İçeriğe atla

Esenboğa Havalimanı saldırısı

Koordinatlar: 40°07′41″K 032°59′42″D / 40.12806°K 32.99500°D / 40.12806; 32.99500
Esenboğa Havalimanı saldırısı
BölgeAnkara, Türkiye
Tarih7 Ağustos 1982
Saldırı türü
Bombalama, silahlı saldırı
Ölü10 (1'i saldırgan)
Yaralı72
İşleyenlerASALA
SaldırganlarZohrab Sarkisyan Levon Ekmekçiyan

Esenboğa Havalimanı saldırısı, ASALA tarafından 7 Ağustos 1982 tarihinde Ankara Esenboğa Havalimanı'nda yapılan bombalı saldırıdır. ASALA tarafından Türkiye'de yapılan ilk ölümlü eylem olan Esenboğa Havalimanı saldırısında dokuz kişi ölmüş, 72 kişi de yaralanmıştır.

Saldırı

Saldırı, bir kişinin KLM hava yolu şirketinin check-in bölgesindeki kalabalığın ortasında bir bomba patlatıp ikinci bir kişinin de pasaport kontrolünden geçmekte olan KLM yolcuları ve pasaport kontrol memurları üzerine hafif makineli tüfekle ateş açması ile başlamıştır. İsimleri Zohrab Sarkisyan ve Levon Ekmekçiyan olan saldırganlar tarafından yapılan bu saldırının hemen öncesinde faillerden birinin, "Bizden bir milyon kişi öldü, sizden 25 kişinin ölmesi ne fark eder?" diye bağırdığı duyulmuştur.[1] Bunun ardından silahlı saldırganlar kafeteryaya koşmuşlar ve burada yirmi kişiyi rehin almışlardır. Daha sonra olay bölgesine güvenlik güçlerinin gelmesiyle sıcak çatışmalar başlamıştır.

Saldırı ve çatışma sonucunda Sarkisyan dâhil 10 kişi ölmüş, 72 kişi yaralanmıştır.[2] Ölenler arasında üç Türk polis, üç Türk yolcu, bir Türk havaalanı personeli, bir Amerikalı kadın yolcu ve bir Alman mühendis bulunmaktadır.[3] Saldırganlardan Zohrap Sarkisyan çatışma sırasında öldürülmüş, diğer saldırgan Levon Ekmekçiyan ise canlı olarak yakalanmıştır.

Saldırıda ölen kişi sayısı (saldırgan hariç)
Ülke Ölü
Türkiye Türkiye7
Batı Almanya Batı Almanya1
Amerika Birleşik Devletleri ABD1
Toplam9

Saldırı sonrası

Saldırıda yaralı olarak ele geçirilen ASALA militanı Levon Ekmekçiyan 29 Ocak 1983'te idam edildi.

Saldırı sonrası ASALA bildiri yayımlayarak eylemi üstlenmiş ve Türkiye Hükûmetinin, isteklerini yerine getirmemesi durumunda faaliyetlerine devam edeceğini bildirmiştir.[4]

Yaralı olarak yakalanan Levon Ekmekçiyan, polis kendisine dokuz kişinin öldüğünü ve 72 kişinin yaralandığını söyleyince kızarak "Az bile!" diye bağırmıştır.[5][6] Ancak daha sonra cezaevindeyken Ekmekçiyan, masum insanların öldürülmesi hakkında pişmanlık ifadesi içeren bir mektup yazarak diğer ASALA mensuplarına şiddetten vazgeçmeyi nasihat etmiş ve bu mektup ASALA örgütüne gönderilmiştir.[7][8] Mahkemeye çıkarıldığında ise Ekmekçiyan bu saldırıya çeşitli eğitimlerle motive edildiğini fakat yaşanan saldırı sonrası yaptığının saçma ve yanlış olduğunu anladığını belirtmiştir.[9]

Ekmekçiyan; devlet topraklarının tamamını veya bir kısmını ayırmak ve başka bir devletin egemenliği altına girmeye yönelik eylemlerde bulunmak, silahlı örgüte üye olmak, silahlı örgütü yönetmek ve adam öldürmek suçlarından idam cezasına mahkûm edilmiştir. 7 Eylül 1982'de verilen ceza son olarak 28 Ocak 1983 günü Cumhurbaşkanı Kenan Evren başkanlığındaki Millî Güvenlik Konseyinin 129. Birleşiminde kabul edilmiştir. Ekmekçiyan 29 Ocak 1983 tarihinde idam edilmiştir. Cenazesi, idamından 32 yıl sonra ailesine verilmiştir.[10]

Tepkiler

Devlet Başkanı Kenan Evren, yayımladığı mesajda, "Akıntılan kanın hesabı tarihe bırakılmayacak." demiştir.[11] ASALA'nın ortadan kaldırılması için bir kararname yayımlandığını açıklamıştır. Başbakan Bülend Ulusu saldırıyı kınamıştır. İstanbul Ermeni Patriği ve Türkiye Ermenileri bir bildiri ile saldırıyı kınamışlardır. 10 Ağustos 1982'de Artin Penik isimli Ermeni bir Türk vatandaşı bu saldırıyı protesto etmek için Taksim Meydanı'nda kendisini ateşe vermiştir.[12]

Ayrıca bakınız

106 numaralı otobüsün patlatılması

Kaynakça

  1. ^ "6 killed in attack in Ankara airport". The New York Times. 8 Ağustos 1982. 9 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2015. 
  2. ^ "Death Toll Rises to 9 in Turkish Airport Attack". 9 Ağustos 1982. 19 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2014. 
  3. ^ Associated Press. Death Toll Climbs To 9 In Attack By Terrorists On Ankara Airport. 27 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. St. Petersburg Times. 9 Ağustos 1982
  4. ^ ՀԱՀԳԲ–ի «Հայաստան» պաշտոնաթերթ, 1982 թ․–ի նոյեմբեր
  5. ^ Time, 23 Ağustos 1982. A Cry for Bloody Vengeance 3 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ "9 Ağustos 1982, Cumhuriyet: Yaralı terörist: "Az bile oldu!"". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Rand Corporation. Trends in International Terrorism, 1982 and 1983. 5 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ BBC, 13 Ağustos 1982. Armenian Terrorist's Letter: Turks "Not Our Enemies".
  9. ^ BBC, 9 Eylül 1982. Armenian Terrorist Sentenced to Death.
  10. ^ "İHD: 32 yıl önce oğlu idam edilen bir annenin dileği yerine geldi". Agos gazetesi. 8 Ocak 2016. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2019. 
  11. ^ "9 Ağustos 1982, Cumhuriyet: "Akıtılan kanın hesabı tarihe bırakılmayacak"". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "11 Ağustos 1982, Cumhuriyet: Bir Ermeni yurttaş kendini yaktı". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

7 Ağustos, Miladi takvime göre yılın 219. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 146 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">ASALA</span> Ermeni Milliyetçisi Marksist-Leninist silahlı örgüt

ASALA veya tam adı ile Ermenistan'ın Kurtuluşu için Ermeni Gizli Ordusu, 1975 ve 1994 yılları arasında, Türkiye dahil 16 farklı ülkede Türk ve diğer sivil, mülki ve diplomatik hedeflere karşı bombalı ve silahlı eylemlerde bulunmuş solcu ve aşırı milliyetçi silahlı örgüttür.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Esenboğa Havalimanı</span> Kuzeydoğu Ankara, Türkiyede uluslararası havalimanı

Esenboğa Havalimanı, Türkiye'nin başkenti Ankara'ya hizmet veren uluslararası havalimanıdır. Şehir merkezinin 28 km kuzeyinde, Çubuk ilçesi sınırları içindedir. 1955 yılında hizmete girdi. Havalimanının sahibi Devlet Hava Meydanları İşletmesi iken işletmecisi TAV Havalimanları'dır.

<span class="mw-page-title-main">Artin Penik</span> ASALA terörizmini protesto için kendini yakan Türk Ermenisi

Artin Penik, ASALA'nın düzenlediği Esenboğa Havalimanı saldırısını protesto etmek için Taksim Meydanı'nda kendini yakarak intihar eden Ermeni asıllı Türk vatandaşı.

<span class="mw-page-title-main">Ulucanlar Cezaevi Müzesi</span> Müze olarak yeniden düzenlenmiş eski bir cezaevi

Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi veya Ulucanlar Cezaevi, 1925 ve 2006 yılları arasında Ankara'nın Altındağ ilçesinin Ulucanlar semtinde faaliyet göstermiş olan bir cezaevidir. Türk siyasi ve edebî hayatında da önemli bir yere sahip olan Ulucanlar Cezaevi'nin restore edilerek müze ve kültür sanat merkezine dönüştürülmesi projesi Altındağ Belediyesine verildi. 2009 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları 2010 yılında tamamlandı.

Orly Havalimanı Saldırısı veya Orly Katliamı, Ermeni ASALA örgütü tarafından 15 Temmuz 1983'te Türk Hava Yolları'nın Paris Orly Havalimanındaki sivillerin bulunduğu bürosuna karşı gerçekleştirilen bombalı saldırı. Olayda patlatılan bomba ile ikisi Türk, dördü Fransız, biri Amerikalı ve biri İsveçli olmak üzere sekiz kişi ölmüştür, 28'i Türk, 55 kişi de yaralanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Levon Ekmekçiyan</span>

Levon Ekmekçiyan, 7 Ağustos 1982 tarihinde dokuz kişinin yaşamını yitirdiği, yetmiş iki kişinin ise yaralandığı Esenboğa Havalimanı'nın bombalanması olayının faillerinden olan ASALA'ya mensup militan. 12 Eylül Askerî İdaresi tarafından idam edilen 48 mahkûmdan biridir.

Varujan Karabetyan ; 1983 Orly Havalimanı saldırısını düzenleyen, ilgili Fransız mahkemesi tarafından yargılanıp suçlu bulunan ve müebbet hapse mahkûm olup 17 yıl sonra salıverilen ASALA militanı.

<span class="mw-page-title-main">Kopenhag Havalimanı</span>

Kopenhag Havalimanı Danimarka'nın başkenti Kopenhag'daki ana uluslararası havalimanıdır. Danimarka'nın Oresund Bölgesi'ndedir. Amager Adası'nda yer alan havalimanı, Kopenhag şehir merkezinden 8 kilometre; Oresund Köprüsü'nün diğer kıyısında yer alan Malmö şehir merkezinden ise 24 kilometre uzaklıktadır. İskandinav ülkeleri'ndeki en büyük havalimanı olup Avrupa'daki en eski uluslararası havalimanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Eren Keskin</span> Avukat, insan hakları aktivisti

Emire Eren Keskin, Kürt ve Çerkes kökenli Türk avukattır. Özellikle insan hakları ve kadına yönelik cinsel şiddet alanlarında etkinlik göstermiş, Abdullah Öcalan ve Levon Ekmekçiyan'ın ailesinin avukatlığını üstlendiği için sıklıkla gündeme gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ocak 2015 Mariupol roket saldırısı</span> 24 Ocak günü Mariupol şehrine roketlerle saldırılması olayı.

Mariupol roket saldırısı, 24 Ocak günü Ukrayna Ordusu tarafından korunan Mariupol şehrine roketlerle saldırılması olayıdır. 24 Ocak tarihinde, Mariupol şehir konseyi ve yerel polis Mariupol şehrine Grad tipi roketlerle saldırılar düzenlendiğini ve 29 kişinin hayatını kaybettiğini ifade etmişlerdir. Saldırıyı üstlenen olmamıştır. Kısa bir süre sonra ise Donetsk Halk Cumhuriyeti lideri Alexander Zakharchenko Mariupol kentine saldırı başlattıklarını açıklamıştır. Bunun yanında artık bir daha Ukrayna ile masaya oturmayacaklarını ve Donetsk ilinin sınırlarına dayanacaklarını ifade etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Paris-Orly Havalimanı</span>

Paris-Orly Havalimanı Fransa'nın başkenti Paris'e yakın Orly bölgesinde yer alan uluslararası havalimanı. Toplam yolcu sayısı bakımından Charles de Gaulle Havalimanı'nın ardından Fransa'nın ikinci havalimanı olan Orly, iç hat uçuşlar baz alındığında Fransa'nın en işlek havalimanıdır.

<span class="mw-page-title-main">2016 Brüksel saldırıları</span> Belçikanın Brüksel şehrinde Maelbeek/Maalbeek metro istasyonunda ve Brüksel Havalimanında gerçekleşen bir dizi silahlı saldırı ve bombalı intihar saldırısı

2016 Brüksel saldırıları, 22 Mart 2016'da yerel saatle 08:00 ile 09:11 saatleri arasında Belçika'nın Brüksel şehrinde Maelbeek/Maalbeek metro istasyonunda ve Brüksel Havalimanı'nda gerçekleşen bir dizi silahlı saldırı ve bombalı intihar saldırısı. Saldırılar sonucunda iki saldırgan ile birlikte 33 kişi öldü, 250 kişi yaralandı. Saldırıları Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) üstlendi.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Havalimanı saldırısı</span> 28 Haziran 2016da IŞİD tarafından gerçekleştirilen terör saldırısı

Atatürk Havalimanı saldırısı, 28 Haziran 2016'da yerel saatte 21.22'de İstanbul'un Bakırköy ilçesindeki Atatürk Havalimanı'nda gerçekleştirilen silahlı ve bombalı intihar saldırısı.

<span class="mw-page-title-main">Sabiha Gökçen Havalimanı saldırısı</span>

Sabiha Gökçen Havalimanı saldırısı, 23 Aralık 2015 tarihinde yerel saatte 02:05'te İstanbul'daki Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı'na gerçekleştirilen havan topu saldırısı.

<span class="mw-page-title-main">2014 Kunming saldırısı</span> Anti-Ç*n

2014 Kunming saldırısı, 1 Mart 2014 tarihinde Çin'in Kunming kentinde gerçekleşen bıçaklı saldırıdır. Saldırıda sekiz bıçaklı kişi kentin demiryolu istasyonunda yolculara bıçaklı saldırı düzenlemesi sonucunda 29 kişi öldü ve 140'tan fazla kişi yaralandı. Saldırganlardan dördü ölü diğer saldırgan kadın ise yaralı ele geçirildi.

<span class="mw-page-title-main">2011 Ankara Kumrular saldırısı</span>

2011 Ankara Kumrular saldırısı, 20 Eylül 2011'de yerel saatle 11:00'te Ankara'nın işlek caddelerinden biri olan Kumrular Sokak, Kızılay, Ankara'da gerçekleşen bombalı saldırı. 1982 yılında ASALA'nın gerçekleştirdiği Esenboğa Havalimanı ve 2007 yılında PKK'nın gerçekleştirdiği Ulus saldırısı sonrası Türkiye'nin başkentinde gerçekleşen üçüncü bombalı saldırı oldu. Olay sonrası saldırının gerçekleştiği yerde şüpheli davranışlar sergileyen iki erkek ve olay yerinde slogan atan bir kadın gözaltına alındı.

<span class="mw-page-title-main">2017 Mogadişu saldırısı</span> 2017de Mogadişuda toplu taşıma araçlarının kullandığı istasyon yakınlarında bomba yüklü kamyonla düzenlenen saldırı

2017 Mogadişu saldırısı, 14 Ekim 2017'de, Somali'nin başkenti Mogadişu'da toplu taşıma araçlarının kullandığı istasyon yakınlarında bomba yüklü kamyonla düzenlenen ve 512 kişinin ölümü, 316 kişinin yaralanması ve 62 kişinin kaybolması ile sonuçlanan saldırı.

30 Aralık 2020'de, yeni kurulan Yemen hükûmetini taşıyan bir uçak, Aden Uluslararası Havalimanı'na indi. İniş sırasında bombalar patladı ve silahlı kişiler ateş açtı, 25 kişi öldü ve 110 kişi yaralandı.

Bu sayfada 1982 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.