İçeriğe atla

Esvatini başbakanları listesi

Esvatini başbakanı, Afrika ülkesi Esvatini'nin (eski adıyla Svaziland) bağımsızlığını kazandığı 1968 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1967 yılında ülkenin henüz Birleşik Krallık'a bağlı bir bölgeyken oluşturulmuştur. Ülkede makama gelenler 2018 yılına kadar Svaziland başbakanı unvanına sahipken, söz konusu yılda yapılan isim değişikliğinin ardından Esvatini başbakanı unvanını elde etmişlerdir.

Eswatini başbakanları (1967-...)

Parti
  Imbokodvo Ulusal Hareketi
  Geçici Başbakan
Başbakan Görev Süresi Siyasi Parti
Resim İsim
(Doğum–Ölüm)
Başlangıç Bitiş
Makhosini Dlamini
(1914–1978)
16 Mayıs 1967 31 Mart 1976 Imbokodvo Ulusal Hareketi
(1973'e kadar)
Bağımsız
(1973'ten itibaren)
1
2 Maphevu Dlamini

(1922–1979)

31 Mart 1976 25 Ekim 1979[1]Bağımsız
Ben Nsibandze

(1931–2021)

25 Ekim 1979 23 Kasım 1979
3 Mabandla Dlamini

(1930–)

23 Kasım 1979 25 Mart 1983
4 Bhekimpi Dlamini

(1924–1999)

25 Mart 1983 6 Ekim 1986
5 Sotsha Dlamini

(1940–2017)

6 Ekim 1986 12 Temmuz 1989
6 Obed Dlamini

(1937–)

12 Temmuz 1989 25 Ekim 1993
Andreas Fakudze
25 Ekim 1993 4 Kasım 1993
7 Jameson Mbilini Dlamini

(1921–2008)

4 Kasım 1993 8 Mayıs 1996
Sishayi Nxumalo

(1936–2000)

8 Mayıs 1996 26 Temmuz 1996
8 Barnabas Sibusiso Dlamini

(1942–2018)

26 Temmuz 1996 29 Eylül 2003
Paul Shabangu

(y. 1943–)

29 Eylül 2003 26 Kasım 2003
9 Themba Dlamini

(1950–)

26 Kasım 2003 18 Eylül 2008
Bheki Dlamini
18 Eylül 2008 23 Ekim 2008
(8)Barnabas Sibusiso Dlamini

(1942–2018)

23 Ekim 2008 5 Eylül 2018
Vincent Mhlanga

(?–)

5 Eylül 2018 27 Ekim 2018
10 Mandvulo Ambrose Dlamini

(1968–2020)

27 Ekim 2018 13 Aralık 2020
Themba N. Masuku

(1950–)

13 Aralık 2020 19 Temmuz 2021
11 Cleopas Dlamini

(?–)

19 Temmuz 2021 28 Eylül 2023
Mgwagwa Gamedze

(?–)

28 Eylül 2023 3 Kasım 2023
12 Russell Dlamini

(?–)

3 Kasım 2023 Görevde

Kaynakça

  1. ^ Görevi başında hayatını kaybetti

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Esvatini</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Esvatini, resmî adıyla Esvatini Krallığı ya da eski adıyla Svaziland, Afrika kıtasının güneyinde yer alan ve denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeydoğuda Mozambik, kuzey, batı ve güneyde Güney Afrika Cumhuriyeti ile sınırı vardır. Ülke ve halkı, adını 19. yüzyılda hüküm süren Kral II. Mswati'den almaktadır. 6 Eylül 1968'de Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını elde eden Esvatini, mutlak monarşi ile yönetilmekte olup başkenti Mbabane'dir.

<span class="mw-page-title-main">Esvatini bayrağı</span> Ulusal bayrak

Esvatini veya eski ismiyle Svaziland bayrağı güncel olarak kullanımda olan hâli ile 30 Ekim 1967 tarihinde göndere çekilerek ülkenin resmî bayrağı olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Esvatini kralları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Svaziland kralı ya da ülke isim değişikliğinden sonra Esvatini kralı, Afrika ülkesi Esvatini'nin bağımsızlığını kazandığı 1968 yılından bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişilere verilen unvandır. Ülkeyi bağımsızlığını kazandığı 1968 yılına kadar Yüce Şef unvanı ile yöneten krallar, bağımsızlık sonrası kral unvanı ile Svaziland'ı yönetmişlerdir. Kralın tahta çıktığında belli bir yaşın altında olduğu dönemlerde ülkeyi kralların anneleri kral naibi olarak yönetmiştir. Ülkede kral Ngwenyama (Türkçe:Aslan) unvanı ile ülkeyi yönetmektedir. Kral naibi olarak ülkeyi yöneten kraliçe anneler Ndlovukati unvanı ile anılmaktadırlar. Ülkede bu görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

Angola başbakanı, Afrika ülkesi Angola'da bağımsızlığın kazanıldığı 1975 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1978 ile 1991 yılları arasında kaldırılsa da, 1991 yılında yeniden oluşturulmuştur. 1991 yılından itibaren ikinci süreci başlayan başbakanlık makamı 2010 yılına kadar devam etmiş, söz konusu yıl tekrar kaldırılarak tüm yetki devlet başkanında toplanmıştır.

Ekvator Ginesi başbakanı, Afrika ülkesi Ekvator Ginesi'nde hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin henüz İspanyol Ginesi olarak İspanya'ya bağlı bir koloni bölgesi iken oluşturulmuş, bu makam bağımsızlığın kazanıldığı 1968 yılında itibaren 1982 yılına kadar kaldırılmış, 1982 yılından itibaren de günümüze kadar yeniden oluşturularak kişiler görevlendirilmiştir.

Cibuti başbakanı, Afrika ülkesi Cibuti'nin bağımsızlığını kazandığı 1977 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin Fransız Afar ve İssa Bölgesi olarak Fransa'ya bağlı bir koloni bölgesi olduğu 1967 yılında oluşturulmuştur.

Mozambik başbakanı, Afrika kıtası ülkesi Mozambik'in bağımsızlığını kazandığı 1975 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin Portekiz Doğu Afrikası ismi ile Portekiz'e bağlı bir koloni bölgesi olduğu 1974 yılında oluşturulmuştur.

Lesotho başbakanı, Afrika kıtası ülkesi Lesotho'nun bağımsızlığını kazandığı 1966 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin Basutoland ismi ile Birleşik Krallık'a bağlı bir bölge olduğu 1965 yılında oluşturulmuştur.

Togo başbakanı, Afrika ülkesi Togo'nun bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1956 yılında ülkenin henüz Fransız Togoland ismi ile Fransa koloni bölgesiyken oluşturulmuştur.

Zambiya başbakanı, Afrika ülkesi Zambiya'da bağımsızlığın kazanıldığı 1964 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam ülkenin Kuzey Rodezya ismi ile Birleşik Krallık'a bağlı bir koloni bölgesi olduğu dönemde oluşturulmuştur.

Nijerya başbakanı, Afrika ülkesi Nijerya'nın bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu görevin 1966 yılında kaldırılması ile birlikte tüm yetki ve görev devlet başkanında toplanmıştır. Ülkede bu görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

Gana başbakanı, Afrika ülkesi Gana'nın bağımsızlığın kazanıldığı 1957 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1960 ile 1969 yılları arasında kaldırılsa da, 1969 yılında yeniden oluşturulmuştur. 1969 yılından itibaren ikinci süreci başlayan başbakanlık makamı 1972 yılına kadar devam etmiş, söz konusu yıl tekrar kaldırılarak tüm yetki devlet başkanında toplanmıştır.

Nijer başbakanı, Afrika ülkesi Nijer'in bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1957 yılında ülkenin özerk bir bölge olarak Fransa koloni bölgesiyken oluşturulmuştur.

Moritanya başbakanı, Afrika ülkesi Moritanya'nın bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1957 yılında ülkenin özerk bir bölge olarak Fransa koloni bölgesiyken oluşturulmuştur.

Orta Afrika Cumhuriyeti başbakanı, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1958 yılında ülkenin özerk bir bölge olarak Fransa koloni bölgesiyken oluşturulmuştur.

São Tomé ve Príncipe başbakanı, Afrika ada ülkesi São Tomé ve Príncipe'in bağımsızlığını kazandığı 1975 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1974 yılında ülkenin özerk bir bölge olarak Portekiz koloni bölgesiyken oluşturulmuştur.

Sierra Leone başbakanı, Afrika ülkesi Sierra Leone'nin bağımsızlığını henüz kazanmadığı 1954 yılından itibaren hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Ülkenin bağımsızlığını elde ettiği 1961 yılından 1978 yılına kadar kesintisiz olarak makam var olmuş, söz konusu 1978 yılında gerçekleştirilen anayasa referandumu ile kaldırılmıştır. Makam 2018 yılında yeniden oluşturulmuştur. Bu süreçte en üst makamda yer alan kişiler dönem içerisinde himaye bölgesi şef bakanı, himaye bölgesi başbakanı başbakan, askerî cunta başkanı ya da son olarak şef bakan unvanları alsa da hepsi fiilen başbakan görevlerini yürütmüşlerdir. Ülkede bu görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

<span class="mw-page-title-main">Mandvulo Ambrose Dlamini</span> Esvatininin Eski Başbakanı

Mandvulo Ambrose Dlamini, Svazilandlı iş insanı ve siyasetçi. Dlamini, Afrika ülkesi Esvatini'de 27 Ekim 2018'den 13 Aralık 2020'deki ölümüne kadar başbakanlık görevinde bulundu.

Kosova başbakanı, Avrupa'da Balkanlar'da bulunan ve Birleşmiş Milletler üyesi 112 ülke tarafından tanınan Kosova'da bağımsızlık ilanının yapıldığı 2008 yılından bu yana hükûmetin başında yer alan kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Mgwagwa Gamedze</span>

Mgwagwa Gamedze (d.?), Esvatinili siyasetçi. Gamedze, Afrika ülkesi Esvatini'de 28 Eylül 2023 tarihinden bu yana geçici olarak başbakanlık görevini yürütmektedir.