İçeriğe atla

Eudokia Makrembolitissa

Eudokia Makrembolitissa
İmparator Romen Diyojen ve karısı Eudokia'ya İsa tarafından taç giydirilmesi (Bibliothèque nationale de France)
Hüküm süresi1059–1071
Önce gelenBulgaristanlı Katerin
Sonra gelenMaria Bagrationi
Doğum1021
Ölüm1096
Eş(ler)iX. Konstantinos
Romen Diyojen
Çocuk(lar)ıX. Konstantinos ile: VII. Mihail, Andronikos Dukas, Konstantios Dukas, Anna Dukena, Theodora Anna Dukena Selvo, Zoi Dukena
Romen Diyojen ile: Nikiforos Diogenis, Leon Diogenis
HanedanDükas Hanedanı

Eudokia Makrembolitissa (ya da Eudocia Macrembolitissa) (YunancaΕυδοκία Μακρεμβολίτισσα) (d. 1021 – ö. 1096) Bizans İmparatoru X. Konstantinos'un ikinci karısı. 1067 yılında onun ölümünden sonra Romen Diyojen'in karısı olmuştur. Ayrıca Konstantinopolis Patriği I. Mihail Kirularios'un yeğenidir.

Hayatı

Konstantinos ile 1050'den önce bir zaman evlendi. Konstantinos'dan yedi çocuğu oldu, biri çocuk yaşta öldü, ikisi Konstantinos Dukas ve Zoe Dukena, Konstantinos 1059 yılında Bizans İmparatoru olduktan sonra doğmuştur. Konstantin, 1067 yılında öldükten sonra Augusta unvanı alarak Caesar İoannis Dukas ile beraber VII. Mihail ve Konstantinos'un naipliğini almıştır. VII. Mihail ülkeyi yönetecek yeterli yaşta olmasına rağmen, küçük kardeşi ile ortak imparator ilan edilmiş, ülke idaresi ise Eudokia'ya geçmiştir.

Konstantinos ölüm döşeğinde iken, tekrar evlenmeyeceğine dair yemin etmiştir. Romen Diyojen (Romanos Diogenis) Bizans ordusunda yüksek rütbelere yükselmiş ve 1067 yılında Bizans İmparatoru X. Konstantinos Dukas'ın oğullarını imparatorluk tahtından indirmek için hazırladığı bir komplo nedeni ile idam edilmek için hapiste tutuluyordu. Doğu sınırlarında yaşanan istila tehlikesine karşı, İoannis Dukas, Konstantinopolis Patriği VIII. İoannis ve VII. Mihail'ın onayını almadan yeminini bozdu ve 1 Ocak 1068 tarihinde Romen Diyojen ile evlendi ve onu IV. Romanos olarak ortak imparator ilan etti.

Ancak kocasının, savaşçı kişiliği, bağımsızlığı ve zaman geçtikçe onu yönetimden uzaklaştırmasından mutsuz oldu. 1071 yılında Malazgirt Meydan Muharebesi sırasında kocasının Selçuklular tarafından esir alınması ile yönetim tekrar Eudokia ve Mihail'a geçmiştir. Bu, Romanos'un yaşadığı ve Konstantinopolis'e dönmekte olduğu öğrenilene kadar devam etmiştir. İoannis Dukas ve Vareg Muhafızlar tarafından yönetimi Mihail'e bırakıp, manastıra kapanmaya zorlanmıştır.

1078 yılında III. Nikiforos, VII. Mihail'ı tahtan indirdikten sonra, Eudokia yeni imparator tarafından kendisi ile evlenmesi için çağrılmıştır. Ancak bu plan İoannis Dukas'ın muhalefeti nedeniyle mümkün olmamıştır. Eudokia, I. Aleksios'un 1081'de tahta çıkmasından bir zaman sonra rahibe olarak ölmüştür.

Yazmaları

Eudokia, Morların yatağı ya da koleksiyonu anlamına gelen Ἰωνιά isimli bir tarih ve mitoloji sözlüğü derlemiştir. Ön yüzünde, kocası Romen Diyojen'e adreslemiş ve bu çalışmada "tanrıların, erkek ya da kadın kahramanların soyları, onların başkalaşımı (Metamorfoz) ve antik zamanlarda bulunmuş onlar ile ilgili fabllar, hikayeler ve son olarak çeşitli filozofların uyarılarının derlemesidir" diye yazmıştır.

Aile

IV. Romanos'a ait altın sikke: VII. Mihail, Andronikos Doukasve Konstantios Doukas bir yüzde, İsa tarafından taç giydirilen Romen Diyojen ve Eudokia diğer taraftadır.

X. Konstantinos ile olan ilk evliliğinden:

Romen Diyojen ile olan ikinci evliliğinden:

Mihail Psellos, aileye çok yakındı ve Eudokia onu "amca" olarak görürdü. Psellos'a göre Eudokia çok asil, güzel ve entelektüel birisiydi.

Popüler kültürdeki yeri

2021'de TRT 1'de yayınlamaya başlayan Alparslan: Büyük Selçuklu dizisinde Gizem Karaca tarafından canlandırılmaktadır.

Malazgirt 1071 adlı filmde Vildan Atasever tarafından canlandırılmıştır.

Biyografi

Birincil kaynak

Eudokia Makrembolitissa
Dükas Hanedanı
Doğumu: 1021 Ölümü: 1096
Kraliyet Unvanları
Önce gelen
Bulgaristanlı Katerin
Bizans İmparatoriçe eşi
1059–1071
Sonra gelen
Maria Bagrationi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Romen Diyojen</span> 1068–1071 yılları arasındaki Bizans imparatoru

IV. Romanos ya da yaygın Türkçe adıyla Romen Diyojen, 1068 ile 1071 arasında hüküm süren Bizans imparatoru. Anadolu'yu Türklere karşı savunmak için tahta çıkıp büyük bir ordu topladı ama Malazgirt Meydan Muharebesi'nde Alparslan'a karşı başarısız olunca tahttan indirildi ve Bizans tarafından gözlerine mil çekildi. Gözlerine mil çekme işlemi çok kötü yapıldığı için öldü.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksios</span> Bizans imparatoru

Aleksios Komnenos 1081-1118 döneminde Bizans imparatorudur. Komninos Hanedanının kurucusu I. İsaakios'un yeğenidir. Kendinden sonra (1081-1185) döneminde imparator olacak Komninos Hanedanı mensuplarından 5 Komninos imparatordan ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">Dukas Hanedanı</span>

Dukas veya Dükas Hanedanı Bizans İmparatorluğu'nu 1059-1081 yılları arası yönetmiş ve tarihin çeşitli dönemlerinde var olmuş bir hanedan.

<span class="mw-page-title-main">III. Nikiforos</span>

III. Nikiforos Botaneiates, 1078 ile 1081 arasında Bizans imparatoru. Tanınmış bir general olarak tahtı bir darbe ile eline geçirmiş ve üç yıllık bir saltanattan sonra, bir başka darbe ile imparatorluktan indirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">VII. Mihail</span>

VII. Mihail Dukas, Bizans imparatoru 1071-1078. VII. Mihail, X. Konstantinos Doukas ile Eudokia Makrembolitissa'nın büyük oğullarıdır. Malazgirt'deki yenilginin ardından Bizans İmparatorluğu'nun başına geçti. Tahta geçtiğinde artık Bizans en güçlü Hristiyan devleti olma vasfını yitirmiş ve bir çöküş dönemine girmişti. Hükümdarlığı sırasında enflasyon dolayısıyla Bizans parası değer kaybettiği için Parapinakēs, "dörtte-bir eksik" namı ile anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">X. Konstantinos</span> 1059dan 1067ye kadar Bizans İmparatoru

X. Konstantinos Dukas, 1059-1067 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru.

Roussel de Bailleul, Norman savaşçı, komutan ve maceracı.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Konstantinos</span>

VIII. Konstantinos, 962-1025 yılları arasında kardeşi II. Basileios'la birlikte ortak imparator, 1025-1028 yılları arasında ise tek başına tahtta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">İrini Dukena</span>

İrini Dukaina ya da Ducaena Bizans İmparatoru I. Aleksios'un karısı ve İmparator II. İoannis ve Anna Komnini'nin annesidir.

Andronikos Dukas veya Dükas, Bizanslı protovestiarios ve protoproedros.

Anna Dalassini, Komninos Hanedanı'nın 11. yüzyılda yükselişinde kayda değer bir rol oynamış önemli bir Bizans soylusudur. Oğlu I. Aleksios tarafından karısının yerine kendisine Augusta unvanı verilmiştir. Oğlunun Türklere ya da diğer uluslara karşı yaptığı uzun askeri seferler sırasında imparatorluğu yönetmiştir. İmparator annesi olarak, Dukas ailesinin geçmiş entrikaları nedeniyle nefret ettiği imparator eşi İrini Dukena göre daha etkili ve güçlüydü.

<span class="mw-page-title-main">Adrianos Komnenos</span>

Adrianos Komnenos, bazen Adrian olarak geçer ya da Yunanca: Adrianus Comnenus, Bizans soylusu, generali ve İmparator I. Aleksios'un genç kardeşidir.

İoannis Dukas ya da Yannis Dükas, Paflagonyalı asil olan ve Moesia Superior Thema'sı valisi olan Andronikos Dukas'ın oğlu, Bizans İmparatoru X. Konstantinos'un kardeşidir. İoannis Dukas, İmparator I. Aleksios'un karısı İrini Dukena'nın baba tarafından büyük babasıdır.

Nikeforitzes, Bizanslı etkili bir hadım bürokrattır.

<span class="mw-page-title-main">İoannis Komnenos (Domestikos tōn scholōn)</span>

İoannis Komnenos Bizans aristokrat ve askerî lider. İmparator I. İsaakios'un kardeşidir. İsaakios'un 1057 ile 1059 yılları arasında kısa hükümdarlığında Domestikos tōn scholōn olarak hizmet etmiştir. I. İsaakios tahtan çekilip, X. Konstantinos imparator olunca, İoannis öldüğü 1067 yılına kadar inzivaya çekilmiştir. Oğlu I. Aleksios 1081 yılında imparator olmuş ve 1081 ile 1185 yılları arasında Bizans İmparatorluğu'nu ve 1204 ile 1461 yılları arasında Trabzon İmparatorluğu'nu yönetmiş Komnenos Hanedanı'nı başlatmıştır.

Nikiforos Paleologos 11. yüzyıl Bizanslı general.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinos (VII. Mihail'in oğlu)</span> Bizans İmparatoru

Konstantinos Dukas ya da Ducas, yak. 1074 ile 1078 ve 1081 ile 1087 yılları arasında Bizans ortak imparatoru. Bizans imparatoru VII. Mihail ile Gürcü karısı Maria Bagrationi'nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Andronikos (X. Konstantinos'un oğlu)</span> Bizans imparatoru

Andronikos Dukas, Latin dillerinde yazılışı Andronicus Ducas, Bizans İmparatoru X. Konstantinos'un üçüncü oğlu ve Bizans İmparatoru VII. Mihail'in en genç kardeşi. Diğer kardeşlerinin aksine, ismi babası tarafından genç ortak imparator olarak zikredilmemiştir ve bu unvan ona Romen Diyojen tarafından verilmiştir. Onun dışında çok önemsizdir ve herhangi bir şekilde devlet işlerine müdahalesi olmamıştır.

Konstantin Diyojen, Bizans İmparatoru Romen Diyojen'in oğullarından biridir.

Nikiforos Diogenis, Bizans İmparatoru Romen Diyojen ile Eudokia Makrembolitissa'nın çocuğu olarak y. 1069 yılında dünyaya gelmiştir. 1070 yılında kıdemsiz imparator olmuş, 1071 yılında babasının imparatorluktan indirilmesiyle bu unvanını kaybetmiştir. İmparator I. Aleksios, III. Nikiforos'u tahttan indirdikten sonra, Nikiforos'u Girit doux'u olarak atamış ve onu general yapmıştır. Nikiforos, 1094 yılında Aleksios'un birçok yakınının ve aralarında kardeşi Adrianos Komnenos'un da bulunduğu akrabalarının da karıştığı Aleksios'a karşı bir komploda bulundu. Bizans geleneklerine göre kör edilmiştir. Bu olaydan sonra, mülklerine çekilip, hayatının kalanında klasik edebiyat üzerinde çalışmıştır.