İçeriğe atla

Ettore Bortolotti

Ettore Bortolotti
Doğum6 Mart 1866(1866-03-06)
Bologna
Ölüm17 Şubat 1947 (80 yaşında)
Bologna
Milliyetİtalyan
Vatandaşlıkİtalya Krallığı (6 Mart 1866-18 Haziran 1946)
İtalya (18 Haziran 1946-17 Şubat 1947)
Mezun olduğu okul(lar)Bologna Üniversitesi
Çocuk(lar)Enea Bortolotti
Kariyeri
DallarıMatematik, Matematik tarihi
Çalıştığı kurumlarBologna Üniversitesi (1919-1936)
Modena ve Reggio Emilia Üniversitesi (1900-1919)
Roma La Sapienza Üniversitesi (1893-1900)
Doktora
danışmanı
Salvatore Pincherle

Ettore Bortolotti (6 Mart 1866 - 17 Şubat 1947), İtalyan bir matematikçiydi.[1] Bortolotti, analizin çeşitli alanlarında çalışmış ve matematik tarihi ile de ilgilenmiştir. Özellikle de Bolonya cebir okulu (Bombelli), E. Torricelli ve P. Ruffini üzerine çalışmıştır.[2]

Biyografi

Bortolotti Bologna'da doğdu. Bologna'da Salvatore Pincherle ve Cesare Arzelà danışmanlığında matematik eğitimi aldı. Matematik bölümünden 1889 yılında Bologna Üniversitesi'nde Pincherle'nin yanında mezun oldu. 1886-87 yıllarında İtalya'da Galois teorisi üzerine ilk kurs Bologna'da verildi. O sırada 20 yaşında bir öğrenci olan Bortolotti, Cesare Arzelà tarafından verilen kursa katıldı. Bortolotti'nin bu dersle ilgili aldığı notlar günümüze ulaşmıştır.[3] 1891'de Sicilya'daki Modica Lisesi'ne öğretim görevlisi olarak atandı, ardından 1893'te Roma Üniversitesi'nde ders vermeden önce Paris'te bir yıl lisansüstü eğitim gördü.

1900 yılında Modena'da sonsuz küçükler hesabı profesörü oldu. Bu dönemde Modena'da verdiği dersler analiz ve rasyonel mekaniği de içeriyordu. Burada 1913'ten 1919'a kadar dekanlık yaptıktan sonra Bologna Üniversitesi'ne geometri profesörü olarak atanmış ve hayatının geri kalanını burada geçirerek 1936 yılında emekli olmuştur. Son derece vatansever bir adamdı; özellikle Bolonya'yı çok severdi ve kariyerinin son bölümünü çalışmalarına başladığı Bolonya Üniversitesi'nde geçirebilmek onun için gerçek bir mutluluk olmalıydı.

Bortolotti, ilk başta topoloji üzerine çalışmış ancak daha sonra sonlu farklar hesabı, sürekli kesirler, sonsuz algoritmaların yakınsaması, serilerin toplanması, serilerin asimptotik davranışı ve uygun olmayan integraller konularını ele alarak analiz alanına yönelmiştir.

1924 yılında Bortolotti önemli bir keşif yaptı. Paolo Bonasoni on altıncı yüzyılın sonlarında Bologna Üniversitesi'nde profesördü. Yaklaşık 1575 yılında yazdığı Algebra geometrica adlı kitabı, Bortolotti tarafından Bologna Üniversitesi arşivlerinde keşfedildiği 1924 yılına kadar yayınlanmamış ve bilinmiyordu. Bu kitap, cebire aynı dönemdeki diğer kitaplardan çok daha geometrik bir yaklaşım içermesi bakımından dikkate değerdir. Eğer eser yazıldığı dönemde yaygın olarak biliniyor olsaydı, Descartes'ın cebir ve geometriyi birleştirmesinin çok daha önce gerçekleşmiş olabileceği görüşünü destekleyen güçlü bir argüman vardır. Bortolotti'nin keşfi matematik tarihinde kesinlikle önemli bir olaydır.[4]

1924'te Toronto'da[5] ve 1928'de Bologna'da düzenlenen ICM'nin Davetli Konuşmacısı olmuştur.

Bortolotti aynı zamanda bir diferansiyel jeolog ve rölativist olarak da kabul edilmelidir. Aslında, 1929 yılında, Einstein'ın mutlak paralellik teorisi'nin geometrik temeli hakkında "Yıldızların kongrüansı ve mutlak paralellik: Einstein'ın yeni bir teorisi için geometrik temel" ("Stars of congruences and absolute parallelism: Geometric basis for a recent theory of Einstein") başlıklı bir makalede yorumlarını sunmuştur.[6][7]

Oğlu Enea da bir matematikçiydi. Bortolotti, Bologna'da öldü.

Seçilmiş çalışmaları

  • On metric connections with absolute parallelism, Proc. Kon. Akad. Wet. Amsterdam 30 (1927), 216-218.
  • Reti di Cebiceff e sistemi coniugati nelle Vn riemanniane, Rend. Reale Acc. dei Lincei (6a) 5 (1927), 741-747.
  • Stelle di congruenze e parallelismo assoluto: basi geometriche di una recente teoria di Einstein, Rend. Reale Acc. dei Lincei 9 (1929), 530-538.
  • I primi algoritmi infiniti nelle opere dei matematici italiani del secolo XVII (1939)
  • L'Opera geometrica di Evangelista Torricelli (1939)
  • Le fonti della matematica moderna. Matematica sumerica e matematica babilonese (1940)
  • Influenza del campo numerico sullo sviluppo delle teorie algebriche (1941)
  • Il carteggio matematico di Giovanni Regiomontano con Giovanni Bianchini, Giacomo Speier e Cristiano Roder (1942)
  • La pubblicazione delle opere e del carteggio matematico di Paolo Ruffini (1943)
  • Il problema della tangente nell'opera geometrica di Evangelista Torricelli (1943)
  • Le serie divergenti nel carteggio matematico di Paolo Ruffini (1944)
  • Il carteggio matematico di Paolo Ruffini (1947)

Kaynakça

  1. ^ "An Italian short biography of Ettore Bortolotti", Edizione Nazionale Mathematica Italiana, 4 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Mart 2024 
  2. ^ "Ettore BORTOLOTTI (1866-1947)". 20 Haziran 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2024. 
  3. ^ L Martini, The first lectures in Italy on Galois theory : Bologna, 1886-1887, Historia Math. 26 (3) (1999), 201-223.
  4. ^ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Ettore Bortolotti", MacTutor Matematik Tarihi arşivi 
  5. ^ Bortolotti, Ettore. "La memoria "De Infinitis Hyperbolis" di Torricelli". In: Proceedings of the International Congress of Mathematicians in Toronto, August 11–16. 1924. 2. ss. 943-958. 
  6. ^ E. Bortolotti, Stelle di congruenze e parallelismo assoluto: basi geometriche di una recente teoria di Einstein, Rend. Reale Acc. dei Lincei 9 (1929), 530-538.
  7. ^ E. Bortolotti, On metric connections with absolute parallelism, Proc. Kon. Akad. Wet. Amsterdam 30 (1927), 216-218.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Giulio Cesare Vanini</span> İtalyan keşiş, filozof ve ateizm kuramcısı

Giulio Cesare Vanini, İtalyan keşiş, filozof ve ateizm kuramcısı.

<span class="mw-page-title-main">Bologna Üniversitesi</span> İtalyada bulunan, dünyanın en eski aktif üniversitesi.

Bologna Üniversitesi İtalya'nın Bologna şehrinde bulunan bir araştırma üniversitesidir. 1088 yılında organize bir öğrenci loncası tarafından kurulan, dünyada sürekli faaliyet gösteren en eski üniversitedir. Universitas kelimesinin kullanıldığı, temelinde yükseköğrenim ve derece veren bir enstitü olmak amacıyla kurulan ilk kurumdur.

Matematikte, Hartogs teoremi, çok değişkenli karmaşık analizde birden fazla karmaşık değişkene sahip holomorf fonksiyonların analitik devamlarıyla ilgili olan ve karmaşık analizin bir değişkenli fonksiyonlar teorisinde varolmayan bir sonuçtur.

<span class="mw-page-title-main">Accademia (Venedik)</span>

Accademia Sanat Galerisi Kuzey İtalya, Venedik'te 19. yüzyıl öncesi resim ve heykel güzel sanat eserlerini sergileyen müze galerisidir. Büyük Kanal'ın güney kıyısında konumlanır. İsmini kanal üzerindeki üç köprüden birine Accademia Köprüsü olarak verir ve kanalda çalışan deniz taksilerinin yanaşma iskelesidir.

<span class="mw-page-title-main">Francesco Paolo Cantelli</span> İtalyan matematikçi (1875-1966)

Francesco Paolo Cantelli bir İtalyan matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Guido Zappa</span> İtalyan matematikçi (1915-2015)

Guido Zappa İtalyan bir matematikçi ve tanınmış bir grup teorisyeniydi: diğer ana araştırma alanları geometri ve ayrıca matematik tarihiydi. Zappa, özellikle Francesco Severi'nin fikirlerini güçlü bir şekilde etkileyen bazı cebirsel eğri örnekleriyle tanınıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Giovanni Papini</span> İtalyan gazeteci

Giovanni Papini İtalyan bir gazeteci, denemeci, edebiyat eleştirmeni, şair ve romancıydı. Aykırı düşüncelere sahip ateşli bir polemikçi olan Giovanni Papini, 20. yüzyılın ilk yarısının tartışmalı edebi kişiliklerinden biridir. "Il Crepuscolo dei Filosofi'de, çağdaş batı kültürünün altı büyük düşünürü olan Kant, Hegel, Schopenhauer, Comte, Spencer ve Nietzsche'ye eleştiriler getirir. 1931 yılında yayımlanan Gog'da I. Dünya Savaşı sırasında büyük bir servet edinen ve dünyayı gezmekte olan Amerikalı bir milyarderin hikâyesini anlatır. Dünyada olup bitenin nedenini arayan bu saf ve cahil Amerikalı, Bernard Shaw'dan Gandhi'ye, Freud'dan Einstein'a kadar birçok ünlü kişiyle karşılaşır.

<span class="mw-page-title-main">Leonida Tonelli</span> İtalyan matematikçi (1885-1946)

Leonida Tonelli, Fubini teoreminin bir varyasyonu olan Tonelli teoremini oluşturmak ve varyasyonlar hesabında doğrudan yöntem için ortak bir araç olarak yarı süreklilik yöntemlerini tanıtmakla tanınan İtalyan bir matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Tullio Levi-Civita</span> İtalyan matematikçi ve fizikçi (1873–1941)

Tullio Levi-Civita, ForMemRS, İtalyanca telaffuz: [ˈtulljo ˈlɛːvi ˈtʃiːvita]; 29 Mart 1873 - 29 Aralık 1941), mutlak diferansiyel hesap üzerine çalışmaları ve görelilik teorisine uygulamaları ile ünlü, ancak diğer alanlarda da önemli katkılarda bulunan İtalyan bir matematikçidir. Tensör hesabının mucidi Gregorio Ricci-Curbastro'nun öğrencisi idi. Çalışmaları hem saf hem de uygulamalı matematik, gök mekaniği, analitik mekanik ve hidrodinamik konularında temel makaleler içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Guido Fubini</span> İtalyan matematikçi (1879-1943)

Guido Fubini, Fubini teoremi ve Fubini–Study ölçüsü ile tanınan İtalyan matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulisse Dini</span>

Ulisse Dini, Pisa doğumlu İtalyan bir matematikçi ve politikacı. Kısmen "Fondamenti per la teorica delle funzioni di variabili reali" adlı kitabında toplanan gerçel analize olan katkılarıyla tanınır.

Federico Amodeo tasarı geometri konusunda uzmanlaşmış İtalyan bir matematikçi ve matematik tarihçisiydi.

Bu, yüzyıllara göre İtalya'dan dikkate değer matematikçilerin bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Lodovico Ferrari</span> İtalyan matematikçi

Lodovico de Ferrari İtalyan bir matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Federico Halbherr</span> İtalyan arkeolog ve yazıtbilimci

Federico Halbherr Girit'te yürüttüğü arkeolojik kazılar ile tanınan İtalyan klasik arkeolog ve epigrafist.

<span class="mw-page-title-main">Chiara Frugoni</span> İtalyan tarihçi

Chiara Frugoni, Orta Çağ ve kiliseler tarihi konusunda uzmanlaşmış İtalyan tarihçi. 1994 yılında Francesco e l'invenzione delle stimmate başlıklı makalesiyle Viareggio Ödülü'ne layık görüldü.

Giovanni Ceva, temel geometrideki Ceva teoremini kanıtlaması ile tanınan İtalyan matematikçidir. Kardeşi Tommaso Ceva da tanınmış bir şair ve matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Baldassarre Boncompagni</span> İtalyan matematikçi ve matematik tarihçisi (1821-1894)

Prens Baldassarre Boncompagni-Ludovisi, İtalyan matematik tarihçisi ve aristokrat.

Umberto Bottazzini, matematik tarihi ve matematiğin temelleri üzerine yazan İtalyan bir matematik tarihçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Francesco Severi</span> İtalyan matematikçi (1879-1961)

Francesco Severi İtalyan bir matematikçi. 1936'da ilk defa verilen Fields Madalyasının komite başkanıydı.