İçeriğe atla

Eugénie Le Brun

Eugénie Le Brun
DoğumFransa
Ölüm1908
Mısır
Diğer ad(lar)ıMadam Rüşdi
Tanınma nedeniFeminizm

Eugénie Le Brun ya da Madam Rüşdi, (ö. 16 Kasım 1908) düzenlediği Salon toplantılarıyla kanaat önderliği yapmış Fransa doğumlu Mısırlı feminist entelektüel. Hüda Şaravi'nin yakın arkadaşıdır.

Feminizm

Kahire'ye gelip dini öğrendikten sonra müslüman olmuştur.[1] Yaygın batılı görüşün aksine, Kur'an dikkatli bir şekilde incelenirse İslam'ın özgürleştirici bir güç olabileceğini ve kadınlara önemli haklar tanıdığını savunmuştur.[2] Öyle ki, kadınları ilgilendiren İslam hukuku konularına ilgi duymuş ve mahkemelere katılmıştır. Le Brun'un mahkemelerde karşılaştığı, kadının evlilik haklarını suistimal eden kararlar daha sonra yazacağı Harem et les Musulmanes kitabının odak noktası olmuştur.[3] Bir din olarak İslam ile yozlaşmış dini kurum ve fikir adamlarının yarattığı tahriflerin farklı olduğunu göstermeye çabalamıştır.[2] Dahası, Mısır toplumunda İslam'a atfedilen yaygın davranışların birçoğunun aslında sadece toplumsal gelenekler olduğunu öne sürmüştür.[1] Örneğin, peçenin ve kadının eve kapatılmasının İslam'ın şartı olmadığını söylemiştir.

Hüda Şaravi ile arkadaşlığı

Mısırlı milliyetçi feminist lider Hüda Şaravi ile yakın bir arkadaşlığı olmuştur.[4] Şaravi 1880li yıllarda Le Brun'un düzenlediği salon toplantılarına katılır ve peçe gibi toplumsal davranışları tartışırdı. Le Brun Şaravi'yi, peçenin Mısırlı kadınların ilerlemesinin önünde bir engel olduğuna ikna etmiş, bunun üzerine Şaravi halk içindeyken peçesini çıkarmıştır.[5] Şaravi, Le Brun'u bir yol gösterici olarak görmüş ve 1908'deki ölümünün ardından hatıratına şöyle yazmıştır: "Onun iyi tavsiyelerine o kadar bağlanmışım ki ölümünden sonra bile onun ruhu yolumu aydınlatır olmuş. Ne zaman önemli bir karar alacak olsam durup kendime onun ne düşüneceğini soruyorum ve onun onaylayacağını düşünürsem devam ediyorum."[6]

Kaynakça

  1. ^ a b International Conference on Women's History (9 Kasım 2012). Current Issues in Women's History. Routledge. ISBN 978-0-415-62386-5. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  2. ^ a b Nupur Chaudhuri; Margaret Strobel (1 Ocak 1992). Western Women and Imperialism: Complicity and Resistance. Indiana University Press. ISBN 0-253-20705-3. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  3. ^ Niya SALIMA (pseud. [i.e. H. Ruchdi Pacha.]) (1902). Harems et musulmanes d'Égypte. Lettres. Félix Juven. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 
  4. ^ "International feminism and the women's movement in Egypt 1904-1923". Mediterraneas.org. 2 Aralık 2004. 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2014. 
  5. ^ "Huda Shaarawi: Biography from". Answers.com. 7 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2014. 
  6. ^ Hudá Shaʻrāwī (Ocak 1987). Harem Years: The Memoirs of an Egyptian Feminist (1879-1924). Feminist Press at CUNY. ISBN 978-0-935312-70-6. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Maskülizm esas olarak erkeklerin deneyimleri üzerine kurulmuş toplumsal teori ve politik bir hareket tarzıdır. Maskülizmin çoğu sözcüsü bir yandan toplumsal ilişkilerin eleştirisini yaparken bir yandan da toplumsal cinsiyet (gender) eşitsizlik ve erkeklerin hakları ve sorunları gibi konular üzerine yoğunlaşmaktadırlar. Maskülizmi savunan kişiye "maskülist" denir. Tarihte bu adlandırmaya uygun görüşleri (maskülizmi) ilk kez ortaya koyan kişi sosyalist bir teorisyen olan Ernest Belfort Bax idi. Bununla birlikte zaman içinde maskülist çevrelere muhafazakâr kesimler de dahil olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Feminizm</span> İdeoloji

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan hareket. Sözcüğün köken olarak Latince "femina" ve onun Fransızca türevi olan "féminisme" sözcüğünden geldiği ve Türkçe eş anlamlısının hatunculuk olduğu belirtilmektedir. Kadın hareketi doğrudan kadınları ilgilendiren ve dolaylı olarak kültürü ilgilendiren konularda bilinç uyandırır. Feminizmin temel amaçları; eğitim, iş, çocuk bakımı, yönetim gibi konularda eşit haklara sahip olmaktan, yasal kürtaj hakkından, kadın sağlığı konusunda ilerlemelere, tacizin ve tecavüzün engellenmesinden lezbiyen haklarına kadar uzanır.

İslami feminizm, modern düşün hayatında yer bulmaya başlayan melez ideolojilerin bir örneği. İslami paradigma içinde dile getirilen feminist söylem ve uygulamalar bütününe verilen adlandırma. Modern İnsan Hakları bildirgelerinde tüm insanların eşit olduğu söylenirken, İslam dünyasında, gündelik yaşamda geleneksel inanışlar ve dini inanca dayalı, konjonktür ile uyuşmayan kadın-erkek ayrımı ve erkeklerin üstünlüğü söylemine karşı, kadınların eşitliği ve/veya üstünlüğünü savunan bir düşünce sistemiyle İslam düşüncesini harmanlamaya itmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Kadınlar Günü</span> uluslararası kadınlar günü

Dünya Kadınlar Günü, Birleşmiş Milletler tarafından bu şekilde tanımlanmış olarak her yıl 8 Mart'ta kutlanan uluslararası bir gündür. İnsan hakları temelinde kadınların siyasi ve sosyal bilincinin geliştirilmesine, ekonomik, siyasi ve sosyal başarılarının kutlanmasına ayrılmaktadır. Dünya Kadınlar Günü, kadın hakları hareketinde bir odak noktasıdır.

“Das Unbehagen der Geschlechter” kitabının yazarı Judith Butler’ın öncülüğünde eşitlik feminizmi üzerine kurulmuş; ancak bir adım daha da ileriye giderek “toplum cinsiyeti” ve “biyolojik cinsiyet” olmak üzere iki cinsiyetten bahsetmiştir. Cinsiyet kimliklerinin ortak kabul edilebilmesi, cinsiyetler arasındaki farklılıkların daha az güçlü olmasıyla bağlantılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nevâl es-Saadavi</span>

Nevâl es-Saadavi, Mısırlı feminist yazar, aktivist ve psikiyatrdır. İslam'da kadının yeri üzerine pek çok kitap yazmıştır. Saadavi tüm dünyada feminist ve aktivist kişiliği ile tanınmaktadır. İslamiyet'te kadın başlığı altında birçok kitap yazan yazar ülkesinde kadın sünnetini engellemek amacıyla eylemlerde bulunmuş, bu eylemlerden ötürü hapse girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şirin Tekeli</span> Türk yazar

Şirin Tekeli Türkiye'deki ikinci dalga kadın hareketinin içinde öncü olmuş kadın hakları savunucusu, feminist yazar ve aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Leila Ahmed</span>

Leila Ahmed, Mısır-Türk asıllı Amerikalı yazardır. Yazıları çoğunlukla İslam ve İslami feminizm üzerinedir. Ayrıca Harvard Divinity School'daki ilk kadın araştırmaları konusundaki profesördür.

<span class="mw-page-title-main">Mısır'da feminizm</span>

Mısır'daki feminizm, tarih boyunca birtakım toplumsal ve politik olayları içerir. Her ne kadar Mısır birçok açıdan reform konularında, özellikle de "milliyetçiliğin, emperyalizme ve feminizmin direniş hareketlerinde" öncülük etmiş olmasına rağmen kadınların erkeklerle eşit olması kolay olmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır'da peçe</span>

Mısır'da peçe, nüfusun büyük çoğunluğu Müslüman olan Mısır'da kullanılan İslâmî kıyafet olan peçenin giyinilmesidir. Kadınların %90'ı örtülü olan Mısır'da kullanılan bir örtü çeşididir.

<span class="mw-page-title-main">Hüda Şaravi</span> Mısırlı kadın hakları savunucusu ve gazeteci

Hüda Şaravi, Mısırlı milliyetçi-feminist lider ve Mısır Feminist Birliği'nin kurucusudur.

Feminist etik, geleneksel etik teorilerinin, çoğunlukla erkek egemenliğinde olduğu için, kadının ahlaki deneyimine az değer verildiği inancına dayanan bir etik yaklaşımdır ve bu nedenle etiği dönüştürmek için bütüncül bir feminist yaklaşımla yeniden şekillendirmeyi seçer.

<span class="mw-page-title-main">Toplumsal cinsiyet</span> kadınlık ve erkeklik arasındaki ayırt edici fiziksel, zihinsel ve davranışsal özellikler

Toplumsal cinsiyet, kadınlık ve erkeklik ile ilgili ve bunlar arasında ayrım yapan özellikler dizisidir. Bağlama bağlı olarak bu, cinsiyete dayalı sosyal yapıları ve cinsiyet kimliğini içerebilir. Çoğu kültür, cinsiyetin iki kategoriye ayrıldığı ve insanların birinin veya diğerinin parçası olarak kabul edildiği bir cinsiyet ikiliği kullanır; bu grupların dışında olanlar ikili olmayan şemsiye terim kapsamına girebilir. Güney Asya'daki hicralar gibi bazı toplumların "erkek" ve "kadın" dışında belirli cinsiyetleri vardır; bunlara genellikle üçüncü cinsiyetler denir.). Çoğu akademisyen, cinsiyetin sosyal organizasyon için merkezi bir özellik olduğu konusunda hemfikirdir.

Meral Akkent, Türk sosyolog, akademisyen ve feminist. Türkiye'nin ilk dünyanın üçüncü kent kadın müzesi olan İstanbul Kadın Müzesi'nin (2012) konsept geliştiricisi ve küratörüdür.

Feminist sanat hareketi, feministler tarafından, kadınların yaşam ve deneyimlerini yansıtan sanat eserleri üretmenin yanı sıra; çağdaş sanat üretimi ve algısının temelini değiştirmek için uluslararası düzeyde gerçekleştirilen çalışmaları ifade eder. Sanat tarihi ve pratiği içinde kadınlara daha fazla görünürlük kazandırmayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda feminist hareketin iç düşüncelerini ve amaçlarını görselleştirerek sanat yoluyla herkese gösterme ve anlam verme amacıyla icra edilmektedir. Hareket, sanat dünyasının ana akım anlatısını baltalamaya devam edenlerin rolünü oluşturmasını sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Feminist sanat</span>

Feminist sanat, 1960'ların sonu ve 1970'lerin feminist hareketiyle ilişkili bir sanat kategorisidir. Feminist sanat, kadınların yaşamları boyunca deneyimledikleri toplumsal ve politik farklılıkları vurgular. Bu sanat biçiminden umut edilen kazanım, eşitliğe veya özgürlüğe yol açma umuduyla dünyaya olumlu ve anlayışlı bir değişiklik getirmektir. Kullanılan medya, resim gibi geleneksel sanat biçimlerinden performans sanatı, kavramsal sanat, vücut sanatı, zanaatçılık, video, film ve lif sanatı gibi daha alışılmışın dışında yöntemlere kadar uzanmaktadır. Feminist sanat, yeni medyanın ve yeni bir bakış açısının dahil edilmesi yoluyla sanatın tanımını genişletmeye yönelik yenilikçi bir itici güç olarak hizmet etti.

Feminizm tarihi, kadınlara eşit hakların sağlanmasını amaçlayan hareketlerin ve ideolojilerin kronolojik veya tematik anlatılarını içerir. Dünyanın dört bir yanındaki feministlerin sebepleri, hedefleri ve niyetleri ; zamana, kültüre ve ülkeye bağlı olarak değişmiş olsa da çoğu Batılı feminist tarihçi, kadın haklarını elde etmek için çalışan tüm hareketlerin, feminizm terimini kendilerine uygulamamış olsalar bile feminist hareket olarak değerlendirilmeleri gerektiğini iddia ediyorlar. Diğer bazı tarihçiler "feminist" terimini modern feminist hareket ve onun devamıyla sınırlandırır ve daha önceki hareketleri tanımlamak için "protofeminist" etiketini kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Feminist hareketler ve ideolojiler</span>

Yıllar boyunca çeşitli feminist ideoloji hareketleri gelişti. Hedefler, stratejiler ve bağlılıklar bakımından farklılık gösterirler. Sıklıkla örtüşürler ve bazı feministler kendilerini feminist düşüncenin çeşitli dallarıyla özdeşleştirirler.

<span class="mw-page-title-main">Mey Ziyade</span>

Mey İlyas Ziyade, hem Arapça hem de Fransızca birçok farklı eser yazan Lübnanlı - Filistinli bir şair, deneme yazarı ve tercüman.

<span class="mw-page-title-main">Melek Hifni Nasif</span>

Melek Hifni Nasif ya da Bâhisetu'l-Bâdiye, 20. yüzyılın başlarında Mısırlı kadınların ilerlemesine ilişkin entelektüel ve politik söyleme büyük katkıda bulunan Mısırlı feminist yazardır.