İçeriğe atla

Esmeralda Mallada

Esmeralda Mallada
DoğumEsmeralda Herminia Mallada Invernizzi
10 Ocak 1937 (87 yaşında)
Montevideo, Uruguay
Mezun olduğu okul(lar)Uruguay Cumhuriyet Üniversitesi
Tanınma nedeni16277 Mallada
EvlilikHéctor de Bethencourt
Çocuk(lar)Marcelo, Daniel

Esmeralda Herminia Mallada Invernizzi (d. 10 Ocak 1937, Montevideo), Uruguaylı emekli gök bilimci ve profesör. Bilimsel disipline katkılarından dolayı bir asteroide ismi verilerek onurlandırılmıştır.

Kariyeri

Mallada, Profesör Alberto Pochintesta ile birlikte kozmografi öğrencisiydi.[1] Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi (Cumhuriyet Üniversitesi) [es]'nde, Ortaöğretim Kurulu [es] kozmografi profesörlük yarışmasına hazırlanmasına yardımcı olan Gladys Vergara'nın bir meslektaşıydı. 21 yaşında ortaöğretimde kozmografi ve matematik profesörü oldu. Ayrıca üniversitenin Fen Fakültesi (Cumhuriyet Üniversitesi) [es]'nde ders verdi ve buradan astronomi alanında licentiate derecesi ile mezun oldu.

16 Ekim 1952'de Pochintesta'nın daveti üzerine katıldığı Uruguay'daki Amatör Gök bilimciler Derneği'nin (AAA) kurucularından biriydi[2] ve 2015 yılında onursal başkanı oldu.[3] 2015 yılında, Uluslararası Astronomi Birliği'nin Küçük Gezegen Merkezi, 16277 Mallada adıyla Mars ve Jüpiter arasında yörüngede dönen bir asteroit belirledi.[4][5][6] Bu asteroide adı verildi, bu sayede Uruguaylı bir kadın astronomun adını taşıyan ilk asteroit oldu.[1]

Yayınlar

Mallada'nın Julio A. Fernández ile birlikte yayımladığı eserlerden bazıları şunlardır:

  • "Bağlayıcı Enerjilerin Geniş İkili Olarak Dağılımı"
  • "Jüpiter'e yakın potansiyel karasal su kaynakları"
  • "Geniş İkililerin Dinamik Evrimi"[7]

Kaynakça

  1. ^ a b "Primera mujer astrónoma y docente uruguaya homenajeada con denominación de asteroide" [First Uruguayan Woman Astronomer and Teacher Honored With Asteroid Designation] (İspanyolca). Uruguay Educa. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017. 
  2. ^ "NASA nombró asteroide Esmeralda Mallada en homenaje a docente uruguaya" [NASA Names Asteroid Esmeralda Mallada in Honor of Uruguayan Teacher] (İspanyolca). Subrayado. 11 Mart 2015. 13 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017. 
  3. ^ "Institucional" (İspanyolca). Association of Amateur Astronomers. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017. 
  4. ^ "16277 Mallada (2000 JW74)". NASA Jet Propulsion Laboratory. 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017. 
  5. ^ "Asteroide con nombre de uruguaya" [Asteroid With Uruguayan's Name]. El Observador (İspanyolca). 12 Mart 2015. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017. 
  6. ^ "Esmeralda, la uruguaya que viaja por el espacio" [Esmeralda, the Uruguayan Who Travels Through Space]. El País (İspanyolca). 13 Mart 2015. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017. 
  7. ^ "Esmeralda Herminia Mallada". 20 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Asteroit</span> yörüngeleri çoğunlukla Mars ile Jüpiter gezegenleri arasında kalan gökcisimleri

Asteroit,, iç Güneş Sistemi'nde yörüngede dönen ve meteoroitlerden daha büyük, fakat cüce gezegenlerden daha küçük olan bir küçük güneş sistemi cismidir. Atmosferi olmayan metalik veya kayalık cisimlerdir. Asteroitlerin boyutları ve şekilleri, cüce gezegenler de dahil olmak üzere önemli ölçüde farklılık gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Asteroit kuşağı</span>

Asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'nde Güneş merkezli ve kabaca Jüpiter ile Mars gezegenlerinin yörüngeleri arasındaki uzayı kaplayan torus şeklinde bir bölgedir. Bu bölgede asteroit veya küçük gezegen olarak adlandırılan çok sayıda katı ve düzensiz şekillerde gök cisimleri bulunur. Tanımlanan nesneler çok farklı boyutlarda olabilir, fakat gezegenlerden çok daha küçüklerdir ve birbirlerinden ortalama olarak bir milyon kilometre uzaklıklarda bulunurlar. Bu asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'ndeki diğer asteroit popülasyonlarından ayırt edilebilmesi için ana asteroit kuşağı veya ana kuşak olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya'ya yakın cisim</span>

Dünya'ya Yakın Cisimler, yörüngeleri günberi noktasında Dünya'ya 1,3 Astronomik Birim (AB) mesafeden daha yakın olup Dünya'nın çok yakınına gelen gök cisimleridirler. Bunlar birkaç bin Dünya'ya Yakın Asteroit (DYA), Dünya'ya Yakın Kuyruklu yıldız (DYK), bir miktar Güneş etrâfında dolanan uzay aracı ve uzayda Dünya'yla çarpışmadan tâkip edilebilecek büyüklükte meteoritlerden oluşurlar. Makbul olan görüşe göre DYC'lerin geçmişte Dünya'yla çarpışmalarının gezegenimizin jeolojik ve biyolojik târihinde kayda değer rolü olduğu merkezindedir. Dünya'mıza getireceği tehlikelerin farkına varılmasıyla 1980'lerden beri gittikçe artan ilgiyle bu cisimler izlenmişler, gelebilecek tehlikeleri aktif olarak azaltmak için çözümler aranmaya başlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">2009 Jüpiter Çarpma Olayı</span>

9 Temmuz 2009 Jüpiter'in atmosferinde bir siyah noktaya neden olan çarpma gözlenmiştir. Bu beklenmedik olay bir ilktir. Ayrıca ilk olarak 2010'da Anthony Wesley tarafından olay gözlenmiştir. NASA tarafından incelenmiştir. Hubble Uzay Teleskobu ve çalışmalar gözlenen olayın 500 metre çapında bir asteroid çarpması olduğunu düşündürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">4179 Toutatis</span> Asteroit

4179 Toutatis, Apollo asteroitleri grubundan Dünya'ya yakın ve potansiyel olarak tehlikeli bir cisim olarak sınıflandırılan yaklaşık 2,5 kilometre çapında, uzun, taşlı, yavaş dönen bir asteroittir. Bununla birlikte, aynı zamanda Alinda asteroitlerinden birisidir. Fransız gök bilimci Christian Pollas tarafından 1989 yılında Caussols'da keşfedilen asteroide Kelt mitolojisindeki Toutatis'in adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hayabusa 2</span>

Hayabusa2 , Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından yürütülen asteroit numunesi toplama görevidir. Haziran 2010'da ilk kez asteroit numuneleri toplayan Hayabusa görevinin ardılıdır. Hayabusa2, 3 Aralık 2014'te fırlatıldı ve 27 Haziran 2018'de Dünya'ya yakın asteroit 162173 Ryugu ile uzay buluşmasını gerçekleştirdi. Asteroidi bir buçuk yıl boyunca araştırdı ve numuneler topladı. Kasım 2019'da asteroitten ayrıldı ve 5 Aralık 2020 UTC'de numuneleri Dünya'ya geri getirdi. Görevi, hızla dönen küçük asteroit 1998 KY26 ile buluşacağı en az 2031 yılına kadar uzatıldı.

<span class="mw-page-title-main">OSIRIS-REx</span>

OSIRIS-REx, Dünya'ya yakın karbonlu bir asteroit olan 101955 Bennu'yu ziyaret eden ve ondan örnekler toplayan bir NASA asteroit çalışması ve örnek getirme göreviydi. Eylül 2023'te getirilen malzemenin, bilim adamlarının Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi, gezegen oluşumunun ilk aşamaları ve Dünya'da yaşamın oluşumuna neden olan organik bileşiklerin kaynağı hakkında daha fazla bilgi edinmelerini sağlaması bekleniyor. Ana görevin tamamlanmasının ardından uzay aracının OSIRIS-APEX adlandırmasıyla, asteroit 99942 Apophis'e yakın bir geçiş yapması planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Ev Büyük Dinlenme Cumhuriyeti</span>

Küçük Ev Büyük Dinlenme Cumhuriyeti, Uruguay'daki Montevideo şehri'nde bağımsızlık ilan eden bir mikro ulustur. 1878'den beri sivil, kültür ve eğlence derneği olarak hizmet vermektedir. Bağımsız bir "Cumhuriyet" olarak ilan edilen Küçük Ev, sosyal ve eğlence amaçlı kurulan bir mikro ulustur. Bu tür bir organizasyonda her zaman olduğu gibi, vatandaşları her tür gösterişli unvanı ve şerefleri kullanır. Bir Başkan ve bir Bakanlar Kurulu tarafından yönetilen ve dışişleri sekreterliğine sahip bir hükûmeti vardır. Toprakları, 19. yüzyılın neoklasik konutu olan bahçeler ve heykellerle çevrili bir Başkanlık Sarayı'ndan oluşur. Uruguay'da Montevideo'nun önemli bir mahallesinde yer almaktadır. Küçük Ev anayasası en fazla 250 eşzamanlı vatandaşı kabul etmektedir. 130 yılda cumhuriyetin 843.297'den fazla vatandaşı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Küçük gezegenler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda, artan sayısal sırayla numaralandırılmış küçük gezegenlerin bir listesi bulunmaktadır. Kuyruklu yıldızlar hariç, asteroitler, uzak cisimler ve cüce gezegenler dahil olmak üzere küçük gezegenlerin tümü Güneş Sistemi'ndeki küçük gök cisimleri olarak bilinir. Bu gezegenlerin listeleri, her biri 1000 küçük gezegen içeren yüzlerce sayfalık kataloglardan oluşmaktadır. Uluslararası Astronomi Birliği adına, Küçük Gezegen Merkezi, Minor Planet Sirkülerlerinde her yıl binlerce yeni numaralandırılmış küçük gezegen yayınlamaktadır. Haziran 2024 itibarıyla, toplamda 1.367.486 adet gözlemlenen cisimden 669.991 tanesi numaralandırılmış küçük gezegenlerdir. Geriye kalanlar ise henüz numaralandırılmamış küçük gezegenler ve kuyruklu yıldızlardır.

Uruguay futbolunda lig sistemi, Uruguay'daki kulüpler için birbirine bağlı bir dizi futbol ligidir ve Uruguay Futbol Federasyonu tarafından ulusal düzeyde düzenlenir. Uruguay Ligi, hem erkek hem de kadın futbolunda Uruguay Futbol Federasyonu tarafından organize edilmektedir. Uruguay Primera División'in ilk Şampiyonası 1900'de oynandı. O turnuvadan 2017'ye kadar Uruguay Ligi'nde 114 şampiyonluk sezonu oynandı (1900'den 1931'e kadar hepsi amatör, 1932'den itibaren profesyonel olarak oynandı).

<span class="mw-page-title-main">Aktif asteroit</span>

Aktif asteroitler, asteroit benzeri yörüngelere sahiptir ancak kuyruklu yıldız benzeri görsel özellikler gösteren küçük Güneş Sistemi cisimleridir. Yani, koma, kuyruk veya kütle kaybının diğer görsel kanıtlarını gösterirler, ancak yörüngeleri Jüpiter'in yörüngesi içinde kalır. Bu cisimler ilk olarak 2006 yılında astronomlar David Jewitt ve Henry Hsieh tarafından ana kuşak kuyruklu yıldızları (MBC'ler) olarak adlandırılmıştı, ancak bu isim onların bir kuyruklu yıldız gibi zorunlu olarak buzlu olduklarını ve yalnızca ana kuşakta var olduklarını, oysa artan nüfus Aktif asteroitlerin sayısı bunun her zaman böyle olmadığını gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Çift Asteroit Yönlendirme Testi</span>

Çift Asteroit Yönlendirme Testi, NASA'nın Dünya'ya yakın cisimlere karşı gezegen savunması yöntemini test etmeyi amaçladığı bir uzay göreviydi. Bu görev, bir uzay aracının bir asteroitle kafa kafaya çarpıştığında momentum aktarımı etkisinin asteroidi ne kadar saptırdığını değerlendirmek için tasarlandı. Seçilen hedef asteroit olan Dimorphos, Didymos asteroidinin uydusudur ve her iki asteroit de Dünya'ya bir çarpma tehdidi oluşturmamaktadır. 24 Kasım 2021'de Dünya'dan fırlatılan DART uzay aracı, 26 Eylül 2022 23:14 UTC'de Dimorphos'a başarılı bir şekilde çarptı ve yörüngesini 32 dakika kısalttı. Bu, önceden belirlenen başarı eşiği olan 73 saniyeden çok daha fazlaydı. DART'ın Dimorphos'u yönlendirmedeki başarısı çarpışmanın kendisinden çok, dışarı fırlatılan enkazın geri tepmesiyle ilişkili olan momentum aktarımı sayesinde oldu.

<span class="mw-page-title-main">53 Kalypso</span> Asteroit

Kalypso, Alman gökbilimci Robert Luther tarafından 4 Nisan 1858'de Düsseldorf'ta keşfedilen asteroit kuşağı üyesi bir asteroittir. Adını Yunan mitolojisi'nde deniz perisi olarak yer alan Kalipso'dan(Kalypso) alır. Aynı isim Satürn uydusu olan Calypso için de kullanılır.

Ismene, çok büyük bir ana kuşak asteroididir. Alman asıllı Amerikan gökbilimci Christian Heinrich Friedrich Peters tarafından 22 Eylül 1878 tarihinde Oneida County, New York'ta keşfedilmiştir. Adını Yunan mitolojisinde yer alan Antigone'nin kız kardeşi olan Ismene'den almıştır.

113 Amalthea, yaklaşık 50 kilometre (31 mi) çapında, asteroit kuşağının iç bölgelerinden gelen taşlı bir Florian asteroit ve ikili sistemdir. 12 Mart 1871'de Alman astronom Robert Luther tarafından Almanya'nın Düsseldorf kentindeki Bilk Gözlemevi'nde keşfedildi. Uzatılmış S-tipi asteroitin dönüş süresi 9,95 saattir. Adını Yunan mitolojisindeki Amalthea'dan almıştır. Amalthea'nın sözde bir uydusu Temmuz 2017'de duyuruldu, ancak daha sonra Temmuz 2021'de yazılım hatası olduğu anlaşıldı.

<span class="mw-page-title-main">Ivonne Passada</span>

Ivonne Passada Leoncini, Uruguaylı akademisyen, siyasetçi ve sendikacı.

<span class="mw-page-title-main">Aten asteroitleri</span>

Aten asteroitleri, Dünya'nın yörüngesine oldukça yakın konumda bulunan dinamik bir asteroit grubudur. Tanıma göre, Aten'ler Dünya-kesişen (a < 1.0 AU ve Q > 0.983 AU) asteroitlerdendir. Grup adını, Palomar Gözlemevinde Eleanor Helin tarafından, 7 Ocak 1976 tarihinde türünün ilk örneği olarak keşfedilen 2062 Aten asteroidinden almıştır. 2023'e kadar, 2445 Aten grubu üyesi keşfedilmiş, bunlardan 256 tanesi numaralandırılmış, 13 tanesi isimlendirilmiş ve 101 tanesi ise tehlikeli olabilecek cisim olarak sınıflandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amor asteroitleri</span>

Amor asteroitleri, adını 1221 Amor örnek cisminden alan Dünya'ya yakın bir asteroit grubudur. Bu cisimlerin yörüngesel günberi noktası Dünya'nın yörünge günberisine yakın, fakat ondan daha büyüktür. Bu nedenle, bu cisimler Dünya'nın yörüngesini kesmez, fakat çoğu Amor asteroidi Mars'ın yörüngesini kesmektedir. Amor asteroidi 433 Eros, robotik bir uzay sondası NEAR Shoemaker tarafından yörüngelenen ve üzerine iniş gerçekleştirilen ilk asteroittir.

<i>Lucy</i> (uzay aracı) Discovery programının on üçüncü görevi; beş Jüpiter truvalısı ve iki asteroit kuşağı nesnesinin ziyareti planlanan çoklu uçuş keşfi

Lucy, on iki yıllık planlanan bir yolculukta, ikisi asteroit kuşağında olmak üzere Jüpiter'in Güneş etrafındaki yörüngesini paylaşan altı Jüpiter truvalısını ziyaret edecek olan bir NASA uzay sondasıdır. Aracın ziyaret etmesi planlanan cisimlere yakın uçuş gerçekleştirmesi beklenmektedir. Aracın maliyeti 981 milyon ABD Dolarıdır.

Raúl Ricardo dos Santos González, forvet mevkiinde yer alan Uruguaylı eski profesyonel futbolcudur.