İçeriğe atla

Estonya Folklor Arşivi

Estonya Folklor Arşivi (Estonca: Eesti Rahvaluule Arhiiv; ERA), Estonya'daki ana folklor arşividir. Hâlen Estonya Edebiyat Müzesinin bir alt bölümü olarak çalışan kurum,[1] 1927'de Estonya Ulusal Müzesinin bünyesinde kurulmuştur.[2]

Tarihçe

Estonya Folklor Arşivi, 1927'de Estonya'nın merkezi folklor arşivi ve araştırma kurumu olarak kuruldu. Arşiv, mevcut tüm folklor koleksiyonlarını tek bir yerde saklamak için oluşturuldu. Tartu şehrinde bulunmaktadır.

İlk yıllar

Arşivlerin orijinal koleksiyonları el yazması raporlarına ve Estonya folklor koleksiyoncusu Jakob Hurt (1839-1907) tarafından toplanan Estonya folklorünü konu alan belgelere dayanıyordu.[2] Estonya folkloruna dair unsurlar, daha önce Baltık Almanları tarafından amatörce toplanmıştı.[3] Lakin, Jakob Hurt Estonya'daki insanları folklor materyalleri toplamaya teşvik etti.[4] Kendi folklorlarını toplamak ve folklor koleksiyonları aracılığıyla kendi tarihlerini yaratmak ulusal uyanışı çatısı altında gelişti. Jakob Hurt'un çalışması, Estonya'nın çeşitli bölgelerinden 1400'den fazla koleksiyoncu tarafından gönderilen şarkılar, atasözleri, bilmeceler, efsaneler, halk masalları ve diğer folklor materyalleri içeren 114.696 sayfalık bir el yazması koleksiyonuyla sonuçlandı. El yazması belgeler toplandığı bölgelere göre ciltlendi ve düzenlendi. Hurt'un ölümünden sonraysa materyallerin daha iyi şartlarda korunması amacıyla Helsinki'deki Fin Edebiyat Topluluğunun deposuna aktarıldı. Dönemin Estonya'sında toplanan materyalleri koruyacak bir altyapı bulunmamaktaydı.

J. Hurt'un koleksiyonlarının dönüşüyle 1924'te Estonya'da folklor arşivleri kurma fikri ortaya atıldı. Estonyalı folklorist Oskar Loorits (1900-1961) bu fikrin arkasında duran akademisyenlerden biriydi. Estonya arşivi, Fin Edebiyat Topluluğu örneğine dayanıyordu ve 1924 yılında bölgede türünün ilk örneği olarak kurulan Letonya Folklor Arşivinden[5] esinlenmişti. 24 Eylül 1927'de Estonya Folklor Arşivleri, Estonya Ulusal Müzesinin bağımsız bir alt bölümü olarak oluşturuldu ve Oskar Loorits tarafından yönetildi. Arşivciler daha önce toplanan materyallerin işlenmesine odaklandılar; folklor kayıtları ve yayımları derlenmeye başlandı.[3] Arşivlerin koleksiyonları, Sovyet işgalinden önceki 13 yıl boyunca önemli ölçüde büyüdü. Yazılara ek olarak, ses kayıtları ve fotoğraf koleksiyonları oluşturuldu. Daha sonradan arşivler, koleksiyon alanını genişleterek Estonya'daki azınlık gruplarının folklorunu ve akraba Fin-Ugor halklarını belgelemeye de başladı.[6]

İkinci Dünya Savaşı yılları

Arşiv 1940 yılında Devlet Edebiyat Müzesi Folklor Bölümünde yeniden düzenlendi. Lakin, Nazi Almanyası döneminde (1941–1944) tekrar bir düzenlemeye uğradı. Koleksiyonlarıyla beraber Folklor Bölümü Tartu Üniversitesinin bir parçası oldu ve Devlet Edebiyat Müzesinin varlığı sona erdi. Oskar Loorits müdürlük görevinden alındı. 1943'te koleksiyonlar güvenlik sebepleriyle Estonya'nın farklı yerlerine tahliye edildi. Sovyetler Birliği 1944'te tekrar Estonya'yı kontrol altına aldığındaysa ilk dönemine nazaran baskı daha belirgin bir hal almıştır.[6]

Sovyet dönemi

1944 yılında Estonya, Sovyet Ordusu tarafından Nazilerden alındı. Sovyetler Birliği'ne dahil edilen ülke, 1991'de SSCB'nin çöküşüne kadar Estonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak yaşadı. Sovyet dönemi, ülkedeki her türlü politik, sosyal ve kültürel yaşamı etkilediği gibi Estonya Folklor Arşivinde de iz bıraktı. Bu dönemde, arşivlerin yapısı Sovyet ideolojisi perspektifinden değişime uğradı.

Yakın tarih

Estonya'nın bağımsızlığı ve 1995'te Estonya Folklor Arşivnin tekrar kurumsal yapısının düzenlenmesiyle, Tartu Üniversitesi Edebiyat ve Folklor Bölümü koleksiyonları ilee Estonya Bilim Akademisi Tallinn Dil ve Edebiyat Enstitüsü koleksiyonlarıyla birleştirildi. Bu nedenle, 2000 yılına kadar, daha önce farklı kurumlar tarafından düzenlenen daha büyük folklor koleksiyonlarının tamamı Folklor Arşivinde toplandı.[2] Bugün, arşivlenen materyal öncelikle folklor çalışmaları alanındaki araştırmacılar ve öğrenciler için tasarlanmıştır. Arşiv çalışanları etnologlara, kültürel antropologlara ve Estonya'daki ve dünyanın başka yerlerindeki diğer disiplinlerden araştırmacılara danışmanlık hizmeti sunmaktadır. Bu tür araştırmacılara ek olarak, arşivlerin hedef kullanıcı grubu daha genel olarak Estonya folkloruyla ilgilenenlere yöneliktir.

Kaynakça

  1. ^ Oras (2002). "Estonian Folklore Archives of the Estonian Literary Museum". The World of Music. 44 (3). ss. 153-156. 
  2. ^ a b c Järv (2013). "Estonian Folklore Archives" (PDF). Oral Tradition. 28 (2). ss. 291-298. 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Mart 2020.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":1" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  3. ^ a b Saarlo (2018). "Folk and Nation in Estonian Folkloristics". Folklore Fellow's Network. Cilt 1/2018. ss. 15-26. 
  4. ^ Boş kaynak (yardım) 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020. 
  6. ^ a b Västrik, Ergo-Hart (2007). Archiving Tradition in a Changing Political Order: From Nationalism to Pan-Finno-Ugrianism in the Estonian Folklore Archives. In: Culture Archives and the State: Between Nationalism, Socialism, and the Global Market.(Working Papers of the Center for Folklore Studies, 1.) Columbus, OH: The Ohio State University, pp. 1–25. http://hdl.handle.net/1811/46903

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Estonya</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Estonya ya da resmî adıyla Estonya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'da bulunan bir Baltık devletidir. Kuzeyinde Finlandiya Körfezi ve Finlandiya, güneyinde Letonya, batısında Baltık Denizi ve İsveç, doğusunda Peipus Gölü ve Rusya bulunmaktadır. Başkenti ve en büyük şehri Tallinn'dir. Estonya toprakları anakara ve Baltık Denizi'ndeki 2.222 adadan oluşur. Nemli karasal iklim görülür. Ülke nüfusunun büyük çoğunluğunu bir Fin halkı olan Estonlar oluşturmaktadır. Ülkenin resmî dili, Finceden sonra dünyanın en çok konuşulan ikinci Baltık-Fin dili olan Estoncadır. Yapılan araştırmalara göre Estonya, Avrupa'nın; komşusu Finlandiya'dan sonra en temiz ikinci ülkesi, yaşam kalitesi en yüksek dokuzuncu ülkesi, en güvenli beşinci ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Nikolayeviç Tolstoy</span>

Aleksey Nikolayeviç Tolstoy, Rus şair, roman ve oyun yazarı ve Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Karelya</span> Kuzey Avrupada tarihi bölge

Karelya, Karelyalılar ile Finler'in yaşadığı Finlandiya, Rusya ve İsveç sınırlarında kalan bir bölgedir. Bugün bölge, Rusya'nın Karelya Cumhuriyeti ile Leningrad eyaleti ve Finlandiya'nın Kuzey Karelya ile Güney Karelya bölgelerine bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Vedat Nedim Tör</span> Türk siyasetçi

Vedat Nedim Tör,, Türk siyasetçi, yazar ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Leningrad Kuşatması</span> 8 Eylül 1941 - 27 Ocak 1944 arası Leningrad’ın Mihver Devletleri tarafından kuşatılması

Leningrad Kuşatması, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde yer alan bir şehir muhasarasıdır. Leningrad kenti, Mihver Devletler'e bağlı kuvvetlerce 8 Eylül 1941 tarihinde son kara bağlantısı da kesilerek kuşatılmıştır. Her ne kadar Sovyet kuvvetleri kente 18 Ocak 1943 tarihinde dar bir kara koridoru açmayı başardıysa da Alman kuşatması, 27 Ocak 1944 tarihine kadar 872 gün sürmüştür. Leningrad kuşatması, modern tarihin en uzun süreli ve en yıkıcı kent kuşatmalarından biridir ve en ağır kayıplarla sonuçlanmış üçüncü kuşatmasıdır. II. Dünya Savaşı'nın diğer en kanlı kuşatmaları, Stalingrad Muharebesi ve Berlin Muharebesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet savaş suçları</span> Sovyetler Birliğinin gerçekleştirdiği katliamlar

Sovyet savaş suçları, 1919 ve 1991 arasında Kızıl Ordu ve NKVD tarafından işlenen savaş suçlarını ifade eder. Bazı durumlarda, bu suçlar, Sovyet lideri Josef Stalin'in emriyle işlendi. Diğer durumlarda ise, savaş esirlerine ve sivillere karşı partizan savaşı veya diğer ülkelerin SSCB ile silahlı çatışmaları sırasında Sovyet birlikleri tarafından herhangi bir emir alınmadan işlendi.

<span class="mw-page-title-main">Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi</span>

Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir halk kütüphanesidir. Bugün, tarihi Saraçoğlu Mahallesi projesinde sosyal tesis ihtiyacını karşılamak adına inşa edilmiş olan binada hizmet vermekte olan kütüphane; Kızılay semtindeki Kumrular Sokak'ta yer alır. Ankara'daki halk kütüphaneleri arasında en çok ziyaret edilen ve 500 bini aşkın materyalle en geniş koleksiyona ev sahipliği yapan kütüphanedir.

Eston Yazarlar Birliği, Eston yazarlar ve edebiyat eleştirmenlerinin profesyonel meslek örgütü.

<span class="mw-page-title-main">Mykolas Biržiška</span> Litvan tarihçi ve siyasetçi (1882-1962)

Mykolas Biržiška ( 

<span class="mw-page-title-main">Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü</span> Arkeoloji Enstitüsü

Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü ; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan ve Türkiye'deki arkeolojik kazılara yardım eden bir yabancı kuruluştur. Cumhuriyet'in ilk yıllarında ağırlıklı olarak Almanlar tarafından yürütülen arkeolojik çalışmalar, BIAA'nın kuruluşunun ardından daha çok İngiliz merkezli olarak sürdürülmeye başlamıştır. Enstitünün temel amacı, başta Karadeniz Bölgesi ile Bizans İmparatorluğu olmak üzere Türkiye'nin sahip olduğu kültürel ve tarihi değerleri uluslararası arenaya taşımak ve dünya kamuoyu ile paylaşmaktır.

Gürcistan Ulusal El Yazmaları Merkezi ; Gürcistan'ın Tiflis şehrinde bulunan ve eski el yazmalarının, tarihi belgelerin ve tanınmış şahsiyetlerin özel arşivlerinin yer aldığı bir merkezdir. Merkez, 30 Haziran 1958'de Gürcistan Ulusal Müzesi El Yazmaları Bölümü'ndeki koleksiyon temelinde kuruldu. Enstitünün kurucusu ve ilk yöneticisi, Gürcistan Bilimler Akademisi'nin Sorumlu Üyesi Profesör Ilia Abuladze idi. Ulusal El Yazmaları Merkezi koleksiyonu, el yazmaları, tarihi belgeler, erken basılmış kitaplar, nadir yayınlar ve hatıralardan oluşmaktadır. Merkez, bilimsel araştırmalar, sergiler ve restorasyon ile ilgili çeşitli projeler yürütmektedir. Merkezde ve Merkez ile birlikte çalışan uzmanlar, Merkezde bulunan materyalin tanımlanması, sistematikleştirilmesi, incelenmesi ve yayınlanması ile bu materyalle ilgili veri tabanlarının üretilmesiyle ilgilenirler. Merkez ayrıca zengin bir akademik kütüphaneye sahiptir ve Korneli Kekelidze, Ivane Javakhishvili, Ilia Abuladze, Niko Berdzenishvili, Elene Metreveli ve Shalva Amiranashvili anısına ayrılmış odalara sahiptir.

Azerbaycan Folkor Enstitüsü, faaliyetine 1994 yılında Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi (ANAS) temelinde başlayan bağımsız bir enstitüdür. Enstitünün ana hedefi, Azerbaycan folklor örneklerini toplamak ve incelemektir.

<span class="mw-page-title-main">Nazi yağması</span>

Nazi yağması, Almanya'nın iktidardaki Nazi Partisi adına hareket eden ajanlar tarafından Üçüncü Reich döneminde Avrupa ülkelerinin organize yağmalanması sonucunda sanat eserlerini ve diğer eşyaları çalınması olayına denir. Yahudi mülklerinin yağmalanması, Holokost'un önemli bir parçasıydı. Yağma, 1933'ten, Alman Yahudilerinin mülklerine el konulmasından başlayarak, II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar, özellikle de Kunstschutz olarak bilinen askeri birimler tarafından yapıldı, ancak çoğu yağma savaş sırasında elde edildi. Altın, gümüş ve paranın yanı sıra, resimler, seramikler, kitaplar ve dini hazineler dahil olmak üzere büyük öneme sahip kültürel öğeler çalındı. Bu öğelerin çoğu, Savaşın hemen ardından Müttefikler adına Anıtlar, Güzel Sanatlar ve Arşivler programının ajanları tarafından kurtarılmış olsa da, çoğu hala kayıp. Öğeleri hak sahiplerine, ailelerine veya kendi ülkelerine iade etmek amacıyla, hala hesaba katılmamış olan Nazi yağmasını tespit etmek için uluslararası bir çaba gerçekleştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Estonca</span>

Güney Estonca Tartu, Mulgi, Võro ve Seto değişkelerini kapsamak üzere Estonya'nın güneydoğusunda konuşulur. Güney Estoncanın statüsü üzerinde akademik çevrelerde henüz fikirbirliği bulunmamaktadır; bazı dilbilimciler Güney Estoncayı Estoncanın bir lehçesi olarak görürken, diğer dilbilimciler ise Güney Estoncanın kendi kendine bağımsız bir Fin dili olduğunu savunurlar. Diyakronik açıdan Kuzey ile Güney Estonca, Fin dil ailesi içerisinde ayrı dallar teşkil ederler.

<span class="mw-page-title-main">Estonya Lejyonu</span>

Estonya Lejyonu II. Dünya Savaşı sırasında Waffen SS'in Muharebe Destek Kuvvetleri bünyesinde, Estonya askerlerinden oluşan bir askerî birlikti.

<span class="mw-page-title-main">Petseri (il)</span>

Petseri İli, Estonya'da 1920 yılında kurulmuş bir il. 1944 yılından beri ilin çoğu, önce Rusya SFSC'nin, 1991 yılından beri ise Rusya Federasyonu tarafından Pskov Oblastı'nın Peçorski Rayonu'nun bir parçası olarak yönetilmiştir. Estonya ise günümüzde Võru İli Setomaa belediyesini oluşturan toprakları muhafaza etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Reinhold Kreutzwald</span> Kalevipoegi yazması ve derlemesiyle tanınan Eston yazar (1803-1882)

Friedrich Reinhold Kreutzwald, ülke için ulusal edebiyatın babası olarak kabul edilen Estonyalı bir yazardı. Estonya ulusal destanı Kalevipoeg'in yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Artur Adson</span>

Artur Adson Estonyalı şair, yazar ve tiyatro eleştirmeniydi.

<span class="mw-page-title-main">Lydia Koidula</span> Eston şair (1843-1886)

Lydia Emilie Florentine Jannsen,, mahlası Lydia Koidula olarak bilinen Estonyalı bir şairdir. Lakabı, Estonca'da 'Şafağın Lydia'sı' anlamına geliyor. Bu lakap ona yazar Carl Robert Jakobson tarafından verildi. Ayrıca sık sık Koidulaulik - 'Şafağın Şarkıcısı' olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet İşgali Müzesi (Tiflis)</span>

Sovyet İşgali Müzesi, Gürcistan'ın Tiflis kentinde bulunan, Gürcistan'daki yetmiş yıllık Sovyet yönetimini (1921-1991) belgeleyen ve işgalin ve ulusal kurtuluş hareketinin tarihine adanmış bir tarih müzesidir. Gürcistan devleti bu müzeyi 26 Mayıs 2006'da Sovyet dönemindeki siyasi baskıların kurbanlarının anısına kurmuştur. Müze, Gürcistan Ulusal Müzesi'nin (GMM) bir parçasıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.