İçeriğe atla

Eski Korece

Eski Korece
Ana dili olanlarKore
Dil ailesi
Kore dilleri
  • Eski Korece
Yazı sistemiIdu yazısı, Hyangchal,
Gugyeol
Dil kodları
ISO 639-3oko
Glottologsill1240[1]
Samguk Yusa

Eski Korece (Korece고대 한국어, 고대 조선어, 古代韓國語, 古代朝鮮語, romanize: Godae Hangugeo, Godae Joseoneo), Birleşik Silla döneminin diliyle simgelenen Korecenin tarihsel olarak belgelenmiş ilk aşamasıdır.

Eski Korecenin dönemlendirmesinin sınırları tartışmalıdır. Bazı dilbilimciler, Üç Kore Krallığı'nın seyrek olarak onaylanmış dillerini Eski Korecenin varyantları olarak sınıflandırırken, diğerleri bu terimi yalnızca Silla dili için kullanmaktadır. Eski Korece geleneksel olarak MS 935'te Silla'nın düşüşüyle sona erer ve 10. veya 13. yüzyılda Orta Korece halini almıştır.

Eski Korece yetersiz bir şekilde tasdik edilmiştir. Kaynakların yetersizliği ve kalitesizliği nedeniyle, modern dilbilimciler Eski Korecenin özelliklerinin belirsiz bir taslağından biraz daha fazlasına sahip olduğunu açıklamaktadırlar. Hayatta kalan edebi eserler, hyangga adı verilen birkaç yerel şiirden biraz daha fazlasıdır. Diğer kaynaklar arasında steller ve tahta tabletler üzerindeki yazıtlar, Budist vecizelerinin tefsirleri ve eserlerde yer alan kişi ve yer adlarının Klasik Çince'deki transkripsiyonları yer almaktadır. Eski Korece, kelimelerin anlamını açıklamak veya sesine yaklaşmak için kullanılan Çince karakterler ile yazılmaktaydı.

Kaynakça

  1. ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Silla". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. 

Ek okuma

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Altay dilleri</span> bir dil ailesi

Altay dilleri ilk olarak 18. yüzyılda ileri sürülmüş Avrasya'da yaygınca konuşulan Türk dilleri, Moğolca, Tunguzca ve bazen Japonca, Korece ve Aynu dillerinin ortak bir ataya sahip olduklarını savunan varsayımsal bir dil ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Korece</span> Kore yarımadasında ve komşusu Çine bağlı Yanbian Kore Özerk İlinde yaygın olarak kullanılan bir dil

Korece, Kore yarımadasında ve komşusu Çin'e bağlı Yanbian Kore Özerk İli'nde yaygın olarak kullanılan bir Kore dili. Hem Kuzey Kore hem de Güney Kore'nin resmî dilidir. Dil, hece alfabesi olan Hangıl veya Çince karakterler olan Hanja ile yazılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hiung-nu</span> İlk Çağda Orta Asyada yaşamış göçebe Avrasya Türk İmparatorluğu

Hiung-nu, Türkçe tarihyazımında bilinen isimleri ile Büyük Hun İmparatorluğu veya Asya Hun İmparatorluğu, eski Çin kaynaklarına göre MÖ 3. yüzyıl ile MS 1. yüzyılın sonları arasında doğu Avrasya bozkırlarında yaşamış göçebe halklardan oluşan kabileler konfederasyonudur. Bilinen ilk Türk devletidir. Hiung-nu halkı hakkındaki bütün bilgiler dağınık Çin kaynaklarına ve arkeolojik bulgulara dayanmaktadır. Dilleri hakkındaki değişik varsayımlar, Çin kaynaklarında bulunabilen çoğunluğu kişi ve unvan adları olan sözcüklere dayanmaktadır. Dillerindeki sözcüklerin Çin lehçelerindeki transkripsiyonlarına göre dillerinin Türk, İrani, Moğol, Ural, Yenisey kökenli veya yalıtık dil olduğuna ve hatta halkın çok uluslu olduğundan dilin de karışık bir dil olabileceğine dair görüşler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Japonca</span> Doğu Asya dili

Japonca, Japonlar tarafından konuşulan Japon dil ailesine bağlı bir dildir. Başta Japonya ve Japon diasporasındakiler olmak üzere yaklaşık 128 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır. Japonya'da de facto millî dil olarak kabul edilip Palau'da tanınmış azınlık dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin dilleri</span> Doğu Asyada ki Sinitik diller

Çin dilleri ya da Çin dil ailesi, Çin'de yaşayan Hanların konuştuğu dillerin tümüne verilen addır. Çin-Tibet dil ailesine dahil kollardan birini oluşturmaktadır. Bu diller ayrıca Sinitik diller olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Silla</span> krallık

Silla Kore Yarımadası'nın güney ve orta kesimlerinde bulunmuş eski krallıklardan biridir. Silla, Baekje ve Goguryeo ile birlikte Üç Kore Krallığı'nı oluşturmuştur. Nüfusu 7. yüzyılda 894,680 iken 8. yüzyılda 2,000,000' a kadar çıktı. Resmî dili Şillaca idi. Öncülleri Jinhan konfederansı ve Gojoseon iken varisi Goryeo olmuştur. Bugünkü Kuzey Kore ve Güney Kore topraklarında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hança</span>

Hanja veya Hanca, Korecenin yazımı için geleneksel Çince karakterleri kullanan bir yazı sistemi. Yazı, Kore'de MÖ 400'lere tarihlenen Gojoseon döneminden bu yana kullanılmaktadır. Çince karakterler, Korece telaffuz edilmektedir. Hanja-mal veya hanja-eo, hanja ile yazılabilen sözcükler için; hanmun ise Klasik Çince yazılar için kullanılsa da çoğu zaman bu iki olgu için de kullanılan terim hanjadır.

Zhuangca ya da Zhuang dili, Çin'de yaşayan Zhuang halkının konuştuğu çeşitli lehçelere verilen isimdir. Zhuangcayı konuşanların çoğu, Zhuangcanın resmi dil olduğu Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi'nde yaşar. Asilimasyon yoluyla bu dilin yayılımı geri alınıyor.

<i>Samguk Sagi</i>

Samguk Sagi, Üç Kore Krallığı olan Goguryeo, Baekje ve Silla'nın tarihsel bir kaydıdır. Samguk Sagi, eski Kore'de yazılı edebiyat dili olan Klasik Çince ile yazılmıştır ve Goryeo Kralı Injong tarafından derlemesi emredilmiş olup hükûmet görevlisi ve tarihçi Kim Busik ve genç akademisyenlerden oluşan bir ekip tarafından hazırlanmıştır. 1145 yılında tamamlanmış olup Kore tarihinin en eski tarih kroniği olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jilin</span>

Jilin, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. Doğuda Kuzey Kore ve Rusya, kuzeyde Heilongjiang eyaleti, güneyde Liaoning eyaleti ve batıda İç Moğolistan ile sınır paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jin Çincesi</span>

Jin, kuzey Çin'de aşağı yukarı 63 milyon insanın konuştuğu Çin dilidir. Dilin coğrafi dağılımı; aşağı Fen Nehri vadisi haricinde Şansi eyaletinin çoğunu, merkez İç Moğolistan'ın büyük bir alanı ve Hebei, Henan ile Şensi eyaletlerindeki bunlara bitişik alanları kapsar. Jin Çincesinin statüsü dilbilimcileri arasında tartışılmaktadır; bazıları Jin'i Mandarin'in bir dalı olarak, bazıları da bundan bağımsız bir Çince dalı olarak sınıflandırmayı tercih eder.

<span class="mw-page-title-main">Cambridge University Press</span> Cambridge Üniversitesinin yayıncılık işi

Cambridge University Press, Cambridge Üniversitesi'ne bağlı faaliyet gösteren Cambridge, Birleşik Krallık merkezli yayınevidir. Kral VIII. Henry tarafından 1534'te kurulmuştur. Dünyanın ilk kurulan yayınevi ve Oxford University Press'in ardından en büyük ikinci yayınevi konumundadır.

Kuzey Kore standart dili veya Munhwaŏ, Korecenin Kuzey Kore'de kullanılan standart versiyonudur. Munhwaŏ 1966'da standart dil olarak kabul edilmiştir. Dilin standartlaştırılması bildirisinde, Kuzey Kore'nin başkenti Pyongyang ve çevresindeki bölgede kullanılan Pyongan lehçesinin Munhwaŏ için temel oluştacağı belirtilmiştir. Ancak Iksop Lee ve S. Robert Ramsey Munhwaŏ'nun yüzyıllardır Kore genelinde temel standart olan Seul lehçesi ile hala güçlü şekilde bağlı olduğunu belirtmiştir. Bu sebeple Kuzey ve Güney lehçeleri arasındaki çoğu farklılık Kuzey Kore'de Çince-Korece kelimelerin ve diğer alıntı/yabancı kelimelerin saf Korece veya Kuzey Kore yönetiminin tanımıyla "işçi sınıfı konuşması" kelimeler değiştirilmesi ile açıklanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Türk-Moğol geleneği</span> 14. yüzyılda Asyada etnokültürel bir sentez

Türk-Moğol veya Türk-Moğol geleneği; 14. yüzyılda Asya'da, Altın Orda ve Çağatay Hanlığı'nın yönetici seçkinleri arasında ortaya çıkan bir etnokültürel sentezdi. Bu hanlıkların yöneticileri olan Moğol soyluları, sonunda fethettikleri ve yönettikleri Türk halklarına asimile oldular ve böylece Türk-Moğollar olarak bilinmeye başladılar. Bu seçkinler, Moğol siyasi ve yasal kurumlarını korurken yavaş yavaş önceki dinleri olan Tengricilik'den ayrılıp İslam'ı ve Türk dillerini benimsediler.

<span class="mw-page-title-main">Vahanca</span>

Vahanca ya da Vahi, Doğu İran dillerinin Pamir alt grubuna ait bir dildir. Esas olarak Afganistan, Çin, Pakistan ve Tacikistan sınırlarının bir araya geldiği Vahan Koridoru civarlarında yaşayan Vahanlılar tarafından konuşulur.

Koryo-mar, Goryeomal veya Koryŏmal, aksi takdirde Gore-mal olarak da bilinir lehçenin konuşmacıları tarafından, eski Sovyetler Birliği ülkelerindeki etnik Koreliler olan Koryo-saram tarafından konuşulan bir Korece lehçesidir. Hamgyŏng lehçesinden ve diğer birçok Kuzeydoğu Korece türünden türemiştir. Koryo-saram'ın standart Korece konuşanlar tarafından anlaşılmasının genellikle zor olduğu bildirilir; Bu, Koryo-saram'ın çoğunluğunun bugün ana dilleri olarak Korece değil Rusça kullanması gerçeğiyle daha da karmaşık hale gelebilir.

Japon dillerinin sınıflandırılması ve diğer dillerle ilişkileri belirsizdir ve bu konuda dilbilimciler tarafından ortaya atılmış onlarca teori mevcuttur. Dilbilimciler geleneksel olarak Japon dillerinin bağımsız bir aileye ait olduğunu düşünürler; gerçekten de, Ryukyuucanın Japon lehçesi olmak yerine Japon dil ailesi içinde ayrı bir dil olarak sınıflandırılmasına kadar, Japonca izole edilmiş bir dil olarak kabul ediliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Idu yazısı</span>

Idu yazısı, Hanja kullanarak Koreceyi temsil eden arkaik bir yazı sistemidir. Budist rahipler tarafından geliştirilen yazı, Korece kelimeleri Çincedeki karşılıkları veya sesi ile kaydetmeyi sağlamıştır.

Hyangga, Kore tarihinde Birleşik Silla ve erken Koryo dönemlerinde hyangchal olarak bilinen bir sistemde Çince karakterler kullanılarak yazılmış şiirlerdi. Samguk Yusa eserinde 14 ve 11'i de keşiş Kyunyeo tarafından olmak üzere günümüze kadar birkaçı hayatta kaldı.