İçeriğe atla

Eurofighter Typhoon

Kontrol Edilmiş
Eurofighter Typhoon
Avusturya Hava Kuvvetleri'ne ait bir Eurofighter Typhoon
Avusturya Hava Kuvvetleri'ne ait bir Eurofighter Typhoon
TürüÇok Maksatlı, hava üstünlüğü
Ulusal kökenÇok uluslu
ÜreticiEurofighter GmbH
İlk uçuş27 Mart 1994
Hizmete giriş4 Ağustos 2003
DurumuEtkin hizmette
Ana kullanıcıKraliyet Hava Kuvvetleri
Diğer kullanıcılarAlman Hava Kuvvetleri
İtalya Hava Kuvvetleri
İspanya Hava Kuvvetleri
Üretim aralığı1994 - günümüz
Üretim sayısı571 (Ekim 2020 itibarıyla)[1]

Eurofighter Typhoon, Avrupa Birliği yapımı çok amaçlı, 4.5 nesil,[2] çift motorlu, kanart delta kanatlı, çok rollü savaş uçağı.

Tasarımı Fransız Dassault Rafale, İsveçli Saab Gripen ve Rus MiG 1.44 uçakları temel alınarak yapılmıştır. Çeviklik ve gelişmiş elektronik sistemleri en belirgin özelliklerindendir.

Tasarım özellikleri

Genel özellikler

İki adet Eurojet EJ200 motoruna sahip, tek ve çift pilotlu versiyonları olan, en yüksek hızı 2.390 km/s olan av - bombardıman uçağıdır.

Tarihi

1970'lerin ortasında Fransa, Almanya ve İngiltere, European Combat Aircraft (ECA) programını oluşturdular. 1979 yılında konsorsiyum üyelerinin ihtiyaçları doğrultusunda European Combat Fighter (ECF) programı oluşturuldu. Ancak ulusal prototiplerin geliştirilmesi ve şartnamelerde yaşanan zorluklardan dolayı European Combat Fighter projesi 1981 yılında iptal edildi.

Daha sonra Almanya, İtalya ve İngiltere Çok Yönlü Savaş Uçağı (Agile Combat Aircraft-ACA) programını başlattılar. Ancak Almanya ve İtalya'nın programa bütçe ayırmakta yaşadığı sıkıntılar sebebiyle işbirliğinden çekilmeleriyle, İngiltere programa kendi başına devam etme kararı aldı. 1983'te ise İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya "Geleceğin Avrupalı Savaş Uçağı" (Future European Fighter Aircraft-F/EFA) projesini başlattılar. Projenin misyonu hem kısa mesafede kalkış, hem de görüş ötesi (Beyond Visual Range) özelliğine sahip bir savaş uçağı oluşturmaktı.

Typhoon maketi

1984 yılında Fransa özel operasyon özellikleri ve dizayn konusundaki gereksinimini tekrar dile getirdi ve EFA projesinden yönetme talebinde bulundu. İngiltere, Almanya ve İtalya ise bu talep üzerine yeni bir EFA programı oluşturdular. Sonraki yıllarda ise Fransa kendi ACX projesini (şimdiki Dassault RAFALE savaş uçağı) gerçekleştirmek üzere resmen EFA projesinden çekildi.

1985 yılına gelindiğinde ise İngiliz Havacılık Sanayi (British Aerospace-BAe) EAP'ı İngiliz Havacılık Sanayi'nin Warton kasabasında bulunan üssünde aşağı yukarı bitirmişti. Ağustos 1986'da EAP ilk uçuşunu gerçekleştirdi ve Eurofighter'a bir yöneliş başladı. Eurofighter'ın dizayn çalışmaları EAP in verileri kullanılarak bundan sonraki 5 yıl boyunca devam etti. Projeye dahil ülkelerin başta öngördükleri ihtiyaç ve yapılacak üretim şöyleydi; İngiltere 250, Almanya 250, İtalya 165 ve İspanya 100. Bu sayı aynı zamanda ülkelerin projedeki paylarına göre belirlenmiştir. Ülkelerin projedeki payları ise şöyleydi; İngiltere (British Aerospace) %33, Almanya (Daimler-Benz) %33, İtalya (Aeritelia) %21 ve İspanya (Construcciones Aeronáuticas SA) %13.

1986'da ayrıca Eurofighter'ın Münich tabanlı versiyonu olan Eurofighter Jagdflugzeug GmbH`da görücüye çıkmıştır. `Bu versiyon EuroJet Turbo GmbH tarafından yönetilip, Rolls-Royce, MTU, FiatAvio (şimdiki Avio) ve ITP ortaklığıyla üretilmiştir.

Eurofighter'ın ilk uçuşu 27 Mart 1994 Messerschmitt-Bölkow-Blohm'un test pilotu Peter Weger tarafından Bavyera (Almanya) dolaylarında gerçekleştirildi (test uçuşunda kullanılan prototip şu anki Eurofighter EF 2000'dir). 1990'lar uçağın geliştirilmesi ve projenin yürütülmesi konusunda oldukça verimli geçmiştir.

Son olarak uçağın üretimiyle ilgili yapılan anlaşma sonucunda ; İngiltere 232, Almanya 180, İtalya 121 ve İspanya 87 Eurofighter sipariş etmiştir. Bunlardan 112 adedi Tranche-3A modelidir ve İngiltere 40, Almanya 31, İspanya 20 ve İtalya 21 adet Tranche 3A modelinden sipariş etmiştir. Siparişlerin toplam bedeli 9 milyar avrodur.[3]

Payların ise son şekli şöyledir; British Aerospace %37, DASA %29, Aeritalia %19.5, and CASA %14.

Genel Özellikler

  • Uzunluk: 15.96 m (52.4 ft)
  • Mürettebat: 1 (2)
  • Kanat Açıklığı: 10.95 m (35.9 ft)
  • Kanat Açıklığı: 5.28 m (17.3 ft)
  • Kanat Alanı: 51.2 m²
  • Boş Ağırlık: 11,000 kg (24.000 lb)
  • Yüklü Ağırlığı: 16.000 kg
  • Max. Kalkış Ağırlığı: 23.500 kg (51.800 lb)
  • Motor: 2 x Eurojet EJ200 ard yakma turbofan
  • Motor Gücü: 60 kN (13.500 lbf) her biri
  • Yakıt Kapasitesi: 5.000 kg (11.020 lb)
  • Maksimum hız :
    • Yüksek İrtifada: (2495 km / s veya 1550 mil)
    • Deniz Seviyesinde: Mach 1.25 (1530 km / s veya 950 mph)
  • Menzil: 2900 km (1,800 mil)
  • Servis Yarıçapı: 19812 m (65,000 ft [343] [344] )
  • Tırmanış: 315 m / s [345] (62.000 ft / dak [346] )
  • İtiş/Ağırlık Oranı: 1.15

Silahlar

Kaynakça

  1. ^ Jennings, Gareth (26 Ekim 2020). "Italy receives final Eurofighter, closing core nation programme of record". Janes. 27 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2020. 
  2. ^ "Nesillerine Göre Jet Savaş Uçaklarının Sınıflandırılması". defenceturk.net. 21 Haziran 2020. 23 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021. 
  3. ^ SavunmaSanayi.NET:, Eurofighter Tr-3'te son nokta 4 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Eurofighter Typhoon ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">General Dynamics F-16 Fighting Falcon</span> Amerikan Üretimi Tek Motorlu 4.Nesil Savaş Jeti

F-16 Fighting Falcon, çok amaçlı, tek jet motorlu, 4. nesil savaş uçağı. General Dynamics şirketi tarafından, ABD Hava Kuvvetleri için geliştirilmiştir. Hafif avcı uçağı olarak tasarlanmış olmasına rağmen birçok başka amaç için de kullanılmakta olan avcı uçağıdır. Geniş kullanım alanı ve yüksek manevra kabiliyeti sayesinde birçok ülkeye ihraç edilmiştir. Faal olarak çeşitli ülkeler tarafından kullanılmaktadır. II. Dünya Savaşı sonrası üretilen uçaklar içinde, MiG-21'den (10,000+) ve F-4 Phantom-II'den (5.195) sonra en çok üretilen 3'üncü savaş uçağıdır. Temmuz 2016 itibarıyla 4.573 adet üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">McDonnell Douglas F-4 Phantom II</span> Amerikan yapımı savaş uçağı

McDonnell Douglas F-4 Phantom II, McDonnell Douglas Firması tarafından ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri Donanması için geliştirilmiş, tandem iki koltuklu, çift motorlu, tüm hava koşullarına uygun, uzun menzilli süpersonik, 3. nesil jet önleme ve avcı-bombardıman uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">IRIS-T</span> Havadan havaya taktik saldırı füzesi

IRIS-T orta mesafeden havadan havaya taktik saldırı ve yerden havaya savunma füzesi. Yüksek 90 derecelik görüş dışı hedef takip yeteneği ve IHMDS ile olağanüstü angajman yeteneği, yüksek manevra ve hız, thrust vectoring ve 3. nesil IIR FPA teknolojisine sahip bir füzedir. Ön kanatçıksız yapısı ve arkaya doğru uzayan uzun blok kanatçığı ile göze çarpar. AIM-9 Sidewinder fırlatma yeteneğine sahip her uçak IRIS-T de taşıyabilir. 1980'lerde Almanya, İngiltere ile beraber ASRAAM projesinin içindeyken 1990'ların başında projeden ayrılmış ve IRIS-T üzerinde çalışmalara başlamıştır. 1995'te de Almanya (%46), İtalya (%19), İsveç (%18), Yunanistan (%13) Norveç ve Kanada ortaklığında IRIS-T geliştirme programı ortaya çıkmıştır. İspanya'da 2003 yılında bu ortaklığa katılmıştır. IRIS-T, Alman ve İtalyan Eurofighter, İsveç Gripen, İspanya F-18 ve Yunanistan ile Norveç F-16'ları tarafından kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">North American F-100 Super Sabre</span> Amerikan yapımı savaş uçağı

F-100 Super Sabre ; ilk prototip uçuşu 25 Mayıs 1953'te gerçekleştirilen, North American firması tarafından geliştirilen ve tasarımı F-86 Sabre'a dayandırılan bir av-bombardıman uçağıdır. Rus muadili Mikoyan-Gurevich MiG-19'dur.

<span class="mw-page-title-main">McDonnell Douglas F/A-18 Hornet</span> ABD yapımı dördüncü kuşak savaş uçağı

F/A-18 Hornet,, McDonnell Douglas ve Northrop şirketleri tarafından müşterek olarak tasarlanan ve 1982 yılında üretilmeye başlanmış olan bir muharebe uçağıdır. 1997'den beri Boeing tarafından üretilmektedir. Rus muadili SU-33 model savaş uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed Martin F-22 Raptor</span> ABD yapımı beşinci kuşak savaş uçağı

Lockheed Martin F-22 Raptor, Lockheed Martin kuruluşu tarafından, hava üstünlüğü odaklı, düşük radar izi ile yüksek görünmezlik sağlamaya yönelik üretilen, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri (USAF) için geliştirilmiş tek koltuklu, çift motorlu, her türlü hava koşuluna uygun taktik savaş uçağıdır. USAF'ın Gelişmiş Taktik Avcı programının bir sonucu olarak, uçak bir hava üstünlüğü savaşçısı olarak tasarlanmış, ancak aynı zamanda kara saldırısı, elektronik harp ve sinyal istihbarat yeteneklerine de sahiptir. Ana yüklenici Lockheed Martin, F-22'nin gövde ve silah sistemlerinin çoğunu üretip son montajı gerçekleştirirken, Boeing kanatları, arka gövdeyi, aviyonik entegrasyonunu ve eğitim sistemlerini sağlamıştır. Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne (USAF) bağlı F-22 uçakları, Birleşik Devletler Küresel Saldırı Görev Gücü'nün (US-GSTF) önemli bileşenlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Mikoyan MiG-29</span> Sovyet yapımı savaş uçağı

Mikoyan MiG-29, Mikoyan Gureviç tarafından 1977 yılında üretilmiştir. Dördüncü jenerasyona ait, üstün manevra yetenekli bir kısa menzil hava muharebe ve savunma uçağıdır. Birçok ilklere imza atan MiG-29, ilk iki alternatifli hava alıklarına sahip uçaktır. Ham zeminli pistlerden kalkış yaparken yerden fırlayan yabancı cisimlerin motora zarar vermemesi için ön hava emişlerini kapatıp gövde üstünde, kokpitin iki yanındaki klapeleri açarak emiş yapar. MiG-29 aynı zamanda ilk turbofan motorlu hava muharebe uçağıdır. Tek kişilik ve çift motorlu bu uçağın NATO ve batıdaki karşılıkları F-15, F-16 ve F-18'dir. 28 ülkede kullanılmaktadır. Su-27’lerle birlikte Rus Hava Kuvvetleri’nin ana avcı gücünü oluşturmaktadır. En son modelleri olan MİG-29SMT ve iki kişilik MiG-29UBT’ler HUD, MFD, HOTAS gibi modern elektronik cihazlarla donatılmış, menzili 3500 km’ye çıkarılmış; kara saldırı görevlerini üstlenebilecek tarzda modernize edilmiştir. Havada bir sefer yakıt ikmali ile menzili 5500km’ye çıkmaktadır. Üstün manevra yeteneğine sahiptir. Dünyanın ilk kaska monteli nişanlama sistemine sahip uçağıdır. Motoru nükleer bir saldırıdan sonra da uçabilecek şekilde dizayn edilmiştir. 11G Manevra kabiliyetine sahiptir ki bu manevradan fazlasına MiG-29 izin vermediği için değil hiçbir pilot 11G'nin üzerine dayanamadığı için çıkılamamıştır, gerçekte MİG-29'un tam manevra sınırı bilinmemektedir. Ayrıca MİG-29'un "Cobra" veya burun kaldırma denen bir manevrası vardır ki özellikle itdalaşında ona ezici bir üstünlük verir. Pilot fırlatma koltuğu yere 200 metre mesafede dahi çalışmaktadır. Bu da pilot güvenliğini artırıcı bir etkendir. Her biri kilotonluk olmak üzere 6 tane nükleer bomba taşıma kapasitesine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Mikoyan MiG-31</span> Sovyet yapımı savaş uçağı

MiG-31, Mikoyan Gurevich tarafından 1975'te geliştirilen iki kişilik, iki motorlu yüksek irtifa önleme uçağı olan MiG-25'in geliştirilmiş türevidir. Asıl görevi nükleer füzeler, casus uçaklar ve bombardıman uçaklarını önlemek ya da imha etmektir.

<span class="mw-page-title-main">Northrop F-5</span> Gelişmiş eğitim uçağı

F-5A/B Freedom Fighter ve F-5E/F Tiger II düşük maliyeti olan ve kolay bakım yapılabilen bir gelişmiş eğitim uçağıdır. SSCB ve Doğu Blokundaki karşılığı Mig-21dir. Birleşik Devletler Hava Kuvvetlerinde Top Gun tarzı savaş eğitim okullarında eğitim uçağı olarak kullanılmaktadır. Ucuz maliyeti olması sebebiyle daha çok zayıf ekonomili ülkelerin tercihi olmuştur. F-5 çok amaçlı bir uçaktır ve çok yüksek manevra kabiliyeti vardır. Hava Savaşları için Sidewinder füzeleri taşıyabilir. Kara saldırıları için de bomba ve roket taşımaktadır. F-5B adında iki kişilik eğitim sürümü ayrıca RF-5 adında bir fotokeşif sürümü vardır. F-5 pek çok ülkede lisans altında üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Fairchild Republic A-10 Thunderbolt II</span> Amerikan yapımı ilk yakın hava desteği sağlayan hava platformu

A-10 Thunderbolt II, Amerikan Fairchild Republic şirketi tarafından üretilen; kara birliklerine yakın hava desteği sağlama görevi için ABD Hava Kuvvetleri için özel olarak geliştirilmiş bir saldırı uçağıdır. Orijinal takma adı "Warthog" olmasına rağmen II. Dünya Savaşı'nda kara birliklerine yakın hava desteği sağlamış olan P-47 Thunderbolt'a izafeten aynı isimle anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Saab JAS 39 Gripen</span> hafif tek motorlu çok maksatlı savaş uçağı

Saab JAS 39 "Gripen" İsveç uzay ve havacılık şirketi Saab tarafından üretilen hafif tek motorlu çok maksatlı savaş uçağıdır. İsveç hava kuvvetlerindeki Saab 35 Draken ve 37 Viggen uçaklarının yerini alması için tasarlanmıştır. Uçak şu anda İsveç, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Güney Afrika ve Brezilya hava kuvvetlerinin hizmetindedir.

<span class="mw-page-title-main">Mikoyan Proje 1.44</span>

Mikoyan Gurevich Project 1.44/1.42 MiG tarafından Rus hava kuvvetleri için üretilen 5.jenerasyon hava üstünlük uçağı prototipidir. MiG-MFI olarak da bilinen uçağın NATO kodadı Flatpack'tir.

<span class="mw-page-title-main">Dassault Rafale</span>

Dassault Rafale Fransa merkezli havacılık şirketi Dassault tarafından tasarlanan ve üretilen, çift motorlu, kanart delta kanatlı, çok rollü savaş uçağıdır. Geniş bir silah yelpazesine sahip olan Rafale, hava üstünlüğü, yasaklama, havadan keşif, yakın hava desteği, derinlemesine saldırı, anti-gemi saldırısı ve nükleer caydırıcılık görevlerini gerçekleştirmek için tasarlanmıştır. Rafale, Dassault tarafından "omnirole" uçak olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Boeing B-17 Flying Fortress</span> Bombardıman uçağı

Boeing B-17 Flying Fortress, US Army Air Corps (USAAC) için II. Dünya Savaşı öncesinde geliştirilmiş dört motorlu ağır bombardıman uçağı.

<span class="mw-page-title-main">Panavia Tornado</span> Savaş uçağı

Panavia Tornado, İtalya, Birleşik Krallık ve Batı Almanya tarafından ortaklaşa geliştirilen ve üretilen çift motorlu, değişken kanatlı çok amaçlı savaş uçağıdır. Üç ana Tornado çeşidi vardır: Tornado IDS, Tornado ECR ve Tornado ADV. Lazer güdümlü bombalar taşıyabilir. İlk kez Körfez Savaşı'nda kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">ATR 42</span> Turboprop bölgesel yolcu uçağı

ATR 42, Fransız-İtalyan uçak üreticisi olan ATR tarafından inşa edilmiş bir çift motorlu turboprop kısa mesafeli bölgesel yolcu uçağıdır. ATR 42, 42 ila 50 arası yolcu taşıyabilmektedir ve 2 pilot tarafından kontrol edilebilmektedir. ATR 72'nin bir önceki versiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Chengdu J-20</span> Çin üretimi 5.Nesil savaş uçağı

Chengdu J-20, Chengdu Aircraft Industry Group tarafından geliştirilen beşinci nesil çift motorlu hayalet avcı uçağıdır. J-20, ilk uçuşunu 11 Ocak 2011 tarihinde gerçekleştirmiştir ve 2017 yılında hizmete girmiştir. J-20, F-22 ve F-35'ten sonra dünyanın üçüncü operasyonel beşinci nesil hayalet savaş uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">HAL AMCA</span> Hindistanın 5. nesil savaş uçağı projesi

HAL Advanced Medium Combat Aircraft (HAL AMCA) (Türkçe: Gelişmiş Orta Sınıf Savaş Uçağı), Hindistan Hava Kuvvetleri ve Hindistan Deniz Kuvvetlerinin ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilen 5. nesil Çok rollü hayalet uçak projesidir. Tek kişilik, çift motorlu ve çok amaçlı (multi role) olması planlanan uçağın ana yüklenicisi Hindustan Aeronautics Limited'dir.

<span class="mw-page-title-main">IAI Lavi</span>

IAI Lavi, IAI tarafından hazırlanan bir İsrail çok rollü savaş uçağı projesiydi. Uçak, 1980'lerin ortalarında geliştirilmeye başlanmış olup proje yüksek maliyeti nedeniyle iptal edildi.

<span class="mw-page-title-main">Boeing F/A-18E/F Super Hornet</span> Savaş jeti

Boeing F/A-18E veya F/A-18F Super Hornet, McDonnell Douglas F/A-18 Hornet'i temel alan çift motorlu, taşıyıcı özellikli, çok amaçlı savaş uçağı varyantlarıdır. F/A-18E tek kişilik ve F/A-18F tandem koltuk çeşitleri, F/A-18C ve D Hornet'in daha büyük ve daha gelişmiş türevleridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.