İçeriğe atla

Ermenistanlı Arda

Ermenistanlı Arda
Արդա
Doğumy. 1097
Ölümy. 1116
EvlilikI. Baldwin
Ebeveyn(ler)Maraşlı Thoros veya
Edessalı Thoros (baba)

Arda (ErmeniceԱրդա; 1116'dan sonra öldü), Kudüs kralı I. Baldwin'in ikinci eşi olarak Kudüs kraliçesiydi. Baldwin'in erkek kardeşi ve selefi Bouillon'lu Godfrey evli olmadığı için, Kudüs Krallığı'nın ilk kraliçesiydi.

Hayatı

Adı çağdaş kaynaklarda kaydedilmemiştir, ancak 17. yüzyıldan beri geleneksel olarak Arda olarak anılmaktadır. Maraş beyi Thathoul (veya Thoros) adlı küçük bir Ermeni soylusunun kızıydı. Baldwin, Birinci Haçlı Seferi'nde seyahat eden ilk karısı Godehilde'nin ölümünden sonra 1097'de onunla evlendi. Thoros, çeyiz olarak 60.000 bezant sözü verdi. Baldwin, Mezopotamya'daki Ermeni topraklarından bir haçlı devleti olan Edessa'nın ilk Kontu olduğundan, bu politik açıdan uygun bir evlilikti.

Kudüs Kralı I. Baldwin, Arda'nın Kocası. Ermeni heyetini kabul eder.

Baldwin, 1100'de kardeşinin yerine Kudüs Kralı oldu, ancak Arda güneye hemen ona eşlik etmedi; deniz yoluyla seyahat etti ve muhtemelen 1101'de geldi. 1105'te Baldwin, sözde Arda'nın sadakatsizliği nedeniyle veya Nogentli Guibert'e göre Kudüs yolunda korsanlar tarafından tecavüze uğradığı için evliliği iptal ettirdi. Gerçekte, Thoros çeyizin çok azını ödemişti, Arda'nın hiç çocuğu olmamıştı ve Ermeni bir eş Kudüs'te Edessa'dakinden daha az işe yarardı. Baldwin'e en yakın tarihçi olan Chartres'li Fulcher, meseleden hiç bahsetmiyor, bu da muhtemelen Baldwin'in evliliği iptal etmek için meşru bir nedeni olmadığı anlamına geliyor. Bunun yerine, Arda'yı Saint Anne manastırına girmeye zorladı. Arda daha sonra serbest bırakılmayı talep etti ve babasının toprakları Edessa tarafından alındığında kaçtığı Konstantinopolis'e gitti.

1112'de Baldwin, Sicilyalı I. Roger'ın dul eşi ve II. Roger'ın naibi Adelaide del Vasto ile evlenmeye çalıştı. Baldwin yasal olarak hala Arda ile evli olmasına rağmen evlilik ayarlandı. Chocques Patriği Arnulf, evliliği desteklediği için görevden alındı, ancak 1116'da Papa II. Paschal tarafından evliliğin feshedilmesi şartıyla eski durumuna getirildi; Baldwin kabul etti ve ardından Arda'yı Konstantinopolis'ten geri getirmeye çalıştı. Arda bir daha geri dönmedi ve Baldwin 1118'de öldü. Arda'nın doğum ve ölüm tarihleri bilinmiyor.

Kaynakça

  • Bernard Hamilton, "Haçlı Devletlerinde Kadınlar: Kudüs Kraliçeleri", Medieval Women içinde, Derek Baker tarafından düzenlendi. Kilise Tarihi Topluluğu, 1978.
  • Alan V. Murray, Kudüs Haçlı Krallığı: Bir Hanedan Tarihi, 1099-1125. Prosopografik ve Genealogica, 2000.
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Yeni unvan

Kudüs konsort kraliçesi
I. Baldwin'in eşi olarak

1100-1105
Sonra gelen:
Adelaide del Vasto

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Cennetin Krallığı</i> 2005 yapımı tarihî sinema filmi

Cennetin Krallığı, 2005 yapımı, yönetmenliğini Ridley Scott'ın yaptığı, Haçlı Seferleri konusu üzerine olan tarih, aksiyon, savaş ve dram türündeki bir sinema filmidir. Filmin başrollerinde Orlando Bloom, Eva Green, Liam Neeson, Jeremy Irons, Edward Norton, David Thewlis, Brendan Gleeson ve Selahaddin Eyyubi rolünde Gassan Mesud bulunmaktadır. Film, Müslüman komutan Selahaddin Eyyubi'nin Kudüs'ü Haçlıların kurmuş olduğu Kudüs Krallığı'ndan geri alması öncesinde Haçlı Seferleri'ni ve iki tarafın bu savaşlara bakışını anlatmaktadır. Filmin tamamı, 1189–1192 yılları arasındaki Üçüncü Haçlı Seferi'ne yol açan olayların kurgulanmış bir tasviridir.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Krallığı</span> Birinci Haçlı Seferinden sonra Katolikler tarafından Kudüs ve çevresinde kurulan bir devlet (1099–1291)

Kudüs Latin Krallığı veya Kudüs Haçlı Krallığı, 1099'da I. Haçlı Seferi'nden sonra Katolikler tarafından Kenan'da kurulmuştur. Batı Avrupa krallıklarıyla yakın bağlantıları vardı ama küçük bir krallıktı ve finansal ve askeri destekten yoksundu. En geniş sınırlarına ulaştığında Lübnan'dan Sina Yarımadası'na kadar uzanıyordu. Başlangıçta Müslümanlarda korku oluşturmuştu ama sonradan "Cihad" kavramının oluşmasıyla birlikte topraklarını kaybetmeye başlamıştır. Kudüs'ün 1187'de Selahaddin Eyyubi tarafından alınmasıyla toprakları Akdeniz kenarında küçük bir kıyı şeridine dönüşmüştür ve Memlüklerin Akka'yı 1291'de almasıyla tarihe karışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Haçlı Seferleri</span> Orta Çağda Avrupalı Katoliklerin Orta Doğuyu ele geçirmek için Müslümanlara karşı başlattığı seferler

Haçlı Seferleri veya Haçlı Akınları, Orta Çağ döneminde Hristiyan Latin Kilisesi tarafından başlatılan, desteklenen ve bazen de yönetilen bir dizi dini savaştı. Bu askeri seferlerin en iyi bilinenleri, 1095 ile 1291 yılları arasında Kudüs ve çevresini Müslüman yönetiminden geri almayı amaçlayan Kutsal Topraklara yapılan seferlerdir. 1099'da Kudüs'ün ele geçirilmesiyle sonuçlanan Birinci Haçlı Seferi'nden başlayarak düzinelerce askeri sefer düzenlendi ve yüzyıllar boyunca Avrupa tarihinin odak noktasını oluşturdu.

<span class="mw-page-title-main">Lüzinyanlı Guy</span> Fransız yazar (1150-1194)

Lüzinyanlı Guy ya da Guy de Lusignan, Evlilik yoluyla bir Haçlı devleti olan Kudüs Krallığı'nın başına geçen, Selahaddin Eyyübi'nin ordularıyla yaptığı Hıttin Savaşı'nı kaybederek Kudüs'ün Haçlıların elinden çıkarak tekrar Eyyubilerin eline geçmesine neden olan bir Fransız Haçlı şövalyesidir.

<span class="mw-page-title-main">III. Baudouin</span>

III. Baudouin 1143 ve 1162 yılları arasında Kudüs merkezli Kudüs kralı idi. Melisende ve V. Foulques'ın en büyük oğulları ve II. Baudouin'in torunuydu.

<span class="mw-page-title-main">I. Amalrik</span> 1163–1174 yılları arasındaki Kudüs kralı

I. Amalrik, 1162–1174 arasında Kudüs kralı.

<span class="mw-page-title-main">Godefroy de Bouillon</span> Fransız Orta Çağ şövalyesi

Godfrey de Bouillon Fransız Orta Çağ şövalyesi olan Aşağı Lorraine Dükü ve Birinci Haçlı Seferi liderlerinden birisi. Kutsal Kabir Koruyucusu unvanı ile Kudüs Krallığı'nın kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">I. Baudouin (Latin imparatoru)</span> Konstantinopolisin Latin İmparatoru

I. Baudouin, Konstantinopolis'te kurulan Latin İmparatorluğu'nun ilk imparatoru. Konstantinopolis'in ele geçirilmesi ve Bizans İmparatorluğu'nun büyük çoğunluğunun fethedilmesi ile sonuçlanan Dördüncü Haçlı seferi'nin en etkili liderlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Jean de Brienne</span>

Jean de Brienne - ö. 27 Mart 1237), evlilik yolu ile Kudüs Kralı olmuş ve taht naibi olarak Konstantinopolis'te Latin İmparatorluğu'nu yönetmiş Fransız aristokrat.

<span class="mw-page-title-main">Theodora Komnini (Kudüs kraliçesi)</span> Kudüs Kraliçesi

Theodora Komnini ya da Comnena, Bizans İmparatoru I. Manuil'un yeğeni, Kudüs Kralı III. Baudouin'in eşi.

<span class="mw-page-title-main">I. Baudouin (Kudüs kralı)</span>

Kudüs Kralı I. Boudouin, (d. 1058, Aşağı Lorraine – ö. 2 Nisan 1118, El Ariş, Birinci Haçlı Seferi liderlerindendir. Sonra Edessa Kontluğu kontu ve abisi Godefroy de Bouillon liderliğindeki Haçlılar tarafından kurulan Kudüs Krallığı'nın ilk kralı.

<span class="mw-page-title-main">IV. Raymond (Toulouse kontu)</span>

Toulouselu IV. Raymond, bazen Raymond de Saint-Gilles olarak da adlandırılır, Toulouse kontu, Narbonne Dükü ve Birinci Haçlı Seferi liderlerinden biridir. Trablus kontu Pons ve Almodis de la Marche çiftinin oğludur. Saint-Gilles ile birlikte "Kont" unvanlarını babasından ve yerine geçtiği kardeşi IV. William'ın kızkardeşi Toulouse Kontesi Philippa'dan veraset yoluyla 1094 yılında almıştır.

<span class="mw-page-title-main">V. Baudouin</span>

V. Baudouin, 1185'te dayısı IV. Baudouin'in ölümü üzerine tahta çıkan V. Baudouin, bir yıl Kudüs tahtında kalmıştır. Montferratlı William ve IV. Baudouin'in kız kardeşi Kudüs kraliçesi Sibylla'nın oğludur. 9 yaşında iken ölmüştür ve Kudüs tahtına üvey babası Lüzinyanlı Guy çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sibylla (Kudüs)</span> Kudüs ve Akka kraliçesi (1186–1190)

Kudüslü Sibylla (Fransızca: Sibylle de Jérusalem; :Sibylla, Queen of Jerusalem; yak. 1160, Kudüs – 1190, Akka. 1186 ve 1190 yılları arasında eşi kral Lüzinyalı Guy ile birlikte ortak Kudüs ve Akka Krallığı kraliçesi idi. 7. Kudüs kralı I. Amalrik ile Courtenaylı Agnes'in en büyük kızı; 8. Kudüs kralı Cüzzamlı IV. Baudouin'in kız kardeşi; 9. Kudüs kralı V. Baudouin'in annesi ve Akka merkezli 11. Kudüs kraliçesi Kudüslü İsabella'nın aynı babadan üvey kız kardeşidir.

<span class="mw-page-title-main">I. İsabella (Kudüs)</span>

I. İsabella, 1190/1192 – 5 Nisan 1205 yıllarında Akka merkezli Kudüs Krallığı'nın kraliçesi idi. Krallığı, eşleriyle birlikte yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Şam Kuşatması (1148)</span>

Şam Kuşatması, İkinci Haçlı Seferi sırasında 24 ile 29 Temmuz günleri arasında gerçekleşmiştir. Mutlak haçlı yenilgisiyle sona erdi ve haçlı seferinin parçalanmasına yol açtı. Papa III. Eugenius ve Bernard de Clairvaux'ın İkinci Haçlı Seferi çağrısına yanıt olarak Kutsal Topraklar'a yürüyen iki ana Hristiyan güce, Fransa kralı VII. Louis ve Almanya kralı III. Konrad komuta etti. Her ikisi de takip eden aylarda Anadolu boyunca yürüyüşleri sırasında felaket ile karşılaştılar ve ordularının çoğu yok edildi. Haçlı seferinin asıl odağı Urfa idi, fakat Kral III. Baldwin ve Tapınak Şövalyeleri'nin tercihi Şam'dı. Akka Konsili'nde Fransa, Almanya ve Kudüs Krallığı'nın önde gelenleri Haçlıların Şam'a yönelmesine karar verdiler.

Ağustos 1150'de Antep Savaşı'nda, Kudüs Kralı III. Baldwin tarafından komuta edilen bir Haçlı kuvveti, Halepli Nûreddin Mahmud Zengî'nin saldırılarını püskürttü ve Edessa ilçesinin Latin Hristiyan sakinlerini tahliye etti. Bu hem taktiksel bir zafer hem de Haçlılar için stratejik bir yenilgiydi.

I. Sigurd Magnusson, Haçlı Sigurd olarak da bilinir), 1103'ten 1130'a kadar Norveç Kralıdır. Onun yönetimi, üvey kardeşi Øystein ile birlikte, tarihçiler tarafından Orta Çağ Norveç Krallığı için altın bir çağ olarak kabul edilir. Ayrıca Norveç Haçlı Seferi'ne (1107-1110) liderlik etmesi nedeniyle "Haçlı" ünvanını almıştır; kişisel olarak bir haçlı seferine katılan ilk Avrupa kralıdır.

III. Joselin, yaşamı boyunca Kudüs Krallığı'nda bir lordluk kurmaya yetecek kadar toprak toplamayı başaran Edessa'nın itibari kontuydu.

<span class="mw-page-title-main">Courtenay Hanedanı</span>

Courtenay Hanesi, Fransa, İngiltere ve Kutsal Topraklarda şubeleri bulunan bir Ortaçağ soylu evidir. Courtenay'lerin bir kolu, Bourbonlar ve Valois'lerin kuzeni olan Capetian hanedanının kraliyet ailesi haline geldi ve Konstantinopolis'in Latin İmparatoru unvanını kazandı.