İçeriğe atla

Esbeki Kalesi

Koordinatlar: 40°43′21″K 41°47′53″D / 40.72250°K 41.79806°D / 40.72250; 41.79806
Esbeki Kalesi
Harita
Genel bilgiler
TürKale
KonumDarıca, Yusufeli
Koordinatlar40°43′21″K 41°47′53″D / 40.72250°K 41.79806°D / 40.72250; 41.79806
Tamamlanma9-10. yüzyıl

Esbeki Kalesi (Gürcüce: ესბეკის ციხე), tarihsel Tao bölgesindeki Tivasori köyünde bulunan Orta Çağ kalesidir. Günümüzde Artvin iline bağlı Yusufeli ilçesinin Darıca köyündedir. Günümüze kalıntıları ulaşmış olan kalenin, hemen yanındaki Esbeki Manastırı'nı korumak amacıyla kurulduğu sanılır.[1] Kale adını Tivasori köyünün Esbeki mahallesinden almış ya da kale bu mahalleye adını vermiş olabilir.

Bugün Darıca köyünün Espek (eski adı Esbeki) mahallesinde yer alan kale, Esbeki Manastırı'nın doğusunda, çevreye hakim dik bir kayanın üzerinde yer alır. Kitabesi bulunmayan Esbeki Kalesi'nin yapısal özelliklerine bakarak Gürcü Bagrationi hanedanı zamanında, 9-10. yüzyılda inşa edildiği söylenebilir. Kaleye güneyde bulunan açıklıktan girilir. Surların bir bölümü ayaktadır. Doğusunda kare planlı bir burç, güneyde sonradan genişletilmiş ya da yıkılmış olan girişin doğusunda sur duvarlarına bağlı dikdörtgen bir mekân vardır. Kuzeyde kayalara dayalı bir yapı ve tonozlu bir mekânın kalıntısı yer almaktadır.[2]

Kaynakça

  1. ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), 2018, Tiflis, s. 25, ISBN 9789941478178.
  2. ^ "Esbeki Kalesi". 27 Temmuz 2019. 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alabalık, Narman</span>

Alabalık, Erzurum ilinin Narman ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Evbakan, Şenkaya</span>

Evbakan, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

<span class="mw-page-title-main">Darıca, Yusufeli</span>

Darıca, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köyüdür. Tao-Klarceti'in ünlü Esbeki Manastırı ve Esbeki Kalesi bu köyün Espek mahallesinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kolköy, Posof</span>

Kolköy, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Nuka Kilisesi</span>

Nuka Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesindeki Alabalık köyündedir. Kilisenin son rahibi Nuka'dan dolayı bu isimle anılıyor hale gelmiş ve kilisenin eski adının da unutulmuş olabileciğine dair görüş bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Esbeki Manastırı</span>

Esbeki Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde Tivasor köyünde Gürcü Ortodoks manastırıdır. Bugün Artvin iline bağlı Yusufeli ilçesinde Darıca köyündedir. Günümüze kalıntıları ulaşmış olan manastır, ana kilise, bir ya da iki küçük kilise (şapel), sur ve başka yapılardan oluşuyordu. Manastır adını Tivasor köyünün Esbeki mahallesinden almış ya da manastır bu mahalleye adını vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Esbeki</span>

Esbeki, tarihsel Tao-Klarceti'nin bir parçası olan Tao bölgesinde yer alan yerleşim yerlerinden biridir. Bugün Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı Darıca köyünün bir mahallesidir. Türkçede Esbek ya da Espek olarak yerleşmiştir. Esbeki, adını Esbeki Manastırı ile Esbeki Kalesi'nden almış ya da bu tarihsel yapılara adını vermiş olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Şatberdi Manastırı</span>

Şatberdi Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eki adı Boselta olan Okumuşlar köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü manastırıdır.

Şatberdi Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde 9. yüzyılda inşa edilmiş Gürcü kalesidir. Bugün Türkiye sınırları içinde yer alan kale, Artvin ilinin merkez ilçesindeki Boselta köyünde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Hahuli Manastırı</span> tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde, Tao bölgesinde orta çağ Gürcü Ortodoks manastırı

Hahuli Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Hahuli olan Bağbaşı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü dinsel yapılar topluluğudur. 10. yüzyılda kurulmuş olan manastırın ana kilisesi 19. yüzyılda camiye dönüştürülmüş ve adına da "Taş Cami" denmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mere Kalesi</span>

Mere Kalesi, tarihsel Samtshe bölgesinin Türkiye tarafında, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Mere olan Çakırkoç köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Köyün bugünkü adından dolayı Çakırkoç Kalesi olarak da bilinir.

Çançahi Kalesi, tarihsel Samtshe bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Çançahi olan Savaşır köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Köyün adının Savaşır olarak değiştirilmesinden sonra Savaşır Kalesi olarak da adlandırılmıştır.

Anzavi Kalesi, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı Anzavi köyünde Orta Çağ'dan kalma kaledir. Tarihsel Gürcistan'nın sınırları içinde yer alan kale, 1549 yılındaki Gürcistan seferiyle Osmanlıların eline geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Balvana Manastırı</span> Şavşatta Gürcü manastırı

Balvana Manastırı, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Balvana olan Kirazlı köyü sınırları içinde erken Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü manastırıdır. Balvana Manastırı, Sulesi ve Balvana köyleri sınırında bulunduğu için Sulesi Manastırı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kavkasidzeler Kalesi</span>

Kavkasidzeler Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Yusufeli ilçesine bağlı Tekkale köyünün Kaledibi mahallesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Çoruh Nehri'nin sol kıyısında, bir kayanın tepesinde inşa edilmiş olan kaleden geriye sur bölümleri ile tek nefli kilise kalmıştı. Ancak bu yapılar 2023 yılında Yusufeli Barajı suları altında kalmıştır.

Sananesi Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Sananesi olan Yarbaşı köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kaledir. Köyün bugünkü adından dolayı Yarbaşı Kalesi olarak da adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Parehi Kalesi</span> Artvin Şavşat Taşköprü Köyü Orta Çağ Gürcü Kilisesi

Parehi Kalesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Taşköprü köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Taşköprü'nün eski adından dolayı İphreuli Kalesi olarak da bilinir. Türkçe kaynaklarda Parih Kalesi olarak geçer.

Kvartshana Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Kvartshana olan Bakırköy'de Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir.

Bahçelikışla Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Oltu ilçesine bağlı Bahçelikışla köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Köyün bugünkü adından dolayı Bahçelikışla Kalesi olarak anılmaktadır.

Taoskari Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı ve eski adı Taoskari olan Çataksu köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.