Eski Ahit'te eşcinsellik
| Makale serilerinden Yahudiler ve Yahudilik | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Etimoloji • Kim bir Yahudi'dir? | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Eski Ahit'te eşcinseller arasında yaşanan "erkek erkeğe cinsel ilişki" ile ilgili bazı davranışlardan bahsedilmektedir. Erkekler arası ilişkileri -özellikle anal ilişkileri- ağır kınama Levililer kitabında bulunur ve bunun "tiksinç" bir hareket olduğundan bahsedilir.
Yaratılış 19
Sodom ve Gomora
Tekvin'in 18 ve 19. konularında Sodom ve Gomora'nın ahlaksız şehirler olduklarına ve adaletin empoze edilmesi gerektiğine değinilir:
Onlar yatmadan, kentin erkekleri –Sodom'un her mahallesinden genç yaşlı bütün erkekler– evi sardı.
Lut'a seslenerek, 'Bu gece sana gelen adamlar nerede?' diye sordular, 'Getir onları da yatalım.'[1]
ya da
Tekvin 19:5'te İbranice kelime "ya da" Yeni Amerikan Standart Kitâb-ı Mukaddes'te "ilişki" olarak tercüme edilmiştir ve KJV ile diğer tercümelerde sıklıkla "bilmek" olarak tercüme edilmiştir; genelde bu terim Eski Ahit'te yer alır ve anlamı birisini veya bir şeyi (cinsel olmayan anlamda) bilmektir. Bu terimin yaklaşık bir düzinesi birisini cinsel anlamda bilmek anlamıyla hüsnütabir olarak kullanılmıştır (bkz. Tekvin 4:1 ve Tekvin 38:26). Sıklıkla kullanılan yoruma göre Lut, misafirlerini cinsel tacizden korumak için kalabalığa bakire kızlarını sunmuştur. Çoğu geleneklerin yorumuna göre, özellikle Hakimler 19'a paralel olarak, Lut'u rahatsız eden kalabalık eşcinsel bir gruptur.[2][3][4][5] Diğer bazı yorumlar ise Sodom'un misafirperver olmadığını ve her yeni geleni sorguya tuttuğunu savunur.[6][7]
Yahudiliğin bakış açısı
Çoğu Yahudi bakış açısına göre Sodom'un günahı "misafirperver olmamalarıydı". Her ne kadar eşcinsel hareketler Levililer kitabında şiddetle kınansa da, Tekvin 19 Lut'un kızlarıyla yaşadığı ilişki dışındaki tüm ilişkileri sıra dışı olduğu fikrini belirtir.
Helenistik Yahudi filozof Philon (MÖ 20 - MS 50) Sodom yerlilerini şöyle tasvir eder:
Adamları, sığır gibi ayak direr, dik kafalıdır, doğa kanunlarını hiçe sayarlar, açgözlülükte, içkide ve kanunsuz ilişkilerde aşırıya kaçarlar; sadece kadınlar için deliye dönüp evliliklerini bozmakla yetinmezler, erkekler birbirlerine şehvetle yaklaşır, görülmemiş şeyler yaparlar ve ortak doğalarına saygı duymazlar; çocuklara düşkün olmalarına rağmen nesilleri prematüredir; bu hareket onlara bir avantaj sağlamamıştır, yüksek derecedeki şiddetli arzularına yenik düştüklerinden, erkeklerin kendilerine kadın gibi davranılması bir adet oldu, bu nedenle kendilerinde kadın hastalıkları görülmesine ve dayanılmaz şeytana hasıl oldu; efemine, narin ve kadınsı oluşlarının yanı sıra ruhlarını aşağıladılar ve insan ırkını bozdular.[8][9]
Yahudi tarihçi Josephus (37 - 100), Tekvin öyküsünü özetlerken "Sodomiler" terimi kullandı:
Bu zamanda Sodomiler, zenginlikleri ve büyük varlıkları nedeniyle kibirlendiler; erkeklere karşı adaletsizleştiler, kendilerine avantaj sunan Tanrı'ya karşı geldiler: yabancılardan nefret ettiler, Sodomilik eylemleriyle kendilerini taciz ettiler... Şimdi Sodomiler güzel çehreli genç erkekler gördüler, Lut'un ikametgâhına gittiler ve zor kullanarak bu güzel oğlanlarla iyi vakit geçireceklerini söylediler; Lut, onları ayılması için uyardı ve onlara uygunsuz olmayan hiçbir şey sunmadı; eğer kendilerine çeki düzen vermezlerde onların şehveti için kızlarını sunacağını belirtti; bunların hiçbiri onları utandırmadı.[10]
Birinci yüzyılın ortalarında Mısırlı Helenist bir Yahudi tarafından yazılan "Enoh'un Sırları Kitabı"nda yazılana göre Sodomiler "özellikle kendi aralarında olmak üzere berbat bir şekilde seks düşkünü" ve "doğaya karşı günah işleyen, Sodomi usullerince oğlancılık yapan, sihir ve büyüyle uğraşan" kişilerdir.
Bizans dönemi
İddia edildiğine göre, Bizans imparatoru I. Justinianus 500'lü yıllarda kanunlar koyana kadar Sodom ve Gomora'nın hiçbir zaman tek bir günahın ürünü olarak yok olduğu savunulmamıştır.[11][12][13] Corpus iuris civilis ile ilgili olarak, 538 yılına dayanan 77 no'lu ve 559 yılına dayanan 141 no'lu kanunlarla Sodom'un günahının özellikle eşcinsel eylemler olduğu bildirilmiştir. Justinianus'un amaçlarından biri, deprem ve diğer doğal afetlerde suçlayacak bir grup bulmaktı; fakat en önemli amacı, eşcinsel karşıtı yasalarla siyasi rakiplerini ve destekçilerini suçlu durumuna düşürmekti. Bu dönemde idam cezası dini günah işleyenlere verilip sivil suç işleyenlere verilmemekteydi ve Justinianus, kanunlarının ilahi olduğunu açıkladı.
Levililer 18 ve 20
Aşağıdaki baplar, Kutsal Kod'u oluşturan Levililer kitabının bölümleridir:
Levililer 18:22:
| “ | Kadınla yatar gibi bir erkekle yatma. Bu iğrençtir. | „ |
| “ | Bir erkek başka bir erkekle cinsel ilişki kurarsa, ikisi de iğrençlik etmiş olur. Kesinlikle öldürülecekler. Ölümü hak etmişlerdir. | „ |
Kitabın bu konularında kınanan unsurlar geniş ölçüde tartışılmıştır, "bunların yanlış olmasının sebebi sadece pagan Kenanlılara ait olması değil, Tanrı'nın bunların yanlış olduğunu söylemesidir."[14][15] Bu görüşler, hahamların yorumları olan Mişna ve Talmud'a da yansıtılmıştır;[16] ayrıca, Eski Ahit'te bununla ilgili bir kaynak bulunmamasına rağmen bu bapların kadın eşcinsel eylemlerini de kapsadığı düşünülür.
Çeşitli karşı görüşler ortaya atılmıştır: Loren L. Johns, bu metinlerin İsrailoğullarını Kenanlılardan ayırmak için yaratılan saflık kodu metinleri olduğunu, İsa'nın saflık kodunu reddetmesiyle artık bu kuralların geçerli olmadığını dile getirir.[17] Mona West ise, "bu bapların, kişinin aynı cinsiyette bir başkasını sevmesini ve şefkat duymasını yasaklamamaktadır hatta bunların lafı dahi geçmemektedir" demekte olup bu bapların amacının cinsel tacizi engellemek olduğunu dile getirir.[18]
Samuel kitabı: Davud ve Yonatan
"La Somme le Roy", 1290; British Museum
Davud ve Yonatan'ın arkadaşlığı Samuel kitaplarında hoşnut bir şekilde anlatılır.[19][20][21] Çoğu dinadamı bu ilişkiyi platonik sevgi olarak yorumlasa da kimilerince bu ilişki romantik olup cinsellik içermektedir.
Bu görüşü savunanlar için bu iki bap çok önemlidir:
1 Samuel 18:3-4:
| “ | Yonatan, Davut’a beslediği derin sevgiden ötürü, onunla bir dostluk antlaşması yaptı. Üzerinden kaftanını çıkarıp zırhı, kılıcı, yayı ve kuşağıyla birlikte Davut’a verdi. | „ |
| “ | Senin için üzgünüm, kardeşim Yonatan. Benim için çok değerliydin. Sevgin kadın sevgisinden daha üstündü. | „ |
Romantik ilişki
Yonatan'ın Davud'a hediyeleri, Davud'un Yonatan'ın sevgisini kadın sevgisiyle kıyaslaması, ikisi arasında yapılan "ahit" ve Şaul'un tepkisi gibi nedenler, dinadamlarınca bu ilişkinin romantik ve hatta cinsel olabileceği şüphesini uyandırdı.[17][22][23][24][25]
Platonik ilişki
Dinadamlarının geleneksel yorumlarına göre Davud ile Yonatan'ın çok yakın bir ilişkisi vardı lakin bu ilişki cinsel değildi.[26] Davud ile Yonatan'ın ilişkisinin romatik olduğunu savunan teoriye muhalif olarak, Harun'un oğlu Eleazar için kuşamını çıkartma hikâyesi (Sayılar 20:26) kanıt olarak sunulur çünkü bu eylem görev ve sorumluluğun transferi mesajı taşır. Her nasıl Harun kuşamını çıkarıp oğlu Eleazar'a vererek başrahiplik görevini oğluna verdiyse, Şaul'un oğlu ve ardılı Yonatan kuşamını çıkarıp Davud'a vererek Davud'un kral olacağı kehanetinde bulunmaktadır.[27][28][29] Ayrıca çıkarılan nesneler sıralandığında kılıç, yay ve zırhtan bahsedilmesi, çıkarılanlar arasında dahi bir sınır olduğunu belirtir.[30]
Krallar kitapları
Her iki Krallar kitabında da, tarihte belirli aralıklarla kadeşim'in (kutsal olanlar) Kutsal Topraklarda belirli bir makama geldiğinden bahsedilir ve bu durum Yahvist krallar Yehoşafat ve Yoşiyahu'ya kadar devam etmiştir.
Kadeşimler, Kenan dini ayinleriyle bir çeşit bağ içindeydi. Eski Ahit istikrarlı bir biçimde dişi kadeşim olan kadeşalarla fahişe anlamına gelen zanah arasında parallelik kurar. Bu nedenle ayinlerde bir cinsel ibadet olduğu ortaya çıkar. KJV versiyonunda sistematik bir şekilde bu kişiler için "Sodomiler" kelimesi kullanılır, Revize Edilmiş Standart versiyonunda ise "erkek kült fahişesi" olarak tercüme edilmiştir. Burada travesti unsuru da bulunuyor olabilir. Vulgat versiyonunda ise kadeşimler için "effeminati" kelimesi kullanılır. İsrail oğullarının kadeşim ve kızlarının kadeşot olması yasak olup, Tesniye 23:17-18'de bu iğrençlik olarak tasvir edilir.
Rut kitabı
Bu kitap Naomi ile dul gelini Rut ile olan sevgi bağını anlatır. Naomi'nin kocası ve iki oğlu ölünce gelinlerine evlerine dönmesini söyler:
| “ | Gelinler yine hıçkıra hıçkıra ağlamaya başladı. Sonunda Orpa kaynanasını öpüp vedalaştı, Rut'sa ona sarılıp yanında kaldı.[31] | „ |
Rut, Naomi'yi terk etmek yerine onunla kalmaya ant içer.[32] Bu ilişki sevgi ve yakın dostluk için özveride bulunmanın hikâyesidir.[33] Fakat, bazı kişilerce bu ilişkinin doğasında muhtemelen cinsellik yatmaktadır. Örneğin Thomas Horner'e göre: "Burada Rut ile Naomi arasında fiziksel bir ilişki olduğu anlatılamamaktadır fakat doğru kelimler kullanılmıştır";[25]:20 Horner'in üzerinde durduğu kelime Rut 1:14'te geçen sarılma kelimesidir ve bu kelime İbranice "dabak" kelimesinden tercüme edilmiştir. Bu kelime Tekvin 2:24'te "kadına bağlanma" ve Tekvin 34:3'te "gönül kaptırmak" olarak kullanılmıştır. Bu baplardaki içerik romantik veya cinsel cazibedir.
Rut kitabındaki "Sen nereye gidersen ben de gideceğim" cümlesi heteroseksüel Yahudi evlilik törenlerinde kullanılır.[34]
Kaynakça
- ^ Tekvin 19:4-5
- ^ Homosexuality, by James B. De Young
- ^ Keil and Delitzsch, Gn. 19:6-11
- ^ John Gill, Gn. 19:8
- ^ "A Reformed Response to Daniel Helminiak's Gay Theology, by Derrick K. Olliff and Dewey H. Hodges". 12 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2021.
- ^ D S. Bailey, Homosexuality and the Western Tradition, p. 8
- ^ John J. McNeil, the Church and the Homosexual, p. 50
- ^ 133-35; ET Jonge 422-23
- ^ The works of Philo a contemporary of Josephius 17 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Page 528
- ^ Antiquities 1.11.1,3 [1] 16 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — circa A.D. 96
- ^ Gisela Bleibtreu-Ehrenberg, Tabu Homosexualität - Die Geschichte eines Vorurteils ("The taboo of homosexuality: The history of a prejudice"), 1978, p. 188, 190-196, 202
- ^ Deacon Maccubbin (1994): Sin and the Sodomites 17 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ See also the extensive documentation at Sodomy
- ^ Hasbany, Homosexuality and Religion, p. 50,51
- ^ Hilborn 2002, p. 4; cf. Issues in human sexuality, para. 2.11; Amsel
- ^ cf. Babylonian Talmud Yoma 67b
- ^ a b Homosexuality and the Bible: A Case Study in the Use of the Bible for Ethics 21 Ocak 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Loren L. Johns
- ^ The Bible and Homosexuality 23 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Mona West
- ^ 1 Samuel 18
- ^ 1 Samuel 20
- ^ 2 Samuel 1
- ^ Vasey, Michael (1995). Strangers and Friends. Hodder and Stoughton. s. ?. ISBN 0-340-60814-5.
- ^ The construction of homosexuality 26 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., David Greenberg, p. 113
- ^ Homosexuality and Civilization 9 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Louis Crompton
- ^ a b Horner, Thomas Marland (1978). Jonathan loved David: homosexuality in biblical times. Westminster John Knox Press. 29 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2012.
- ^ cf. Issues in human sexuality, para. 2.17
- ^ The Bible and Homosexual Practice, 146-54; http://www.robgagnon.net/NewsweekMillerHomosexResp.htm 28 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Prof. Dr. Robert A. J. Gagnon
- ^ Markus Zehnder, “Observations on the Relationship between David and Jonathan and the Debate on Homosexuality,” Westminster Theological Journal 69.1 [2007]: 127-74)
- ^ Thomas E Schmidt, “Straight or Narrow?”
- ^ Robert Jamieson, A. R. Fausset and David Brown, Commentary Critical and Explanatory on the Whole Bible
- ^ Rut 1:14
- ^ Rut 1:16-18
- ^ Issues in Human Sexuality para. 2.7
- ^ Card, Claudia (1995). Lesbian choices. Columbia University Press. s. 26.
| Genel konular |  | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kronoloji |
| ||||||
| Ülkelerine göre | |||||||
