Eugène Dallegio d'Alessio

Eugène Dallegio d'Alessio, Evgenios Dalezios olarak da tanınır (17 Ekim 1888, İstanbul - 1983, İstanbul ?), Venedik kökenli İtalyan araştırmacı. Türkiye'nin Marmara bölgesinde yaşayan Gürcüler üzerine Fransızca yazdığı araştırması İstanbul'da önce Gürcüce, sonra Türkçe yayımlandı.

Dallegio d'Alessio'nun ataları 1204 yılında, IV. Haçlı Seferi sırasında Siroz Adasına yerleşmişti; bu ailenin bir kolu daha sonra Siroz'dan İstanbul'la geldi. Dallegio d'Alessio, 17 Ekim 1888'de burada doğdu. Bu kentte Fransızca öğrenim gördü. Daha yirmi yaşındayken araştırma yazıları yazmaya başladı. Bu yazıları İstanbul'da çıkan La Turquie gazetesinde yayımlanıyordu. Dallegio d'Alessio, 1918'de bağımsızlığını ilan eden Gürcistan’ın İstanbul’daki diplomatik misyonuna katılıp kâtip olarak çalışmaya başladı. Bu görevdeyken Gürcistan’a gitti ve Gürcüce öğrendi. İstanbul’a dönünce Türkiye’ye göç etmiş Gürcüler üzerine çalışmaya başladı ve Fransızca yazdığı bu çalışması tesadüfen Gürcü rahip Şalva Vardidze’nin eline geçti. Vardidze bu çalışmasını Gürcüceye çevirdi ve 1921’de kitap olarak yayımladı. Dallegio d'Alessio, 1983 yılında, büyük bir olasılıkla İstanbul’da öldü.

İstanbul Gürcüleri, Eugène Dallegio d'Alessio’nun kaleme aldığı bir kitaptır. Kitap Fransızca el yazısından Şalva Vardidze tarafından Gürcüceye çevrilmiş ve 1921 yılında İstanbul’da “Konstantinopol Gürcüleri” (“ქართველები კონსტანტინოპოლში” / “kartvelebi k’onst’ant’inop’olşi”) adıyla yayımlanmıştır. Kitap yaklaşık seksen yıl sonra Türkçeye çevrilmiş ve 2003'te İstanbul Gürcüleri adıyla basılmıştır.

İstanbul Gürcüleri, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra Gürcistan’ın Mesheti bölgesinden göç etmek zorunda kalan ve İstanbul’a yerleşen Katolik Gürcüleri anlatmakla birlikte, Bizans döneminden başlayarak İstanbul’daki Gürcü kolonisi ve 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından göç edip Marmara Bölgesi’ne yerleşen Müslüman Gürcüler hakkında da bilgi vermektedir. Yazar kitaba yazdığı giriş yazısında, Osmanlı ülkesindeki Gürcüler hakkındaki belgeleri toparladığını ve kitabı yazarken bundan yararlandığını belirtmektedir. İstanbul Gürcüleri, İstanbul kentine ve Marmara Bölgesi’ne yerleşmiş Gürcüler üzerine ender bir kaynaktır.

Eugène Dallegio d'Alessio, amatör fotoğrafçı olarak pek çok İstanbul fotoğrafı çekti. Yine bir İstanbullu olan kayınpederi Achille Samandji'nin çektiği İstanbul fotoğrafları ile kendi fotoğraflarını bir araya getirdi. Bu albüm, 2009 yılında, Constantinople through the lens of Achilles Samandji and Eugene Dalleggio ("Achilles Samandji ve Eugene Dalleggio'nun Objektifinden Konstantinopolis") adı altında yayımlandı. Bu fotoğraflardan ayrıca “İstanbul manzaralarının fotoğrafçı Achille Samandji ile Eugène Dallegio’nun objektifinden görüntüleri” adı altında 2012 yılında İstanbul'da sergilendi.

Eugène Dallegio'nun Karamanlidika: bibliographie analytique adlı ortak çalışması, 2018'de Karamanlıca Kitaplar: çözümlemeli bibliyografya (Sévérien Salaville ve Evangelia Balta ile birlikte) adıyla yayımlandı.

• “დალეჯიო დ'ალესიო” Dallegio d'Alessio 10 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• “Eugène Dallegio d'Alessio (1888-1983)” 9 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• İstanbul Gürcüleri pdf7 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• "Göçle gelen Gürcü yazısı - Parna-Beka Çilaşvili
• "İstanbul Gürcüleri" - Parna-Beka Çilaşvili 9 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• "Dalleggio, Eugène" WorldCat 9 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• “İstanbul manzaralarının fotoğrafçı Achille Samandji ile Eugene Dallegios’un objektifinden görüntüleri” 11 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.