Tuva Cumhuriyeti veya Tıva Cumhuriyeti ; Rusya Federasyonu’nda Güney Sibirya'da özerk bir Türk cumhuriyetidir. Tuva cumhuriyeti, adını, Türk halklarından biri olan Tuvalardan alır. Tıva Cumhuriyeti olarak da Türkiye Türkçesinde kullanımı vardır. Moğolistan'a komşu olan cumhuriyetin yüzölçümü 170.500 km²'dir. Nüfusu 313.612 kişidir. Konumu ise kuzeyinde Rusya Federasyonuna bağlı Krasnoyarsk Krayı, kuzeybatısında Hakas Özerk Cumhuriyeti, batısında Altay Özerk Cumhuriyeti, güneyinde Moğolistan, doğusunda Buryatya çevrelemiştir. Çevresindeki ülkelere göre Türk nüfusunun en yoğun olduğu Güney Sibirya ülkesidir.
Bay-Tayga kojuun — Tıva Cumhuriyeti'nde bir (kojuun). Yönetim Merkezi — Teeli.
Tandı ili — Tuvada bir belediyeli bölgesidir. Yönetim Merkezi — Bay-Haak yerleşimidir.
Turan, Tuva Cumhuriyeti'nde bir şehir. Tuva Cumhuriyeti'nin başkenti Kızıl'a 70 km kuzaybatısındadır. 1945 yılında şehir durumuna yükselmiştir. 1989 yılı nüfusu 5976 kişi iken Rus nüfusunun Tuva'dan ayrılması üzerine 2002 yılına göre nüfus 5598 kişi olmuştur. Bu şehirde bir havaalanı bulunmaktadır.
Kaa-Hem ili ; Rusça:Каа-Хемский кожуун), Tuva Cumhuriyetinin 17 idari biriminden biridir. Yönetim merkezi Sarıg-Sep'tir.
Tere-Göl İli, Tuva Türkçesi: Тере-Хөл кожуун / Tere-Höl kojuun — Tuva Cumhuriyeti'nde yer alan bir il. 2003 yılında Kızıl kojuundan ayrılarak kurulmuştur.
Möngün Tayga İli — Tuva Cumhuriyetinde belediye. Bölgenin idari merkezi — Mugur-Aksı.
Süt Göl İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. Bölgenin idari merkezi — Sug-Aksı.
Toju İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Toora-Hem. Öbür yerleşimler — Saldam, Adır-Kejig, Çazılar, İy, Irban, Sıstıg-Hem.
Çaa-Höl İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Çaa-Höl.
Çedi-Höl (Yedigöl) İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. İdari bölgenin yönetim merkezi — Hovu-Aksı. Eski bir şehir yerleşimi üzerindedir.
Tuva özerk bölgesi — Güney Sibiryadaki Sayan Dağları dolayında 11 Ekim 1944 tarihinde Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı yıllarındaki rejim ihracıyla ve yöneticilerini kendi tarafına çekmesiyle Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti içine kattığı 10 Ekim 1961 tarihine kadar süren özerk bölge.
Tuva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, — Altay Dağları-Sayan Dağları dolayında 10 Ekim 1961 tarihinde kurulan 31 Mart 1992 tarihinde yıkılan ve Sovyetler Birliği'nin özerk bir cumhuriyeti.
Tuva Cumhuriyeti idari yapılanması — Sovyetler Birliği devrinden kalma bir yönetim birimi olan rayon denilen ilçe tipi idari yapılanma görülür. Sumon köy tipi yerleşimlerdir.
Töre göl - «Upsa göl çöküntüsünün» «Tsugeer els» diye kum kümelerinde, yazıtlar, balballar, bazırıklar «geyik taşları» - ile zenginliklere sahip, dinlenme yeri. Erzin.
Kejege dağ - Tıva Cumhuriyeti Erzin kojuununda kutsi yerlerinden bir yer, giriş ağzında bir ılıca olan dağ içinde girilecek kuylançak bir kapı bulunmakta, eşikten geçince yuvarlak şekilde gözükmektedir. Dağ üzerinden bakıldığında, örülmüş bir örgü gibidir. Tsagaan-Tologoy sınır karakolundan uzak değildir. Kejege dağ, Tıva Cumhuriyeti için yerli "Dokuz Hazine" diye kutsal, hayranlık uyandıran yerler arasında bahsedilen listede yer almaktadır. Erzin kojuunundaki Narın köyü yakınındadır.
Dus göl - Tıva Cumhuriyeti'nde Tes Hem bölgesinde küçük bir göl.
Dus göl ile şunlardan biri kastedilmiş olabilir:
- Dus göl (Samagaltay): Tuva Cumhuriyeti'nde Samagaltay dolayındaki Tes-Hem bölgesindeki tuzlu göl.
- Dus göl, Tuva Cumhuriyeti'nde Tandı bölgesindeki turistik göl. Öbür adı Svatikovo gölüdür.
- Dus göl (Erzin), Tuva Cumhuriyeti Erzin bölgesindeki göl
Tes akarsuyu - Tıva Cumhuriyetinin güneyinde Tes-Hem bölgesi ve Erzin bölgesi dolayında ve Moğolistan'da akan uluslararası bir akarsu. Uzunluğu - 757 km. Akarsu havzası ise 30.900 km² dolayıdır. Yıllık ortalama su tükemi — 56 m³/s. (Samagaltay).
Erzin — Tıva'da Erzin bölgesinin yönetim merkezi..