İçeriğe atla

Euthydemus Hanedanı

Euthydemus Hanedanı
I. Dimitrios'un sikkesi, fil ve kadüse tasviri, tipik Euthydemus Hanedanı sembolleridir.
ÜlkeBaktriya
KuruluşM.Ö. 230
KurucuI. Euthydemus
Son hükümdarII. Euthydemus (Baktriya)
III. Strato (Hindistan)
Unvan(lar)Kralların kralı, Basileus

Euthydemus Hanedanı, M.Ö. 230 yılında I. Euthydemus tarafından kurulan ve son hükümdarı III. Strato'nun Gandhara'daki ölümüne kadar M.Ö. 230'dan M.S. 10'a kadar Helenistik dönem boyunca Greko-Baktriya ve Hint-Yunan krallıklarını yöneten Helenistik bir hanedandır.

Tarih

Euthydemus'un M.Ö. 295 doğumlu Antimakhos adlı birinin oğlu ve M.Ö. 300 civarında Baktriya'nın satrapı veya yöneticisi olan Sophytes'in torunu olması muhtemeldir.

Euthydemus, orijinal isyancı I. Diodotus'un oğlu II. Diodotus'un kız kardeşiyle evli olan bir Soğdya satrapıydı .[1] Tahtı Diodotus II'den veya belki de Antiochus Nikator'dan gasp etti ve Greko-Baktriya Krallığı'nın hükümdarı oldu. Saltanatının son dönemlerinde, daha genç ve hırslı olan III. Antiohos'un istilasıyla karşı karşıya kaldı. Arius'ta yenildi fakat başkenti Baktra'da Antiohos'u bekledi. Antiohos ile yaptığı barış antlaşması, oğlu I. Dimitrios'a Antiohos'un adı bilinmeyen bir kızıyla evlenme hakkı tanıdı.[2]

Oğlu I. Dimitrios, Kuzey Hindistan'ı işgal edecek ve Hint-Grek krallığını kuracaktı. Demetrius'un oğulları Agathocles, II. Euthydemus ve belki de II. Demetrius'un Greko-Baktriya ve Hint-Yunan krallıklarını yönetmesinden sonra, aşağıdaki hükümdarlardan hangilerinin birbirleriyle akraba olduğunu veya hatta Euthydemus Hanedanı'nın üyeleri olup olmadıklarını belirlemek zorlaştı. Ancak güçlü kral I. Menander'in bu hanedandan biri olması da mümkündür.

Hükümdarlar

Bu kraliyet ailesinin kesin üyeleri, kanıt eksikliği ve yalnızca onları takip eden yöneticilerin geniş bir listesinin kalması nedeniyle tam olarak yeniden yapılandırılamıyor. Demetrius'un halefi Agathocles, hanedanın bir kısmının yeniden inşasına yardımcı olan kapsamlı sikkeler bıraktı.[3] Daha kesin olan hükümdarlardan bazıları şunlardır:

  • Paropamisadae satrabı Sophytes (M.Ö. 330 - 300), Büyük İskender'i ve I. Euthydemus'un büyükbabasını ağırladı
  • Hanedanlığın kurucusu I. Euthydemus (M.Ö. 260 - 195)
  • I. Dimitrios (M.Ö. 222 - 180) Euthydemus Hanedanı!nın en ünlüsü - Hindistan'ı işgal etti
  • Euthydemus II (yaklaşık M.Ö. 200 - 185) Euthydemus I'in oğlu
  • Pantaleon (M.Ö. 190 - 180) Euthydemus I'in oğlu
  • II. Demetrius (M.Ö. 175 - 140 yılları arasında faal)
  • I. Antimakhos (yaklaşık M.Ö. 171-160) Euthydemus I'in oğlu
  • II. Antimakhos (yaklaşık M.Ö. 170-165)
  • I. Menander (yaklaşık M.Ö. 165/155-130) Strato I'in babası Agathoclia ile evlendi
  • I. Agathoclia (yaklaşık M.Ö. 130-125) Menander'in dul eşi, oğlu Strato I adına naip olarak hüküm sürdü
  • Strato I (yaklaşık M.Ö. 125-105) Menander I ve Agathoclia I'in oğlu
  • III. Demetrius (yaklaşık MÖ 105-100)
  • I. Amyntas (yaklaşık M.Ö. 100-90)
  • II. Menander (yaklaşık M.Ö. 105)
  • IV. Demetrius (yaklaşık MÖ 80)
  • Strato II (yaklaşık M.Ö. 30)
  • Strato III (yaklaşık MS 10) son hükümdar
  • V. Demetrius (yaklaşık MS 10) ? potansiyel davacı hükümdar

Bu hükümdarların ardından, gaspçı olabilecekleri için onları tarihlendirmek veya herhangi bir aileye bağlamak giderek zorlaşıyor; ancak Euthydemus Hanedanı, Yunan Baktriya ve Hindistan'ın en sürekli ve en uzun süre hüküm süren hanedanı olmaya devam etti.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Two Remarkable Bactrian Coins" RC Senior, Oriental Numismatic Society Newsletter 159
  2. ^ Polybius. Histories. 1 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2024. Antiochus received the young prince; and judging from his appearance, conversation, and the dignity of his manners that he was worthy of royal power, he first promised to give him one of his own daughters, and secondly conceded the royal title to his father. 
  3. ^ No undisputed coins of Demetrius I himself use this title, but it is employed on one of the pedigree coins issued by Agathocles, which bear on the reverse the classical profile of Demetrius crowned by the elephant scalp, with the legend DEMETRIOU ANIKETOU, and on the reverse Herakles crowning himself, with the legend "Of king Agathocles" (Boppearachchi, Pl 8). Coins of the supposed Demetrius III also use the title "Invincible", and therefore are attributed by some to the same Demetrius (Whitehead and al.)

İlgili Araştırma Makaleleri

Helenistik Dönem, Büyük İskender'in istilalarıyla başlayan, Antik Dünya'da Grek etkisinin doruğa ulaştığı dönemdir. Dönem, Klasik Grek Dönemini izlemiştir ve Helenistik Dönem'in ardından, Klasik Grek egemenliğindeki bölge Roma Cumhuriyeti hakimiyetine geçmiştir. Bu dönemde dahi Klasik Grek kültürü hâlen Roma hakimiyetine sızmıştır. Öyle ki Latincenin yanı sıra Grekçe konuşulmaya ve yazılmaya devam edildi. Helenistik Dönem bazen, Klasik Grek Uygarlığı'nın gerileme ve çöküş dönemi olarak görülmektedir. Bir başka açıdan da Klasik Grek Uygarlığı ile Roma Uygarlığı arasında bir geçiş dönemi olarak görülür. Dönemin başlangıcı çoğu kez Büyük İskender'in ölüm tarihi olan MÖ 323 olarak alınır. Dönemin sonu ise Yunanistan Yarımadası'nın Roma Cumhuriyeti tarafından işgal edildiği MÖ 146 olarak kabul edilir. Bazı tarihçiler ise Büyük İskender'in imparatorluğu'ndan kalan son devlet olan Ptolemaios Hanedanlığı'nın Aktium Savaşı'nda yenilgiye uğrayıp yıkıldığı tarih olan MÖ 31-30 tarihini Dönem'in sonu olarak kabul ederler.

<span class="mw-page-title-main">Selefkî İmparatorluğu</span> Antik Helen devleti

Seleukos İmparatorluğu, Türkçe kullanımlar ile Selefkos veya Selevkos, İskender'in ölümünden sonra Makedonya İmparatorluğu'nun parçalanmasıyla İskender'in generallerinden I. Seleukos tarafından kurulan Helenistik imparatorluk. Başkentleri önce Seleukia, sonraları ise Antakya'ydı. Doğu Akdeniz'de, Irak'ta, İran'da, Türkmenistan'da, Pamir'de ve Hindistan'ın batısında bulunan topraklarda egemenliklerini sürdürmüşlerdir. Toprakları Roma İmparatorluğu tarafından ele geçirilinceye kadar Doğu Akdeniz'in hâkimiydiler. Seleukosların geniş toprakları 25 civarında eyalete bölünmüştü. “Strategos” veya “satrap” unvanlı valilerce yönetilen bu eyaletler Pers zamanındaki satraplıklardan daha küçüktü.

Alfabetik MS 200 yılına kadar Yunanca konuşan Akdeniz dünyasındaki önemli kişiler listesi.

<span class="mw-page-title-main">VII. Antiohos</span>

VII. Antiohos Sidetes (Sayda'dan), (MÖ 138-MÖ 129 döneminde Helenistik Seleukos İmparatorluğu'nun hükümdarıdır. Doğum tarihi bilinmemektedir. Son büyük Seleukos kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Ptolemaios</span> Yunan General, Kral ve Firavun

I. Ptolemaios Soter veya Batlamyus, Büyük İskender'in bir generali olup onun ölümünden sonra Diadokhlar mücadelesinde öne çıktı. Diadoki devletlerinden biri olarak Antik Mısır'da MÖ 305/304'te firavun unvanını da alarak döneminde krallık yapmıştır. Ptolemaios Krallığı ve Ptolemaios hanedanı kurucusudur. Kurduğu hanedana babasının ismine atfen da Lagidan hanedanı ismi de verilmiştir.

Kommagene Krallığı Anadolu'da kurulan Helenistik hükümdarlıklarından biri olan Kommagene hanedanı mensuplarıdır.

<span class="mw-page-title-main">I. Antiohos</span>

I. Antiokhos Soter ; d. MÖ 324; ö. MÖ 261) MÖ 281'den itibaren Seleukos İmparatorluğu'nun kralıydı. Büyük İskender'in silah arkadaşı I. Seleukos Nikator ve Pers prensesi Epeme'nin oğludur. Soter namı, kurtarıcı anlamında kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">III. Antiohos</span>

III. Antiohos, Seleukos İmparatorluğu'nun 6. hükümdarı. MÖ 222'den MÖ 187'ye kadar hükümdarlık yapmıştır. Krallık topraklarını I. Seleukos dönemindeki en geniş sınırlarına tekrar ulaştırarak “Büyük” unvanını almış ancak Romalılar karşısında Magnesia Muharebesi'nde aldığı ağır yenilgi nedeniyle kendi döneminde Avrupa ve Batı Anadolu'daki topraklarını kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Grek-Baktriya Krallığı</span>

Grek-Baktriya Krallığı, Orta Asya'daki Baktriya ve Soğdya'yı MÖ 250'den 125'e kadar kontrol etmiş, Hint-Yunan Krallığı ile birlikte Helenistik dünyanın en doğusundaki devlet. Günümüz Afganistanının kuzeyinde merkezlenmiştir. Devletin günümüzdeki doğu Afganistan ve Pakistan'a MÖ180'de genişlemesi, MS 10'a kadar devam edecek Hint-Yunan Krallığı'nı kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">II. Antiohos</span> Seleukos kralı

II. Antiohos Theos MÖ 261'den MÖ 246'ya kadar Seleukos İmparatorluğu'nun kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">I. Mithridatis (Part kralı)</span> Part kralı (171-132 MÖ)

I. Mithridatis; MÖ 165-MÖ 132 yılları arasında Part kralı.

V. Ptolemy Epiphanes, IV.Ptolemy Philopator ve Mısırlı III.Arsinoe'ün oğludur. Temmuz veya Ağustos 204'ten Eylül 180'e kadar Ptolemaios hanedanının beşinci hükümdarıydı. Ptolemy, ailesi şüpheli koşullarda öldüğünde, beş yaşında tahtı miras aldı. Yeni naip Agathocles, geniş çapta hakarete uğradı ve MÖ 202'de bir devrimle devrildi, ancak onu izleyen vekiller dizisi yetersiz kaldı ve krallık felç oldu.Seleukos Kralı Antiochos III ve Antigonid kralı Philip V Beşinci Suriye Savaşını başlatmak için krallığın zayıflığından yararlandı. Ptolemy V, kendi kendini ilan eden firavunlar Horwennefer ve Ankhwennefer'in önderlik ettiği yaygın bir Mısır isyanıyla karşı karşıya kaldı ve bu, Yukarı Mısır'ın çoğunun ve Aşağı Mısır'ın bazı kısımlarının da kaybedilmesine neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">I. Euthydemus</span>

I. Euthydemus c. MÖ 260 – MÖ 200/195), bir Grek-Baktriya kralı ve Euthydemus Hanedanı'nın kurucusuydu. Aslen, MÖ 224'te II. Diodotus'tan tahtı zorla ele geçiren bir Soğd valisi olduğu düşünülmektedir. Euthydemus, Baktriya topraklarını Soğdya'ya kadar genişletti, Demirkapı'daki Derbent Duvarı da dahil olmak üzere birkaç kale inşa etti, ve çok önemli bir sikke bastı.

<span class="mw-page-title-main">II. Dimitrios (Seleukos imparatoru)</span> Seleukos kralı

II. Dimitrios Nikator, I. Dimitrios Soter'in oğullarından biridir. Annesi, kardeşi VII. Antiohos Sidetes'te olduğu gibi Laodice V olmuş olabilir. Demetrius, Parthia'daki Hyrcania'da birkaç yıllık esaretle ayrıldığı ilk olarak MÖ 145 Eylül'den MÖ Temmuz/Ağustos 138'e ve yine MÖ 129'dan MÖ 125'teki ölümüne kadar iki dönem boyunca Seleukos İmparatorluğu'nu yönetti, Kardeşi VII. Antiohos, iki hükümdarlığı arasındaki ara dönemde Seleukos İmparatorluğu'nu yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Suriye hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Suriye Kralı unvanı MÖ ikinci yüzyılda Suriye bölgesinin tamamını yöneten Seleukos krallarına atıfta bulunmak için ortaya çıkmıştır. Eski Ahit'in Yunanca çevirilerinde Arami krallarına atıfta bulunmak için de kullanılmış, özellikle Aram-Şam krallarını belirtmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nun I. Dünya Savaşı'nda yenilmesinin ardından bölge Fransa, Birleşik Krallık ve 8 Mart 1920'de Suriye Kralı ilan edilen Hicaz Prensi Faysal'ın egemenliği altına girdi. Faysal'ın hükümdarlığı Fransa tarafından devrilmeden önce birkaç ay sürdü ve unvan kullanım dışı kaldı.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Antiohos</span> Selefkî hükümdarı

VIII. Antiohos Epiphanes/Callinicus/Philometor, lakabı Gripus, Helenistik Selefkî İmparatorluğu'nun MÖ 125'ten 96'ya kadar hükümdarıydı. II. Dimitrios ve Kleopatra Thea'nın küçük oğluydu. Yaşamının ilk yıllarını Atina'da geçirmiş ve babası ve erkek kardeşi V. Seleukos'un ölümlerinden sonra Suriye'ye dönmüş olabilir. İlk başta annesiyle birlikte hükümdardı. Onun etkisinden korkan VIII. Antiohos, MÖ 121'de Kleopatra Thea'yı zehirletti.

<span class="mw-page-title-main">Kleopatra Thea</span> Selefkî İmparatorluğu kraliçesi (y. 164 - 121 MÖ)

I. Kleopatra veya Kleopatra Thea, soyadı Eueteria, çev.'iyi hasat/verimli sezon') Helenistik Selefkî İmparatorluğu'nun hükümdarıydı. Aleksandros Balas, II. Dimitrios Nikator ile VII. Antiohos Sidetes olmak üzere üç Suriye kralının karısı olarak MÖ 150'den yaklaşık 125'e kadar Suriye'nin kraliçesi eşidir. Dimitrios II Nicator'un ölümünden sonra MÖ 125'ten itibaren Suriye'yi yönetti ve sonunda oğlu VIII. Antiohos Gripus ile MÖ 121 veya 120'ye kadar ortak hükümdarlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">VI. Antiohos</span> Selefkî hükümdarı

VI. Antiohos Dionisos Helenistik Selefkî Krallığı'nın kralıdır, Aleksandros Balas ile VI. Ptolemaios'un kızı Kleopatra Thea'nın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">I. Dimitrios (Baktriya kralı)</span> MÖ 2. yüzyılda Greko-Baktriya ve Hint-Yunan kralı

I. Dimitrios Anicetus, Damaytra olarak da bilinir Grek-Baktriya ve daha sonra Hint-Grek kralıydı, Baktriya'dan eski kuzeybatı Hindistan. Greko-Baktriya Krallığı hükümdarı Euthydemus I'in oğluydu ve MÖ 200 civarında onun yerine geçti, ardından günümüzde Afganistan'ın güneyinde, İran'da, Pakistan'da ve Hindistan'da geniş alanları fethetti.

Apollodoros Artemitinos MÖ 130-87 yılları arasında yaşamış Yunan tarihçisidir. Apolloniatis'teki Greko-Part şehri Artemita şehrindendir ve Part İmparatorluğu'nun bir vatandaşıdır.