Esat Oktay

Esat Oktay (d. 1885, Zınzal, Çıldır, Ardahan^[1]) - (ö. 25 Haziran 1972), Azeri asıllı Türk siyasetçidir.

Moskova Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunudur. İç Hastalıkları uzmanıdır. Oltu, Kars ve Bakü Hastaneleri Tabîpliği, Kars Belediye Tabîpliği, Kars Memleket Hastanesi Dâhiliye Mütehassıslığı ve Baştabîpliği, Hükûmet Tabîpliği, Türk Ocakları Himâiye-i Etfâl, Kızılay, Halkevi Üyeliği, TBMM VII., VIII. ve IX. Dönem Kars Milletvekilliği yapmıştır. İstiklal Madalyası sahibidir. Evli ve yedi çocuk babasıdır.^[2]

"1885’te Çıldır’ın Zinzal köyünde dünyaya geldim. Çocukluğum ve gençliğim Çarlık Rusya’sında geçti. O devirde Elviye-i Selâse’de yüksek tahsil yapan tek kişi bendim. İlkokulu Çıldır’da ve Tiflis’te okudum. Orta ve lise tahsilimi Kuzey Kafkasya’da Stavropol’da yaptım; Erivan Lisesini birincilikle, altın madalya ile bitirerek Moskova Tıp Fakültesine kabul edildim. 1917 yılında tabip olarak mezun olduğumda Birinci Dünya Savaşı devam ediyordu. Kendi milletime ve memleketime hizmet imkânı bulabilmek için tayinimi Kafkas cephesine yaptırdım. Oltu Askerî hastanesinde çalışıyordum. Bu sırada Rusya’da ihtilâl çıktı, Çarlık devrildi. Tiflis’te Maverayı Kafkas Seym’i kuruldu. Bu arada kimsesiz çocukları toplama ve barındırma işiyle meşgul oluyordum. Bakü İslâm Cemiyet-i Hayriyesi’nin yardım faaliyetinde vazife gördüm. Rusların çekilmesiyle Oltu’daki askerî malzemeyi muhafaza altına aldım ve ordumuz gelince sağlam bir şekilde teslim ettim. O zamanlar her millet teşkilâtlanıyordu. Bizde yetişmiş münevver insan çok azdı,bunun zorluklarını yaşadık. Meselâ bir Rus birliği mühimmatını bize vermek istiyordu,fakat bunu alacak adamımız yoktu! Diğer taraftan Ermeniler her şeye el koyuyor ve hızla teşkilâtlanıyor, bölgeyi baskı altında tutuyorlardı.”