İçeriğe atla

Esin Atıl

Esin Atıl (11 Haziran 1937; İstanbul - 20 Şubat 2020; Washington), Türk-Amerikan İslam sanatı tarihçisi ve Freer Gallery of Art'ın İslam sanatı küratörüydü.

Hayatı

Esin Atıl, 1956 İstanbul Robert Lisesi'nden BA derecesi ile mezun oldu. 1958 yılında Western College for Women'ten ikinci bir lisans derecesi aldı ve Michigan Üniversitesi'nde lisansüstü eğitimine devam etti.[1] Atıl doktora derecesini 1969 yılında Oleg Grabar'ın gözetiminde Surname-i Vehbi: An Eighteenth Century Ottoman Book of Festivals adlı tezle aldı.[2]

Mezuniyetini takiben Atıl, 1970 yılında Washington'daki Freer Sanat Galerisi'nde (Smithsonian Enstitüsü) Yakın Doğu Sanatı küratörü olarak göreve başladı. 1993 yılında emekli olana kadar İslam sanatı koleksiyonlarından sorumlu olarak görev aldı.[3]

Osmanlı sanat tarihinde uzman olan Esin Atıl, 1987 yılında Ulusal Sanat Galerisi'nde düzenlenen konunun ilk büyük sergisinin küratörlüğünü yapmıştır.[4] Sergi, akademik çevrelerden olumlu yorumlar aldı.[5][6][7][8][9] Bu serginin başarısı özellikle 1987 yılında Boğaziçi Üniversitesi'nden fahri doktora derecesi almasını sağladı.[10] Aynı yıl Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan Özel Ödül aldı.[11]

Kaynakça

  1. ^ "Who's Who in Turkish Art and Culture". Turkish Cultural Foundation. 2 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020. 
  2. ^ "'SURNAME-I VEHBI': AN EIGHTEENTH CENTURY OTTOMAN BOOK OF FESTIVALS". University of Michigan Library. University of Michigan. 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020. 
  3. ^ Grove Encyclopedia of Islamic Art & Architecture. Oxford University Press. 2009. s. 233. ISBN 9780195309911. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  4. ^ "The Age of Sultan Suleyman the Magnificent". National Gallery of Art. 31 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  5. ^ Fisher (Temmuz 1990). "The Age of Sultan Süleyman the Magnificent by Esin Atıl". Middle East Studies Association Bulletin. 24 (1): 81-82. 
  6. ^ Grabar (1989). "An Exhibition of High Ottoman Art". Muqarnas. 6: 1-11. 
  7. ^ Kessler (23 Ocak 1987). "Suleyman the Magnificence". The Washington Post. 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  8. ^ Richard (25 Ocak 1987). "Surveying the Splendors of the Age of Suleyman". The Washington Post. 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  9. ^ Russell (26 Ocak 1987). "Art: 'The Age of Suleyman'". The New York Times. 8 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020. 
  10. ^ "Fahri Doktora". Boğaziçi University. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  11. ^ "Who's Who in Turkish Art and Culture". Turkish Cultural Foundation. 2 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Bienali</span> İKSV tarafından iki yılda bir düzenlenen çağdaş sanat etkinliği

İstanbul Bienali, İstanbul Kültür Sanat Vakfı tarafından iki yılda bir düzenlenen çağdaş sanat etkinliğidir. 1987'ye kadar Uluslararası İstanbul Festivali bünyesinde gerçekleştirilen plastik sanat sergileri, bu tarihte İstanbul Bienali adı altında ayrı bir etkinlik haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Doğan Kuban</span> Türk mimar ve akademisyen (1926–2021)

Doğan Kuban, Türk mimar ve akademisyendir. Türkiye'nin ilk ve en önemli mimarlık tarihçilerindendir.

<span class="mw-page-title-main">İslam sanatı</span>

İslam sanatı, İslâm kültürünün büyük bir bölümünü oluşturur. İslamî sanat(lar) terimi görece yeni bir terimdir ve genel olarak modern bir kavram olarak ele alınabilir. Terim ile kastedilen İslam topraklarında üretilen, İslam kültürünün izini taşıyan sanat eserleridir; eserlerin illâ ki Müslüman için veya Müslümanlar tarafından yapılmış olması gerekmez. Nitekim birçok Hindu, Hristiyan ve Yahudi sanatçılar İslamî sanat eserleri verdikleri gibi, Müslümanlar tarafından yapılan bazı sanat eserlerinin alıcıları, sahipleri gayri müslimdir. Zaman zaman tarihi İslamî sanat eserleri ve sanatçılar çağdaş zamanlarda dinîden ziyade millî sanat açısından değerlendirilmiştirler; bununla birlikte bu genelde yanlış bulunur zira İslamî sanatlarda tarih boyunca ortak olan değer ve vurgu İslamdır ve sanatlar birçok etnik grubun katkısının sonucu olarak ortaya çıkmışlardır. Nitekim o dönemlerde İslam topraklarında bulunan vatandaşların da ayırıcı özelliği etnik gruplarından ziyade dinleriydi ve bu sebeple de bugün birçok tarihî İslamî sanatçının yaşadığı toprağa bakarak etnik kökenini bilmek çok zordur.

<span class="mw-page-title-main">Sülüs</span> Arap alfabesiyle yazılan bir tür süslü yazı

Sülüs, Arap alfabesiyle yazılan bir tür süslü yazı veya Hicrî IV. yüzyıl sonlarında ortaya çıkan, nesihe benzer, kalınca bir yazı türüne verilen ad olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">İslam mimarisi</span> Mimarî biçim

İslam mimarisi ya da İslami mimari, İslam'ın kuruluşundan itibaren, İslam kültürü içerisinde bina ve yapıların tasarım ve yapımlarını etkileyen geniş bir yelpazedeki hem seküler hem de dinî yaklaşımları kapsayan bir ifadedir.

Taner Ceylan. Türk foto realist ressam.

<span class="mw-page-title-main">Nurhan Atasoy</span> Türk sanat tarihçisi

Nurhan Atasoy, Türk sanat tarihi profesörü, akademisyen ve yazardır. Osmanlı ve İslami sanat tarihinde uzmanlaşmış; bu konularda akademik çalışmalar yapmış ve çeşitli eserler kaleme almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türk sanatı</span> türk tarihinden sanatlar

Türk sanatı, Orta Çağ'da Türklerin Türk coğrafyası olan Anadolu topraklarına gelişlerinden itibaren, günümüze kadar geçen süre içerisinde bu coğrafi bölgede oluşturdukları tüm görsel sanat eserlerini tanımlamak amacıyla kullanılan bir terimdir. Türkiye yani Anadolu toprakları, Türklerden önce de Hititliler, Eski Yunanlar ve Bizanslılar da dahil olmak üzere, pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış, bu kültürlerinde ürettiği pek çok sanat eserini barındırmış ve barındırmaktadır.

Oleg Grabar, Fransız asıllı sanat tarihçisi ve arkeolog. İslam sanatı ve mimarisinde önde gelen isimlerden biri olarak kariyerinin uzun bir dönemini Amerika Birleşik Devletleri'nde geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gülru Necipoğlu</span> Türk sanat tarihçisi

Gülru Necipoğlu Kafadar, 3 Nisan 1956, İstanbul doğumlu bir sanat ve mimarlık tarihi profesörüdür. 1987 yılında ders vermeye başladığı Harvard Üniversitesi'nin Sanat ve Mimarlık Tarihi Bölümü'nde 1993'ten beri Ağa Han Profesörü ve Ağa Han İslam Mimarisi Programı'nın direktörüdür. Doktora derecesini 1986'da Harvard Üniversitesi'nde, lisans derecesini Wesleyan Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü'nde ve lise eğitimini İstanbul Robert Lisesi'nde tamamlamıştır. Osmanlı tarihçisi ve Harvard Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Cemal Kafadar'ın eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Kintsugi</span> porseleni altınla restore etme sanatı

Kintsugi veya kintsukuroi , kırık çömleklerin kırılmış yerlerini toz haline getirilmiş veya toz altın, gümüş veya platin ile karıştırılmış reçine ile onarma sanatıdır. Bir nesnenin kırılması ve onarımını, gizlenecek bir şey olarak değil, o nesnenin geçmişinin bir parçası olarak ele alma düşüncesini ifade eder.

Halil Altındere, sanatçı, yayıncı, küratör.

John V. A. Fine Jr. Amerikalı bir tarihçi ve yazardır. Michigan Üniversitesi'nde Balkan ve Bizans tarihi profesörüdür ve konuyla ilgili birçok kitap yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kanuni'nin Dört Katlı Tacı</span>

Kanuni'nin Dört Katlı Tacı, Osmanlı-Habsburg rekabeti döneminde padişahın gücünü yansıtmak için tasarlanmış, 1532'de satın alınmıştır. Kanuni Sultan Süleyman; Osmanlı konumunu geliştirmek, Avrupalı güçlerle ticareti teşvik etmek ve bu miğfer gibi pahalı mücevherler satın almak için siyasi ve diplomatik adımlar atmıştır. Miğferi satın almanın ardındaki önemli isimler Vezir-i Azam Pargalı İbrahim Paşa, onun baş danışmanları İskender Çelebi ve baş hazinedar Osmanlı başkenti İstanbul'da bulunan güçlü bir mücevher tüccarı olan Alvise Gritti'ydi.

Gönül Öney, Türk sanat tarihçisi, yazar, araştırmacı ve eğitmen.

Muharrem Hilmi Şenalp, Türk mimardır. Eserleri genellikle Osmanlı mimarisinden esinlenmiştir. Kendi deyimiyle "yeni strüktürler deneyerek farklı bir uslûb oluşturmaya çalışmakta, taklide yeltenmeden alışılmışın dışında farklı bir mimari dil kullanmaya gayret etmektedir." Şenalp, Kanuni Sultan Süleyman için çalışan 16. yüzyıl mimarı Mimar Sinan'dan ilham alıyor.

Fatma Müge Göçek, Türk sosyolog ve Michigan Üniversitesi'nde Kadın Araştırmaları programında profesördür. Robert Kolejinde okudu, 1979 yılında Boğaziçi Üniversitesinden mezun oldu. Akademik hayatını Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail'de geçirdi. 2005 yılında Ermeni Profesör Richard Hovannisian, Göçek'in görevini "resmî Türk inkar duvarını yıkmak" olarak tanımladı. 2008'de Özür Diliyorum kampanyasına imza attı. Aynı zamanda Ermeni Kırımı hakkında düzenlenen çalıştaylara katıldı. 2017 yılında Michigan Üniversitesi Seçkin Öğretim Üyesi ödülüne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Adem Genç</span> Türk sanatçı

Adem Genç, Türk sanatçı.

William Traylor, Lowndes County, Alabama'dan, Afro-Amerikalı kendi kendini yetiştirmiş bir sanatçıydı. Köle olarak dünyaya gelen Traylor, özgürlüğe kavuştuktan sonra hayatının çoğunu ortakçı olarak geçirdi. Traylor, Alabama, Montgomery'ye taşınmasının ardından, ancak 1939'dan sonra çizmeye başladı. 85 yaşında, anılarını ve gözlemlerini belgelemek için bir kalem ve bir karton parçası aldı. 1939'dan 1942'ye kadar Montgomery'nin kaldırımlarında çalışırken yaklaşık 1.500 eser üretti.

<i>Empire of the Sultans</i>

Empire of the Sultans: Ottoman Art of the Khalili Collection, 1995–2004 yılları arasında, Halili İslam Sanatı Koleksiyonu'ndan eserlerin sergilendiği bir gezici sergidir. Hat sanatı, tekstil, çömlek, silah ve metal işçiliğinin de aralarında bulunduğu yaklaşık iki yüz sergi, Osmanlı İmparatorluğu'nun altı yüzyıllık sanatını ve günlük yaşamını resmediyordu. Eserlerin çoğu imparatorluğun hükümdarları olan sultanlar için üretilmişti. Hat eserlerinden ikisi bizzat sultanlara aittir.