İçeriğe atla

Etiyokuşu Höyüğü

Arkeolojik Höyük
Adı:Etiyokuşu
il:Ankara
İlçe:Merkez
Köy:Merkez
Türü:Höyük
Tahribat:
Tescil durumu:
Tescil No ve derece:
Tescil tarihi:
Araştırma yöntemi:Kazı

Etiyokuşu Höyüğü, Ankara il merkezinin yaklaşık 5 km. kuzey – kuzeydoğusunda, günümüzde tümüyle yapıların altında kalmış bir höyüktür. Etiyokuşu ismi, muhtemelen kazı ekibi tarafından verilmiş bir isimdir. Tepe, 86 x 22,5 metre boyutlarında, 1,5 metre yükseklikte ve yerleşme alanının 6,5 dönüm olduğu bildirilmiştir. Kazı öncesinde Çubuk Barajı asfaltıyla ikiye bölünmüş durumdaydı ve kum çekilmesiyle kısmen tahrip edilmiş bulunuyordu.[1]

Kazılar

Höyükten kum çekilmesi nedeniyle 1937 yılında bir kurtarma kazısı yapılmıştır. Kazı çalışmaları Şevket Aziz Kansu, İsmail Kılıç Kökten, M. Atasay ve Remzi Oğuz Arık katılımıyla yürütülmüştür. Kazılar, karayolunun her iki yanında üç açmada yapılmıştır. Türk arkeologlar tarafından gerçekleştirilen ilk kazılardan biridir.[1]

Tabakalanma

Tüm açmalarda, Erken Tunç Çağı'na tarihlenen üç tabaka belirlenmiştir. Tümüyle bir köy yerleşmesi söz konusudur. Ana toprağa oturan III. tabaka, daha çok höyüğün orta kısmındadır. En üstteki I. tabaka ise höyüğün tümüne yayılmış durumdadır. Yerleşme, Ahlatlıbel'in Erken Tunç Çağı III. evresiyle çağdaş yoksul bir yerleşme olarak görülmektedir.[1]

Buluntular

Mimari olarak, II. ve III. tabakalarda yapıların taş temelli ve kerpiç duvarlı yapılar olduğu belirtilmektedir. I. tabakada iki odalı, dörtgen planlı bir evin temelleri ortaya çıkarılmıştır. Yapının büyük odasında bir ocak vardır. Farklı yerlerde de, ağızları değişik boyutlarda taş yığınları ile örtülmüş hububat çukurları açığa çıkarılmıştır. II. tabakada daire biçiminde, kulübe olduğu düşünülen yapılar kazılmıştır. Ancak bunlar tahıl depoları olarak da kullanılmış olabilir. Bunların çapları 3,40 ile 2.75 arasında değişmektedir.[1]

I. tabakanın en üst evresinde bir savunma duvarı içinde anıtsal yapıları olan bir yapı kompleksi vardır.[1]

I. ve II. tabakalarda kum ve saman katkılı hamurlu, içi ve dışı kırmızı ya da içi siyah dışı kırmızı yüzey renkli, iyi fırınlanmış çanak çömlek buluntuları vardır. III. tabakanın çanak çömleği hakkında bilgi verilmemiştir. Biçimler, kase ve çömlektir.[1]

Pişmiş topraktan armut biçimli, uçları delikli ağırlık, ağırşaklar, figürin, mühür ve idoller bulunmuştur.[1]

Hayvan kalıntısı buluntuları olarak domuz, koyun, öküz ve geyik kalıntıları ele geçmiştir. Geyik hariç diğerleri evcil türlerdir.[1]

Bakır ya da tunç olarak maden buluntusu çok azdır. Bir iğne örnek olarak verilmektedir.[1]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i "TAY –- Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 15 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

İmikuşağı Höyüğü, Elazığ İli, Baskil İlçesi, İmikuşağı Köyü'nün kuzeybatısında yer alan bir höyüktür. Fırat'ın doğu kıyısındadır. Tohma Çayı'nın Fırat'a döküldüğü bölgenin karşısındadır. Nehir yatağından 38 metre yüksekteki höyük 200 x 150 metre boyutlarındadır. Ovadan yüksekliği ise 20 metredir.

Karahöyük 1, Konya İl merkezinin yaklaşık 7 km. güneybatısında yer alan bir höyüktür. Konya il sınırları içinde birden fazla Karahöyük adlı yerleşim olduğu için bu höyük Karahöyük 1 olarak geçmektedir. Biri büyükçe olan on bir tepecikten oluşur. Bu tepeler üzerindeki yerleşim 1.000 x 500 metre genişliğe ulaşmaktadır. Açmalardan birinde 29 metrede ana toprağa ulaşılması, kalın bir dolgu tabakası altında olduğunu göstermektedir.

Dündartepe Höyüğü, Samsun İl merkezinin 3 km. güneydoğusunda yer alan, günümüzde kentin yapı dokusu içinde kalan bir höyüktür. Dündartepe ya da Öksürük Tepe olarak geçen höyük Mert Deresi kıyısında, verimli topraklar arasındadır. Tepe, 220 x 200 metre boyutlarında olup yüksekliği 15 metredir.

Kusura Höyük, Afyon İl merkezinin 55 km. güneybatısında, Sandıklı İlçesi'nin 12 km. güneyinde, Kusura Köyü'nün hemen batısında yer alan bir höyüktür. Tepe 400 metre çapında, 14 metre yüksekliğindedir.

Kanlıgeçit Höyüğü, Kırklareli İl merkezinin 500 metre güneyinde, Haydar Dere'nin iki yanında yer alan bir höyüktür. Aşağı Pınar Höyüğü'nün 300 metre kadar batısındadır. Demiryolu ve Haydar Dere tarafından üçe bölünen höyüğün bu parçaları Kanlıgeçit Kuzey, Kanlıgeçit Doğu ve Kanlıgeçit Güney olarak adlandırılmıştır. Kanlıgeçit Kuzey nekropol alanı olup yayvan bir tepe görünümümdedir.

<span class="mw-page-title-main">Tell Tayinat</span>

Tell Tayinat Höyüğü, Hatay il merkezinin doğu – kuzeydoğusunda, Reyhanlı ilçesinin 17–18 km batısında, Asi Nehri'nin 1,5 km doğusunda yer alan bir höyüktür. Tepe, yamaçlar dahil olmak üzere 700 x 500 metre boyutlarında, 15 metre yüksekliktedir. Kazı yapılmadan önce üzerinde Tayinat Köyü bulunmakta idi.

Karaoğlan Höyüğü, Ankara İl merkezinin 25 km. güneyinde, Mogan Gölü'nün güneydoğu ucunda yer alan bir höyüktür. Bulunduğu bölge Ankara bölgesinden güneydoğu ve güneybatı yönlerine uzanan ana ticaret yollarının kavşağı durumundaydı. Tepe, 260 x 180 metre boyutlarında ve 18-20 metre yüksekliğindedir. Höyük Ankara – Konya kara yolu üzerindedir.

Asarcık Höyük, Ankara İl merkezinin batısında, Ayaş İlçesi'nin 9,5 km. kuzeybatısında, Ilıca Köyü'nün kuzeydoğu kenarında yer alan bir höyüktür. Yerleşme iki dere arasındaki bazalt bir yükselti üzerindedir.

Yassıhöyük, Denizli İl merkezinin güneydoğusunda, Acıpayam İlçe'sinin 8 km. kuzeyinde, günümüzde belde olan Yassıhöyük Köyü'nün hemen kuzeyinde yer alan bir höyüktür. Höyüğü oluşturan iki tepeden büyük olanı 350 x 200 metre boyutlarında, 14 metre yükseklikte, diğer ise 190 x 150 metre boyutlarında ve 5 metre yüksekliktedir. Kültür toprağı ova tabanından en az 4 metre daha derine uzanmaktadır. Denizli İli, Acıpayam ilçesinin Yassıhöyük Köyü yakınlarındaki aynı adla bilinen höyük, arkeoloji yazınında Yassıhöyük 1 olarak geçmektedir.

Helvacı Höyücek Höyüğü, İzmir il merkezinin kuzeybatısında, Menemen İlçesinin kuzey-kuzeybatısında, Helvacı Köyü'nün 4 km. batı-güneybatısında yer alan bir höyüktür. Çevrede Höyücek ya da Üyücek adıyla bilinmekte olup, aynı addaki yerleşmelerden ayırabilmek için bu ad verilmiştir. Bununla birlikte bazı yayınlarda Höyücek, bazı yayınlarda da Helvacı olarak geçmektedir. Aşağı Gediz Ovası'nın batı kesiminde küçük bir tepe görünümündedir. Günümüzde denizden 18 km. içerdeki yerleşmenin iskan edildiği tarihlerde Gediz Nehri'ne daha yakın ve muhtemelen deniz kenarında olduğu düşünülmektedir. Kaçak kazılar ve yol yapımıyla kısmen tahrip olmuş durumdadır.

Höyücektepe / Kaymaktepe Höyüğü, Balıkesir il merkezinin güneybatısında, Ayvalık ilçesinin güneyinde yer alan bir höyüktür. Çevresi Madra Çayı'nın oluşturduğu alüvyon ovasıdır. Verimli bu toprakların Geç Neolitik Çağ'dan Erken Tunç Çağı ekonomisine geçişin koşullarını sağladığı belirtilmektedir.

Gavurtepe Höyük, Manisa İl merkezinin güneydoğusunda, Alaşehir İlçesi'nin güneybatısında, Gediz Ovası'nda Sarıkız Çayı'nın batı yakasında yer alan bir höyüktür. Yamaçları oldukça dik ve sarp bir tepedir. Bulunduğu yer olarak, hem batı kesimindeki yerleşimlerle, hem de Hitit topraklarının batı yerleşimleriyle ulaşım sağlayabilecek konumda görünmektedir. Öte yandan Gediz Vadisi üzerinden Balıkesir ve Denizli ulaşımları üzerindedir.

Kayapınar Höyüğü, Tokat il merkezinin yaklaşık 25 km. güneybatısında, Artova İlçesi'nin 17 km. kuzeyinde, Yenice Köyü'nün 5 km. batısında yer alan bir höyüktür. Tepe, 70 x 45 metre boyutlarında küçük bir tepedir. Hemen yanında akan dereden 60 metre yüksekliktedir. Höyükten 70 metre ilerdeki pınarın üstündeki kayalıklarda Kurtini Mağarası bulunmaktadır. Mağara henüz araştırılmamış olmakla birlikte toprak dolu olduğu belirtilmektedir.

Maydos Kilisetepe Höyüğü, Çanakkale İli sınırları içinde, Gelibolu Yarımadası'nın Çanakkale Boğazı'na bakan tarafında, Eceabat İlçesi içinde yer alan bir höyüktür. Maydos Kale olarak da bilinmektedir. Tepe üzerinde Çanakkale Savaşı sırasında tahrip olan bir Orta Çağ kalesinin kalıntıları vardır. Tepe, 200 x 180 metre boyutlarında ve 33 metre yüksekliktedir. Günümüzde denizden yaklaşık olarak 200 metre ilçeride bulunmaktadır.

Karagöz / Demirci Höyük, Sinop il merkezinin yaklaşık olarak 13 km. güneyinde, Demirci Köyü'nün yanında yer alan bir höyüktür. Tepe, 160 x 70 metre boyutlarındadır.

Yassıhöyük 2, Denizli il merkezinin güneydoğusunda, Acıpayam İlçesi'nin 8 km. kuzeyinde, Yassıhöyük Beldesi'nin hemen kuzey kenarında yer alan bir höyüktür. Acıpayam Ovası'nın batı kesiminde yer alan höyük iki tepeden oluşmaktadır. Doğudaki tepe daha büyüktür ve ova tabanından 14 metre yükseklikte olup 350 x 200 metre boyutlarındadır. Batıdaki tepe daha küçük ve basıktır. Boyutları 190 x 150 metre olup yüksekliği 5 metredir.

Kınık Yamaç Yerleşmesi, Kastamonu ili Devrekani İlçesi'nin 10 km kuzeydoğusunda, Kınık Köyü'nün kuzeybatısında, Kulaksızlar Barajı alanında, Delibeyoğlu Sırtı'nda yer alan bir yamaç yerleşmesidir.

Kale Doruğu Höyüğü, Samsun il merkezinin yaklaşık olarak 40 km. güneyinde, Kavak İlçesi'nin Yeni Camii Mahallesi'nde yer alan bir höyüktür. Bazı yayınlarda yerleşmeden hatalı olarak Kale Doruğu yerine Kavak olarak söz edilmektedir. Tepe, yaklaşık olarak 350 x 250 metre boyutlarında olup 25 metre yüksekliktedir. Dik yamaçlı bu tepenin üzerinde bir kale kalıntısı vardır. Kavak Ovası'na hakim durumdaki yerleşme Samsun – Havza – Amasya doğal yolu üzerinde yer alır.

Karayavşan Höyüğü, Ankara il merkezinin güneybatısında, Polatlı İlçesi'nin 20 km. doğusunda, Karayavşan Köyü'nün hemen yanında yer alan bir höyüktür. Polatlı – Haymana kara yolunun hemen kuzeyindedir. Tepe, 13 metre yükseklikte orta boy bir höyüktür.

Koçumbeli Yamaç Yerleşmesi, Ankara il merkezinin güneybatısında, eski Yalıncak Köyü'nün 1,5 km kadar güneyinde, günümüzde ODTÜ arazisi içinde kalan bir yamaç yerleşmesidir. Ahlatlıbel'in 2 km kuzeyindedir. Ahlatlıbel'le aralarında bir sıra tepe vardır.