İçeriğe atla

Etiyopya tarihi

Etiyopya bayrağı

Etiyopya tarihteki en eski ülkelerden birisidir. Etiyopya'nın diğer adı "Habeşistan" olup köleler ülkesi anlamına gelir. Tarihi tarih öncesi dönemlerdeki Lucy'nin bulunmasına kadar uzanır. Antik çağlarda Aksum Krallığı kurulmuş ve ülkede Hristiyanlık yayılmıştır. 7. yüzyılda Müslümanlar, Habeşistan'a hicret etmiştir. Çağdaş Etiyopya 2 kez işgale uğramıştır ve komünizmi benimsediği dönem de olmuştur.

Tarihi

Tarih Öncesi

3,2 milyon yıl önce Etiyopya'da tarihin ilk bilinen kadını Lucy yaşadı. Günümüzden 200.000 yıl önce Homo sapiensler Etiyopya'ya geldi. MÖ 6000 yılında Tarım Devrimi gerçekleşti. Etiyopya tarihinde genel olarak Hami dillerinden birini konuşan Kuşitik halkları hâkim olmuştur.

Antik Çağ

Etiyopya'daki bilinen ilk medeniyet MÖ 10. Yüzyıldaki D'mt krallığıdır. MÖ 600 yıllarında Etiyopya'ya Arap tüccarlar ve Mısırlılar gelmeye başladı.

Orta Çağ

Aksum dikili taşı

Aksum Krallığı 100 yılında kuruldu. Aksum Krallığı 300'lü yıllarda genişlemeye başladı. 525 yılında Yemen’i ele geçirdi. Aksumlar, Etiyopya'nın Hristiyanlaşmasını sağladı. 7. yüzyılda Müslümanlar, Habeşistan'a hicret etti. Habeşistan kralına Muhammed tarafından yollanan mektuplar sonucunda Aksum kralı Müslüman oldu. Ömer tarafından filo yollandı ama fırtına yüzünden başarısız olundu. Aksum krallığından sonra 10. ve 13. yüzyıllarda Zagve Hanedanı başa geçti. Bu hanedan Kuzey ve Orta Etiyopya'ya hakim oldu. Orta Çağʼda İslam Etiyopya'ya yayıldı. Etiyopya topraklarında Süleyman hanedanlığı ortaya çıktı. İfat Sultanlığı gibi Müslüman devletler Etiyopya'da ortaya çıktı.

Yeni Çağ ve Yakın Çağ

Süleyman hanedanlığı tarafından Etiyopya birleştirildi. 2. Dünya Savaşı sırasında İtalya, Etiyopya'yı işgal etti ve Mussolini kendini Etiyopya kralı ilan edip 3 yıl işgalde durdu. Müttefikler tarafından işgalden kurtulan Etiyopya sosyalizmi benimseyip Eritre'yi işgal etti. Daha sonraları Etiyopya, Eritre'den çekildi.[1][2][3][4][5][6][7][8]

Kaynakça

  1. ^ "History of Ethiopia". 1 Ocak 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "ETİYOPYA FEDERAL DEMOKRATİK CUMHURİYETİ". tarihiolaylar.com. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2021. 
  3. ^ "ETİYOPYA - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2021. 
  4. ^ "Etiyopya'nın Kısa Tarihi". Etiyopya’nın Kısa Tarihi. 3 Ağustos 2016. 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2021. 
  5. ^ "Etiyopya | İNSAMER". insamer.com. 6 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2021. 
  6. ^ "Ethiopia - Sports and recreation". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 27 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2021. 
  7. ^ "Zagwe dynasty | Ethiopian history". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2021. 
  8. ^ "Sultanate of Ifat". 10 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eritre</span> Doğu Afrika ülkesi

Eritre veya Eritre Devleti, Doğu Afrika'nın kuzeyinde bir ülke. Batıda Sudan, güneyde Etiyopya ve güneydoğusunda Cibuti ile çevrilmiştir. Ülkenin doğusu ve kuzeydoğusu Kızıldeniz sahili boyunca uzanır. Suudi Arabistan ve Yemen tam karşısındadır. Dahlak Takımadası ve Hanish Adalarının birkaçı Eritre'ye aittir. Başkenti Asmara'dır.

<span class="mw-page-title-main">Etiyopya</span> Afrikanın doğusunda, Afrika Boynuzunda, bir devlet

Etiyopya veya Etyopya, resmî adıyla Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Afrika Boynuzu'nda yer alan büyük bir Doğu Afrika ülkesi. Ülkenin başkenti yerel dilde "yeni çiçek" anlamına gelen Addis Ababa'dır. Sudan, Güney Sudan, Eritre, Cibuti, Somali ve Kenya, Etiyopya'nın komşularıdır. Afrika kıtasının en kalabalık ikinci ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Meryem Suresi</span> Kuranın 19. suresi

Meryem Suresi, Kur'an'ın 19. suresidir. Sure 98 ayetten oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Aksum</span> batı Etiyopyada bulunan bir şehir

Aksum, batı Etiyopya'da bulunan bir şehir. Tigray'ın Mehakelegnaw Bölgesi'nde, Adwa dağlarının yamaçlarında bulunan şehrin enlemi ve boylamı 14°07′N, 38°44′E'dir. İsa'nın doğumundan sonra ortaya çıkan ve 7. yüzyıldan sonra bilinmeyen sebeplerden dolayı, büyük bir olasılıkla Etiyopya İmparatorluğu'nun iktidarı ülke merkezine taşımasından sonra, çöküş gösteren Aksum Krallığı'nın merkezi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Mabedi</span> antik Yeruşalimdeki bir mabet

Süleyman'ın Mabedi veya Birinci Mabet,, günümüzde Kudüs'ün Eski Şehri'deki Tapınak Dağı'nda MÖ 964'te yapımına başlanmış ve MÖ 957'de bitirilmiş devasa bir Yahudi mabediydi. Adını bizzat yapım emrini veren Yehuda ve İsrail Krallığı kralı Süleyman'dan almıştır. Fakat bu mabede Yahudiler tarafınca Süleyman'ın Mabedi değil, "Mukaddes Ev" anlamına gelen Beit HaMiqdaş denir.

<span class="mw-page-title-main">Belkıs</span>

Saba Melikesi Belkıs, günümüz Habeşistan (Etiyopya) veya Yemen'in olduğu topraklarda hüküm sürdüğü farz edilen, tarih öncesi Saba Krallığı'nın hükümdarıdır. Modern arkeoloji bu krallığın mevcudiyeti konusunda şüphecidir. Kitabı Mukaddes'te kraliçenin isminden bahsedilmez. Habeş kültüründe "bu şekilde değil, böyle değil" gibi anlamlara gelen Makeda ismiyle anılır. İslam kültüründe Belkıs olarak bilinir. Ayrıca bazı kaynaklarda Lilith, Nikaule veya Nicaula (Nikola) olarak da geçer.

<span class="mw-page-title-main">Filistin (bölge)</span> Orta Doğuda coğrafi bölge

Filistin, Doğu Akdeniz'de ve Orta Doğu'da, İsrail topraklarının tamamı ile Gazze Şeridi ve Batı Şeria gibi Filistin Devleti topraklarını kapsayan coğrafi bölgedir. Bölgenin sınırları oldukça tartışmalıdır ve bazı kaynaklar Ürdün'ü de dahil ederler. Filistin, Kutsal Topraklar olarak bilinir ve Yahudiler, Hristiyanlar ve Müslümanlar için kutsaldır. 20. yüzyıldan beri bölgede Arap ve Yahudi millî unsurlarının mücadelesi devam etmekte, zaman zaman uzun süreli şiddete ve hatta savaşa dönüşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Massava</span>

Massava veya Masavva, eskiden kullanılan adıyla Mitsiwa, Eritre'nin Kızıl Deniz sahilinde bulunan bir liman şehri.

<span class="mw-page-title-main">Ogaden Savaşı</span>

Ogaden Savaşı (1977-1978), Etiyopya ile Somali arasında Etiyopya'nın Ogaden denilen bölgesinde meydana gelen savaş.

<span class="mw-page-title-main">II. İtalya-Habeşistan Savaşı</span> 1935 - 1936 yılları arasında İtalya Krallığı ile Etiyopya İmparatorluğu arasında meydana gelen ve Etiyopyanın İtalyan yönetimi altına girmesiyle sonuçlanan savaş

II. İtalya-Habeşistan Savaşı veya II. İtalya-Etiyopya Savaşı, 1935 - 1936 yılları arasında İtalya Krallığı ile Etiyopya İmparatorluğu arasında meydana gelen ve Etiyopya'nın İtalyan yönetimi altına girmesiyle sonuçlanan savaş. I. İtalya-Habeşistan Savaşı'nda yenilgiye uğrayan İtalya Krallığı'nın Etiyopya'yı sömürgeleştirmek için ikinci girişimi olmuştur. Genellikle II. Dünya Savaşı'nı hazırlayan olaylardan biri olarak değerlendirilen bu savaş, Milletler Cemiyeti'nin, büyük güçler tarafından desteklenmedikçe kararlarını uygulatma gücüne sahip olmadığını göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Adowa Muharebesi</span>

Adowa Muharebesi, I. İtalya-Habeşistan Savaşı sırasında 1 Mart 1896'da Orta Etiyopya'nın kuzeyinde bulunan Adowa'da Kral II. Menelik komutasındaki Etiyopya ordusu ile İtalyan kuvvetleri arasında geçen çarpışmadır. Etiyopya'nın kazandığı zafer İtalyanların Afrika'da Fransa ya da İngiliz imparatorluklarına benzer bir imparatorluk kurma girişimlerini engellemiş ve Fransızlara Atlas Okyanusu'ndan Kızıldeniz'e kadar yayılma umudu vermiştir. 19. yüzyılın sonuna doğru, Avrupa ülkelerinin Berlin Konferansı'nda Afrika'nın neredeyse tamamını paylaştığında; sadece Etiyopya ve Liberya bağımsızlığını koruyabilmiştir. Adowa Muharebesi Pan-Afrikanizmin sembolü haline gelmiş ve Etiyopya'nın bağımsızlığını II. İtalya-Habeşistan Savaşı'na kadar korumuştur.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (kuzey)</span>

İsrail Krallığı Birinci İsrail Krallığı'nın MÖ 930'da yıkılmasından sonra kurulmuş iki devletten biridir. MÖ 930'da kurulan krallığın varlığı MÖ 720'de Asur İmparatorluğu'nun işgaliyle son buldu. En önemli şehirleri Şehem, Tirzah ve Samiriye idi.

<span class="mw-page-title-main">Eritre-Etiyopya Savaşı</span>

Eritre-Etiyopya Savaşı, Mayıs 1998-Haziran 2000 tarihleri arasında Etiyopya ve Eritre arasında sınır anlaşmazlıklarından dolayı meydana gelen bir savaştır. Eritre ve Etiyopya savaşa yüzlerce milyon dolar harcamış ve çatışmalar sonucu binlerce kayıp verilmesine karşın yalnızca küçük sınır değişiklikleri ile sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aksum Krallığı</span> Günümüzdeki Kuzey Etiyopya ve Eritrenin Tigray Bölgesinde hüküm sürmüş devlet

Aksum Krallığı, Günümüzde kuzey Etiyopya ve Eritre'de Tigray Bölgesi'nde yer alan kadim krallıktır. Aksum imparatorlar, güçlü krallıklardı ve kendilerini kralların kralı, Aksum, Himyar, Raydan, Saba, Salhen, Tsiyamo, Beca ve Kuş'un kralı haline getirdiler. Aksumitler tarafından yönetim M.S. 100 ile M.S. 940 yılları arasındaydı. Siyaset, Aksum kentinde yoğunlaşmıştı ve M.Ö. 4. yüzyılda ön-Aksumit Demir Çağı döneminden başlayarak büyüdü, M.S. 1. yüzyılda öne çıktı. Aksum, Roma İmparatorluğu ile Kadim Hindistan arasındaki ticari rotada önemli bir oyuncu oldu. Aksumit hükümdarlarının kendi Aksumit para birimlerini bastırmaları azalan Kuş Krallığı üzerindeki hegemonyalarını belirlemeleri yanında ticareti de kolaylaştırdı. Ayrıca Arap Yarımadası'ndaki krallık siyasetine düzenli olarak müdahil oldular ve nihayetinde bölge üzerindeki yönetimi Himyar Krallığı'nın fethi ile genişlettiler. Maniheizm peygamberi Mani Aksum'u Pers, Roma ve Çin yanında zamanının dört büyük gücünden biri olarak görüyordu.

0'lar, milat ile başlayıp 31 Aralık 9'a kadar geçen dönemdir.

Afrika tarihi, Afrika kıtasında olan olayları kapsar. Afrika, modern insanın ilk ortaya çıktığı bilinen yerdir. Daha sonraki dönemlerde Kuzey Afrika'da Antik Çağ'da Mısır, Kartaca gibi medeniyetler ortaya çıkmış olmakla birlikte, kıtanın güney kısımlarında göçebe hayat devam etmiştir. Kıta, Roma'nın, Bizans'ın, Arapların, Osmanlı'nın ve en sonunda Avrupalıların işgaline uğramış, bu işgaller kıtanın sömürülmesine ve farklı fikirlerin ve dinlerin yayılmasında etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan tarihi</span>

Suudi Arabistan tarihi, Arabistan coğrafyası ve Suudi ailesinin tarihidir. Arabistan antik dönemlerden beri Arap kabilleleri varlık göstermiştir. Dinler tarihi açısındanda önemli bir yere sahiptir. İslami hanedanlıkların birçoğu Arabistan coğrafyasında varlık göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arap tarihi</span>

Arap tarihi, Arapların kayıtlı tarihi, Eski Arapça'nın bilinen en eski kanıtı olan MÖ 9. yüzyılın ortalarında başlar. Dini geleneksel görüş, Arapların İbrahim'in oğlu İsmail'den geldiğini ileri sürer. Suriye Çölü, ilk kabul edilen "Arap" gruplarının yanı sıra, bu topraklara yayılmış ve binlerce yıldır var olan diğer Arap gruplarının da yurdudur.

<span class="mw-page-title-main">Derg</span>

Etiyopya Geçici Askerî Hükûmeti veya Derg, 1974-1987 yılları arasında Etiyopya'yı yöneten askerî cunta idi.

<span class="mw-page-title-main">Habeşistan'a Hicret</span> Müslümanların ilk hicreti

Habeşistan'a Hicret, İslam peygamberi Muhammed'in Mekke'deki birkaç Müslümanın, Kureyş kabilesinin