İçeriğe atla

Eski Cami (Anabolu)

Koordinatlar: 37°33′57″K 22°47′51″D / 37.56583°K 22.79750°D / 37.56583; 22.79750
Eski Cami
Τζαμί Τριανόν
Eski Camii
Harita
Temel bilgiler
KonumAnabolu, Yunanistan
Koordinatlar37°33′57″K 22°47′51″D / 37.56583°K 22.79750°D / 37.56583; 22.79750
İnançSünni İslam
Mimari
Mimari türCami
Mimari biçimOsmanlı
İslam
Tamamlanma17. yüzyıl
Özellikler
Minare sayısı1
MalzemelerTaş ve tuğla

Eski Cami (YunancaΤζαμί Τριανόν), Yunanistan'ın Anabolu kentinde bulunan bir camidir. Cami, 17. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup kentteki Osmanlı mimarisinin ayakta kalan en eski örneğidir. Osmanlı yönetimi sırasında kasabanın çarşısının merkezinde, Sadrazam Mahallesi veya Sultan Ahmed Mahallesi'nde bulunuyordu.[1] Günümüzde sinema ve kültürel mekan olarak hizmet vermektedir.

Tarihçe

16. yüzyılın sonlarına doğru, belki de 1666-67'den kısa bir süre önce[2], bölgedeki Osmanlı yönetiminin ilk döneminde inşa edilmiştir. Venedikliler 1687'de Mora Yarımadası'nı ele geçirdiğinde, Padualı Aziz Antuan'a adanmış bir kiliseye dönüştürüldü, ancak 1715'te Osmanlı'nın yeniden fethiyle tekrar camiye dönüştürüldü.[3]

1823'te Yunan Bağımsızlık Savaşı'nın ilk yıllarında, fakirlere, hastalara ve savaş sırasında yetim kalan çocuklara yardım eden ve bu çocukları eğiten Anabolu Hayırsever Cemiyeti'ne ev sahipliği yapmak için kullanıldı.[4] Yunanistan'ın 1830'da bağımsızlığını kazanmasının ardından, yoksul aileler için ortak eğitim veren bir okula (büyük öğrencilerin gençlere eğitim verdiği bir okul türü) dönüştürüldü; Yunanistan'ın ilk valisi Yannis Kapodistrias, masrafları kendisine ait olmak üzere kurumu daha da güçlendirdi.[3][4]

Yunanistan Kralı Otto, karşılıklı eğitim veren okul türünü kaldırdı ve onların yerine devlet destekli okullar kurdu. Eski Cami, sağlık sorunları nedeniyle kapatılmadan önce 1831'den 1884'e kadar elli üç yıl boyunca okul olarak kullanıldı.[3][4][5] Birkaç yıl boyunca Anabolu Sulh Mahkemesi'nin yanı sıra kasabanın metropoliten kilisesi olarak da çalıştı. 1893 yılında yenilenerek bir konservatuar ve tiyatroya dönüştürülmüş ve daha sonra 1937'de belediye sinemasına dönüştürülmüştür.[6] 1993 yılından bu yana Anabolu Belediye Tiyatrosu'nun merkezi olarak kullanılmakta olup aynı zamanda kültürel etkinlikler ve sergiler için de kullanılmaktadır.[3][4] Anabolu'nun en küçük sinemalarından biridir.[5]

Mimarisi

Tuğla ve taştan inşa edilen Eski Camii, basit dikdörtgen planlı, sekizgen kubbeli bir yapıdır. Girişinde üç küçük kubbeyle korunan kemerli, sütunlu bir sundurma vardır; Binanın batısında günümüze kadar korunmamış küçük bir avlu bulunmaktaydı.[3][5] Yapı, tarih boyunca çeşitli kullanımlar nedeniyle orijinal halinden pek çok değişikliğe uğramıştır.[5] Cami sade bir yapıda olup hiçbir özel özelliği, harçları, süslemeleri veya büyük minareleri bulunmamaktadır.[5] Yeni işlevlerin getirdiği ihtiyaçları karşılamak amacıyla 1915 yılında asma tavanlar eklenerek kubbeler, iç merdivenler ve betonarme asma kat kapatılmıştır.[4] Bugün Trianon Camii, toprak yükseldikçe yapının alt kısmının bir kısmı gömüldüğü, sütunlu son cemaat yeri ise duvarla kapatıldığı için tam olarak görülememektedir.[3]

Anabolu'yu ziyaret eden Osmanlı seyyahı Evliya Çelebi, ikisi çarşıda olmak üzere üç caminin varlığını kaydederek, bunları hem tuğla kubbeli taş camiler, hem de taştan yapılmış bir minare olarak tanımlamıştır.[4] Eski Camii, Sintagma Meydanı'nın diğer tarafında Ağa Paşa Camii'ne yaklaşık 100 metre uzaklıkta yer almaktadır.[6]

Kaynakça

  1. ^ "«Τριανόν»: Το παλιό τζαμί στο κέντρο του Ναυπλίου". cnn.gr (Yunanca). 19 Mayıs 2016. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2024. 
  2. ^ Ameen 2017, s. 24.
  3. ^ a b c d e f "Τριανόν (Παλαιό Τζαμί)". nayplio.webnode.gr (Yunanca). 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2024. 
  4. ^ a b c d e f "Τριανόν - το παλαιό τζαμί". cityofnafplio.net (Yunanca). 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2024. 
  5. ^ a b c d e "Τριανόν - Το παλαιό τζαμί". discovernafplio.gr (Yunanca). 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2024. 
  6. ^ a b Pantazis & Lambrou 2009, s. 162.

Bibliyografi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fethiye Camii (Atina)</span>

Fethiye Camii, Yunanistan'ın Atina kentinde 17. yüzyıldan kalma bir Osmanlı camisi.

<span class="mw-page-title-main">Defterdar Camii (İstanköy)</span>

Defterdar İbrahim Paşa Camii, Yunanistan'ın İstanköy adasında bulunan bir camidir. Cami, 18. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adadaki Türk-Müslüman cemaatine hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Emirzade Camii</span>

Emirzade Camii, Yunanistan'ın Halkida kentinde bulunan bir camidir. Cami, 15. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Günümüzde ise bir müze olup halka açık değildir. Evia Arkeolojik Eserler Müdürlüğü tarafından restore edilen Osmanlı eseri bina Salı günü hariç ücretsiz halka açıktır.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Ömer Bey Camii</span>

Gazi Ömer Bey Camii, Yunanistan'ın Livadya kentinde bulunan bir camidir. Cami, 14. yüzyılın sonunda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Kentin ticaret merkezi ve nüfusun en yoğun olduğu semtinde inşa edilmiştir. Uzun süre terk edilmiş olmasına rağmen yenilenmesi ve kültürel amaçlarla yeniden kullanılması planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Cami (Vodina)</span>

Yeni Cami, Yunanistan'ın Vodina kentinde bulunan bir camidir. Cami, 17. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Kentte ayakta kalan tek cami olup günümüzde müze olarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kanlı Çeşme Camii</span>

Kanlı Çeşme Camii, Yunanistan'ın Yanya kentinde bulunan bir camidir. Cami, 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. 2005 yılından bu yana restorasyon çalışmaları yürütülmekte olup günümüzde ibadete açık değildir.

<span class="mw-page-title-main">Veli Paşa Camii (Yanya)</span>

Veli Paşa Camii, Yunanistan'ın Yanya kentinde bulunan bir camidir. Cami, 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Cami, 19. yüzyılın başında Yanyalı Veli Paşa tarafından yenilenmiş ve özellikle medrese ve mutfaklardan oluşan bir kompleks oluşturmuştur. Günümüzde artık ibadete açık değildir.

<span class="mw-page-title-main">Hamidiye Camii (Yunanistan)</span>

Hamidiye Camii, Yunanistan'ın Yerapetra kentinde bulunan bir camidir. Cami, 1891 yılında Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adını II. Abdülhamid'den almaktadır. Günümüzde ibadete açık değildir.

<span class="mw-page-title-main">Murat Reis Camii (Yunanistan)</span> Rodos, Yunanistanda bir cami

Murat Reis Camii, Yunanistan'ın Rodos kentinde bulunan bir camidir. Cami, 17. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir ve adını Koca Murat Reis'ten almaktadır. Cami hala ayakta olup restorasyona ihtiyacı bulunmaktadır ve Rodos'taki Osmanlı camilerinin çoğu gibi ibadete açık değildir.

<span class="mw-page-title-main">Deli Hüseyin Paşa Camii</span> Yunanistanın Resmo kentinde bulunan bir Cami

Deli Hüseyin Paşa Camii, Gazi Hüseyin Paşa Camii veya Narenciye Camii, Yunanistan'ın Resmo kentinde bulunan bir camidir. Cami, 17. yılında Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adını Deli Hüseyin Paşa'dan almaktadır. Günümüzde bir müzik okulu olarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kara Musa Paşa Camii</span>

Kara Musa Paşa Camii, Yunanistan Girit adası Resmo kentinde bulunan bir camidir. Cami, 17. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup Arkadiu Caddesi üzerinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">III. Ahmed Camii</span>

III. Ahmed Camii, Acrocorinth Camii veya Ahmed Paşa Camii, Yunanistan'ın Mora Yarımadası'ndaki Akrokorint kalesinde bulunan bir Osmanlı camisidir. 16. yüzyılın başlarından kalma daha eskibir caminin yerine inşa edilen yapı, Osmanlı'nın 1715'te Mora'yı yeniden fethinden sonra Sultan III. Ahmed tarafından yaptırılmıştır. Şu anda harap durumda olan yapıda 2000 yılında bazı onarım çalışmaları yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İskender Bey Camii</span>

İskender Bey Camii, Evrenosoğlu İskender Bey Camii veya Büyük Cami, Yunanistan'ın kuzeyindeki Yenice-i Vardar kasabasında bulunan bir Osmanlı camisidir. Yenice-i Vardar'ın kurucusu Gazi Evrenos'un torunu Evrenosoğlu İskender Bey tarafından 16. yüzyılın başlarında yaptırılmıştır. Cami günümüzde oldukça harap durumdadır ve kullanıma açık değildir. Bir zamanlar Yenice-i Vardar'da bulunan yirmi camiden günümüze ulaşan üç camiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Bey Camii</span>

Ahmed Bey Camii veya Şeyh İlahi Camii, Yunanistan'ın kuzeyindeki Yenice-i Vardar kasabasında Osmanlı dönemine ait bir camidir. 15. yüzyılda Trakya ve Makedonya'yı fetheden ve Yenice-i Vardar şehrinin kurucusu olan Gazi Evrenos Bey'in torunu Ahmed Bey tarafından yaptırılmıştır. Yapı etrafını saran bitki örtüsüyle beraber günümüzde oldukça harap durumdadır. Bir zamanlar Yenice-i Vardar'da bulunan yirmi camiden günümüze ulaşan üç camiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Camii (Drama)</span>

Arap Camii, Yunanistan'ın Drama kentinde bulunan bir camidir. Cami, 19. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Neredeyse bir asırdır bakımsız bırakılan camide, Kasım 2022 itibarıyla restorasyon çalışmaları başlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Halil Bey Camii (Yunanistan)</span>

Halil Bey Camii, Yunanistan'ın Kavala kentinde bulunan bir camidir. Cami, 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Cami, günümüzde müze olarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kurşunlu Camii (Kesriye)</span>

Kurşunlu Camii, Yunanistan'ın Kesriye kentinde bulunan bir camidir. Cami, 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adını kurşunla kaplı olan kubbesinden almaktadır. Çok az yenileme çalışması yapıldığı için çoğunlukla yıkık bir durumdadır ve ibadete açık değildir.

<span class="mw-page-title-main">Ağa Paşa Camii</span> Anaboludaki eski bir cami ve meclis binası

Ağa Paşa Camii veya Parlamento Evi (Βουλευτικό), Yunanistan'ın Anabolu kentinde bulunan bir camidir. Cami, 1730 yılında Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Kısa süreliğine Yunan İsyanı sırasında Yunanistan Geçici Yönetimi'nin ilk parlamento binası olarak hizmet vermiş, dolayısıyla ortak adı da buradan alınmıştır. Günümüzde artık ibadete açık olmayıp kültürel etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gazi Hasan Paşa Camii (Lonca)</span>

Gazi Hasan Paşa Cami veya Lonca Camii, Yunanistan'ın İstanköy kentinde bulunan bir camidir. Cami, 16. yüzyılda Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup adada Gazi Hasan Paşa adını taşıyan iki camiden biridir. Cami, diğer Platani'deki caminin aksine günümüzde ibadete açık değildir. Efsanevi Hipokrat Ağacı'nın hemen yanında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Paşa Camii (Rodos)</span> Rodos, Yunanistandaki tarihi bir cami

Mustafa Paşa Camii, Yunanistan'ın güneyindeki Rodos'ta bulunan Osmanlı döneminden kalma bir camidir. Rodos'un surlarla çevrili eski şehir kısmında yer alan cami ibadete açık değildir. Bununla birlikte, cami Müslüman topluluğu tarafından zaman zaman nikah salonu olarak kullanıma açılmaktadır. Mustafa Paşa Camii, küçük bir meydanda, şehir hamamının bitişiğinde bulunmaktadır.