</span>

Pshu-Gumista Tabiatı Koruma Alanı, Gürcistan'da, Abhazya'nın Sohum Bölgesi'nde yer alan bir koruma alanıdır. Koruma alanının temel amacı, çevresindeki dağlık bölgedeki flora ve faunayı korumaktır.

<span class="mw-page-title-main">Ritsa Tabiatı Koruma Alanı</span> Abhazya da tabiat koruma alanı

Ritsa Tabiatı Koruma Alanı, Abhazya'nın Gudauta Bölgesi'nde yer alan korunan bir alandır. Koruma alanının ana hedefi, çevredeki dağlık bölgedeki Ritsa Gölü ile flora ve faunayı korumaktır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Sibirya taygası</span>

Tayga ve Boreal ormanları Biyomu'ndaki Doğu Sibirya tayga ekolojik bölgesi, Rusya'nın doğusunda yer alan çok büyük bir biyocoğrafik bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Trans-Baykal iğne yapraklı ormanları</span>

Trans-Baykal kozalaklı ormanlar ekolojik bölgesi, Rusya'nın Güney Sibirya bölgesindeki Baykal Gölü kıyılarından doğuya ve güneye uzanan ve kuzey Moğolistan'ın bir bölümünü içeren 1.000 km x 1.000 km'lik bir dağlık güney tayga bölgesini kapsayan ekolojik bölgedir. Tarihsel olarak bu bölgeye "Dauria" veya Transbaykal adı verilmiştir. Palearktik biyocoğrafik bölgesinde yer alır ve çoğunlukla subarktik, nemli bir iklime sahip boreal ormanlar/tayga biyomundadır. 200.465 km2 (77.400 sq mi) alan kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Ussuri geniş yapraklı ve karma ormanları</span>

Ussuri geniş yapraklı ve karma ormanları ekolojik bölgesi, Rus Uzak Doğusu'ndaki Primorsky Krayı'nda, Ussuri Nehri ve Amur Nehri üzerindeki dağlık alanları kaplamaktadır. Ekolojik bölge, nemli kıtasal bir iklime sahip Palearktik biyocoğrafik bölgesinde yer almaktadır. 187.357 km2 (72.339 sq mi) alan kaplamaktaadır.

<span class="mw-page-title-main">Kafkasya karma ormanları</span>

Kafkasya karma ormanları, Kafkas Dağları, Küçük Kafkas sıradağları ve Karadeniz'in doğu ucundaki Kuzey Anadolu Dağları'nda konumlanmış geniş yapraklı karma ormanlardan oluşan ekolojik bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Anadolu yaprak döken ormanları</span>

Doğu Anadolu yaprak döken ormanları, Türkiye'nin doğusundaki dağlarda yer alan bir ekolojik bölgedir. Ilıman geniş yapraklı ve karma ormanlar biyomunda bir Palearktik biyocoğrafik bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ilıman geniş yapraklı ve karma ormanlar</span>

Ilıman geniş yapraklı ve karma ormanlar, geniş yapraklı ağaç ekolojik bölgeleri ve kozalaklı ve geniş yapraklı ağaç karma iğne yapraklı orman ekolojik bölgeleri ile Dünya Doğayı Koruma Vakfı tarafından tanımlanan ılıman iklim karasal habitat türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Orta Avrupa karma ormanları</span>

Orta Avrupa karma ormanlar ekolojik bölgesi, Almanya'dan Rusya'ya kadar kuzeydoğu Avrupa'nın çoğunu kapsayan ılıman bir sert ağaç ormanıdır. Alanın, tarım faaliyetlerinin baskısıyla meydana gelen geleneksel otlaklar, çayırlar ve sulak alanlardan oluşan üçte ikilik alandan ve üçte biri oranda ormanlık alandan oluşmaktadır. Ekolojik bölge ılıman geniş yapraklı ve karışık orman biyomunda ve Nemli Kıta iklimi ile Palearktik biyocoğrafik bölgesindedir. 731.154 kilometrekare (282.300 sq mi) kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Kolşik Yağmur Ormanları ve Sulak Alanlar</span>

Kolşik Yağmur Ormanları ve Sulak Alanlar, Gürcistan'ın Karadeniz kıyı şeridinin yaklaşık 80 kilometrelik kısmı ve Kolhis Ovası'nın bazı kesimlerini içeren, UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki yağmur ormanlarıdır. 26 Temmuz 2021 tarihinde Dünya Mirası listesine eklenen ormanlar, Gürcistan'da UNESCO'nun listeye dahil ettiği ilk doğal yapılardır.

<span class="mw-page-title-main">Kintrişi Mutlak Koruma Alanı</span>

Kintrişi Mutlak Koruma Alanı, Gürcistan'ın Acara bölgesine bağlı olan Kobuleti bölgesindeki bir sit alanıdır. Kintrişi Nehri'nin kuzeyinde, Tshemvani (Tshemlovana) köyü ve Hino Dağları'nın arasındadır. Deniz seviyesinden 300 ila 2.500 metre yükseklikte konumlanmıştır. Bölgedeki soyu tükenmek üzere olan canlıları ve endemik türleri korumak için 1959 yılında kurulmuştur. Koruma Alanı, Kintrişi Millî Parkı'na ev sahipliği yapar. UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki Kolşik Yağmur Ormanları ve Sulak Alanları'nın parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan coğrafyası</span>

Bulgaristan coğrafyası, Bulgaristan'nın coğrafi özelliklerini tanımlar. Bulgaristan, Tuna Nehrinin güneyinde tamamı Balkan Yarımadasında bulunan ve Karadeniz'e kıyısı olan bir Güneydoğu Avrupa devletidir. Kuzey'de Romanya ile 605 km'lik sınırı vardır. Bu sınırın büyük bölümünü Tuna Nehri oluşturur. Batı'da Sırbistan (344 km) ve Kuzey Makedonya (162 km) ile sınır komşusudur. Güney'de Yunanistan (472 km) ikinci en uzun sınır komşudur. Güneydoğu'da Türkiye (223 km) ile ve Doğu'da Karadeniz ile çevrilidir. Tarihsel olarak Mezya, Trakya ve Makedonya bölgelerini kapsar. Günümüzde Doğu-Batı doğrultusunda uzanan Balkan Dağları, ülkeyi Kuzey Bulgaristan ve Güney Bulgaristan olmak üzere 2'ye böler.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Anadolu kozalaklı ve yaprak döken ormanları</span>

Kuzey Anadolu kozalaklı ve yaprak döken ormanları, Türkiye'nin Kuzey Anadolu bölgesinde yer alan ılıman iğne yapraklı ormanlar ekolojik bölgesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.