İçeriğe atla

Eski Sol

Eski Sol, 1960'lar ve 1970'lerde ortaya çıkan Yeni Solcu Marksistlerden klasik 1930'lar döneminin Batılı Leninist, Troçkist ve Stalinistlerini ayırt etmek için kullanılan bir terimdir.[1] Yeni Sol, Marksist-Leninist Yeni Komünist Hareketten kaynaklanan tipik bir anti—Stalinist eğilim olarak tek başına gelişti. Eski Sol ve Yeni Komünist Hareket parti örgütlenmesine, kültürel bir gündem üzerinde sınıf bilincine sahip olmaya ve toplumun kitle yoğunluğu olan sanayi sektörlerinde örgütlü olmaya önem verdi.

Eski Sol, hükûmetlerin çeşitli anti-komünist saldırıları sonucunda, 1920'lerde Palmer Saldırıları ve İlk Kızıl Korku ve McCarthy dönemindeki İkinci Kızıl Korku gibi ciddi büyük bir çöküş yaşadı. ABD Komünist Partisi parti çizigisi konusundaki tartışmalar ve SBKP'nin 20. Kongresinde Kruşçev'in Stalin'i suçlamasıyla olduğu kadar bunlarla da inanılmaz bir biçimde zayıfladı. Çin-Sovyet Ayrılığı ve Çin-Arnavut Ayrılığı Eski Sol güçlerin bölünmesini hızlandırdı. 1950'lerin sonunda birçok aşırı solcu ve komünist hapse girdi ve liberal oldu ya da anti-revizyonist gruplara katıldı.

Kaynakça

  1. ^ See article by C. Wright Mills, the originater of the terms "Old" and "New" left, in his article from 1960: Letter to the New Left 11 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Komünizm</span> Bütün malların ortaklaşa kullanıldığı ve özel mülkiyetin olmadığı toplum sistemini hedefleyen ideoloji

Komünizm ; üretim araçlarının ortak mülkiyeti üzerine kurulu sınıfsız, parasız ve devletsiz bir toplumsal düzen ve bu düzenin kurulmasını amaçlayan toplumsal, siyasi ve ekonomik bir ideoloji ve harekettir. Sadece üretim araçlarının ortak kullanımına dayanan sosyalizm ile tam olarak aynı anlama gelmemesine rağmen hatalı bir biçimde eş anlamlı olarak da kullanılabilmektedir. 20. yüzyılın başından beri dünya siyasetindeki büyük güçlerden biri olarak modern komünizm, genellikle Karl Marx'ın ve Friedrich Engels’in kaleme aldığı Komünist Parti Manifestosu ile birlikte anılır. Buna göre özel mülkiyete dayalı kapitalist toplumun yerine meta üretiminin son bulduğu komünist toplum gerçektir. Komünizmin temelinde yatan sebep, sınıfsız, ortak mülkiyete dayalı bir toplumun kurulması isteğidir. Sınıfsız toplumlarda en genel anlamıyla tüm bireylerin eşit olması fikri karşıt görüşlüler tarafından "ütopya" olarak görülür ve zorla yaşanmaya çalışılırsa kaosa yol açacağı iddia edilir. Paris Komünü, komünist sistem yaşayabilmiş ilk topluluktur. Bunun dışında Mahnovist hareket öncülüğünde Ukrayna ve İspanya iç savaşı sırasında yaklaşık dört yıl süren anarko-komünist hareketle şekillenen toprakların kolektifleştirilmesi esasına dayalı olarak komünist topluluklar da kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Marksizm</span> Alman filozof Marxın düşüncelerine dayanan devrimci sosyalist akım

Marksizm, özgün bir siyasal felsefe akımı, tarihin diyalektik materyalist bir yorumuna dayanan ekonomik ve toplumsal bir dünya görüşü, kapitalizmin Marksist açıdan çözümlenmesi, bir toplumsal değişim teorisi, Karl Marx'ın ve Friedrich Engels'in çalışmalarından çıkarılan, insanın özgürleşmesiyle ilgili bir düşünce sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Marksist-Leninist Komünist Parti</span> HBDHye dahil olan, silahlı komünist örgüt

Marksist Leninist Komünist Parti, 10 Eylül 1994'te kurulan ve silahlı mücadele yürüten yasa dışı komünist partidir. Parti, içinde eylem yapmakta ve örgütlenmekte olduğu sistemlerin ağır baskıları ve yasaklamaları neticesinde kendisini yasa dışı olarak tanımlamakta ve bu çerçevede eylemlerini yürütmektedir. Örgüt, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün yayınladığı "Türkiye'de hâlen faaliyetlerine devam eden başlıca terör örgütleri" listesinde "Marksist Leninist Komünist Parti (MLKP)" adı altında yer almıştır.

Troçkizm, Marksizm'in Troçki'nin bakış açısıyla yorumlanmasıdır. Aynı zamanda 1917 Ekim Devrimi'nden sonra ortaya çıkmış bir ayrımı ifade eder. Sovyetler Birliği'nde "sol muhalefet" olarak örgütlenmiş, Troçki'nin kurduğu 4. Enternasyonal'le başlayarak günümüze kadar gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Venezuela Komünist Partisi</span> Venezuelada bir parti

Venezuela Komünist Partisi, Venezuela'da Marksist-Leninist dünya görüşünü esas alan bir siyasi partidir. Komünist Enternasyonal'in seksiyonu olarak 1931 yılında kurulmuştur. Partinin genel sekreteri Oscar Figuera'dır.

<span class="mw-page-title-main">Stalinizm</span> Marksist-Leninist ideolojinin teori ve pratiği

Stalinizm veya Stalincilik, Marksist-Leninist ideolojinin 1928-1953 yılları arasında Sovyetler Birliği’ni yöneten Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin’in uyguladığı siyasi sistemde kullanılan teori ve pratiğine verilen addır.

Türkiye Komünist Partisi ile şu maddeler kastedilmiş olabilir:

Çin-Sovyet Ayrılığı, dönemin iki büyük komünist devleti olan Çin ve Sovyetler Birliği (SSCB) arasında 1960-1989 yılları arasında Marksizm-Leninizm'e dair teorik ve ideolojik tartışmalardan kaynaklanan ciddi bir diplomatik ayrılıktır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in 1953 yılındaki ölümünden sonra Nikita Kruşçev tarafından başlatılan destalinizasyon ve barış içinde bir arada yaşama politikaları sonucunda doktriner ayrılıklar kısmen başlamış, 1969'da zirveye ulaşmış ve farklı yollarla 1980'lerin sonuna kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Solculuk</span> toplumsal eşitliği ve eşitlikçiliği destekleyen siyasi ideolojiler, politik duruş

Solculuk, genellikle bir bütün olarak toplumsal hiyerarşiye veya belirli toplumsal hiyerarşilere karşı çıkarak, toplumsal eşitlik ve eşitlikçiliği destekleyen ve bunu sağlamaya çalışan siyasi ideolojiler yelpazesidir. Sol siyaset tipik olarak, taraftarlarının toplumda diğerlerine göre dezavantajlı olarak algıladıkları kişiler için endişe duymanın yanı sıra, uygulandıkları toplumun doğasını değiştiren radikal yollarla azaltılması veya ortadan kaldırılması gereken haksız eşitsizlikler olduğuna dair bir inancı da içerir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyalist revizyonizm</span> Sosyalist revizyonizm, Marksist hareketin içinde revizyonizm sözcüğü, önemli Marksist öncüllerin çeşitli fikirlerinin, ilkelerinin ve teorilerinin revizyondan geçmesi gerektiğine inanan bir düşünce tarzıdır.

Sosyalist revizyonizm, Marksist hareketin içinde revizyonizm sözcüğü, önemli Marksist öncüllerin çeşitli fikirlerinin, ilkelerinin ve teorilerinin genellikle burjuvazi sınıfı ile birlik olma benzeri değişiklikler içeren bir revizyondan geçmesi gerektiğine inanan bir düşünce tarzıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aşırı sol</span> politik konum

Aşırı sol, radikal sol veya ekstrem sol siyasi yelpazenin solunda standart siyasi solun ötesinde olan politikalardır. Terimin tek ve tutarlı bir tanımı yoktur; bazı bilim insanları bunu sosyal demokrasinin daha solunu temsil ettiği şeklinde değerlendirirken diğerleri bunu komünist partilerin soluyla sınırlı tutar. Bazı durumlarda aşırı sol, bazı otoriterlik biçimleri, anarşizm, komünizm ve Marksizm ile ilişkilendirilmiş veya devrimci sosyalizm, buna ek olarak ilgili komünist ideolojileri veya anti-kapitalizm ve küreselleşme karşıtlığını savunan gruplar olarak karakterize edilmiştir. Aşırı sol terörizm, ideallerini demokratik süreçleri kullanmak yerine siyasi şiddet yoluyla gerçekleştirmeye çalışan aşırıcı, militan veya isyankar gruplardan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Sol komünizm</span> Siyasi fikir

Komünist sol olarak da bilinen sol komünizm, Komünist Enternasyonal'in sol kanadını teşkil eden ve Komünist Enternasyonal'den 1920'lerden ayrılmış akımlardan gelen siyasi geleneğin ismidir. Komünist Enternasyonal'in dünyanın pek çok yerindeki partilerinde, oportünizme karşı, devrimci görüşleri savunan sol kanatlar gelişmiş olsa da, bu akımlar en net biçimde Almanya-Hollanda komünist solu ve İtalyan komünist solu tarafından ifade edilmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hocaizm</span>

Hocaizm, adını Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti lideri Enver Hoca'dan alan, 1970'lerin sonunda dünya komünist hareketindeki bölünme sonucunda ortaya çıkan, Marksizm-Leninizm'in revizyonizm karşıtı bir çeşididir. Stalin sonrası dönemin ve iktidardaki iki komünist parti olan Çin Komünist Partisi ve Arnavutluk Emek Partisi arasındaki 1978'deki keskin ayrılığın ardından Enver Hoca'nın görüşlerini tanımlamak için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik merkeziyetçilik</span> sosyalist partilerin uyguladığı liderlik yöntemi

Demokratik merkeziyetçilik, siyasi bir partide çeşitli kararların alınması amacıyla yapılan tartışmalar sırasında, her konunun herhangi kısıtlama olmaksızın tartışılabileceğini fakat çoğunlukça hemfikir olunan bir kararın alınmasından sonra bu kararın uygulanmasında birlik sağlanması gerektiğini savunan Marksist-Leninist ilkeyi ifade eden terimdir. Bu ilke, dünyadaki pek çok komünist partinin parti genel çizgisi olarak kabul görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bolşevik Parti (Kuzey Kürdistan-Türkiye)</span> yasadışı komünist örgüt

Bolşevik Parti/Kuzey Kürdistan-Türkiye (BP/KK-T) Türkiye'de faaliyet gösteren Marksist-Leninist çizgiye sahip komünist parti. Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist'ten 1981 yılında kopan bir grubun oluşturduğu partidir. İlk kurulduğunda ismi Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist (Bolşevik)'ti. Parti isminde geçen Kürdistan kelimesiyle ayrılıkçı bir Kürt partisi değil, halkların kardeşliği ilkesini savunan bir parti olduğunu söylemektedir.

Sol Muhalefet 1923'ten 1927'ye kadar Bolşevik Partisi içinde Lev Troçki'nin önderlik ettiği muhalefet grubu.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan Komünist Partisi'nin Yeniden Kuruluşu Hareketi 1918-55</span>

Yunanistan Komünist Partisi'nin Yeniden Kuruluşu Hareketi 1918-55 veya bilinen adıyla Anasintaksi, 1996 yılında Yunanistan'da kurulan ve Marksist-Leninist, stalinist ve Hocaist görüşlere sahip komünist parti.

Yunanistan Birleşik Komünist Partisi Hareketi, 1993 yılında Yunanistan'da kurulan ve Marksist-Leninist, stalinist ve Hocaist görüşlere sahip komünist parti.

Bordigizm, İtalya Komünist Partisi'nin kurucusu ve Enternasyonal Komünist Partisi'nin önde gelen isimlerinden olan Marksist Amadeo Bordiga tarafından benimsenen bir sol komünizm çeşididir. Bordigizm, dışardan konulmuş bir etikettir: bu ekolün takipçileri kendilerini bu şekilde nitelemeyip İtalya komünist solu tabirini tercih ederler. Kökenleri İtalya Sosyalist Partisi'nin sol kesimine dayanan Bordigizm, seçimleri boykot etmeyi savunmakla bilinir. Enternasyonal Komünist Partisi 80'lerin başlarında Türkçe Enternasyonalist Proleter gazetesini çıkarmış, Enternasyonal Komünist Partisi ise 2019'dan beri internet üzerinden Türkçe yayın yapmaktadır.

Anti-Stalinist sol, çeşitli türdeki Marksist siyasi hareketlere atıfta bulunan bir terimdir. Bu hareketler, Joseph Stalin, Stalinizm, Neo-Stalinizm ve Stalin'in 1924 ile 1953 yılları arasında Sovyetler Birliği lideri olarak uyguladığı yönetim sistemine karşı gelirler. Bu terim aynı zamanda, Lev Troçki ve Sol Muhalefet içindeki diğer geleneksel Marksistler gibi, Joseph Stalin'i ve onun komünizm biçimini karşı çıkan yüksek rütbeli siyasi figürleri ve hükûmet programlarını da ifade eder.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.