İçeriğe atla

Erzyanca Günü

Erzyan dili günü, Saransk, 16 Nisan 2008

Erzyan dili günü (Erzyanca:э́рзянь кель Чи[1](Rusça)), modern Erzyanların ulusal bayramıdır. Fin-Ugor dil ailesi Fin-İdil dil grubuna ait olan Mordovya dillerinden biri olan Erzyanca, Mokşanca ve Rusça ile birlikte Mordovya'nın üç resmi dilinden biridir. Erzyan'da konuşanların sayısı 517.575'tir. Yalnızca Rusya'da 440.000 kişinin Erzyanca'yı konuştuğu tahmin edilmektedir.[2] Erzyanların yaklaşık %28'i Mordovya Cumhuriyeti'nde, geri kalanı ise eski SSCB topraklarında yaşamaktadır. Erzyan dili günü 1993 yılında Erzyan Dil Kurtuluş Vakfı (Saransk) tarafından kurulmuştur. Dil gününün bu güne ertelenmesinin nedeni, 16 Nisan'ın ilk Erzyan profesörü Anatoli Ryabov'un doğum günü olmasıydı. 2024 itibarıyla Erzyan dil günü, sadece Erzyanca'nın Rusça ve Mokşanca ile birlikte resmi dil olarak kullanıldığı Mordovya'da değil, Erzyan halkının karma bir şekilde yaşadığı Nijniy Novgorod, Samara, Moskova, Çelyabinsk ve Murmask bölgelerinde de kutlanmaktadır. Ayrıca, bu bayram geleneksel olarak yabancı ülkelerde kutlanmaktadır: Estonya[3][4] (Erzyan Topluluğu "Syatko"[5]) ve Finlandiya. Moskova'daki etkinliğin organizatörleri Erzyan Weigel STK ("Erzyan'ın Sesi")[6][7] ve Sankt-Peterburg'da St.Petersburg ve Leningrad Oblastı'nda yaşayan Erzyanları birleştiren Ele organizasyonu[8] olmuştur.

Etkinliğin resmi programı açıkça tanımlanmamıştır; genellikle okullarda ve anaokullarında açık dersler şeklinde düzenlenir. Ünlü yazarlar, şairler, kültürel figürler bu etkinliklere davet edilir ve konserler verilir. Etkinliğin temel amacı Erzyan dili ve edebiyatının yanı sıra diğer ulusal başarıları sergilemektir. Etkinlik salonlarında genellikle Erzyanca yazılar yazmış olan Anatoli Ryabov'un bir portresi sergilenir ve salon çiçeklerle ve Erzyan bayrağıyla süslenir. Etkinliğin resmi kısmı "Tyoshtya" şarkısıyla başlar. Bu şarkı genellikle Saransklı çocuk topluluğu Torama tarafından çalınır.[9] Sonra mum yakılır - ştolol. Bir mum yakma görevi tanınmış bir kişiye verilir. Bundan sonra Erzya Büyükler Konseyi (erzyan atyan ezem) başkanlığına adaylar seçilir.

Kaynakça

  1. ^ "finugor.ru. 16 апреля отмечается День эрзянского языка — Эрзянь келень чи". 14 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020. 
  2. ^ "Ethnologue". 25 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020. 
  3. ^ FOTKI. День эрзянского языка (Мордовия) Объединение финно-угорских народов. Erzyan Language Day. Erza keele peäev. 21 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Rusça),(İngilizce)
  4. ^ MariUver// День эрзянского языка — десять лет в Эстонии 20 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Rusça)
  5. ^ Stolitsa.ee. Estoniyada Erzyan dili günü qeyd edilir 14 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Rusça)
  6. ^ Центр Льва Гумилёва. В Москве провели День эрзянского языка 29 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(Rusça)
  7. ^ ГБУК г. Москвы ЦУНБ им. Н. А. Некрасова. День эрзянского языка 22 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Archived Nisan 22, 2017 at the Wayback Machine(Rusça)
  8. ^ "«Erzäks.ru» //Тердема Эрзянь келень Чинтень Петра ошов". 29 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2020. 
  9. ^ finugor.ru. День эрзянского языка эрзяне отпраздновали без официальной «мордвы» 23 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Archived Eylül 23, 2017 at the Wayback Machine(Rusça)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Erzyaca, Ural dil ailesinin Mordvin dillerine ait bir dildir. Dil, Mordovya başta olmak üzere Nijni Novgorod, Çuvaşistan, Ulyanovsk, Samara, Penza, Saratov, Orenburg, Tataristan, Başkurdistan ve Ermenistan, Estonya, Kazakistan gibi eski Sovyet ülkelerinde yaşayan diaspora olmak üzere 260,000 kişi tarafından konuşulmaktadır. Erzyaca, diğer Mordvin dili olan Mokşaca ile yakından ilişkili olup fonetik, morfoloji ve kelime haznesi bakımından farklılıklar bulunmaktadır. Erzyaca, Rus Kiril alfabesi ile yazılmakta olup Mokşaca ve Rusça ile birlikte Mordovya'nın resmi dilidir.

Mokşaca, Ural dil ailesinin Mordvin dillerine ait bir dildir. Dil, Mordovya'nın batısının çoğunluk dilidir. Mokşaca, diğer Mordvin dili olan Erzyaca ile yakından ilişkili olup fonetik, morfoloji ve kelime haznesi bakımından farklılıklar bulunmaktadır. Mokşaca, Rus Kiril alfabesi ile yazılmakta olup Erzyaca ve Rusça ile birlikte Mordovya'nın resmi dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Mordvin yerli dini</span>

Mordvin yerli dini, Erzyan yerli dini veya Mordvin neopaganizmi, Mordvinler arasında yaygın olan çağdaş paganizmin etkilerinin görüldüğü etnik din. Mordovya'da etkin olarak inanılır. Din sıklıkla toprak ana anlamına gelen "Mastorava" olarak isimlendirilir. Bu dindeki tanrının adı İnşkipaz'dir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Merkuşkin</span>

Nikolay İvanoviç Merkuşkin, eski Samara Oblastı valisi ve Rusya'daki Mordovya Cumhuriyeti'nin eski ve ilk başkanıdır. Son makamına 22 Eylül 1995 - 10 Mayıs 2012 tarihleri arasında oturdu. 24 Ocak - 22 Eylül 1995 tarihleri arasında Mordovya Devlet Meclisi başkanı olarak görev yaptı.

<i>Mastorava</i>

Mastorava, 1994 yılında Erzya dilinde yayınlanan Mokşa dili versiyonuyla Aleksandr Sharonov'un Mordvin mitolojisine ve folkloruna dayanan bir Mordvin destan şiiridir.

Anatoli Ryabov - Erzyan dilbilimci, öğretmen, halk figürü, profesör, Latin alfabesine dayanan Erzyan dilinin kurucusu.

Fyodor Cheskonov - Erzyan doğumlu Sovyet yazar, oyun yazarı, edebiyat eleştirmeni. I. Dünya Savaşı'na ve Rusya İç Savaşı'na katıldı. Mordovya edebiyatının kurucularından biriydi.

Mihail İvanoviç Brıjinski - Mordovya kökenli Sovyet yazar, SSCB Yazarlar Birliği üyesi, Mordovya Cumhuriyeti halk yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Ryabov</span>

Vladimir Pavlovich Ryabov - Rus yazarların ve şairlerin eserlerini Erzyanca'ya çeviren profesyonel bir çevirmen, Mordovyalı ilk agronomist.

Pyotr Gluhov (tam adı: Pyotr Semyanoviç Gluhov, Rusça: Серафим Емельянович Вечканов; 26 Aralık 1897, İrçe Çarmas, Buinsk ilçesi, Simbirsk Guberniyası, Rus İmparatorluğu - 7 Şubat 1979, Magnitogorsk, Çelyabinsk ili, RSFSC, SSCB - Mordovya'nın ilk gazetecilerinden Erzyan kökenli Sovyet yazar. Mordovyalı eğitimci Makar Yevseyev'in yeğenidir.

Grigori Yegorov - Erzya kökenli Sovyet yazar, gazeteci, Mordovya ulusal yayınevinin organizatörlerinden biri.

Serafim Veçkanov — - Erzyan kökenli Sovyet şair ve yazar.

Vladimir Ivanovich Romashkin (Erzyanca: Йовлань Оло, Mordvinlerin kültürel canlanmasında önemli bir figür olarak kabul edilen bir Erzya Mordvin folkloristi, araştırmacı, müzisyen ve belgesel film yapımcısıydı.Ayrıca Toorama müzik grubunu kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Erzyanca edebiyat</span> Erzyanca dilinde yazılmış edebiyat eserleri

Erzyanca edebiyat veya Erzya edebiyatı, Mordovya'da ve Rusya'nın diğer bitişik bölgelerinde yaklaşık yarım milyon kişi tarafından konuşulan Erzyanca dilinde yazılmış edebiyat eserleridir. Yazı dili 18. yüzyılın başlangıcından günümüze Kiril alfabesine dayanan Erzya edebiyatı, 1920 ve 1930'larda büyük gelişmeler yaşamıştır. Mordovya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Erzyanca'y adair pek çok dil okulu kurulmuş ve edebiyat çalışmalarına hız verilmiştir. Ayrıca aktif bir şekikde kitap yayıncılığı başlamış ve çok sayıda gazete ortaya çıkmaya başladı. Bununla birlikte, tek bir lehçe tabanı vardı ve bunun sonucu olarak standart alfabe ve yazım hala eksikti. 1924'te bu sorun Mordovya Öğretmenler Kongresi'nde ve 1928'de Moskova Dil Konferansı'nda ele alındı. 1920'lerin ortalarından itibaren, 1930'ların ortalarında Erzya yayınlarında edebi normların ve bir lehçelerin gelişimi başladı.

<span class="mw-page-title-main">Erzyan Mastor (gazete)</span>

Erzyan Mastor Rusya Federasyonu'a bağlı özerk bir cumhuriyet olan Mordovya'nın başkenti Saransk'ta Erzya Dilinin Kurtuluşu Vakfı tarafından yayınlanan Erzyanca ve Rusça olmak üzere iki dilli bir gazetedir. 1994 yılında kuruldu ve ilk editörü Aleksandr Sharonov'du.

<span class="mw-page-title-main">Tatyana Mokşanova</span>

Tatyana Mokşanova Erzyan, şair çevirmen ve Rus Yazarlar Birliği üyesidir. Mordovya Cumhuriyeti Genç Yazarlar Cumhurbaşkanlığı Ödülünü kazanmıştır (2006).

<span class="mw-page-title-main">Erzyanlar</span> Fin-Ugor Halkları

Erzyanlar - Mordvinlere ait bir etnik gruptur. Ural ailesinin Fin-Ugor şubesinin, Finno-Volga sınıfının Erzyan Mordovin grubuna aittirler. Erzyanlar esas olarak Doğu Mordovya'da, Moksha ve Sura nehirlerinin havzalarında, Volga ve Ağizel nehirleri arasındaki bölgede yaşamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Mariz Kemal</span>

Mariz Kemal ya da doğum ismiyle Raisa Stepanovna Kemaykina, Erzyan gazeteci, şair ve aktivist. 1993'te "Erzyava" (Эрзява) adındaki Erzyan kadın hareketinin kurucusu ve başkanı oldu.

Mordvin dilleri, Ural dillerinin bir koludur. Birbiriyle yakın bağları olan ve ikisi de Mordovya bölgesinde konuşulan Erzyan ile Mokşan dillerinden oluşur. Bu grubun eskiden tek bir "Mordvin dili"ni teşkil ettiği düşünülürdü, ancak mevcut durumda küçük bir dil grubu olarak görülür. Sesbilim, sözcük ve dilbilgisi farklılıkları nedeniyle Erzyanca ile Mokşanca birbiriyle karşılıklı anlaşılabilirlik göstermemektedir; hatta gruplar arası temaslarda sık sık Rus dili kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Mokşalar</span>

Mokşalar Fin-Ugor halklarının Volgaik koluna ait bir Mordvin etnik grubudur. Rusya Federasyonu'nda, çoğunlukla Volga Nehri ve Oka Nehri'nin bir kolu olan Mokşa Nehri yakınında yaşamaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.