İçeriğe atla

Eski Yeni Yıl

Eski Yeni Yıl, Ras el-Seni (Arapçaرأس السنة Ra's al-Sanah) veya Ortodoks Yeni Yılı, Jülyen takvimi ile Yeni Yıl başlangıcı olarak kutlanan gayri resmi bir geleneksel bayramdır. 20. ve 21. yüzyıllarda Eski Yeni Yıl, Miladi takvime göre 14 Ocak'ta kutlanır.[1] Aynı gün güneş, güney yönündeki yolculuğunu bitirip kuzeye doğru hareket etmeye başladığında Hindistan'da kutlanır: Makar Sankranti.

Bayram Levant bölgesinde Arap Alevileri tarafından da Arapçada yeni yıl anlamına gelen Ras el-Seni adıyla kutlanır.[2][3][4] Kutlama gelenekleri arasında yaşça küçük olanların büyükleri ziyaret etmesi, büyüklerin küçüklere harçlık vermesi, kibbe denilen yerel yemeğin yapılması ve ikram edilmesi gibi etkinlikler vardır.[5]

Yeni Yıl'ın bu geleneksel buluşmasına bazen halk arasında "Ortodoks" denir, çünkü Rusya ve Doğu Avrupa'daki hükûmetlerin hala Ortodoks Kilisesi'nin bazı yargı bölgelerinde kullanılan Julian Takvimini kullandıkları zamana dayanmaktadır.

Eski Yeni Yıl geleneği Filistin'de, Ürdün, Ermenistan, Belarus, Özbekistan, Bosna Hersek (çoğunlukla Sırp Cumhuriyeti'nde), Gürcistan, Azerbaycan, Kazakistan, Karadağ, Moldova, Ukrayna (Malanka), Galler, İsviçre (Silvester olarak) ve Türkiye'nin Hatay bölgesinde mevcuttur.[6][7] İskoçya'da, Eski Yeni Yıl geleneksel olarak 12 Ocak'ta düzenlenmiştir. 20. yüzyılın ilk yarısında, İskoç Galyalı topluluğunun geniş kesimleri hala şöleni gözlemledi ve bugün hala Güney Uist ve Eriskay'da Oidhche Challaig ve Glenfinnan'da Oidhche Challainn olarak işaretlendi. Ayrıca İskoçya'da, Morayshire'daki sahil kasabası Burgheadda, Eski Yeni Yıl arifesini "Burning o 'the Clavie" ile kutluyor. Eski Yeni Yıl da bu bölgede 12 Ocakdadır.

Kuzey Afrika Berberleri (Fas'tan Libya'ya), Yeni Yılı geleneksel olarak Jülyen takvimine çok yakın olan "Berberi takvimi" nde kutlamaktadır. Bazı takvim hataları nedeniyle, "Berber Yeni Yılı" 14 Ocak yerine 12. günde bazı bölgelerinde kutlanmaktadır.[8]

Kaynakça

  1. ^ "Old New Year – Russiapedia Of Russian origin". russiapedia.rt.com. 21 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024. 
  2. ^ "Ras el-Seni kutlanıyor". Avrupa Demokrat. 14 Ocak 2021. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  3. ^ Özgül, Ersin (14 Ocak 2023). "Arap Aleviler Ras-el Seni bayramını kutluyor". PİRHA. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  4. ^ "Arsuz Turizm ve Kültür derneğinden 'Ras-el Seni' Bayramı Münasebetiyle Kahvaltı". T.C. Arsuz Kaymakamlığı. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  5. ^ Can, Şule (14 Ocak 2024). "Ras-el Seni, 'Habeq' Kokusu ve Antakya". Nehna. 29 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2024. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2019. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2023. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2019. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

Ocak ayı Gregoryen ve Jülyen takvimlerinde yılın ilk ayıdır.

Mart, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 3. ayı olup 31 gündür.

Eylül, Jülyen ve Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 9. ayı olup 30 gün çeker.

<span class="mw-page-title-main">Miladi takvim</span> Güneş yılı esasına dayanan ve uluslararası alanda en çok kabul gören takvim

Miladi takvim ya da Gregoryen takvimi, Roma İmparatoru Jül Sezar tarafından kabul edilen Jülyen takviminin yerine, Papa XIII. Gregorius tarafından yaptırılan bir takvimdir. İsa'nın doğduğu yılı milat olarak alan bu takvim, Dünya'nın Güneş etrafındaki dönüş süresi olan 365 gün, 6 saatlik zamanı "1 yıl" olarak kabul eder. Günümüzde dünyada en yaygın olarak kullanılan takvimdir.

<span class="mw-page-title-main">Hıdırellez</span> Hızır ve İlyas peygamberlerin her yıl buluştuklarına inanılan 6 Mayıs günü

Hıdırellez ya da Hıdrellez, Orta Asya, Orta Doğu, Anadolu ve Balkanlar'da kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Ruz-ı Hızır olarak adlandırılan Hıdırellez Günü, dünyada darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hâkimi olduğuna inanılan İlyas'ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür ve kutlanır.

Jülyen takvimi, Jül Sezar tarafından MÖ 46 yılında kabul edilen ve Batı dünyasında 16. yüzyıla kadar kullanılan takvim. Artık yıl hesaplamasındaki ufak bir fark sonucu yaklaşık her 128 yılda bir günlük bir kayma oluşturduğu için, 1582 yılında yerini Gregoryen takvimi almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ramazan Bayramı</span> Ay takvimine göre şevval ayının ilk üç gününde kutlanan dinî bayram, Şeker Bayramı

Ramazan Bayramı, Şeker Bayramı ya da İftar Bayramı, İslam âleminde oruç tutma ayı olan Ramazan ayının ardından üç gün boyunca kutlanan dinî bir bayramdır. Hicrî takvime göre onuncu ay olan Şevval ayının ilk üç gününde kutlanır. Bayramdan bir önceki gün Ramazan ayının son günü olan arifedir.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya</span> İsanın dirilişini anmak için Hristiyanlarca kutlanan bayram

Paskalya, Hristiyanlıktaki en eski ve en önemli yortu. İsa'nın çarmıha gerildikten sonra 3. günde dirilişi kutlanır. Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak mart sonundan nisan sonuna kadar olan dönemdir. Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda pazar günü kutlanan Paskalya Günü ise, Diriliş Bayramı, Diriliş Pazarı ya da Kıyam Yortusu olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Nevruz</span> Baharın ve yeni yılın gelişinin kutlandığı bir gelenek

Nevruz Bayramı ya da kısaca Nevruz dünya çapında çeşitli halklar tarafından kutlanan geleneksel yeni yıl ya da doğanın uyanışı ve bahar bayramı. Nevruz bayramına 4 hafta kala, her salı günleri özel günler olur ki, bunlara çarşamba denir.

<span class="mw-page-title-main">Yılbaşı</span> yeni yılın ilk günü

Yılbaşı, Miladi takvim kullanan ülkelerde 31 Aralık'ı 1 Ocak'a bağlayan geceye denmektedir. Yılbaşı, Jülyen takvimine göre Hristiyanlık öncesi Roma'da, Ocak ayının da adının verildiği geçit ve başlangıç tanrısı Janus'a adanmıştı. Hristiyan aleminin Miladi takviminde bir tarih olarak, hâlen Anglikan ve Lutheran kiliselerinde İsa'nın Adlandırma ve Sünnet Bayramı olarak törenlerle kutlanır.

Tu Bişvat, yeni yıl için ağaç dikme günü olarak kutlanan Yahudi bayramı.

Ermeni takvimi , Ermenilerin geleneksel takvimidir. Antik Mısır takviminde olduğu gibi "güneş takvimi" esasına dayalıdır.

Geleneksel Kore takvimi diğer Doğu Asya ülkelerinin takvimlerine benzer biçimde Çin takvimine dayanan bir ay-güneş takvimidir. Tarihler, Kore'nin meridyenleri esas alınarak hesaplanır.

<span class="mw-page-title-main">Đurđevdan</span>

Đurđevdan, Гергьовден veya Jurjevo Gregoryen takvime göre 6 Mayıs, Jülyen takvimine göre 23 Nisan'da kutlanan, Yorgi'ye ithaf edilmiş, Hristiyanlara özgü bir Balkanlar bayramıdır. Hıdrellez bayramının Hristiyan karşılığıdır. Yorgi, Ortodoks kiliselerindeki en önemli Hristiyan azizlerinden biridir. Bu bayram da baharın gelişini kutlama geleneğiyle özdeşleşmiştir. İnanışa göre Aziz George inancı uğruna ölmüştür. İkonalarda genelde bir atın üzerinde ejderha öldüren bir adam olarak betimlenir.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Cuma</span> Hristiyanların İsa Mesihin çarmıha gerilişini ve Golgothada ölüşünü andıkları dini gün

Kutsal Cuma, dünya genelindeki Hristiyanların İsa'nın çarmıha gerilişini ve Golgota'da ölüşünü andıkları dini gündür. Triduum'un parçası olan Kutsal Hafta'da Paskalya Pazarı'ndan önceki cumaya denk gelen Kutsal Cuma, Musevilerin Hamursuz Bayramı ile çakışabilir. Hayırlı Cuma, Büyük Cuma veya Paskalya Cuması olarak da bilinir; ancak Paskalya Cuması aslında Paskalya Haftası'ndaki cumadır; Kutsal Cuma ise, Paskalya Haftası'ndan önceki haftanın cuma günüdür.

<span class="mw-page-title-main">Eski Usul ve Yeni Usul tarihler</span> Jülyen takvimden Gregoryen takvime dönüştürmede değişiklikler

Eski Usul (E.U.) ve Yeni Usul (Y.U.) tarihler, özellikle tarihsel İngilizce dil çalışmalarında Jülyen takviminde de her ne kadar yılın başlangıcı (E.U.) 1 Ocak'tan itibaren başlamış olsa bile, bazı ülkelerde Gregoryen takvimine (Y.U.) geçişin değişik tarihlerde olması nedeniyle arada oluşan gün farkını belirtmek amacıyla kullanılan bir zaman gösterme yöntemidir. Çünkü sonuç olarak, Jülyen takviminde tarih 1 Ocak iken, Gregoryen takviminde tarih 14 Ocak'tır. Arada toplam 13 günlük fark bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans takvimi</span>

Bizans takvimi, "'Konstantinopolis'in Yaratılış Dönemi'" ya da "'Dünya Dönemi'" olarak da bilinir takvimi Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından 691'dan 1728'e kadar Rum Ortodoks Patrikhanesi olarak kullanıldı. Ayrıca bu takvim 988 ile 1453 yılları arasında Doğu Roma İmparatorluğu'nun ve aynı zamanda 988 ile 1700 yılları arasında Rusya'nın resmî takvimi olmuştur.

Ermenistan'daki resmî tatiller ana hatlarıyla ulusal bayramlar ve genel tatiller olmak üzere iki grupta toplanır.

Ay Yeni Yılı, ay takvimi veya ay-güneş takvimine göre ayları Ay döngülerileri olan bir takvim yılının başlangıcıdır.