İçeriğe atla

Etrüsk mitolojisi figürleri listesi

Bu liste Etrüsk mitolojisindeki figürleri barındırır. Burada figür ile kastedilen bu mitolojideki her türlü yaratık ve nesnedir, buna put, tanrı ve tanrıçalar da dahildir.

AdıBilgi
AçleTruva Savaşı'nın efsanevi kahramanlarından, Yunan Aşil'den.
AitaAyrıca Eita. Yer altı dünyası tanrısı ve ölülerin hükümdarı, Yunan Hades ve Greko-Romen Plüto ile denktir.
AivasAyrıca Eivas veya Evas. Yunan kahramanları Ajax, Telamon’un oğlu ve Ajax, Oileus’un oğlu’nun dengidir.
AlpanAyrıca Apanu. Lasa’lardan biri ve aşk tanrıçası. Büyük ihtimalle Yunan tanrıça Persephone’nin dengi. Sanatta genellikle kanatlı biçimde çıplak veya yarı çıplak resmedilmiştir.
AniCennetin en üst katında yaşayan gök tanrısı. Dilbilimsel açıdan Roma tanrısı Janus ile ilişkilendirilebilir. Dişi dengi, eşi Ana idi.
ApluAyrıca Apulu. Gök gürültüsü ve şimşek tanrısı. Açık bir biçimde Yunan tanrısı Apollo'dan türetilmiştir.
ArtumeAyrıca Aritimi, Artumes veya Artames. Bereket, orman, doğa, gece, ay ve ölüm tanrıçası. Yunan tanrıça Artemis ile ilişkilidir.
AtunisAyrıca Atuns. Popüler yaşam-ölüm-geridönüş (tekrar doğum) Adonis'in Etrüsklü enkarnasyonu, Turan'ın eşi.
CauthaAyrıca Cath veya Catha. Bir güneş tanrıçası ve güneşin kızı. Aynı zamanda başlangıçların ve şafağın tanrıçasıydı.
CaluYunan Hades'in kurt görünümlü benzeri
CelAyrıca Cilens veya Celens. Arz tanrısı, Yunan Gaia'nın dengi. Ati Cel ("Toprak/Dünya Baba") veya Apa Cel ("Toprak/Dünya Ana") olarak yorumlanırdı.
KharontesBir iblis (cin) türü, büyük ihtimalle dilbilimsel açıdan Kharon ile ilişkili.
KharunAyrıca Karun. Yeraltı dünyasında ölülerin ruhlarına işkence eden bir iblis, cin. Aynı zamanda yeraltı dünyasının girişinin bekçisidir. Akbaba burunlu, sivri uçlu kulaklı, kızıl saçlı, tüylü kanatlı mavi bir ifrit olarak betimlenmiştir. İnsanları bir çekiçle, zaman zaman da bir balta ile öldürürdü. Ayrıca bazen kızıl saçlı, sakallı bir adam olarak da tasvir edilmiştir. Yunan mitolojisindeki Kharon'a denktir.
CulsansKapıların ve eşiklerin tanrısı, iki yüzlü Roma tanrısı Janus'un dengidir.
CulsuAyrıca Cul. Geçitlerle ilgili bir yer altı dişi ifriti. Meşale ve makas onun simgelerindendir. Çoğunlukla Culsans'ın yanında temsil edilmiştir.
EasunEfsanevi Yunan kahramanı Jason'un Etrüsk mitolojisindeki dengi.
EvanKişisel ölümsüzlük tanrısı ve Lasa'lardan biri. Kullanımı yaygın olan Evan ismiyle bir ilişkisi yoktur.
FebruusÖlülerin ve saflaşmanın tanrısı. Romalılarca Februalia festivalinde tapılırdı. Şubat ayının ismi ve Roma sıtma tanrısı Febris'in ismi onun isminden türemiş olabilir.
FeroniaPek anlaşılamamış kırsal bir tanrıçadır. Temel olarak ona tapan çeşitli Roma kültleri sayesinde bilinmektedir.
FuflunsAyrıca Puphluns. Bitki yaşam tanrısı, mutluluk, sağlık ve her şeyin gelişimi ile ilgilidir. Semia'nın oğludur.Fufluna ya da diğer bir ismi Pupluna olan ve Romalıların Populonia olarak isimlendirdiği şehirde tapınılmıştır. Kısaca Romalılar tarafından sahiplenilmiştir. Dionysus'un dengi olabilir.
HercleAyrıca Herc veya Horacle. Güç ve su ile ilgisi olan, efsanevi Herkül'ün dengidir.
HortaZiraat tanrıçası.
LaranSavaş tanrısı.
LasaÇoğulu:Lasas. Turan'a eşlik eden tanrı ve tanrıçalar. Aşk tanrıları. Mezar bekçiliği de yaparlar.
Lasa VecuKehanet tanrıçası, nemf Vegoia ile ilgilidir.
LeinthAita ile birlikte yeraltı dünyasının kapısında bekleyen yüzü olmayan tanrıça.
LethansAyrıca Letham. Yeraltı dünyasının koruyucu tanrıçası.
LosnaAyrıca Lusna. Ay tanrısı, okyanusla da alakalı. Yunan tanrıçası Leucothea ile alakalı.
ManiaEtrüsklerde ve Romalılarda ölüm tanrıçası. Yunan delilik tanrısı Mania ile alakası yoktur. Mantus ile birlikte hükmetmiş ve Lares, Manes, hayaletler ve gecenin diğer ruhlarını doğurmuştur.
MantusYeraltı tanrısı ve Mania'nın kocası.
MarisTarım ve bereket tanrısı. Romalıların tanrısı Mars'ın kaynağıdır.
MenrvaAyrıca Menerva veya Menarva. Bilgelik, savaş, sanat, okul ve ticaret tanrıçası. Yunan Athena ve Romalı Minerva ile alakalı.
NethunsSu kuyuları tanrısı. Sonradan tüm nem, deniz ve suların tanrısı olmuştur. Yunan Poseidon ve Romalı Neptün ile denktir.
NortiaŞans ve kader tanrıçası.
OrcusHades ile ilişkilendirilen hem Etrüsk hem Roma tanrısı.
PersipneiAyrıca Ferspnai. Yeraltının kraliçesi. Yunan Persephone ve Romalı Proserpina ile denktir.
SatresZaman ve gereklilik tanrısı. Roma tanrısı Satürn'ün çıkış noktasıdır.
SelvansAyrıca Selva. Orman tanrısı, Roma tanrısı Silvanus ile akrabadır ve Yunan Silenos ile ilişkilidir.
SemlaFufluns'un annesi, arz tanrıçası. Büyük ihtimalle Yunan tanrıça Semele ile ilişkili.
SethlansAyrıca Velchans. Ateş tanrısı. Yunan Hephaestus ve Romalı Vulcan ile denktir.
TagesAyrıca Tarchies. Bilgelik tanrısı. Jove'in ya oğlu ya da torunudur.
TaitleYunan mitolojisi figürlerinden Daedalus'un Etrüsk formu.
TarchonEtrüsklerin bir kültürel kahramanıdır. Kardeşi Tyrrhenus ile birlikte on iki şehirlik Etrüsk Federasyonu'nu kurmuştur.
TecumLucomenes yani yönetici sınıfın tanrısı.
ThalnaDoğum tanrıçası ve Tinia'nın karısı.
ThesanHayatın yaratılmasıyla ilişkilendirilen şafak tanrıçasıdır. Romalı Aurora ve Yunan Eos ile alakalıdır.
ThethlumthKader ve yeraltı tanrısı.
ThuflthaVeya Thuflthas. Bir Erinyes, Tinia adına cezaya çarptırır.
TiniaAdı Tins olarak kısaltılmıştır. Etrüsk Tanrılarının baş Tanrısı, göklerin yöneticisi, Uni'nin kocası ve Hercle'nin babasıdır. Yunan Tanrısı Zeus ve Roma Tanrısı Jüpiter ile ilişkilendirlmektedir.
TivVeya Tivr. Ay ilahı, büyük ihtimalle Cermen Tanrısı Tyr ile ilişkili.
TluscvaBir çift toprak tanrısı Tellus ve Tellumo.
TuchulchaYeraltı dünyasının dişi şeytanı. Yarı insan, yarı eşekti ve saçları yılanlar ve akbaba gagalarından oluşuyordu.
TuranSevgi ve yaşam tanrıçası ve Vulci ismindeki Etrüsk şehrinin koruyucusudur. Turan, resimlerde genellikle kanatlı bir genç kız şeklinde tasvir edilirdi. Güvercinler ve siyah kuğular onun kutsal hayvanlarıydı ve Turan'ın maiyeti Lasas diye anılırdı. Turan ayrıca Maris'in karısıydı. Yunan Tanrısı Aphrodite ve Roma Tanrısı Venus ile ilişkilendirilmektedir.
TurmsTicaret ve mal tanrısı, tanrıların habercisi. Hermes ve Merkür'e benzer.
TvathYeniden yaşama dönüş ve ölülere sevgi tanrıçası, Yunan tanrısı Demeter ile ilişkilidir.
TyrrhenusBir Etrüsk kültürü kahramanıdır. Tarchon'un ikiz erkek kardeşidir.
UniEtrüsk mitolojisinin baş tanrıçası, Tinia'nın eşi, Hercle'in annesi, Perugia'nın efendisidir.
UsilGüneş tanrısı.
VanthKanatlarında göz olan yeraltı şeytanı. Ölüm habercisidir, ölüm döşeğindeki insanlara ölümde yardımeder. Sonralarda adaleti temsil etmiştir.
Veiveİntikam tanrısıdır ve Maris ile alakalıdır.
VelthaAyrıca Voltumna. Yeryüzü tanrısı. Sonradan baş tanrı olmuştur. Etrüsk medeniyetinin efendisidir. Romalı mevsim tanrısı Vertumnus'un ilhamıdır.
VetisYıkım ve ölümün yer altı (ahiret) tanrısı.
VicareTaitle'nin oğlu, Yunan mitolojisindeki Icarus'dan türemiştir.

Ayrıca bakını

İlgili Araştırma Makaleleri

Mitoloji, mit veya söylen bilimi belirli bir din veya kültürdeki insanlık ile evrenin yaratılış ve doğasını, geleneklere özgü inanç ve uygulamaların sebebini açıklamaya yönelik söylencelerin tümü. Mit (söylen) sözcüğü gerçekte doğru olmayan bir hikâye veya anlatı için tercih edilir ve çoğunlukla bir yanlışlık, doğru olmayan unsur vurgusu barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Etrüskler</span> Antik İtalyada Roma öncesi uygarlık

Etrüskler, İtalya'nın Tiber ile Arno nehirleri arasında yer alan Etruria bölgesinde yaşamış ve MÖ 6. yüzyıla dek varlığını sürdürmüş bir halk olup Antik Romalılar tarafından Etrusci veya Tusci adlarıyla tanımlanmışken Yunanlar Tyrrhen, Tyrsen diye tanımlamıştır. Kendilerine Rasena diyen Etrüsk halkının bir kısmı ve kültürü zamanla Roma İmparatorluğu içinde erimiştir. Etrüskler İtalya'da dönemlerindeki diğer kavimlerden çok daha ileri bir uygarlık düzeyindeydiler. Roma uygarlığının, Etrüsk mitolojisindeki ilahlardan, hukukundan yol yapım tekniklerine kadar, kökünü hemen hemen tümüyle Etrüsk uygarlığından almış olduğu günümüzde saptanmış durumdadır. Etrüskler'in dini, Ciceronun değindiği gibi, vahyedilmiş bir dindi ve 12'li sistemi baz alan bir inisiyatik örgütlenmeleri vardı.

Losna, Etrüsk mitolojisinde bir ay tanrıçasına verilen isimdir. Yunan mitolojisindeki Leukothea'ya büyük oranda benzemektedir.

Aita, Etrüsk mitolojisinde yer altı tanrısıdır. Ona atfedilen özellikler ve insanların ona karşı tapınma biçimleri açısından Yunan mitolojisindeki Hades ve Roma mitolojisindeki Plüton ile büyük benzerlikler taşımaktadır, bir bakıma Yunan mitolojisindeki Hades'in Etrüsk mitolojisindeki hâlidir.

Thalna, Etrüsk mitolojisindeki doğum tanrıçası. Ayrıca Tinia'nın karısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Roma mitolojisi</span> Antik Romada yaşayan insanların mitolojik inançlarının bütünü

Roma mitolojisi, Antik Roma'da yaşayan insanların mitolojik inançlarının bütününe verilen isimdir. Genelde iki ana bölümü olduğu düşünülür; ilk bölüm ki daha sonraları etkin olmuştur ve edebidir, genellikle Etrüsk mitolojisindeki öğelerin Romalılaştırılmış hallerinden meydana gelir, ikinci bölüm ise daha erken dönemlerde etkin olmuş olan ve daha çok kültik olan farklı uygulama ve inançlara sahip daha özerk bir bölümdür.

<span class="mw-page-title-main">Mezopotamya mitolojisi</span> Dicle ve Fırat nehirleri arasında ki bölgede gelişen fikirler ya da öğretiler

Mezopotamya mitolojisi, Sümerlerin dini evrendeki güç, nesne ve varlıkları temsil eden Antropomorfik tanrı ve tanrıçalar içerirdi. Sümerlerin inanışına göre insanlar başta tanrılar tarafından hizmetçi, köle olarak yaratılmış fakat daha sonra özgürleştirilmiştirler.

<span class="mw-page-title-main">Juno (mitoloji)</span> Antik Roma evlilik ve doğurganlık tanrıçası

Juno veya Iuno, Roma mitolojisinde baş tanrı Jüpiter'in kız kardeşi ve eşi, aile ve doğum başta olmak üzere birçok alanda tezahürü ve ilgisi bulunan, eski ve güçlü bir tanrıçaydı. Yunan mitolojisindeki Hera'nın Roma mitolojisindeki dengi olarak da tanımlanabilir; aynı Hera gibi onun da kutsal ve sembolik hayvanı tavus kuşudur ve yine Hera gibi başında taç ile tasvir edilirdi. Etrüsk mitolojisindeki tanrıça Uni'nin ismini Latince bu tanrıçanın ismi olan Iunodan alır. Tanrıların kralı Jüpiter'in karısı ve tanrıların kraliçesidir. Aynı Jüpiter gibi şimşek gönderebilir. En önemli Roma tanrılarından Mars'ın da annesidir. Roma tarihi boyunca çeşitli dönemlerdeki olaylar Juno'ya atfeledilir veya çeşitli olaylarda yer aldığı iddia edilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Mars (mitoloji)</span> Roma mitolojisinde savaş Tanrısı

Mars, Roma mitolojisindeki savaş tanrısıdır. Juno ile Jüpiter'in oğludur. Mars sözcüğünün herhangi bir Hint-Avrupalı türevi olmadığına göre, büyük ihtimalle Etrüsk ziraat tanrısı Maris'in Latinize edilmiş bir biçimidir. Başlarda Romalı bereket ve bitki tanrısı, çiftlik hayvanlarının, ekin alanlarının koruyucusuyken daha sonraları savaşla özdeşleştirilmiştir; sonunda Yunan mitolojisindeki Ares'in Roma mitolojisindeki dengi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vulcan</span>

Vulcanus, Roma mitolojisinde Jüpiter'in ve Juno'nun oğlu, Maia ve Venüs'ün kocası ve Caeculus'un babasıdır. Ateşin ve yanardağların tanrısıdır, sanatın, silahların, demirin ve tanrılarla kahramanların zırhlarının üreticisidir. Yunan mitolojisinde Vulcan'ın karşılığı olan tanrı Hephaestus'dur. Ayrıca Roma mitolojisinde Mulciber ("yumuşatıcı") olarak ve Etrüsk mitolojisinde ise Sethlans olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Etrüsk mitolojisi</span> Etrüsklerin mitolojik yazın ve inançları ile birlikte yaptıkları dini adet ve uygulamalar

Etrüsk mitolojisi veya Etrüsk dini, Etrüsklerin mitolojik yazın ve inançları ile birlikte yaptıkları dini adet ve uygulamaların bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Satre</span>

Satre, Etrüsk mitolojisinde zaman tanrısı. Roma mitolojisindeki Satürn'ün dengidir. Çoğunlukla kum saati taşıyan yaşlı bir adam olarak tasvir edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Minerva</span>

Minerva, Roma mitolojisindeki hikmet, akıl, savaş, sanat, okul ve ticaret tanrıçasıdır. Iupiter ve Iuno ile birlikte diğer tanrılara hükmettiği düşünülen bir üçleme oluşturmaktaydı. Orijini Etrüsk Menrva olan ve Roma mitolojisine de geçen Minerva; Roma Krallığı, Roma Cumhuriyeti ve Roma İmparatorluğu dönemlerinde saygı görmüş ve Roma tanrıçası olarak tanınmıştır. Yunan tanrıçası Athena ile denktir ve aynı doğum mitini paylaşmaktadır.

Selvans, Selvan veya Selva, Etrüsk mitolojisindeki orman tanrısı. Daha çok ormanların koruyucusu bir tanrı sayılırdı. Yunan Silenus ve Romalı Silvanus'a denktir.

<span class="mw-page-title-main">Tinia</span>

Tinia veya Tin, Etrüsk mitolojisinde Uni'nin kocası, cennetin ve göğün tanrısı, tanrıları tanrısı. Ayrıca Uni ve Menerva ile güçlü bir üçlemede de bulunurdu.

Ermeni dini ve mitolojisi, Ermenilerin Hıristiyanlığı kabulünden önceki ve Hristiyanlığı kabul ettikleri erken dönemlerdeki, Hristiyanlık dışı inanış, gelenek ve mitoloji bütününü ifade etmektedir. İlk dönemlerde kendine özgü karakterlerini korumakla birlikte Asyalı diğer kavimlerin ve çeşitli Anadolu uygarlıklarının inanç ve mitolojilerinden etkilenen Ermeni dini ve mitolojisi zamanla özellikle Perslerin etkisinde kalmış ve özellikle Zerdüştlüğü kendi farklı inanç, gelenek ve mitolojik yapısına adapte ederek benimsemiştir.

Antik Roma'da din, kökenleri büyük ölçüde Antik Yunan ve İtalya Yarımadası'nın pagan geleneklerinden alan, inanç ve kültlerin bileşimidir.

Ani şu anlamlara gelebilir:

Cel Etrüsk mitolojisindeki toprak tanrıçasıdır. Etrüsk takviminde, Celi (Eylül) büyük olasılıkla onun için adlandırılmıştır. Yunan muadili Gaia ve Romalı Tellus'tur.