İçeriğe atla

Esmeray Özadikti

Esmeray Özadikti
Doğum1973 (50-51 yaşında)
Digor, Kars
MeslekOyuncu, aktivist
Siyasi partiTürkiye İşçi Partisi

Esmeray Zeynep Özatik (d. 1973, Kars), tiyatrocu, köşe yazarı, LGBT aktivisti.

Esmeray adıyla da tanınır. “Cadının Bohçası” adlı tek kişilik gösterisiyle Türkiye'de transseksüel dünyasını görünür kılmış bir oyuncudur.

2007 genel seçimlerine katılan Demet Demir'den sonra Türkiye'de milletvekili adayı olmuş ilk transseksüel adaylardan biridir. 2023 Türkiye genel seçimleri için Türkiye İşçi Partisinden İstanbul 2. Bölge milletvekili adayı oldu.

Yaşamı

1973 yılında Kars'ta doğdu. İlk gençlik yıllarında cinsel kimliğinin farkına vardı ve daha rahat yaşayabilmek için on sekizine girmeden İstanbul'a göç etti. Burada çeşitli işlerde çalıştı; önce eşcinsel, sonra da transseksüel olarak seks işçiliği yaptı.[1] Kadın hareketi ve feminizmle tanıştıktan sonra seks işçiliğini bıraktı, geçimini Beyoğlu'nda, Süslü Saksı Sokak'ta midye satarak sağladı.[1]

1996 yılında Pınar Selek'in sokak çocukları ve trans kadınlarla düzenlediği sokak tiyatrosu atölyesine katıldı.[2] 1999-2000'de itibaren Mezopotamya Kültür Merkezi’nde tiyatro, Türkçe, Kürtçe dersleri aldı.[3] Amargi adlı kadın kooperatifinin kuruluşunda yer aldı, üç yıl Amargi'nin genel başkanlığını üstlendi.[4] Amargi bünyesinde kadın tiyatrosu çalışmalarında yer aldı. Tiyatro Amargi’nin sahneye koyduğu, büyük şehre göç etmiş 13 kadının öyküsünü konu edinen Yazmadan Dökülenler adlı oyunun rejisinde ve oyuncu kadrosunda görev aldı.[5]

Esmeray, 2007 yılından itibaren tek kişilik gösteriler yapmaya başladı. Bir transseksüelin Kars'tan İstanbul'a yaptığı yolculuğu konu alan, kendi deneyimlerinden derlediği Cadının Bohçası[6] ve onun devamı niteliğindeki Yırtık Bohça adlı tek kişilik anlatılar ile[7] cinsel kimliği farklı olan insanların nelere maruz kaldığını sergiledi. 2011 yılından itibaren Taraf Gazetesi'nde yazmaya başladığı köşe yazılarına[1] ve 2012'den itibaren Özgür Radyo’da Melek Bengü Şahin ile birikte hazırlayıp sunduğu[8][9] radyo programına "Cadının Bohçası" adını verdi.

Dario Fo’nun kısa kadın oyunu Tecavüz’ü iki farklı versiyonla oynayarak kendi öz yaşamından bir tecavüz öyküsü ile birlikte sahneledi (2009).[10] 2013'te Pınar Selek'e ithaf ettiği “Bizim Atölye” adlı gösteriyi sunmaya başladı.[11] Aynı yılın yaz aylarında cinsiyet değiştirme ameliyatı geçirdi ve böylece pembe kimlik sahibi oldu.[12][13] Geçirdiği cinsiyet değiştirme ameliyatı sürecini Kestirmeden Hikayeler" adıyla sahneye taşıdı.[14]

Ekim 2013'te gerçekleşen Halkların Demokratik Partisi I. Olağanüstü Kongresi'nde Parti Meclisine girdi.[15]

2023 Türkiye genel seçimleri için Türkiye İşçi Partisinden İstanbul 2. Bölge milletvekili adayı oldu.[16] 2007 genel seçimlerine katılan Demet Demir'den sonra Türkiye'de milletvekili adayı olmuş ilk transseksüel adaylardan biridir.[17]

Kaynakça

  1. ^ a b c Portalı, Kaos GL-LGBTİ+ Haber (5 Ağustos 2011). "Taraf'a Taraf'sız Esmeray". Kaos GL - LGBTİ+ Haber Portalı. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 
  2. ^ "Esmeray ile Cadının Bohçası Üzerine". Mimesis Sahne Sanatları Portali. 20 Kasım 2007. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 
  3. ^ Karataş, Esra (2 Ağustos 2010). "Cadı bohçası dertle dolu". Taraf gazetesi. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2016. 
  4. ^ "Oyuncu ve trans kadın Zeynep Esmeray, TİP'ten milletvekili aday adaylığını açıkladı". ilerihaber.org. 18 Mart 2023. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 
  5. ^ "Yazmadan Dökülenler". www.istanbul.net.tr. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2016. 
  6. ^ Bilgen, Cihan (4 Mart 2011). "Çok kişilik bir gösteri: 'Cadının Bohçası'". 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 
  7. ^ "Esmeray "Yırtık Bohça"sı ile Boğaziçi'ndeydi". 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2016. 
  8. ^ Han, Ayça (15 Haziran 2019). "Esmeray: Sanat ve dayanışma yaşatır!". Cumhuriyet.com.tr. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 
  9. ^ Söylemez, Ayça (26 Eylül 2012). ""Cadının Bohçası" Özgür Radyo'da". Bianet.org. 6 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 
  10. ^ "Esmeray 'Tecavüz'ü son kez anlatıyor". Radikal.com.tr/. Radikal gazetesi, 26 Nisan 2009. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2016. 
  11. ^ "PINAR SELEK-Yaratıcı Bir Dayanışma Hikayesi "Bizim Atölye";". Pinarselek.com. 27 Mayıs 2013. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 
  12. ^ Avcı, Ümran (20 Ağustos 2013). "İlk kez konuştu!". Habertürk. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 
  13. ^ Elbaşı, Zeynep Ekim (5 Temmuz 2013). "'Görünürlük çok arttı ama halen edinilmiş hiçbir hakkımız yok'". Agos. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 
  14. ^ Karakaş, Burcu. ""Göstermeme gerek yok, gelin anlatayım size". 23 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2016. 
  15. ^ Korkmaz, Serhat. "HDP Parti Meclisini Belirledi". 30 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2016. 
  16. ^ "TİP'li trans kadın aday Esmeray: 'Homofobi çok lanet bir şeydir'". BBC. 8 Mayıs 2023. 8 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2023. 
  17. ^ "Esmeray Özadikti: Bir ceylan gibi o çakalların gözünün içine bakarak hesap soracağım". Yesilgazete.org. 15 Nisan 2023. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Transseksüellik</span> kişinin kendisini farklı bir cinsiyet kimliğinde hissetmesi veya cinsiyet değiştirmesi

Transseksüellik, kişinin, kendisini atanmış cinsiyetine ait hissetmeyerek farklı bir cinsiyet kimliğini benimsemesi durumudur. Transseksüellik, kişinin cinsiyet kimliğini belirtir, bu sebeple cinsel yönelim ile karıştırılmamalıdır. Transseksüel bir kişi heteroseksüel, homoseksüel, aseksüel ya da biseksüel gibi cinsel yönelimlere sahip olabilir.

Zeynep Tokuş, Türk sinema ve dizi oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">LGBT</span> Lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireyler için kullanılan kısaltma

LGBT veya GLBT ya da LGBTQ+, 1990'larda LGB kısaltmasından sonra ortaya çıktı ve 1980'lerin ortaları ile sonlarından bu yana gey sözcüğü yerine kullanılarak LGBT topluluğunu temsil etmeye başladı. Birçok etkinci, gey topluluğu kullanımının eksik bir tanımlama olduğunu düşünerek LGBT topluluğu kullanımına geçti.

Transgender, transcinsel veya trans, kişinin cinsiyet kimliği ile atanmış olan cinsinin uyumlu olmaması durumu. Bu duruma sahip kimseleri tanımlamak için trans birey ifadesi kullanılır ve cinsel yönelimden tamamen bağımsız bir olgudur; translar aynı zamanda karşıcinsel, eşcinsel, çiftcinsel vs. şeklinde tanımlanabilirler; bazı trans bireyler ise geleneksel cinsel yönelim etiketlerinin yetersiz veya kendilerine uygulanamaz olduğunu düşünmektedir.

Farah Zeynep Abdullah, Türk oyuncu ve şarkıcıdır.

Hormonlu Domates LGBTİ+fobi Ödülleri, Türkiye'de LGBTİ+ topluluğunca LGBTİ+ bireylere yönelik ayrımcı, dışlayıcı söylem ve eylemlerde bulunan kişi ve kurumlara verilen ödüldür. Homofobi ve transfobiye dikkat çekmek amacıyla her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen ödül töreni, Lambdaistanbul Dayanışma Derneği'nin girişimiyle 2005 yılında başlamış, güncel olarak İstanbul Onur Yürüyüşü Komitesi tarafından düzenlenmektedir. Ödüllerin isim kaynağı, "Hormonlu domates yemeyin homoseksüel olursunuz" sözleriyle 2005 yılında ilk "Hormonlu Domates ödülü" verilen Erman Toroğlu olmuştur. Medya, sağlık, eğitim, sivil toplum gibi çeşitli kategorilerde verilen ödüller, 2005 yılından beri internet üzerinden gerçekleşen halk oylamasıyla sahiplerini bulmaktadır. 2011 yılında 7. kez verilen "Hormonlu Domates ödülü" Türkiye tarihinde ilk kez LGBTİ+ topluluğunca Türk Silahlı Kuvvetleri'ne verilmiş ödüldür. 2020 yılında COVID-19 pandemisi dolayısıyla ödül töreni ilk kez olarak çevrimiçi gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pınar Selek</span> Türk sosyolog ve yazar

Pınar Selek, Türk sosyolog, feminist, anti-militarist yazar.

2001 yılında İstanbul'da kurulmuş, aynı zamanda Amargi Kadın Akademisi olarak da bilinen, bir kadın kooperatifi. Farklılıklarımızla bir aradayız ve Yaşamak en önemli akademik faaliyettir sloganlarını benimsemiştir. Kooperatif, 2011 yılında Amargi Kadın Akademisi Derneği adıyla bir derneğe dönüşmüştür. Derneğin adresi: İstiklal Caddesi No:73/3 Beyoğlu

<i>Zerre</i> (film) 2012 yapımı Türk dram filmi

Zerre, 2012 yapımı, senaristliğini ve yönetmenliğini Erdem Tepegöz'ün yaptığı başrollerinde Jale Arıkan, Rüçhan Çalışkur ve Özay Fecht'in oynadığı Türk dram sinema filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Demet Demir</span> Türkiyede yaşayan LGBTQ+ aktivisti

Demet Demir, Türkiye'de LGBT hareketinin en önemli temsilcilerinden transseksüel lider. Türkiye'de ilk kez LGBT bireylerine tüzüğünde yer veren Özgürlük ve Dayanışma Partisi'nden 1999 yılında yerel seçimlere katılan ilk LGBT bireyidir. 2007 genel seçimlerinde ise Isparta milletvekili adayı olmuştur.

Aksu Bora, Türk yazar, çevirmen ve Hacettepe Üniversitesi emekli öğretim üyesidir.

Trans erkek, biyolojik bakımdan kadın olan erkektir. Pek çok trans erkek, görünüşlerini cinsiyet kimlikleriyle uyumlu olacak veya cinsiyet hoşnutsuzluğunu hafifletecek şekilde değiştirmek için cerrahi veya hormonal geçişi veya her ikisini birden tercih eder.

<i>Çürüğüm, Askerim, Reddediyorum</i> Aydın Öztekin yönettiği dram türündeki belgesel film

Çürüğüm, Askerim, Reddediyorum, yönetmenliğini ve senaristliğini Galatasaray Üniversitesi öğrencisi Aydın Öztek'in yaptığı dram türündeki eşcinsellik temalı Türk belgesel filmi. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin eşcinselliğe karşı homofobik bakış açısını, eşcinsel perspektifinden irdeliyor.

<span class="mw-page-title-main">Mısır Çarşısı Patlaması</span>

Mısır Çarşısı Patlaması, İstanbul, Eminönü'deki tarihî Mısır Çarşısı'nda 9 Temmuz 1998 tarihinde meydana gelen patlama.

İstanbul Onur Haftası, her yıl haziran ayının sonlarında Stonewall ayaklanmalarının anısına gerçekleştirilen etkinliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hande Kader cinayeti</span> Hande Kader cinayeti

Hande Kader, nefret cinayeti sonucu ölen transseksüel kadın ve LGBT hakları savunucusu. Haziran 2015'te polis tarafından engellenen İstanbul Onur Yürüyüşü'nde polise karşı direnirken çekilen fotoğraflarıyla basında yer alarak Türkiye'de LGBT topluluğu için bir simge hâline gelmişti.

Çağla Akalın, oyuncu, model, köşe yazarı, şarkıcı, insan hakları aktivisti.

<span class="mw-page-title-main">Pınar Köksal</span> Türk müzisyen

Ayşe Pınar Köksal , Türk iş insanı, besteci.

Translara olan cinsel çekim, bilimsel araştırmaların ve sosyal çalışmaların konusu olmuştur. Psikologlar trans kadınlara, çapraz giyimlilere, non-binary kişilere yönelen çekimi araştırdılar. Ciserkekler, kendini çoğunlukla heteroseksüel, bazen biseksüel olarak ve nadiren eşcinsel olarak tanımlayan transseksüel kadınları cezbeder. Cinsel uyarılma araştırmaları, onların uyarılmalarının eşcinsel erkeklerinkinden farklı olduğunu, heteroseksüel erkeklerinkine benzediğini doğruladı fakat transkadınlara ek olarak ciskadınlar tarafından da uyarıldılar. Transseksüel kadınlara ilgi duyan ciserkeklerin önemli bir kısmı otojinefili yani kendilerini kadın olarak yansıtmalarına tepki olarak cinsel uyarılma yaşadıklarını bildiriyor. Transerkeklere yönelik bazı çekim tartışmaları oldu ancak bu henüz bilimsel çalışmanın konusu olmadı.

Saliha Ermez, Türk aktivist.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.