İçeriğe atla

Eser Gürson

Eser Gürson (1941, Kastamonu - 20 Temmuz 2002, Burhaniye), Türkiye'de bilimsel ve nesnel eleştiri anlayışının gelişmesine önemli katkılarda bulunan 1960 kuşağı eleştirmenlerindendir.[1]

1941 yılında Kastamonu'da doğan Eser Gürson, 1964'te Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi. 1964-1978 yılları arasında "askerî öğretmen" unvanıyla Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı olarak çeşitli görevlerde çalıştı. 1978-1982 yılları arasında Kültür Bakanlığı'na altında Tanıtma ve Yayımlar Dairesi başkan yardımcısı, Gaziantep Kültür müdürü, Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü müşaviri görevlerinde bulundu. Emekli olduktan sonra 1982 yılında Ankara’da bir antikacı dükkânı işletti.[2]

Eser Gürson, 1992 yılında öğretmenlik yaşamına geri döndü. TED Ankara Koleji ve ODTÜ Koleji'nde öğretmenlik yapan Gürson, 1996 yılından ölümüne kadar Bilkent Üniversitesi'nde Türkçe okutmanı olarak görev yaptı.[3]

Eleştiri yazıları yazmaya öğrencilik yıllarında başlayan Eser Gürson’un ilk yazısı 1963’te Dönem dergisinde yayımlandı. Ardından Devinim 60, Alan 67, Evrim, Oluşum, Somut ve Yeditepe gibi dergilerde yazdı. 1964’te, İzmir’de yayınlanan Evrim dergisinde Halûk Aker, Rahmi Akseki, Ataol Behramoğlu, Erhan Etiker, Abdullah Nefes, İsmet Özel ve Semih Tezcan’la birlikte "Doğuş Bildirisi" başlığı altında, dönemin edebiyat ortamını eleştiren, Ankaralı genç kuşak sanatçıları olarak daha üretken ve bilinçli bir edebiyat ortamı yaratacaklarını duyuran bir bildiriye imza attı.[3]

Gürson, Türkiye'de eleştirinin gelişmesini, tohumları Hüseyin Cöntürk tarafından atılan bilimsel ve nesnel eleştiri geleneğinin yerleşmesini istiyordu.

Eser Gürson'un büyük çoğunluğunu 60larda kaleme aldığı 23 yazısı Edebiyattan Yana adıyla Şubat 2001'de Yapı Kredi Yayınları tarafından kitaplaştırıldı.[4]

20 Temmuz 2002'de Ankara'dan Altınova, Ayvalık'a giderken Burhaniye köprüsünün ardından geçirdiği trafik kazası nedeniyle öldü.[5]

Kaynakça

  1. ^ Deniz Poyraz (26 Nisan 2023). "Zamanın Ötesi: Edebiyatta 60 Kuşağı ve Eser Gürson". Sanat Kritik. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  2. ^ "Eser Gürson Biyografi". Yapı Kredi Yayınları. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  3. ^ a b Reyhan Tutumlu (Güz 2002). "Eser Gürson'dan Öğrenmek". Kanat, 10. Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Merkezi. 27 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  4. ^ "Edebiyattan Yana". Yapı Kredi Yayınları. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  5. ^ "Eser Gürson'u yitirdik". Cumhuriyet. 24 Temmuz 2002. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Hamdi Tanpınar</span> Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçii

Ahmet Hamdi Tanpınar ; Türk şair, romancı, deneme yazarı, edebiyat tarihçisi, siyasetçi ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Oğuz Atay</span> Türk yazar (1934–1977)

Oğuz Atay, Türk roman, öykü ve oyun yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Behçet Necatigil</span> Türk şair, öğretmen ve çevirmen

Behçet Necatigil ; Türk şair, öğretmen ve çevirmendir.

Berna Moran Türk edebiyat kuramcısı, edebiyat eleştirmeni. Türkiye'de modern edebiyat eleştirisi alanının öncülerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Arif Nihat Asya</span> Türk şair

Mehmet Arif Nihat Asya, Türk şair, öğretmen ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Memet Fuat</span> Türk yazar ve eleştirmen

Memet Fuat , Türk eleştirmen, yazar, yayıncı ve eğitimci.

Yücel Kayıran, Türk şairdir.

Hüseyin Cöntürk Türk eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">Rıfat Ilgaz</span> Türk şair, romancı ve öykücü (1911–1993)

Rıfat Ilgaz tam adıyla Mehmet Rıfat Ilgaz, Türk şair, romancı ve öykü yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Şaik Gökyay</span> Türk edebiyat tarihi ve dil araştırmacısı, şair, öğretmen (1902 - 1994)

Orhan Şaik Gökyay, Türk edebiyat tarihi ve dil araştırmacısı, şair, öğretmen.

<span class="mw-page-title-main">Nurullah Ataç</span> Türk yazar, şair

Nurullah Ataç, Türk eleştirmen, denemeci, yazar, şair.

<span class="mw-page-title-main">Refik Halit Karay</span> Türk yazar

Refik Halid Karay, Türk yazar.

Doğuş Bildirisi, Haluk Aker, Rahmi Akseki, Ataol Behramoğlu, Erhan Etiker, Eser Gürson, Abdullah Nefes, İsmet Özel ve Semih Tezcan tarafından 16 Mart 1964 tarihinde Evrim Dergisi'nde yayımlanmış olan; dönemin edebiyat anlayışını eleştiren ve yazarların genç sanatçılar olarak daha üretken ve daha bilinçli bir edebi ortam oluşturma çabasında olduklarını açıklayan bildiridir.

<span class="mw-page-title-main">Vasfi Mahir Kocatürk</span>

Vasfi Mahir Kocatürk. Türk şair, oyun yazarı, öğretmen, edebiyat araştırmacısı, politikacı.

Prof. Dr. Sevda Şener, Türk yazar, dramaturg, akademisyen.

Edebiyat ve Eleştiri, 1992 yılının Mart - Nisan ayında Ankara'da çıktı. Kuruluş çalışmaları, sahiplik ve ilk sayının parasını ödeme ve yönetme işini Ahmet Yıldız ve Barbara Maria Kuhn birlikte yaptı. Ankara'da Kazım Karabekir Caddesi'nin işhanlarından birinde bir matbaada sabahlayarak dergiyi çıkardılar. Derginin çıkmasına katkıda bulunmak üzere söz verenlere sürpriz yaptılar. Dergi, "Edebiyat Dostları" gibi önemli bir derginin kapanmasından sonra bir ihtiyaç olarak doğdu. En önemlisi de yazar/şair ve aydınlarımız arasında Sovyetler Birliği'nin çöküşünün yarattığı dağılma ve şaşkınlık, derginin çıkmasına neden oldu. Dergi, olup bitenleri anlamak ve biraz da bu şaşkın çevrenin kendini tanıması, suretini görmesini sağlamak için bir arayış olarak çıktı. Bir anlamda da yararlı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Yiğit Bener</span>

Eşref Yiğit Bener, Türk yazar ve çevirmendir.

Orhan Burian,, Türk akademisyen, eğitimci, çevirmen, deneme ve eleştiri yazarı.

Egemen Berköz Türk şair, yazar, çevirmen.

Jale Özata Dirlikyapan, Türk akademisyen. Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde edebiyat, sanat, iletişim ve teorik edebiyat üzerine dersler vermektedir.