İçeriğe atla

Etienne de La Boétie

Étienne de La Boétie
Akitanya'daki La Boétie heykeli
Doğumu1 Kasım 1530(1530-11-01)
Sarlat, Akitanya, Fransa Krallığı
Ölümü18 Ağustos 1563 (32 yaşında)
Bordeaux, Akitanya, Fransa Krallığı
ÇağıRönesans felsefesi
BölgesiBatı felsefesi
OkuluRönesans hümanizmi
Etkiledikleri

Étienne de La Boétie (1 Kasım 1530 – 18 Ağustos 1563), modern siyaset biliminin temellerini atan Fransız yazar, düşünür, yargıç ve siyasetçi. Montaigne'in en yakın dostu olarak bilinir.

Hayatı

La Boétie, Akitanya'nın Sarlat kentinde dünyaya geldi. Ailesi, monarşiye olan destekleri sayesinde sonradan soylulaşmıştı. Erken yaşta yetim kalan La Boétie, amcasının yanında yaşadı. 1553'te Orléans Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. Yaşı küçük olmasına rağmen yetenekliydi. Bu yüzden Kral II. Henri'nin onayıyla Bordeaux Parlamentosu'nda danışman olarak görev yapmaya başladı. Bu görevini 1563'teki zamansız ölümüne değin devam ettirdi. Parlamentoda Fransız deneme yazarı Michel de Montaigne ile tanışan La Boétie, onunla derin bir dostluk kurdu. Öyle ki Montaigne, La Boétie'nin ölümünün ardından “Kanımca çağımızın en büyük insanıydı.” diyecektir.

Danışmanlığın yanı sıra diplomatik arabuluculuk yaptı, Ksenofon ve Plutarkhos'un eserlerini Fransızcaya çevirdi. Pierre de Ronsard'un da içinde bulunduğu bir şair topluluğuyla yakın ilişkiler kurdu ve şiirler yazdı.

La Boétie'nin yaşadığı dönemde Fransız monarşisinin en temel sorunu Reform hareketlerinin etkisiyle başlayan mezhep çatışmalarıydı. Bu çatışmalarda üç farklı grup öne çıkıyordu. İlk grup Katolikler, ikinci grup protestanlığa yakın olan Huguenotlar, üçüncü grup ise her iki tarafa da eşit durmaya çalışan ılımlılardı. Ilımlılar, devletin dininin Katoliklik olarak kalmasını onaylıyor ama aynı zamanda Huguenotların dinî özgürlüklerinin güvence altına alınmasını istiyordu. Bunun için de öncelikle tüm kiliselerin mutlak bir biçimde monarşiye bağlanması gerektiğini öne sürüyorlardı. Bu yaklaşım, zaten güçlerini artırmak isteyen monarşi yanlılarının çıkarına uygundu. Bu doğrultuda Kral, 1562'de Ocak Fermanı ilân etti. Böylece ülkedeki tüm protestanlara ibadet özgürlüğü tanınıyordu.

Bu ortamda La Boétie, kötülüklerin başlıca kaynağının mezhepsel bölünmeler olduğunu ve bu bölünmeyi düzeltmesi gereken kişinin kral olduğunu belirtmiştir. Bu olaylar hakkındaki görüşlerini Ocak Fermanı Hakkında İnceleme adlı kitabıyla dile getirmiştir.[1]

Düşünceleri

Galeri

  • Discours de la servitude volontaire
    Discours de la servitude volontaire
  • Œuvres complètes (Tüm çalışmaları), 1892
    Œuvres complètes (Tüm çalışmaları), 1892
  • La Boétie'nin evi, Sarlatù
    La Boétie'nin evi, Sarlatù
  • La Boétie'nin doğduğu yer
    La Boétie'nin doğduğu yer

Eserleri

Konuyla ilgili yayınlar

Kaynakça

  1. ^ Mehmet Ali Ağaoğlulları, Sokrates'ten Jakobenlere Batı'da Siyasal Düşünceler, (s. 382), 5. basım, İstanbul, İletişim Yayınları, 2014

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fransız Devrimi</span> 1789dan 1799a kadar Fransada devrim

Fransız Devrimi veya Fransız İhtilâli (1789-1799), Fransa'daki mutlak monarşinin devrilip yerine cumhuriyetin kurulması ve Katolik Kilisesi'nin ciddi reformlara gitmeye zorlanmasıdır. Milliyetçilik akımını ve Yakınçağ'ı başlatmasıyla Avrupa ve Dünya tarihinde büyük bir dönüm noktası olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Blaise Pascal</span>

Blaise Pascal, Fransız bilim adamı, mucit, Katolik düşünür ve dini savunucusu.

Club des Cordeliers, Fransız İhtilali döneminin başlarında Jakobenlerin saflarında bulunan Georges Danton, Jean-Paul Marat, Camille Desmoulins, Jacques-René Hébert gibi bu grubun en önde gelen isimlerinin Paris sokaklarında baş gösteren terör olaylarından sonra Jakobenlerden ve dolayısıyla Maximilien de Robespierre'den ayrılıp kurdukları örgütün adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Michel de Montaigne</span> 16. yüzyıl Fransız deneme yazarı

Lord Michel Eyquem de Montaigne, 16. yüzyıl Fransız deneme yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">XIV. Louis</span> Fransa kralı

Louis-Dieudonné de France veya XIV. Louis, Dünya'nın ve Fransa'nın en uzun süre hüküm süren kralıdır. 1643-1715 yılları arasında Fransa krallığı yapmıştır. Fransızlar tarafından Louis Le Grand veya le Roi-Soleil olarak da anılır. Devlet benim sözlerinden de anlaşılacağı gibi Fransa'yı mutlak monarşiyle yönetmiştir. Çok saldırgan ve yayılmacı bir politika izlemiştir. Karısı Kraliçe Marie Theresia'dır. Fransa Bilimler Akademisi ilk defa XIV. Louis tarafından kurulmuştur. Bir tiyatro oyununda Apollon'u oynamıştır. Klasik sanata yakından ilgi duymaktadır. Babasının bir av köşkü olarak inşa ettirdiği Versay'ı genişleterek Fransa Krallığı'nın yönetildiği bir saray haline getirmiştir. Dönemin aristokratlarını gene Paris'ten uzaklaştırıp, Versay'a taşımıştır. Versay Sarayı'nın bahçesini barok dönemi eserleriyle düzenletmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Clastres</span> Fransız antropolog (1934 – 1977)

Pierre Clastres, Fransız antropolog ve etnograf. Daha çok Paraguay’ın ilkel kabileleri (guayaki) üzerinde yaptığı araştırmalarla tanınan Clastres, bazı anarşist perspektiflere geçerlilik kazandıran bilimsel sonuçlara ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Baptiste Say</span>

Jean-Baptiste Say, Fransız felsefeci, yazar ve ekonomist.

<i>Halka Yol Gösteren Özgürlük</i> Eugéne Delacroix tarafından çizilmiş resim

Halka Yol Gösteren Özgürlük, Fransız resim sanatının başyapıtlarından biri olarak kabul edilen yağlı boya tablo. Fransız romantik ressamlarından Eugene Delacroix tarafından yapılmıştır. 1830 senesinde Kral 10. Charles'in devrilişine yol açan üç günlük halk ayaklanmasının anısına yapılmıştır. Tüm dünyada Fransız Devrimi'nin simgesi kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Mary (İskoçya kraliçesi)</span> İskoçya Kraliçesi ve Fransa Konsort Kraliçesi

I. Mary, Mary Stuart veya İskoç kraliçesi Mary olarak da bilinir, 14 Aralık 1542'den 1567'de zorla tahttan indirilene kadar İskoçya kraliçesi idi.

<span class="mw-page-title-main">Jean Bodin</span> Fransız hukukçu (1530 – 1596)

Jean Bodin (1530-1596) Fransız hukukçu, tarihçi, siyaset felsefesi filozofu, Paris Parlamentosu üyesi. Westfalyan egemenliği kuramıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">IV. Henri</span> Eski Fransa kralı

Bearn Prensi ve Fransa Kralı IV. Henri, 1589-1610 yılları arasında Fransa kralı, 1572-1610 yılları arasında Navarra kralı.

I. Zidanta, Eski Krallık döneminde, yaklaşık olarak MÖ 1560-1545 yıllarında hüküm sürmüş Hitit kralıdır.

I. Huzziya, Eski Krallık döneminde hüküm sürmüş bir Hitit kralıdır.

Ancien Régime, Fransa Krallığı'nın Geç Orta Çağ'dan 1789'daki Fransız Devrimi'ne dek süren siyasi ve sosyal sistemi. Yönetimin giderek merkezileştiği bu dönemde yönetim şekli XIV. Louis devrinde mutlak monarşi seviyesine ulaştı. Bu süre zarfında Valois hanedanı, yerini Bourbon hanedanına bıraktığı 1589 yılına kadar hüküm sürmüştür. Ancien Régime, Henry IV, Louis XIII ve Louis XIV'ün ilk yılları da dahil olmak üzere bir dizi reform ve merkezileşme girişimiyle öne çıkmıştır. Merkezi bir devlet yaratma çabalarına rağmen, Ancien Régime Fransa'sı sistemik düzensizlikler ve çatışmalar ülkesi olarak kaldı. Merkezileşme dürtüsü, savaş yürütmek için fon ihtiyacı ve kişisel himaye sistemlerinin kurumsal sistemlerle değiştirilmesiyle körüklendi. Yargıçlar ve kraliyet danışmanları olarak intendants ve noblesse de robe'un devreye girmesi bölgesel soyluların kontrolünü zayıflatırken, bölgesel parlementoların kurulması başlangıçta kraliyet gücünün yeni bölgelere girmesini kolaylaştırdı ancak daha sonra ayrılık kaynağı haline geldi. Ancien Régime terimi zaman zaman Avrupa'nın diğer bölgelerindeki benzer feodal sistemleri tanımlamak için de kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Din Savaşları</span>

Fransız Din Savaşları (1562-1598), Fransa'daki Katolikler ve Protestanlar (Huguenot) arasındaki sivil ve askeri bir çekişmedir. Çatışma Bourbon Hanedanı'yla Guise Hanedanı'nı birbirine düşürmüş, iki hanedan da dış kaynaklardan destek almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Devleti</span> 1925ten 1930a kadar Fransız manda bölgesi

Suriye Devleti, Halep Devleti ile Şam Devleti'ni birleştiren 5 Aralık 1924 tarihli kararname - 1 Ocak 1925 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere - ile oluşturulan bir Fransız Manda devletiydi. Halep Devleti, Şam Devleti ve Nusayri Devleti için merkezi bir meclis sağlayarak oluşturulan Suriye Federasyonu'nun (1922-1924) halefiydi. Nusayri Devleti, Suriye Devleti'ne katılmadı.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Bartalmay Yortusu Kıyımı</span>

Aziz Bartalmay Yortusu Kıyımı ,1572 yılında Fransız Din Savaşları sırasında Huguenotlar'a yönelik yaşanan suikastlar ve katolik çetelerin büyük çaplı katliam dalgasıydı. Geleneksel olarak, Kral IX. Charles'ın annesi Kraliçe Catherine de' Medici tarafından kışkırtıldığına inanılan katliam, kralın kız kardeşi Margaret ve Navarra Kralı IV. Henri'nin düğününden birkaç gün sonra yaşanmıştır. En zengin ve tanınmış Huguenotların çoğu düğüne katılmak için büyük ölçüde Katolik Paris'te toplanmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Gönüllü Kulluk Üzerine Söylev</span>

Gönüllü Kulluk Üzerine Söylev, 1 Kasım 1530 – 18 Ağustos 1563 tarihleri arasında Fransa'da yaşamış, modern siyaset biliminin temellerini atmış olan Fransız yazar, düşünür, yargıç ve siyasetçi Etienne de La Boétie'e ait eserdir. Fikirleri ile yakın arkadaşı Michel de Montaigne'i de etkilemiş olan Etienne de La Boétie, 16.Yüzyıl'da yazdığı bu eseri ile devlet egemenliği ve iktidarın meşruiyetini irdelemiştir. Eser 19. Yüzyıl'da dahi toplumsal hareketler için bir esin kaynağı olmakla kalmamış, Tolstoy gibi dönemin önemli düşünürlerini de etkilemiştir. Eserde ayrıca, iktidar ilişkilerinin nasıl sürdürüldüğü, bu tahakküm karşısında direniş ve sivil itaatsizlik teorilerinin nasıl hayata geçirebileceği gibi konular işlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Jean Goujon</span> Fransız sanatçı (1510 – 1567)

Jean Goujon, Fransız Rönesans heykeltıraş ve mimarıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.