Ertatsminda Katedrali

Ertatsminda Mtsheta Patriği Katedrali (Gürcüce: ერთაწმინდის ტაძარი) Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Kaspi ilçesinde bulunan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks katedralidir. Ertatsminda isimli köyün merkezinde konumlanmıştır.^[1] "Ertatsminda" adı, Gürcücede Aziz Eustatius anlamına gelen "Estatezminda" (ესტატეწმინდა) kelimesinden gelmektedir.^[2]

Tarihi

Ertatsminda Ortodoks katedrali 13. yüzyılda inşa edilmiştir. Ertatsminda Katedrali, stilistik olarak 12 ve 13. yüzyıllarda yapılmış diğer Gürcü kiliselerine benzemektedir: İkorta Kilisesi, Pitareti Manastırı, Betanya Manastırı, Kvatahevi Manastırı ve Tsughrughaşeni Kilisesi bu kiliselere örnek teşkil etmektedir.^[1]

Kesme taştan yapılan kilisenin büyük kubbesi iki bağımsız sütuna dayanmaktadır. Apsisi, bitişik iki oda ile çevrilidir. Katedral, duvar resimleri ile dekore edilmiştir. Ayrıca kilisenin dört cephesi de genişçe oyulmuş bir haç ile süslenmiştir. Bina, özellikle doğu taraftaki süslenmiş cephesi, süslenmiş haçı, derin ve zengince dekore edilmiş nişleri ve pencere eşikleri ile bilinmektedir. Kilisenin orantısız boyuttaki kubbesi, daha sonraki bir dönemde inşa edilmiştir.

Kilise 17. yüzyılın başlarında, Tarhan-Mouravi ailesinin yönetimine verilmiştir. Şah Abbas tarafından öldürülen Giorgi Saakadze'nin oğlu Paata, buraya gömülmüştür. Kilise, Persler tarafından 550 yılında Zerdüştçülüğü reddettiği için öldürülen Mtshetalı Aziz Eustakuio'ya ithaf edilmiştir.

Galeri

Cephe
Çan kulesi
Mezarlar

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Ertatsminda Katedrali ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

^ ^a ^b orthodoxy.ge. "ერთაწმინდა" (Gürcüce). 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2010.
^ "† orthodoxy.ge † ეკლესიები და მონასტრები - ერთაწმინდა". www.orthodoxy.ge. 24 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2019.

İlgili Araştırma Makaleleri

Parhali Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, Türkiye'nin Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı Altıparmak köyünde bulunan Gürcü Ortodoks manastırıdır. 9-10. yüzyıllarda inşa edilen manastır yapı topluluğundan ana kilise ile iki şapel günümüze ulaşmıştır. Parhali kelimesi Türkçede Barhal biçimini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Doliskana Manastırı</span>

Doliskana Manastırı, tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde, tarihsel Klarceti bölgesinde, Doliskana köyünde orta çağ Gürcü manastırıdır. Günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Hamamlı köyünde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">İşhani Manastırı</span>

İşhani Manastırı, tarihsel Gürcistan’ın güneybatı kesiminde orta çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. Bugün Türkiye’nin sınırları içinde, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı İşhan köyündedir.

<span class="mw-page-title-main">Pitareti Manastırı</span> Manastır

Pitareti Manastırı Gürcistan'daki Orta Çağ Ortodoks Hristiyan manastırıdır. Kvemo Kartli bölgesinde yer alan Ağbulak şehrinin yaklaşık 26 km güneybatısında konumlanmıştır. Başkent Tiflis'in de güneybatısında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Çulevi Manastırı</span>

Aziz Giorgi Çulevi Manastırı, Gürcistan'ın güneybatısındaki Samtshe-Cavaheti bölgesinde bulunan 14. yüzyıldan kalma bir Gürcü Ortodoks manastır kilisesidir.

Bodbe'deki Azize Nino Manastırı Bodbe'nin piskoposlarının yaşadığı Gürcü Ortodoks manastır kompleksidir. Gürcistan'ın Kaheti bölgesine bağlı Siğnaği kentinin 2 km güneyindedir. Aslen 9. yüzyılda inşa edilen manastır, özellikle 17. yüzyılda önemli ölçüde yenilenmiştir. Manastır günümüzde bir rahibe manastırı olarak işlev görüyor ve Azize Nino ile olan bağlantısından dolayı Gürcistan'daki en önemli hac alanlarından biri.

<span class="mw-page-title-main">Nikortsminda Katedrali</span> Ortodoks Kilisesi

Nikortsminda Katedrali Gürcistan'ın Raça bölgesindeki Nikortsminda köyünde bulunan Gürcü Ortodoks Kilisesidir.

Samtavisi Doğu Gürcistan'ın Şida Kartli ve ülkenin başkenti Tiflis'e 45 km uzaklıkta olan bir 11. yüzyıl Gürcü Ortodoks manastırıdır. Katedral, günümüzde Samtavisi Piskoposluğu ve Gori Gürcü Ortodoks Kilisesinin merkezlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bedia Katedrali</span>

Bedia Katedrali, Abhazya'nın Tkvarçeli rayonuna bağlı Bedia köyünde yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks katedralidir. Gürcistan'ın altbölümlerine göre Oçamçire Belediyesinde yer alan katedral, Karadeniz sahillerindeki tartışmalı bir bölgede yer almaktadır.

Betania Meryem'in doğumu Manastırı ayrıca bilinen adıyla Betania veya Bethanya (ბეთანია) Doğu Gürcistan'daki başkent Tiflis'in 16 km güneybatısında yer alan bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks manastırıdır. 11 ve 12. yüzyıllarda, Gürcistan Krallığı'nın "Altın Çağ”ı döneminde yapılan bu eserin ilgi çekici bir mimarisi vardır. Çağdaş Gürcü hükümdarlarının grup portrelerini içeren duvar resimleri de dikkate değerdir.

Qarapi Aziz Yorgi Kilisesi Gürcistan'ın Eski Tiflis bölgesindeki Narikala katedralinin dibinde yer alan bir 18. yüzyıl kilisesidir. Kilise tek katlıdır ve 1753 yılında inşa edilmiştir. Gürcü Ortodoks Kilisesi, Aziz Kral Vahtang Gorgasali döneminde inşa edilmiş eski bir Gürcü kilisesinin bulunduğu yere inşa edilmiştir. Kilise, Ermeni tüccar Petros Zohrabian ve eşi Lolita'nın ve 1735'te yaptıkları yardımlarla yeniden inşa edildi. Kilise, Gürcü-Ermeni dostluğu ve işbirliğinin en önemli örneklerinden biridir.

Sioni Meryem'in Ölümü Kilisesi Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te yer alan bir Gürcü Ortodoks katedralidir. Kutsal Topraklar'daki belirli yerlerin isimlerini kiliselere vermek bir Orta Çağ Gürcü geleneğiydi, Sioni katedrali adını Kudüs'teki Zion Dağı'ndan almaktadır. Gürcistan'daki Sioni adını taşıyan diğer kiliselerden ayrılması için yaygın olarak Tiflis Sioni olarak adlandırılır.

Tsuğruğaşeni Gürcistan'ın Bolnisi ilçesinde yer alan bir Gürcü Ortodoks Kilisesidir.

Atskuri Meryem'in Ölümü Kilisesi Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahaltsihe Belediyesi'nden yer alan Atskuri köyünde konumlanmış harabe durumdaki bir Orta Çağ katedralidir. Aslen 10 ve 11. yüzyıllarda inşa edilmiş olan kilise, 1283'teki depremle yıkıldıktan kısa bir süre sonra yeniden inşa edilmiştir. Katedral, doğusunda üç çıkıntılı apsisi bulunan haçlı bir kubbe kiliseydi. Katedral, zamanında Gürcistan'daki en büyük katedrallerden biriydi, ancak kiliseden geriye günümüzde sadece yıkık duvarlar kalmıştır. 2016 yılında kiliseyi tamamen yenileme projesi başlatılmıştır. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Gudarehi Manastırı Güney Gürcistan'daki bir 13. yüzyıl Gürcü Ortodoks manastırıdır. Kvemo Kartli bölgesine bağlı Tetritskaro belediyesindeki Gudarehi köyünün batısında konumlanmıştır. Manastır kompleksi, ana salon kilisesi, bağımsız çan kulesi, saray, hücreler, şapeller, ahırlar ve şarap mahzeni gibi çeşitli yapıların kalıntılarından oluşmaktadır. Kilise, Orta Çağ taş oymaları ve yazıtlarla süslenmiştir. Kompleks, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Hobi Manastırı veya resmi adıyla Nocihevi Meryem'in Ölümü Manastırı, Batı Gürcistan'daki Hobi şehrinin yakınlarında konumlanmış bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Kilise binasının tarihi 13. yüzyıla dayanmaktadır. Dış kısmı taş oymalarla, iç kısmı ise fresklerle süslenmiştir. Manastır, Megrelya Prensliği'nden Dadiani hanedanına manastır olarak hizmet vermiştir. Manastır, birkaç rölik ve ikonaya ev sahipliği yapmaktadır. Manastır, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Tsilkani Meryem Ana Katedrali, Doğu Gürcistan'ın Mtsheta-Mtianeti bölgesindeki Mtsheta Belediyesinin Tsilkani köyünde konumlanmış bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. Aslen 4. yüzyılda inşa edilen kilisenin, Orta Çağ'da sürekli biçimi değiştirilmiştir. Köşelerinde kuleler bulunan bir duvarla çevrelenmiş olan mevcut yapı, kubbeli Yunan haçı planı tasarımına sahiptir. Kilise, Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ruisi Katedrali</span>

Ruisi Meryem Ana Katedrali Doğu Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Ruisi köyünde konumlanmış bir Gürcü Ortodoks kilisesidir. Aslen 8-9. yüzyılda inşa edilen kilise, 11. yüzyılda yeniden modellenmiş ve 15. yüzyılda yeniden inşa edilmiştir. Doğusunda at nalı şekilli apsisi bulunan, uzun kubbeli bir Yunan haçı planlı kilisedir. Katedral, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

Bana Katedrali, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı ve eski adı Panaki (ფანაკი) veya Banaki (ბანაკი) olan Penek köyünde yer alan Bana Manastırı'nın ana kilisesidir.

Gürcistan mimarisi, Gürcistan'da bulunan mimari tarzları ifade eder. Ülke mimari anıtlar açısından son derece zengindir. Gürcü mimarisinin karakteristik özellikleri, anıtsallık, net kompozisyon, katı orantılar, makul derecede dekorasyon kullanımı ve hepsinden önemlisi doğa ile uyumlu etkileşimdir.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.