Ertuğrul 1890
 Afiş | |
| Yönetmen | Mitsutoshi Tanaka |
|---|---|
| Yapımcı | Kazuhito Amano Norihisa Ohara Ryosuke Otani Teiji Ozawa Riuko Tominaga |
| Senarist | Eriko Komatsu |
| Oyuncular | Seiyo Uchino Kenan Ece Shioli Kutsuna Alican Yücesoy Yui Natsukawa |
| Görüntü yönetmeni | Tetsuo Nagata |
| Sanat yönetmeni | Hidefumi Hanatani Hakan Yarkın |
| Stüdyo | Toei Tokyo Stüdyoları Toei Kyoto Stüdyoları Creators' Union Böcek Yapım |
| Dağıtıcı | CGV Mars (Türkiye) Toei (uluslararası) |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Dram, Tarihi, Aksiyon |
| Renk | Renkli |
| Yapım yılı | 2015 |
| Çıkış tarih(ler)i | 5 Aralık 2015 (Japonya) 25 Aralık 2015 (Türkiye) |
| Süre | 132 dakika |
| Ülke | Türkiye, Japonya |
| Dil | Türkçe, Japonca, İngilizce |
| Bütçe | $15 milyon[1] |
| Hasılat | ₺4,7milyon (Türkiye)[2] ¥780 milyon (Japonya)[3] |
| Diğer adları | Kainan 1890 125 Years Memory |
Ertuğrul 1890, Japon-Türk ortak yapımı tarihî ve dramatik film. Mitsutoshi Tanaka'nın yönettiği filmin dağıtımını Türkiye'de Mars Dağıtım üstlenmiştir. Filmin oyuncu kadrosunda Seiyo Uchino, Kenan Ece, Shioli Kutsuna, Alican Yücesoy, Yui Natsukawa, Uğur Polat, Yukiyoshi Ozawa, Mehmet Özgür, Deniz Oral ve Tamer Levent gibi isimler bulunmaktadır. 25 Aralık 2015 tarihinde vizyona giren filmin galasına Başbakan Ahmet Davutoğlu, eşi Sare Davutoğlu ve Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal gibi siyasetçiler de katıldı.[4] 4 Mart 2016'da Tokyo'da düzenlenen 39. Japon Akademi Film Ödülleri'nde, En İyi Film ve En İyi Yönetmen dahil on dalda üstünlük ödülü kazandı, En İyi Sanat Yönetimi ve En İyi Ses Kaydı dallarında birincilik ödülünü elde etti.[5][6]
Film, 1890 yılında Japon sularında batan Ertuğrul Fırkateyni'nin hikâyesini ve Japonların gemi mürettebatını kurtarma çabaları ile 1985'te İran-Irak Savaşı'nda Irak Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin'in tehdidiyle İran'da mahsur kalan 300'den fazla Japon vatandaşının dönemin Başbakanı Turgut Özal'ın talimatıyla THY tarafından kurtarılmasını anlatıyor.[7][8]
Konusu
Ertuğrul deniz felaketi bölümü
Temmuz 1889'da Osmanlı İmparatorluğu, Japonya İmparatorluğu'na bir iyi niyet heyeti göndermeye karar verir ve aralarında Yüzbaşı Mustafa'nın da (Kenan Ece) bulunduğu 618 kişilik askerî personel, Ertuğrul Fırkateynine binerek yelken açar. Yaşlı bir ɡemi olan Ertuğrul'un okyanus yolculuğuna ilişkin endişeler olsa da Ertuğrul, 1890 yılının Haziran ayında sağ salim Japonya'ya ulaşır ve İmparator Meiji ile görüşme sağlanarak görev başarılı olur. Ancak mürettebat üyelerinden biri gemide koleraya yakalanır ve bu da onları Japonya'dan dönüşlerini ertelemeye zorlar. Moralin düşmesini önlemek için yüzbaşı Mustafa, güvertede bir güreş maçı düzenler ve burada Mustafa, makine dairesinden Er Bekir (Alican Yücesoy) ile ɡüreşir ve arkadaş olurlar.
15 Eylül 1890'da Ertuğrul ɡemisi Yokohama Limanı'ndan ayrılır. Ancak Japonya'ya büyük bir tayfun mevsimine denk ɡelmişlerdir ve ayın 16'sı gecesi Ertuğrul ɡemisi Kii Oshima açıklarında karaya oturur. Karaya oturma sonucunda makine dairesine deniz suyu akarak buhar patlaması riskini artırır. Bekir, Mustafa'ya mürettebata gemiyi terk etmeleri ɡerektiğini söyler. Mustafa makine dairesinden ayrılır ve güverteye doğru ɡider, ancak çok geçmeden makine dairesi patlayarak Bekir ve diğerlerini yutar ve Ertuğrul batar. Aynı sıralarda ɡemideki patlamayı ve köyün alarm zilini duyan Kuşimoto'nun Kii Oshima adasındaki fakir balıkçı köylüleri kıyıya koşar. Çok sayıda ölü ve ölmekte olan askerlerin tüyler ürpertici manzarasıyla karşılaşırlar. 500'den fazla mürettebatın ölümüyle bu olay, o dönemde tarihteki en büyük deniz kazalarından biridir. Kendi hayatlarını riske atan köylüler, büyük bir ɡayret ve özveriyle 69 Türk denizciyi kurtarmayı başarırlar. Köyde yaşayan doktor Motosada Tamura (Seiyo Uchino) ile asistanı Haru (Shioli Kutsuna), yaralıları tedavi etmek için aceleyle kolları sıvarlar. Haru, kalp masajı yaparak yüzbaşı Mustafa'yı hayata döndürür. Haru, hayatını kurtarma çabalarının ardından Mustafa ile özel bir bağ kurar. Köylüler, çok fakir olmalarına ve yiyecek bulmakta güçlük çekmelerine rağmen, ellerindeki azıcık şeyi 9.000 kilometre uzaktaki bir ülkeden gelen yabancılarla paylaşır ve onlara sadece 60 hanelik küçük köylerinde barınma sağlarlar.
Ertesi gün uyanan Mustafa, aralarında Bekir ve Amiral Osman Paşa'nın da bulunduğu 500'den fazla kişinin öldüğünü öğrenir. Hayatta kalmanın verdiği suçluluk duygusuyla kıvranır ve öfkesini hayatta kalan mürettebattan çıkarır. Mustafa'yı bu halde gören doktor Tamura, Mustafa'nın bakımını Haru'ya emanet eder. On gün sonra, Japonya'nın isteği üzerine bir Alman savaş gemisi Kashino'ya gelir ve hayatta kalanları Kobe'ye nakleder. Köylüler, iyileşen mürettebata veda ederken üzgündür ve mürettebat da köylülerin samimiyetine selam vererek karşılık verir.
Mustafa, geride kalan eşyaları almak için Kashino'da kalmaya karar verir ancak eşyaların depodan kaybolduğunu fark eder. Mustafa, köylülerin eşyaları para için çaldığını düşünür ve köy muhtarı Sato'ya itiraz eder, ancak doktor Tamura kendisini peşinden ɡelmesini söyler ve onu köyün diğer tarafına götürdüğünde Mustafa, köylülerin askerlerin kanlı ɡömleklerini ve kanla kaplı eşyalarını temizleyip yıkadıklarını görür. Tamura, Eğer eşyalarını kanlar içinde bir şekilde ailelere teslim edersem, yaslı aileler ne düşünür? diye sorar ve köylülerin mürettebatı kurtarmak için kendi hayatlarından vazgeçtiklerini anlatır. Köylülerin duygularını öğrenen Mustafa, onlara karşı minnet duymaya başlar. Birkaç yıl sonra Mustafa, eşyalarını topladıktan sonra Japonya'ya dönmeye karar verir. Tamura, Mustafa'ya “Umarım samimiyetinizi unutmazsınız” der ve vedalaşırlar.
Tahran'daki Japonları kurtarma bölümü
1985 yılında İran-Irak Savaşı sırasında, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin ateşkes anlaşmasını bozar ve bir süredir durgun olan İran-Irak savaşı yeniden kızışır. Irak ordusu, başkent Tahran'a füze saldırısı düzenlerken, insanlar saldırıdan kaçmak için yer altı sığınaklarına sığınmaktadır. Diğer ülkelerden tahliye uçakları gelirken 300'den fazla Japon Tahran'da mahsur kalmıştır. Japon öğretmen Harumi (Shioli Kutsuna), yer altı sığınağında Türk büyükelçiliği çalışanı Murat'la (Kenan Ece) tanışır ve Murat bu seni korur der ona bir muska verir. Harumi Japon okuluna geri döner ve Hüseyin'in televizyonda "48 saat içinde İran üzerinden uçan uçaklara gelişigüzel saldırılar düzenlenecek" şeklindeki açıklamasını duyar ve öğrencilerin kaçmasına yardım etmek için müdür Takeshita ile birlikte Japon büyükelçiliğine gider.
Japon büyükelçiliğine gelen Harumi, büyükelçi Yutaka Nomura'dan (Toshiyuki Nagashima) kaçış için bir uçak bileti ayarlamasını ister ancak Japonya Havayolları "hava yolunun güvenliğinin garanti edilemeyeceğini" ve Japonya Öz Savunma Kuvvetleri'nin Meclis'ten onay almanın "çok zaman alacağını" söyler. Diğer ülkelerin havayolları kendi vatandaşlarını kurtarmaya öncelik verip, vatandaşlarını hızlıca tahliye ederken, Japonya hükûmeti, Japon yolcuların uçmasına izin vermeyi reddederek onları savaş alanında yalnız bırakır. Harumi, Murat'ın kendisine verdiği muskayı görür ve büyükelçiye "Türkiye'den yardım istemeni istiyorum" der. Nomura hemen Türk büyükelçisinden yardım ister. Nomura'nın talebi üzerine Türk hükûmetinin bakanları Japonların kurtarılmasına itiraz eder, ancak Başbakan Turgut Özal (Deniz Oral) talebi kabul eder ve Japonları kurtarmak için Türk Hava Yolları'ndan bir tahliye uçağı ayarlar. 19 Mart sabahı, Irak'ın ültimatomunun sona ermesine yalnızca birkaç saat kala, bir Türk Hava Yolları uçağı Tahran'a doğru havalanır.
Öğrencileri Kimura ailesiyle Mehrabad Uluslararası Havalimanı'na giden Harumi, Murat'la tekrar bir araya gelir ve arabasıyla havalimanına doğru yola çıkar. Harumi havaalanına gelir ve Takeshita ve diğerleriyle buluşur ama orada kurtarılmayı bekleyen çok sayıda Türk vardır. Uçağa binmekten vazgeçmek üzere olan Harumi ve arkadaşları için Murat, diğer Türklerin karşısına çıkar ve Japonların uçağa binmesine izin vermeleri için onlara yalvarır. Ancak yolcular sadece Japonların uçağa alınmasına karşı çıkarlar. İşte tam bu sırada Türk büyükelçiliği görevlisi Murat, Japon köylülerinin 95 yıl önce kazaya uğrayan Türk denizcilere gösterdiği şefkat ve fedakarlığı vatandaşlarıyla paylaşmaya başlar. Murat Türklere, Atalarımız yabancı bir ülkede umutsuzluğa kapıldıklarında kurtarıldılar. Artık Japon halkını kurtarabilecek tek kişi sizsiniz. der. Türk yolcular gürültü yapmayı bırakıp Japonları uçağa binmelerine izin vererek yolu açarlar. Nomura, " Arabayla Türkiye'ye gidiyoruz " diyen Mahmut isimli bir yolcuya eğilerek selam verir ve Harumi de Murat'a minnettarlığını ifade eder.
Oyuncular
- Seiyo Uchino - Motosada Tamura
- Kenan Ece - Mustafa/Murat
- Shioli Kutsuna - Haru/Harumi
- Alican Yücesoy - Bekir
- Yui Natsukawa - Yuki
- Uğur Polat - Osman Paşa
- Yukiyoshi Ozawa - Gentaro Fujimoto
- Mehmet Özgür - Ȃli Bey
- Deniz Oral - Turgut Özal
- Tamer Levent - Süleyman Bey
- Naoto Takenaka - Kudo
- Takashi Sasano - Sato
- Mert Aygün - Ali Efendi
- Ayumi Takano - Michi Kimura
- Cem Cücenoğlu - Naci
- Melis Babadağ - Hatice
- Hakkı Haluk Cömert - Mahmut
- Duygu Sarışın - THY yer personeli
- Halit Mızraklı - Selim
- Murat Serezli - THY üst düzey sorumlusu
- Erkan Pekbay - Sarkis
- Natsuka Ogawa - Tahran'da Japon vatandaşı
- Bertan Dirikolu - Ertuğrul Fırkateyni'nde subay
- Yağız Elmastaşoğlu - Salih
- Ahmet İlker Okumuş - Abuzer
Arka plan
Film, filmin ilk bölümünün geçtiği Wakayama Eyaleti'ndeki bir sahil kasabası olan Kuşimoto sakinleri tarafından başlatıldı.[9] Uzun zamandır Ertuğrul hikâyesini anlatan bir film çekerek dünyanın geri kalanına dostluk ve barış mesajı vermek istiyorlardı.[9] Kushimoto Belediye Başkanı Katsumasa Tashima, hedeflerine ulaşmak için film yönetmeni Mitsutoshi Tanaka ile temasa geçti ve Wakayama şehrinde Ertuğrul Dünyayı Kurtarır NPO'su kuruldu.[10] On yılı aşkın bir çalışmanın ardından film, Japon-Türk dostluğunun 125. yıldönümü anısına 2015 yılında tamamlandı.[11][12]
Yapım
Planlama
Bu çalışma, 2005 yılında Kuşimoto Kasabası belediye başkanı Katsumasa Tajima'nın, Osaka Sanat Üniversitesi'nde mezun olduğu Mitsutoshi Tanaka]]'ya bunu bir filme dönüştürmesini önerdiğinde planlandı. Tajima'nın bunu bir film haline getirme önerisi, 2001 yılında, belediye başkanının ofisinin "açılmamış kasasında" Ertuğrul felaketinin Türk kurbanlarına ait tıbbi sertifikaları ve Osmanlı hükûmetine gönderilen mektupları keşfetmesiyle gerçekleşti.[13] Mektupta, tedavi masraflarını ödemeyi teklif eden Osmanlı İmparatorluğu hükûmetinin ödemeyi kabul etmeyi reddettiği ve Türk mağdurlar için yardım talep ettiği belirtiliyor. Mektubun içeriğinden etkilenen Tashima, Tanaka'dan bu hikâyeyi anlatan bir filme dönüştürmesini istedi. Tanaka ilk başta teklifi kabul etme konusunda isteksiz olsa da sonunda filmi çekmeyi kabul etti ve Türkiye ile ortak yapımcılığını yapmayı planladı.[14]
Tanaka, 2010 yılında Tajima ve Wakayama Valisi Yoshinobu Nisaka ile birlikte Türkiye'yi ziyaret ederek işbirliği teklifinde bulundu ancak o dönemde Türkiye'de ortak yapım filmlerin bir Türk vatandaşı tarafından yönetilmesi yönünde bir yasa vardı ve bu yüzden Tanaka yönetmemeye karar verdi ve durum öyle bir hal aldı ki, film yapılamayacak hale geldi.[15] Bunun üzerine Türkiye Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, "Benim adım Ertuğrul Günay olduğu için şanslısın" diyerek işbirliği sözü verdi. 2011 yılında yasada değişiklik yapıldı ve Tanaka artık yönetmen olarak görev yapabilir hale geldi.[15] Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı sponsor olarak öne çıktı ve Türkiye'nin sağladığı üretim maliyeti başlangıçta planlanan 200.000 dolardan 7 milyon dolara çıkarıldı.[15]
2012 yılında Japonya Dışişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın sponsorluğunu üstlendi ve Ekim 2013'te Başbakan Shinzo Abe, Ağustos 2014'te cumhurbaşkanı Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelerek işbirliği konusunu görüştü.[16] Tanaka, iş birliğine varamadan Türkiye'yi 10'dan fazla kez ziyaret etti ve sonunda filmin 15 milyon doların üzerinde bir yapım maliyetiyle yapılmasına karar verildi.[17]
Yapımın Ocak 2014'te “Ertuğrul” çalışma başlığıyla duyurulduğu ve aynı ay Abe ile Erdoğan'ın bir araya gelerek filmin ortak yapımcılığını üstlenmesi konusunda anlaştıkları belirtildi. Japonya'da çekimler Aralık ayında Wakayama Eyaleti, Kuiimoto Kasabası ve Toei Kyoto Stüdyosunda başladı ve çekimler Temmuz 2015'ten itibaren Türkiye'de de başladı. Ayrıca Ertuğrul deniz felaketi sırasında Türk kurbanların kurtarılmasında görev alan Kuşimoto kasaba halkının torunları da figüran olarak yer aldı.
Gösterimi
Filmin resmi gösterimi öncesinde 20 Ekim 2015'te Wakayama Şehri'nde ve 2 Kasım 2015'te Fukuoka'da özel gösterimler yapıldı.[18] Yazar Mika Toyoda'nın filmi romanlaştırması 6 Kasım 2015'te yayınlandı.[19] Japonya Başbakanı Shinzo Abe'nin Türkiye ziyareti sırasında Abe ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 13 Kasım 2015'te İstanbul Yıldız Sarayı'nda filmin 30 dakikalık tanıtım versiyonunu izlediler.[20] Onlara yönetmen Mitsutoshi Tanaka, oyuncu Kenan Ece ve oyuncu Melis Babadağ da katıldı.[21] Ön gösterim gösterimleri 23-25 Kasım 2015 tarihleri arasında Kuşimoto'da ve 28 Kasım 2015'te Osaka'da gerçekleştirildi.[22][23] Film, 1 Aralık 2015'te Tokyo'da yapılan dünya prömiyerinin ardından 5 Aralık 2015'te Japonya'da 309 sinema salonunda gösterime girdi.[24][25] Tokyo'daki Marunouchi Toei Tiyatrosu'nda açılış gününde izleyicileri yönetmen Mitsutoshi Tanaka ve oyuncular Seiyo Uchino, Kenan Ece, Shioli Kutsuna ve Yui Natsukawa karşıladı.[26] 22 Aralık 2015'te Ankara'da ve 24 Aralık 2015'te İstanbul'da düzenlenen galaların ardından film, 25 Aralık 2015'te Türkiye'de gösterime girdi.[26] Film Türkiye'de 300 sinema salonunda gösterime girdi.[27][28] Türk halk şarkıcısı Kubat'ın seslendirdiği Ertuğrul Türküsü adlı tema şarkısı 29 Aralık 2015'te yayınlandı.[29] Filmde şarkıyı oyuncu Savaş Satış seslendirdi. Sinemada gösterime girdiği günden bu yana film, başta 2016 Toronto Japon Film Festivali olmak üzere dünya çapında gösterildi.[9][30] Toei Video tarafından 8 Haziran 2016'da bir DVD ve Blu-ray disk piyasaya sürüldü.[31] 2021'den itibaren, Haziran 2021'de Birleşik Krallık'ta ve Mart 2022'de Kanada ve ABD'de ɡibi çeşitli ülkelerde çevrimiçi gösterimler gerçekleştirildi.[32][33][34][35] Film, bunun yanı sıra Amazon Prime Video'nun Japonca sitesi dahil olmak üzere en yaygın Japon yayın platformlarında talep üzerine çevrimiçi olarak izlenebilmektedir.[36]
Gişe
Japonya'daki açılış haftasonunda film, 88.295 izlenme oranıyla[37] ve 856.650 ABD doları[37] ile brüt katılımla dördüncü sırada yer aldı. İkinci haftasonunda, hem giriş[38] hem de brüt olarak 638.625 ABD Doları ile yine yedinci sıraya geriledi. Üçüncü haftasonunda, 336.824 ABD Doları ile hem giriş[39] hem de brüt sıralamasında onuncu sırada yer aldı.[40] Filmin ilk bölümünün geçtiği Wakayama Eyaleti'nde film 5 sinemada gösterildi.[41] İlk gününde 6.247 seyirci ve 6,9 milyon Yen'lik bilet satışıyla 2015'in Wakayama'daki açılış gününde en yüksek hasılat yapan filmi oldu.[42] Toplam tiyatro geliri Japonya'da 780 milyon Yen, Türkiye'de ise 4,7 milyon Yen oldu.
Övgüler
| Yıl | Ödül | Kategori | Alıcılar ve adaylar | Sonuçlar |
|---|---|---|---|---|
| 2016 | 39. Japonya Akademi Film Ödülü[43] | Yılın Resmir | Adaylık | |
| Yılın Yönetmeni | Mitsutoshi Tanaka | Adaylık | ||
| Yılın Senaryosu | Eriko Komatsu | Adaylık | ||
| Başrolde Bir Aktörün Üstün Performansı | Seiyo Uchino | Adaylık | ||
| Müzikte Üstün Başarı | Michiru Oshima | Adaylık | ||
| Sinematografide Üstün Başarı | Tetsuo Nagata | Adaylık | ||
| Aydınlatma Yönünde Üstün Başarı | Kiyoto Ando | Adaylık | ||
| Sanat Yönetmenliğinde Üstün Başarı | Hidefumi Hanatani | Kazandı | ||
| Ses Kaydında Üstün Başarı | Nobuhiko Matsukage | Kazandı | ||
| Film Kurgusunda Üstün Başarı | Akimasa Kawashima | Adaylık | ||
| 2017 | VFX-JAPAN 2017 ödülleri[44][45] | En İyi Sinema Filmi | Masaaki Kamada | Adaylık |
Dış bağlantılar
- Resmî site
- SinemaTürk'te Ertuğrul 1890
- Sinemalar.com'da Ertuğrul 1890
- Beyazperde.com'da Ertuğrul 1890
- Ertuğrul filminde torunlar oynuyor (Gökhan Karakaş, Milliyet, 6 Haziran 2015)30 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
- ^ "田中光敏監督新作は壮大な感動秘話 「海難１８９０」主演内野聖陽さん" (Japonca). 福井新聞. 4 Ekim 2015. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2022.
- ^ "Ertuğrul 1890". Box Office Türkiye. 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2022.
- ^ "映画興行の状況について" (Japonca). ＮＰＯ法人エルトゥールルが世界を救う. 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2022.
- ^ "Ertuğrul 1890 vizyona girdi". Bugün. 1 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2015.
- ^ "第39回日本アカデミー賞優秀作品" (Japonca). 日本アカデミー賞協会. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2022.
- ^ Akalın, Can (2022). "Ertuğrul Dünyada Barışa". Esen, Esin (Ed.). Kotodama İstanbul Kokorozashi 4. İstanbul: Efe Akademi Yayınları. s. 147. ISBN 978-625-8121-71-1.
- ^ "ERTUĞRUL 1890" 1 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,http://www.ertugrul1890.com 1 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim tarihi: 5 Kasım 2019.
- ^ "Ertuğrul filminde torunlar oynuyor (Gökhan Karakaş, Milliyet, 6 Haziran 2015)". 30 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2018.
- ^ a b c Akalın, Can (2022). "Ertuğrul Dünyada Barışa" [Ertuğrul Saves the World]. Esen, Esin (Ed.). Kotodama İstanbul Kokorozashi. 4. İstanbul: Efe Akademi Yayınları. ss. 143-153. ISBN 978-625-8121-71-1.
- ^ Tomita, Hirofumi. "冨田理事よりNPOの活動状況について" 4 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., NPO Ertuğrul Saves the World, Wakayama. Retrieved 22 November 2018. (Japonca)
- ^ "「海難1890」特別先行上映舞台挨拶" 5 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., PIA Kansai, 27 November 2015. Retrieved 22 November 2018. (Japonca)
- ^ "二つの史実をもとに描く「海難1890」田中光敏監督インタビュー" 5 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., PIA Kansai, 7 December 2015. Retrieved 22 November 2018. (Japonca)
- ^ "日本トルコ合作映画「海難1890」公開 初日動員数、和歌山で今年1位に". 和歌山経済新聞. 8 Aralık 2015. 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ "【知られざる海難1890秘話】困難極めた映画完成までの道（上）". ZAKZAK. 夕刊フジ. 21 Kasım 2015. 24 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2015.
- ^ a b c "【知られざる海難1890秘話】トルコの文化観光大臣に「君はこの映画を撮れない」告げられ…（中）". ZAKZAK. 夕刊フジ. 28 Kasım 2015. 31 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2015.
- ^ "内野聖陽主演、安倍首相助演！映画外交"アベノシネマ"だ!". スポーツ報知. 13 Ocak 2015. 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2015.
- ^ "田中光敏監督新作は壮大な感動秘話 「海難1890」主演内野聖陽さん". 福井新聞. 4 Ekim 2015. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2015.
- ^ "「海難１８９０」完成 試写会で知事涙". Wakayama Shimpo (Japonca). 22 Ekim 2015. 20 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ "海難１８９０ 奇跡の実話に基づいた大作映画のノベライズ". Shogakukan (Japonca). 15 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ Özkaya, Sefa (13 Kasım 2015). "Antalya'yı unutamayacaklar". Hürriyet. 23 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ "日本・トルコ合作「海難1890」、両国首脳が鑑賞". 映画.com (Japonca). 14 Kasım 2015. 20 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ "「海難1890」エキストラも涙…串本町で先行上映". Nikkan Sports News (Japonca). 23 Kasım 2015. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ "映画「海難1890」特別試写会in近畿大学". Toei (Japonca). 29 Kasım 2015. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ "内野聖陽、ケナン・エジェ、忽那汐里、アリジャン・ユジェソイ、田中光敏監督が登壇した「海難1890」ワールドプレミア". PIA Kansai (Japonca). 2 Aralık 2015. 16 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ "内野聖陽、日本・トルコ合作「海難1890」公開に感無量「やっとここに立てた」". 映画.com (Japonca). 5 Aralık 2015. 20 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ a b "映画「海難1890」初日舞台挨拶". Toei (Japonca). 7 Aralık 2015. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ Öztürk, Ahmet Umur; Yılmaz, İbrahim Berat (22 Aralık 2015). "'Ertuğrul 1890' filminin özel gösterimi yapıldı". İhlas News Agency. 5 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ "忽那汐里、「海難1890」トルコプレミアに喜び 「公開を待ち望んでいた」". CinemaCafé.net (Japonca). 25 Aralık 2015. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ "Kubat'ın sesinden, Ertuğrul Fırkateyni anısına Türkü..." Milliyet. 5 Ocak 2016. 20 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;nikkeivoice20160613isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "「海難1890」特集". Toei Video (Japonca). 8 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ "125 Years Memory –A Story of Friendship and Compassion". Events for London. 5 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ "125 Years Memory – A Story of Friendship and Compassion". NOW Magazine. 25 Şubat 2022. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ "日本・トルコ合作映画「海難１８９０」オンライン上映会". Japan Canada Today (Japonca). 14 Mart 2022. 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2023.
- ^ 眞々田 (23 Şubat 2022). "映画「海難１８９０」ＮＹプレミア無料配信". Shukan NY Seikatsu (Japonca) (855). New York. s. 6. 14 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ "海難１８９０を観る". Amazon.com. 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2022.
- ^ a b "Japan Box Office Report – 12/5~12/6". tokyohive. 6Theory Media, LLC. 9 Aralık 2015. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2016.
- ^ "Japan Box Office December 5–6, 2015". Box Office Mojo. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2016.
- ^ "Japan Box Office Report – 12/12~12/13". tokyohive. 6Theory Media, LLC. 16 Aralık 2015. 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2016.
- ^ "Japan Box Office Report – 12/19~12/20". tokyohive. 6Theory Media, LLC. 23 Aralık 2015. 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2016.
- ^ "Japan Box Office December 19–20, 2015". Box Office Mojo. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2016.
- ^ "「海難1890」が好スタート 田中光敏監督「積み重ねる力は奇跡を起こす」". Oricon News (Japonca). 7 Aralık 2015. 21 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" 第39回日本アカデミー賞優秀賞決定!. japan-academy-prize.jp (Japonca). 18 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2016.
- ^ "VFX－JAPANアワード2017 優秀賞決定" 11 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., VFX-JAPAN. Retrieved 20 November 2018. (Japonca)
- ^ "CGとVFXの祭典「京楽ピクチャーズ．PRESENTS VFX-JAPANアワード2017」表彰式" 5 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CGWorld, 22 March 2017. Retrieved 20 November 2018. (Japonca)
