İçeriğe atla

Esra Yakut

Esra Yakut,(d. 1968, Eskişehir, Türkiye) Türk akademisyen, tarihçi, hukuk tarihçisi, yazar.

Yaşamı

1968 yılında Eskişehir'de dünyaya geldi. 1989 yılında Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünden birincilikle mezun olduktan sonra aynı yıl mezun olduğu üniversitenin Tarih Bölümünde araştırma görevlisi olarak görev yapmaya başladı. Doktorasını Hacettepe Üniversitesinde, doçentlik ve profesörlüğünü ise Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde yaptı. Halen Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyeliğini sürdürmektedir.

Akademisyen Kimliği

Esra Yakut, yüksek lisans tezini Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde Prof. Dr. Ahmet Mumcu ile yürütmüş olduğu “Osmanlı Devleti'nde Şeyhülislâmlık Kurumu” adlı çalışması ile 1992 yılında tamamladı. Doktora çalışmasını “Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Sonrası Şeyhülislâmlık Kurumu” adlı tezi ile Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde, Prof. Dr. Ahmet Yaşar Ocak’ın danışmanlığında sürdürdü ve 2000 yılında tamamladı. Doktora tezinin düzenlenmiş hali, 2005 yılında, "Şeyhülislamlık: Yenileşme Döneminde Devlet ve Din" adıyla Kitap Yayınevi tarafından yayımlandı. Aynı çalışma ile 2006 yılında Yunus Nadi Ödülleri arasında yer alan Sosyal Bilimler Birincilik ödülünü[1] aldı. 2007-2008 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri Wisconsin Üniversitesi'nde Prof. Dr. Kemal Karpat’ın yanında proje asistanı olarak çalışmalarını sürdürdü. 2011 yılında Seçkin Yayınları arasında çıkan Osmanlı Hukukunda Tazir Cezaları adlı doçentlik çalışması ile Osmanlı Kurumları Tarihi Anabilim dalında doçent unvanını aldı. Osmanlı Devleti’nin Son Yıllarında Meşihat, Adliye, Maarif ve Hilafet (1918-1922) adlı kitabı 2020 yılında Kitap Yayınevi tarafından yayımlandı. 2021 yılında Hukuk Tarihi Anabilim dalında profesörlük unvanını aldı. Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı kamu hukuku, Osmanlı ceza hukuku, Osmanlı Devleti’nde kadınların hukuki statüleri, İslamiyet öncesi Türk devletlerinin hukuk sistemleri gibi hukuk tarihini ilgilendiren pek çok konuda kitap, kitap bölümü, ulusal ve uluslararası dergilerde makaleleri ve sempozyumlarda sunulan bildirileri bulunmaktadır.

Eserleri[2]

Kitapları

  • Şeyhülislamlık Yenileşme Döneminde Devlet ve Din,[3] İstanbul, Kitap Yayınevi, 2005, 2014.
  • Osmanlı Hukukunda Tazir Cezaları, Ankara, Seçkin Yayınevi, 2011.
  • Osmanlı Devleti’nin Son Yıllarında Meşihat, Adliye, Maarif ve Hilafet (1918-1922), İstanbul, 2020.

Başlıca Makaleleri

  • "Çatalcalı Ali Efendi'nin Fetva Mecmuası'na Göre Aile Kurumunun Ortaya Çıkışı ve Dağılması", Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi (OTAM), S.7, 1996.
  • "Osmanlı Devleti’nde XVI. Yüzyılda Ulema-Yönetim İlişkisi", Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C.1, S. 2, 2000.
  • "Eski Türklerde Hukuk", Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C., S. 3, 2002.
  • "II. Meşrutiyet Dönemi'nde Müftülerle İlgili Gerçekleştirilen Hukukî Düzenlemeler", Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, .3, S.1, 2003.
  • "II. Mahmud Dönemi’inde Bektaşiliğe Yönelik Uygulamalar", Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C.2, S. 1-2, 2004.
  • "Tanzimat Dönemi'ne Kadar Osmanlı Hukuku'nda Taziri Gerektiren Suçlar ve Cezaları", Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları Dergisi, S.2, 2006.
  • "XIX Yüzyılda Orta Anadolu Bölgesi'nde Evliliğin Ortaya Çıkışı Sona Ermesi ve Sonuçları", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Atilla Özer'e Armağan, C. 12, S. 1, 2008.
  • "Tanzimat Dönemi'nden Önce Osmanlı Hukuku'nda Evlilik Dışı İlişkilere Verilen Cezalar", Kebikeç. İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, S.31, 2011.
  • "II Meşrutiyet Dönemi'nde Mekteplerde Dini Eğitim", Kebikeç. İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, S.37, 2014.
  • "Klasik Dönem Osmanlı Aile Hukukunda Kadının Konumu", Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.1, S.1, 2015.
  • "İslam-Osmanlı Hukuku’nda Erkek Tarafından Koyulan Şart veya Belirlenen Süre İle Evlilik Akdinin Sona Erdirilmesi", Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.2, S.4, 2016.
  • "Kapitülasyonlarla İngiltere’ye Tanınan Adlî Ayrıcalıklar ve Konsolosların Yargı Yetkilerini Düzenleyen Kraliyet Emirnameleri", Kebikeç. İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırmaları Dergisi, S.44, 2017.
  • "Mütareke Döneminde İstanbul Hükümeti'ne Bağlı Çalışmalar Yürüten Bir Üst Kurul: Darü'l-Hikmeti'l-İslâmiyye", International Journal of Eurasian Education and Culture, C.3, S.4, 2018.
  • "19. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğunda Şeyhülislamlık Kurumu. Bab-ı Meşihat", Ağa Kapısından Şeyhülislamlığa İstanbul Müftülüğü, İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı, 2019.
  • "Mütareke Döneminde İstanbul Hükümetlerinin Adlî Alandaki Düzenlemeleri ve Modernleşme Çabaları", Historia, S.6, 2019.

Kaynakça

  1. ^ "Yunus Nadi Ödülleri verildi". Milliyet. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Anadolu Üniversitesi Akademik Personel Özgeçmiş". akademik.anadolu.edu.tr. 23 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021. 
  3. ^ " 60. Yunus Nadi Ödülleri Sahiplerini Buldu". Haberler.com. 29 Haziran 2006. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi</span> Barolar Birliğine göre Türkiyenin en iyi hukuk fakülteleri sıralamasında 2. olan hukuk fakültesi

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi; Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk hukuk okulu olarak 1925 yılında Ankara'da Ankara Adliye Hukuk Mektebi adıyla kurulan, 1946 yılından itibaren Ankara Üniversitesine bağlı bir fakülte olarak hizmet veren hukuk okuludur.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi</span> Türkiyenin ilk hukuk fakültesi

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, tüm idari ve akademik birimleriyle İstanbul Üniversitesi'nin Beyazıt merkez kampüsünde faaliyet gösteren Türkiye'nin ilk hukuk fakültesidir. Türkiye Barolar Birliği'nin hukuk fakültelerine yönelik 22 ölçütlü değerlendirmesine göre Türkiye'nin en iyi hukuk fakültesidir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

İstanbul Üniversitesi (İÜ), ana yerleşkesi İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan, Türkiye'nin en eski devlet üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">İlber Ortaylı</span> Türk tarihçi, akademisyen ve yazar

İlber Ortaylı, Türk tarihçi, akademisyen ve yazar. Türk Tarih Kurumu şeref üyesidir. Ortaylı, Uluslararası Osmanlı Etütleri Komitesi yönetim kurulu üyesi ve Avrupa İranoloji Cemiyeti ve Avusturya-Türk Bilimler Forumu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi</span> Ankarada kurulu devlet üniversitesi

Ankara Üniversitesi (), Ankara'da yer alan bir devlet üniversitesidir. 13 Haziran 1946 tarihinde kabul edilen 4936 sayılı kanunla kurulmuştur. Cumhuriyet döneminde kurulan ilk üniversite olma özelliğini taşır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Cevdet Paşa</span> Osmanlı devlet adamı

Ahmed Cevdet Paşa veya Lofçalı Ahmed Cevdet Paşa, Osmanlı Devleti'nde on dokuzuncu asırda yetişen Türk devlet ve ilim adamı, tarihçi, hukukçu, şair.

<span class="mw-page-title-main">Adli bilimler</span> Bilimin ceza ve hukuk muhakemesinde uygulanması

Adli bilimler veya kriminalistik, maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasıyla suçların ve hukuki uyuşmazlıkların çözümüne çalışılan bilimler demeti. Kimi kaynaklarda "bilimsel polislik" olarak da nitelenmektedir. Ceza hukuku ve medeni hukuk konularında hukuki karar almayı destekler.

Ömer Lütfi Barkan (1902-1979), Türk iktisat ve hukuk tarihçisi ve Türkiye’de iktisat tarihi biliminin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Sırrı Erinç</span> Türk coğrafyacı

Sırrı Erinç, Türk coğrafyacı.

Tahsin Bekir Balta, Türk hukukçu ve siyasetçi.

Ahmet Necdet Sözer, şair ve coğrafya profesörüdür.

Meşrepzâde Mehmed Arif Efendi, Osmanlı ilim ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Sahib Efendi</span>

Mehmed Sahib Efendi, Son dönem Osmanlı şeyhülislamlarındandır.

Mekkizade Mustafa Asım Efendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris. 1818-1819, 1823-1825 ve 1833-1846 dönemlerinde 3 kez şeyhulislamlık görevi yapmıştır. II. Mahmud ve Abdülmecid dönemlerindeki şeyhülislâmlığı toplam olarak yaklaşık 17 yıl 6 aydır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı hukuku</span>

Osmanlı İmparatorluğu idaresindeki hukuki yapıya Osmanlı hukuku denir. Genelde çok kültürlülüğe uygun yargılama usulüyle öne çıkar. Hukuk anlayışı şer'i ve örfi olmak üzere iki temelde incelenmektedir.

Ahmed Arif Hikmet Bey Efendi 1846 - 1854 doneminde Osmanlı Şeyhülislamı.

Osmanlı İmparatorluğu'nda feminizm genel olarak II. Meşrutiyet sonrasındaki göreceli özgürlük ortamında ivme kazandı. Daha öncesinde ise dinsel ve geleneksel nedenlerden dolayı kısıtlı olan kadın yaşamı Tanzimat ile değişime uğramıştı. Tanzimat döneminde yetişen eğitimli kadınlar sonraki kuşaklarda Osmanlı'da hak arayışlarına girdi. II. Meşrutiyet döneminde ise örgütlü hareket edilmeye başlandı ve çeşitli kadın cemiyetleri kurulup kadın dergileri çıkarıldı. 19. Yüzyılda Avrupa feminizmi oy hakkını savunup bu konuda mücadele verirken Osmanlı kadını daha fazla özgürlük, iş olanağı, eğitim ve sosyal yaşam mücadelesi veriyordu. Özellikle Kadınlar Dünyası adlı dergi ile Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti feminizm bağlamında Osmanlı'da uç noktalardaydı. Ülkeye geç gelen milliyetçilik anlayışı doğrultusunda da bazı kadınlar eski Türklerde var olan kadın-erkek eşitliğini verdikleri mücadelede dile getiriyordu.

Osman Sulhi Dönmezer, Türk akademisyen, üniversite idarecisi, toplumbilimci ve hukukçu.

Nur Başar Centel Türk hukukçu, akademisyen.

Özlem Yenerer Çakmut Türk ceza hukuku ve ceza muhakemesi hukuku profesörüdür. Hamide Zafer ve Nur Centel ile yazdığı Türk Ceza Hukukuna Giriş kitabı ders kitabı olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.