İçeriğe atla

Erzurum Vilayeti

ولايت ارضروم
Vilâyet-i Erzurum
Osmanlı İmparatorluğu Vilayeti

1867–1923
 

 

Erzurum Vilayeti harita üzerinde
Erzurum Vilayeti harita üzerinde
Erzurum Vilayeti (1900)
MerkezErzurum
Tarih
 - Kuruluş 1867
 - Cumhuriyetin ilanı 1923
Nüfus
 - Müslüman, 1914[1]673.297 
 - Yunan, 1914[1]4.864 
 - Ermeni, 1914[1]134.377 

Erzurum Vilayeti, bir Osmanlı vilayetidir.

1867'te kabul edilen Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi ile Erzurum Eyaleti'nin kaldırılması ile kurulmuştur. Berlin Antlaşması ile Osmanlı Devletinde olan Kars ve Ardahan sancakları (Narman nahiyesi hariç) Rusya'ya verildi. 1875 yılında Bitlis, Van ve Hakkâri ayrı vilayet olarak Erzurum Vilayeti haricinde bırakılmıştır. 1879 yılında Dersim müstakil bir vilayet olmuş ve Erzurum'dan ayrılmıştır.

Erzurum Vilayetinin 1867-1875 yıllarında 7 sancak olarak teşkilatlandırılmıştır:[2]

Sancakları

Osmanlı alfabesiyle yazılmış Erzurum Vilayetin 1907 haritası

1909'da Erzurumun sancakları, kazaları ve nahiyeleri :

ERZURUM VİLAYETİ
Erzurum Sancağı
KazaNahiye
Erzurum
Bayburt
Hınıs
İspir
Kiğı
Kiskim
Narman
Pasinler
Tercan
  • Mamahatun (Merkez)
  • Karakulak
  • Mans
  • Yavi
Bayezit Sancağı
KazaNahiye
Bayezit
  • Bayezit Merkez
  • Mosun
Antap
  • Tutak (Merkez)
  • Patnos
  • Sebki
Diyadin
  • Diyadin Merkez
  • Taşlıçay
Eleşkirt
Karakilise
Erzincan Sancağı
KazaNahiye
Erzincan
Kemah
Kuruçay
Kuzuçan
Refahiye

Nüfusu

Erzurum Vilayeti 1914 nüfusu[3]
KazaMüslümanRumErmeniKatolik ErmeniProtestanToplam
Erzurum83,0703,09230,7511,308483118,777
Pasinler56,403-10,046--66,449
Bayburt64,2891,14812,025--77,462
İspir40,0151.0172.920--42,935
Tercan36,1533497,401--43,903
Tortum28,320768507716-29.543
Kiskim36,1223.719908285-41,034
Kiğı35,572-13,621-98850,181
Narman28,6842556--29.256
Hinis33,525-7,780-45041,754
Erzurum Sancağı442,1539,05686,5147,3091,921547,048
Erzincan53.89827516.144-14770.518
Pülümür11,755-511--12,266
Refahiye23,3081,3941,270--25,972
Kuruçay11.466-2,649--14,115
Kemah20,7425604,597-14426,043
Erzincan Sancağı121,1692,22925,171-291148,914
Bayezit20,95222,619--23.964
Eleşkirt23,368-4,2021.3932928,992
Diyadin19,640-904--20.670
Tutak23,873-1.070--24.943
Karakilise22,142-3,17718-25.337
Bayezid Sancağı109,975211,9721,41129123,906
Erzurum Vilayeti673,29712,307123,6578.7202,241820,880

Kaynakça

  1. ^ a b c "1914 Census Statistics" (PDF). Turkish General Staff. ss. 605-606. 7 Ekim 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2011. 
  2. ^ https://archive.org/stream/tatprsentdelemp00courgoog#page/n106/mode/2up []
  3. ^ Karpat, Kemal (1985). Ottoman Population, 1830-1914: Demographic and Social Characteristics. University of Wisconsin Press. ss. 170-171. ISBN 9780299091606. 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çıldır (eyalet)</span>

Çıldır Eyaleti veya Çıldır Beylerbeyliği, tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde, 16. yüzyılın sonlarına doğru kurulan Osmanlı eyaletidir. Yaklaşık olarak günümüzde Gürcistan’ın Acara Özerk Cumhuriyeti’nin bir bölümü ile Samtshe-Cavaheti bölgesini, Türkiye’de Artvin, Ardahan illeri ile Erzurum ilinin bir kısmını kapsamaktadır. 1578-1628 arasında Çıldır, 1628-1829 arasında Ahısha ve 1829-1845 arasında Oltu Çıldır Eyaleti’nin idari merkezleriydi.

Elviye-i Selâse, Osmanlı döneminde Batum, Kars ve Ardahan livalarının (sancak) ortak adıydı. “Üç Liva” anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Vilayet</span> Osmanlı Devletinin son dönemlerindeki birinci derece mülki yönetim birimi

Vilâyet, 1864 yılında Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi ile tanımlanan birinci dereceden bir yönetim birimidir. 19 ve 20. yüzyıllarda önce Osmanlı Devleti, ardından 1960'a kadar Türkiye Cumhuriyeti'nde, bir valinin yönetimi altındaki birimdir. Bugün Türkiye'de vilayet, il anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Adana Vilayeti</span>

Adana Vilayeti, Osmanlı Devleti vilayetidir. 1869 yılında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Vilayeti</span> Osmanlı vilayeti

Ankara Vilayeti, Osmanlı Devletinin bir vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Musul Vilayeti</span>

Musul Vilayeti Osmanlı Devleti vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Sivas Vilayeti</span>

Sivas Vilayeti, 1867-1922 yılları arası varlığını sürdürmüş olan Osmanlı Devleti vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Halep Vilayeti</span> Osmanlı İmparatorluğunun birinci düzey idari bölümü

Halep Vilayeti, 1867 yılında kurulmuş Osmanlı Devleti vilayeti. Vilayet merkezi Halep'tir. Halep Vilayeti 1864 yılında kabul edilen Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Trablusgarp Vilayeti</span>

Trablusgarp Vilayeti, 1864 yılında gerçekleşen yönetim reformu sonucu Trablusgarp Eyaleti yerine kurulan Osmanlı vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Diyarbekir Vilayeti</span> Osmanlı İmparatorluğunun birinci düzey idari bölümü

Diyarbekir Vilayeti, 1867 yılında kurulan Osmanlı Devleti vilayeti. Vilayetin merkezi Diyarbekirdir.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir-i Bahr-i Sefid Vilayeti</span>

Cezayir-i Bahr-i Sefid Vilayeti, 1864 yılında kurulan Osmanlı Devleti vilayeti.

<span class="mw-page-title-main">Aydın Vilayeti</span> Osmanlı İmparatorluğunun yönetim birimi

Aydın Vilayeti, Osmanlı Devleti vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Vilayeti</span>

Kosova Vilayeti 1877 yılında kurulan Osmanlı İmparatorluğu vilayeti. Vilayetin merkezi önce Priştine sonra Üsküp olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vilâyat-ı Sitte</span> Vilayet-i Sitte; Osmanlı Devletinin Erzurum, Van, Harput(Elazığ), Diyarbakır, Sivas ve Bitlis şehirlerinden oluşan altı vilayetin genel adıdır

Vilayat-ı Sitte, 13 Temmuz 1878 tarihli Berlin Antlaşması'na göre Osmanlı Devleti'nin Erzurum, Van, Harput, Diyarbekir, Sivas, Bitlis olmak üzere altı vilayetin adı.

<span class="mw-page-title-main">Kars Oblastı</span>

Kars Oblastı 1878 yılında Kars Sancağı'nın yerine kurulan Rus İmparatorluğu oblastı. Merkezi Kars il merkezidir. Kars, bugün Türkiye'ye bağlı bir ildir.

<span class="mw-page-title-main">Bitlis Vilayeti</span> Osmanlı İmparatorluğunun birinci düzey idari bölümü

Bitlis Vilayeti, 1875 yılında kurulan Osmanlı Devleti vilayeti. Vilayetin merkezi Bitlis'tir.

<span class="mw-page-title-main">Hüdâvendigâr Vilayeti</span>

Hüdavendigâr Vilâyeti ya da Bursa Vilayeti, 1867 yılında kurulan Osmanlı vilâyeti.

<span class="mw-page-title-main">Konya Vilayeti</span> osmanlıda bir vilayet

Konya Vilayeti, bir Osmanlı vilayeti. 1864'te kabul Teşkili Vilayet nizamnamesiyle Karaman Eyaletinin kaldırılmasıyla kurulmuştur. Vilayet, 1919 ile 1921 yılları arasında Konya, Antalya, Isparta ve Burdur bir İtilaf Devleti olan İtalya'nın işgaline uğramıştır. 1923'te Konya Vilayeti, Niğde, Konya, Burdur, Antalya, Isparta ve Karaman olarak 5 şehre ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ma'mûretü'l-Azîz Vilayeti</span>

Ma'mûretü'l-Azîz Vilayeti, veya Harput Vilayeti, 1864 yılında Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi uyarınca kurulan Osmanlı İmparatorluğu vilayetidir.

<span class="mw-page-title-main">Van Vilayeti</span>

Van Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu'nun 1875 yılında kurulan vilayeti. 20. yüzyılın başlarında 400.000 kadar nüfusu olan vilayetin yüzölçümü yaklaşık 39.000 km2 idi.