İçeriğe atla

Esalen Enstitüsü

Esalen Enstitüsü'nün yer aldığı Hot Springs kıyılarından enstitünün bir görünüşü

Yaygın olarak Esalen olarak adlandırılan Esalen Enstitüsü, Big Sur, California'da bulunan, hümanist alternatif eğitime odaklanan, bilinç ve bilinçaltı alanları ile ilgili araştırmalar yürüten kâr amacı gütmeyen bir topluluk ve araştırma merkezidir.

1960'lı yıllardan itibaren İnsan Potansiyeli Hareketi'nde önemli bir rol oynayan enstitünün araştırmaları daha sonra anaakım haline gelmiş ve yeni araştırmaları teşvik edecek pek çok gözlem, deney ve teorinin üretildiği bir yer olmuştur.

Kuruluşu ve tarihçe

Esalen, 1962'de Michael Murphy ve Dick Price tarafından, Aldous Huxley'ın tanımladığı "insan potansiyellerini" keşfetmeye yönelik yöntemleri desteklemek adına kurulmuştu.

Esalen Enstitüsü'ndeki meditasyon salonu

Psikedeliklerin mistik boyutları üzerine yazan Huxley, "insan potansiyelleri" konusunda eğitim verecek bir enstitünün kurulması gerektiğini düşünüyordu. Huxley'in bu çağrısının enstitü kurucuları üzerindeki etkisi ilk Esalen broşüründe misyonlarının başlığında Huxley'den alınan ilhamla "İnsan Potansiyeli" olması olmasında da görülmekteydi.[1] Doğu'nun mistik yöntemleri, alternatif tıp, zihin-beden müdahalelerine, transpersonal psikoloji, Gestalt Pratiği gibi daha sonra Yeni Çağ hareketini oluşturan uygulama ve inançların merkezi haline gelmiş ve ezoterik, ruhsal yöntem ve teknikleri anaakım kültüre tanıtıp topluma nüfuz etmesini sağlamıştır.[2]

Sıkça kendisi ve enstitü üzerinde etkisinden söz ettiği Hint bir guru olan Sri Aurobindo'nun öğretilerini Amerikanlaşmış bir kişisel gelişim ve ruhsal tatmin yaklaşımına aktaran Michael Murphy'nin üzerinde etkili olan bir diğer isim Stanford Üniversitesi'nde karşılaştırmalı dinler alanında derslerini takip ettiği Frederic Spiegelberg olmuştu. Aynı zamanda Sri Aurobindo'yu kendisine tanıtan kişi olan Spiegelberg'ın Hint felsefesi derslerine katılarak ve İntegral Yoga ve Sri Aurobindo hakkında daha fazla bilgi edinen Murphy bir taraftan da üniversitede psikoloji lisansını, askerlik dönüşü yeniden döndüğü Stanford'da başladığı felsefe eğitimini tamamlamış ve Spiegelberg'in de teşvikleriyle Hindistan'a gitmiş, Aurobindo Aşram'ında onaltı ay kalmış ve böylece Aurobindo'nun öğretilerini pratik olarak da deneyimleme imkanı bulmuştu. Aurobindo'nun Pondicherry'deki aşramında Doğu ve Batı felsefe ve pratiklerine biraraya getiren yöntemi ve kişisel/ruhsal gelişimin tüm insanlığın evrimsel gelişimine katkısına yönelik düşüncelerinden etkilenmiş ancak aşramdaki yöntemleri fazla baskıcı ve kült üretici olarak görerek aşramdan ayrılmıştı. Murphy, Dick Price ile birlikte kendi yorumuna göre ruhsal yöntemleri seküler araştırmalarla bir araya getirmek, ruhsal teknikleri herhangi bir lider ve kült oluşturmadan deneyimlemek, ruhsal teknikleri Batılılar için uygulanabilir tekniklere dönüştürmek istedi ve bunun için atölyeler kurmak ve kurslar düzenlemek için bir enstitü kurma fikrine yöneldi.[3]

Enstitüdeki bazı çalışmalar ve etkinlikler

Geştalt terapisi

1964 yılında Fritz Perls 1964'te Esalen'de beş yıl süreyle kalmış ve Temmuz 1969'da ayrılana kadar enstitüde birçok Geştalt terapisi semineri vermiştir.[4] Dick Price, Perls'ün en yakın öğrencilerinden biri oldu. Price enstitüyü yönetti ve Gestalt Uygulaması adını verdiği kendi formunu geliştirdi.[5]

Sanat çalışmaları

1964'te Joan Baez, ücretsiz bir performansın da dahil olduğu The New Folk Music (Yeni Halk Müziği) başlıklı bir atölye çalışmasına öncülük etti. Bu, dönemin birçok müzik efsanesinin yer aldığı yedi Big Sur Folk Festivallerinden (Big Sur Folk Festivals ) ilkiydi. 1969 konserinde Woodstock Festivali'nden yeni gelen müzisyenler de vardı. Bu olay, 1971 yılında vizyona giren Celebration at Big Sur (Big Sur'da Kutlama) adlı belgesel filmde de yer aldı.

Kültürel etki

Enstitü Erik Erikson, Ken Kesey, Alan Watts, John Lilly, Buckminster Fuller, Aldous Huxley, Linus Pauling, Fritz Perl, Joseph Campbell, Robert Bly ve Carl Rogers gibi çeşitli alanlarda önde gelen isimleri ağırlamış, konuşma yaptırmış ve/veya atölye çalışmalarını yönetmelerini sağlamıştır.[6]

Ancak enstitü bazı çalışmaları sebebiyle de eleştirilere maruz kalmıştır. Örneğin tarihçi Christopher Lasch, hümanist tekniklerin narsisistik, materyalist bir ruhsallık veya kendine takıntılı düşünce ve davranışları teşvik ettiğini iddia etmiştir.[7]

Popüler medyada enstitü

Filmler

Komedi-drama Bob & Carol & Ted & Alice'te (1969), sofistike Los Angeles sakinleri Bob (Robert Culp tarafından canlandırılmıştır) ve Carol Sanders (Natalie Wood), Esalen tarzı bir dinlence yerinde duygusal olarak kendilerini açıkça ifade edebildikleri bir hafta sonu tatili geçirirler. Daha sonra hayatlarına özgür sevgiyi ve tam dürüst bir ilişkiyi kucaklamaya kararlı olarak devam ederler.

What About Bob ? adlı filminde (1991), Bill Murray'in canlandırdığı karakter, Esalen'deki psikiyatristinin peşine düşerek kaldığı tatil evine gelir ve kendisini ne kadar kötü hissettiğinden bahseder.

Edebiyat/kurgu

Edward St Aubyn'in çizgi romanı On the Edge 'de (1998), Esalen belirgin bir şekilde öne çıkıyor.

Thomas Pynchon'un Inherent Vice (2009) adlı romanında ve Paul Thomas Anderson'ın 2014 tarihli film uyarlaması Chryskylodon Enstitüsü, Esalen Enstitüsü'nü temsil etmektedir.

Norman Rush'ın Mating (1992) adlı romanında Esalen'den "twit fabrikası" olarak söz edilir.[8]

Ayrıca bakınız

Bibliyografya

  • Jeffrey J. Kripal, Esalen: America and the Religion of No Religion, The University of Chicago Press, 2007
  • Mirion Goldman, The American Soul Rush: Esalen and the Rise of Spiritual Privilege, New York University Press, 2012
  • Walter Truett Anderson [1983]. The Upstart Spring: Esalen and the Human Potential Movement: The First Twenty Years. Addison Wesley Publishing Company, 2004.
  • Jeffrey, Kripal; Shuck, Glenn W., eds. (2005). On The Edge Of The Future: Esalen And The Evolution Of American Culture. Indiana University Press, 2005.
  • Jeff Norman (2004). Big Sur. Images of America Series. Arcadia Publishing.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Jeffrey J. Kripal, Esalen: America and the Religion of No Religion, The University of Chicago Press, 2007, s.86
  2. ^ Mirion Goldman, The American Soul Rush: Esalen and the Rise of Spiritual Privilege, New York University Press, 2012, s.1
  3. ^ Mirion Goldman, a.g.e. s.26-31
  4. ^ Frederick Perls, In and Out of the Garbage Pail. Real People Press [1969]; Gestalt Journal Press, 1992.
  5. ^ John F. Callahan (ed)., Manual of Gestalt Practice in the Tradition of Dick Price, The Gestalt Legacy Project, 2014.
  6. ^ Debra Ollivier (ed.) (25 May 2012). "Esalen: 50 Years Ago, A 'Crazy Place On A Godforsaken Road' Launched The New Age Movement". The Huffington Post. Huffington Post.
  7. ^ Christopher Lasch. (1978). "The Culture of Narcissism". Bulletin of the Menninger Clinic. New York: W.W. Norton. 44 (5): 426–40
  8. ^ "Wikipedia İngilizce Esalen Enstitüsü". 17 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Perennial felsefe</span> Daimicilik, tüm insanlar için geçerli ve daimi olan gerçeğin ilkelerinin varlığını savunur

Perennial Felsefe ya da perennializm (daimicilik), evrensel hakikat ilkelerinin insanlık tarihi boyunca tüm kültürlerde ve ruhsal geleneklerde ortak olarak mevcut olduğuna ilişkin felsefi düşünüş.

<span class="mw-page-title-main">Mircea Eliade</span> Rumen filozof, tarihçi, edebiyat eleştirmeni ve yazar (1907-1986)

Mircea Eliade, din tarihçisi ve filozof.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Patlama</span> Evrenin oluştuğunu açıklayan teori

Büyük patlama, evrenin en eski 13,8 milyar yıl önce tekillik noktası denilen bir noktadan itibaren genişlediğini varsayan evrenin evrimi kuramı ve geniş şekilde kabul gören kozmolojik modeldir. İlk kez 1920'li yıllarda Rus kozmolog ve matematikçi Alexander Friedmann ve Belçikalı fizikçi papaz Georges Lemaître tarafından ortaya atılan bu teori, çeşitli kanıtlarla desteklendiğinden bilim insanları arasında, özellikle fizikçiler arasında geniş ölçüde kabul görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">New Age</span> Kült akımlar

New Age, ruhsal konulara ilişkin bireysel eklektik yaklaşımla nitelendirilen çağdaş Batı Kültüründe yirminci yüzyıl sonlarında ortaya çıkan ve sınırları ve alt gruplarıyla geniş bir uygulama ve inanç alanına işaret eden ve alternatif ruhsal hareketlerin üst başlığı ve türsel (generic) bir terimdir. Herhangi bir değişmez, mutlak kutsal metin, dinî kurum ve din adamları hiyerarşisinden uzak olduğundan din sosyolojisinde New Age'in geleneksel din ile arasındaki farkı ortaya koymak için akademik literatürde New Age'e, yarı dinî veya dinleyici/izleyici kültü ve kült çevresi/ortamı şeklinde tanımlar getirilmiştir. Hareket daha çok uzman yayınevleri, müzik dükkânları ve fuarlarda ve İnternet gibi ağlarda görünürlük kazanmaktadır.

<i>Bitirim İkili</i> 1998 yapımı Amerikan filmi

Bitirim İkili, Brett Ratner tarafından yönetilen ve LaManna'nın bir öyküsünden Jim Kouf ve Ross LaManna tarafından yazılan, 1998 yapımı bir Amerikan polis aksiyon komedi filmidir. Jackie Chan ve Chris Tucker, Çinli bir diplomatın kaçırılan kızını kurtarmakla görevlendirilen uyumsuz polis memurlarını canlandırıyor. Tzi Ma, Tom Wilkinson, Ken Leung, Mark Rolston, Elizabeth Peña ve Rex Linn yardımcı rollerde oynuyor. 18 Eylül 1998'de gösterime giren film, dünya çapında 244 milyon doların üzerinde hasılat elde etti. Gişe ticari başarısı sayesinde Rush Hour 2 (2001) ve Rush Hour 3 (2007) adlı iki devam filmi yapıldı.

Teistik evrim veya Tanrı güdümlü evrim olarak da bilinen teistik evrim, Tanrı hakkındaki dini öğretileri biyolojik evrim hakkındaki modern bilimsel anlayışla uyumlu gören görüşleri içeren genel bir terimdir. Teistik evrim kendi başına bilimsel bir teori değil, genel evrim biliminin -özel yaratılışçı görüşlerin aksine- dini inançlarla ilişkisine dair bir dizi görüşü ifade ediyor. Teist evrimciler, Dünya'nın yaşı, evrenin yaşı, Big Bang, Güneş Sistemi'nin kökeni, yaşamın kökeni ve evrim konularında bilimsel görüş birliğini kabul ederler.

<span class="mw-page-title-main">Gey pornografisi</span> Cinsel haz yaratmak amacıyla erkekler arasında yapılan seksi yansıtan pornografi türü

Gey pornografisi, izleyicide cinsel etki yaratmak amacıyla erkekler arasında yapılan seksi yansıtmadır. Lezbiyen pornografisi, gey pornosunun önemli bir uzantısı ve devamıdır. Gey pornografisi, tanım olarak eşcinsel pornosu olsa da yalnız erkek eşcinselleri kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sri Aurobindo</span> Hint milliyetçisi, özgürlük savaşçısı, filozof, yogi, guru ve şair.

Sri Aurobindo ya da Aurobindo Akroyd Ghosh şair, öğretmen, yazar, düşünür ve bir yogidir. 1900'lü yılların başlarında Hindistan'da bağımsızlık fikrinin yayılmasına yardım etti. Bhagavat Gita'daki yoga yorumlarına benzer bir şekilde integral yogayı kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Sri Anandamayi Ma</span> Hindu guru

Anandamoyi Ma olarak da tanınan Sri Anandamayi Ma, Bengal kökenli Hindu bilge ve azize.

<span class="mw-page-title-main">Mirra Alfassa</span> Sri Aurobindonun manevi işbirliği.

Mira Alfassa ardından Mirra Morisset ve Mirra Richard, Anne olarak da tanınan Hindistanlı Guru Sri Aurobindo'nun manevi işbirlikçisi, pozitivist, materyalist.

Vadodara, Hindistan'da yer alan bir şehir ve Ahmedabad ve Surat'dan sonra Gucerat eyaletinin üçüncü büyük şehridir. Vadodara Bölgesi'nin idari merkezidir. Vishwamitri Nehri'nin kıyısında yer alan şehir, Ahmedabad'ın güneydoğusunda ve eyalet başkenti Gandhinagar'ın 139 km uzağında yer almaktadır. Delhi ve Mumbai bağlayan demiryolu hattı ve ulusal karayolu hattı buradan geçmektedir. Vadodara, 2005 itibarıyla 1.6 milyon nüfusa sahiptir.

Gerçek mü'min sendromu 1976 yılında M. Lamar Keene tarafından, kitabı The Psychic Mafiada kullandığı bir terimdir. Keene bu terimi, metafizik ya da paranormal bir olaya, sahte olduğu ispatlandıktan sonra dahi inanan kişiler için kullanmıştır. Keene bunu bir bilişsel bozukluk, olarak ele almış ve pek çok medyumun başarısının ardındaki anahtar faktör olarak nitelemiştir.

Gestalt psikolojisi veya gestaltizm, bilişsel süreçler içerisinde özellikle algı ve algısal örgütlenme konularında yoğunlaşmış psikoloji teorisidir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında Almanya'da ortaya çıkmıştır. Gestalt psikolojisi kaotik görünen bir dünyada anlamlı bir algıya sahip olmamızın temelde hangi kanunlara dayandığını anlamaya çalışır. Gestalt psikolojisinin ana prensibi zihnin kendi kendisini algıladığı şeylerde bir bütün görmeye organize etmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hodgkin-Huxley modeli</span> Nöronların aksiyon potansiyelinin oluşumunu ve iletimini tanımlayan model

Hodgkin-Huxley modeli, diğer adıyla kondüktans bazlı model, nöronlardaki aksiyon potansiyelinin oluşumunu ve iletimini tanımlayan bir matematiksel modeldir. Temeli devre teorisine dayanan model birbirine bağlı bir grup doğrusal olmayan diferansiyel denklem ile ifade edilebilir; bu denklemler nöron ve kalp kası gibi uyarılabilen hücrelerin elektriksel özelliklerini tasvir eder. Model, sürekli bir dinamik sistemdir.

David Renaud Boullier Hollandalı bir Huguenot teolog, Protestan bakan ve filozoftur.

<span class="mw-page-title-main">Otto Rank</span> Yazar

Otto Rank, Avusturyalı psikanalist, yazar ve filozoftu.

Laura Perls, Gestalt psikoterapi okulunun kurulmasına yardımcı olan, Almanya doğumlu ünlü bir psikolog ve psikoterapistti. Aynı zamanda ünlü bir psikoterapist ve psikiyatrist olan Friedrich (Frederick) Perls'in karısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ruhsal kriz</span>

Ruhsal kriz, ruhsal deneyimler sonucunda bedensel ve zihinsel düzlemde bireyde güçlük doğuran durumları ifade eden psikospiritüel dönüşüm süreci.

<span class="mw-page-title-main">Stanislav Grof</span>

Stanislav "Stan" Grof, transpersonel psikolojinin geliştirilmesinde büyük katkıları olan 1960'lardan beri Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Çek doğumlu psikiyatrist.

<span class="mw-page-title-main">Christina Grof</span>

"Spiritual Emergence Network"un kurucusu ve Holotropik Nefes Çalışmalarının kurucularından olan Amerikalı kadın yazar, psikoterapist.