İçeriğe atla

Ermeni takvimi

Ermeni takvimi , Ermenilerin geleneksel takvimidir. Antik Mısır takviminde olduğu gibi "güneş takvimi" esasına dayalıdır.

Takvimde bir yıl, her biri 30 günden oluşan 12 aydan oluşur. Geriye kalan 5 veya 6 gün ise "artık günler" olarak kabul edilir ve bir ay olarak kabul edilmez. Takvimdeki ay isimlerinde Zerdüşti takviminin etkisi görülmektedir ve bu ay isimleri 18. yüzyıla kadar kullanılmıştır.

  • 1. Navasard (Eski Persçede "yeni yıl" anlamına gelen "nava sarıda")
  • 2. Hori (Gürcücede "iki" anlamına gelen "ori")
  • 3. Sahmi (Gürcücede "üç" anlamına gelen "sami")
  • 4. Tre (Zerdüşti takviminde "Tir")
  • 5. Kaghots ("ekinler ayı";Zerdüşti takviminde "Amerocat")
  • 6. Arats
  • 7. Mehakan (Perslerde "mihrakana";Zerdüşti takviminde "Mitro")
  • 8. Areg ("güneş ayı";Zerdüşti takviminde "Avan")
  • 9. Ahekan (Zerdüşti takviminde "Ataro")
  • 10. Mareri (belki Eski Persçede "orta yıl" anlamına gelen "maidyairya";Zerdüşti takviminde "Din")
  • 11. Margats (Zerdüşti takviminde "Vohuman")
  • 12. Hrotits

Bu takvim, efsaneye göre Ermenilerin atası olan Hayk'ın Bel'i yendiği tarih olarak kabul edilen MÖ 2492 yılından itibaren başlar. Ama MS 552 yılından itibaren takvimde yeni bir hesaplama sistemi uygulanmaya başlandı ve bu takvim 574 yılında, Ermeni Kilisesi'nin ruhani lideri Katolikos Movses tarafından resmen kullanıma geçirildiği için "Movses takvimi" olarak adlandırılmaktadır. Movses takvimi MS 551 yılından itibaren başlar.

Ayrıca bir ayda her bir gün için bir gün ismi vardır.

1. Areg (güneş), 2. Hrand, 3. Aram, 4. Margar (peygamber), 5. Ahrank (yarı yanık), 6. Mazdegh, 7. Astghik (Venüs), 8. Mihr (Mithra), 9. Copaber, 10. Murts (zafer), 11. Yerezkan (vahşi), 12. Ani, 13. Parkhar, 14. Vanatur, 15. Aramazd (Ahura Mazda), 16. Mani (başlangıç), 17. Asak, 18. Masis (Ağrı Dağı), 19. Anahit (Anahita), 20. Aragats, 21. Grgur, 22. Korduyk, 23. Tsmag (doğu rüzgarı), 24. Lusnak (yarı ayışığı), 25. Tsron (dağılım), 26. Npat (Apam Napat), 27. Vahagn, 28. Sim (dağ), 29. Varag, 30. Gişeravar

İlgili Araştırma Makaleleri

Şubat ya da küçük ay, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 2. ayı. Artık yıllarda 29, diğer yıllarda 28 çeker.

Aralık, Gregoryen takvime göre yılın 12. ve son ayı olup 31 gün çeker.

Ekim, Gregoryen Takvimi'ne göre yılın 10. ayı olup 31 gün çeker.

<span class="mw-page-title-main">Miladi takvim</span> Güneş yılı esasına dayanan ve uluslararası alanda en çok kabul gören takvim

Miladi takvim ya da Gregoryen takvimi, Roma İmparatoru Jül Sezar tarafından kabul edilen Jülyen takviminin yerine, Papa XIII. Gregorius tarafından yaptırılan bir takvimdir. İsa'nın doğduğu yılı milat olarak alan bu takvim, Dünya'nın Güneş etrafındaki dönüş süresi olan 365 gün, 6 saatlik zamanı "1 yıl" olarak kabul eder. Günümüzde dünyada en yaygın olarak kullanılan takvimdir.

Jülyen takvimi, Jül Sezar tarafından MÖ 46 yılında kabul edilen ve Batı dünyasında 16. yüzyıla kadar kullanılan takvim. Artık yıl hesaplamasındaki ufak bir fark sonucu yaklaşık her 128 yılda bir günlük bir kayma oluşturduğu için, 1582 yılında yerini Gregoryen takvimi almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ay (zaman)</span> takvim yılını bölen düzensiz zaman birimi

Ay (zaman):Yılda 12 tane bulunan zaman birimidir.

Yıl veya sene; Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesinde bir tur yapmasına karşılık gelen, yaklaşık 365 ¼ günlük zaman dilimi. Bir takvim yılı 365 gün, artık yıl ise 366 gündür. Bir takvim yılında 12 ay veya 52 hafta vardır. Miladi takvimde yıl 1 Ocak'ta başlar ve 31 Aralık'ta sona erer.

<span class="mw-page-title-main">Yılbaşı</span> yeni yılın ilk günü

Yılbaşı, Miladi takvim kullanan ülkelerde 31 Aralık'ı 1 Ocak'a bağlayan geceye denmektedir. Yılbaşı, Jülyen takvimine göre Hristiyanlık öncesi Roma'da, Ocak ayının da adının verildiği geçit ve başlangıç tanrısı Janus'a adanmıştı. Hristiyan aleminin Miladi takviminde bir tarih olarak, hâlen Anglikan ve Lutheran kiliselerinde İsa'nın Adlandırma ve Sünnet Bayramı olarak törenlerle kutlanır.

Zamanın ölçülmesi, kullandığımız zaman sistemi Dünya'nın kendi ekseni çevresindeki hareketini esas almaktadır. Gezegenin kendi etrafındaki bir tam dönüşü bir gün;Güneşin yörüngesindeki bir tam dönüşü ise bir yıldır. Dünya dönerken güneş gökyüzünde yükselmeye başlar, en tepeye tırmanır ve gözden kaybolana dek alçalır.

<span class="mw-page-title-main">Güneş takvimi</span>

Güneş takvimi, Dünya'nın Güneş'e göre dönme ekseninin açısını temel alan bir takvim türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Tişa Beav</span>

Tişa beAv, İbranicede Av ayının dokuzu anlamını taşır. "Av" ay ismi İbraniceye, Aramice dilinde bulununan ay isimlerinden girmiştir. Miladi takvime göre her zaman aynı tarihe denk gelmemekle beraber her zaman Temmuz veya Ağustos ayları arasında bir tarihe denk gelir. Museviler için yas ve oruç günüdür.

<span class="mw-page-title-main">İbrani takvimi</span>

İbrani takvimi veya Yahudi takvimi, günümüzde ağırlıklı olarak Yahudi dini mekânlarında kullanılan bir lunisolar takvimidir. Yahudi bayramlarının tarihlerini ve Tora bölümlerini, yahrzeitleri ve günlük Mezmur okumalarını, birçok tören kullanımı arasında uygun şekilde okur. İsrail'de yalnızca dini amaçlar için kullanılır, resmî olarak kullanılmaz.

<span class="mw-page-title-main">Takvim</span>

Takvim, zamanın yüzyıl, yıl, ay, hafta ve gün gibi parçalara bölünüp düzenli bir sırayla gösterildiği çizelgedir.

<span class="mw-page-title-main">Ay takvimi</span>

Kamerî takvim veya Ay takvimi, Dünya'nın Güneş çevresindeki hareketleri yerine Ay'ın tam devrelerini temel alan takvim. "Mevsim yılı" da denilen bir Güneş yılında 12.37 sinodik ay bulunur, yani ay senesi daha çabuk tamamlanır. Bu nedenle Ay takvimlerini Güneş takvimine çevirirken, belirli bir sürenin ilave edilmesi gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Zaman</span> uzaysal bir boyutu olmayan; geçmiş, gelecek ve şimdiyi kapsayan süreklilik

Zaman veya vakit, ölçülmüş veya ölçülebilen bir dönem, uzaysal boyutu olmayan bir süreklilik. Zaman kavramı, tarih boyunca felsefenin ilgi alanlarından biri olmasının yanı sıra matematik ve fizikteki önemli çalışma alanlarından biridir.

Babil takvimi, 12 kameri aydan oluşan ve yıllık bir ay-güneş takvimidir. Babil'de kullanılan takvim, hem kamerî ve hem de Güneş esaslı olarak düzenlenmiştir. Babil takviminde de gün, günbatımında başlar ve bir sonraki günbatımında sona erer. Sümerde M.Ö. IV binyılın sonu ile III binyılın başlangıcında her bir şehrin kendi takvimi vardı. Rahipler yıldızlı gökyüzünü gözlem yapmakla birçok astronomik sonucu elde etmişlerdir. M.Ö. III binyılda gökyüzü cisimlerinin hareketinin gözlemlemek için yüksekliği 20 m'ye ulaşan çok katlı kuleler inşa ediliyordu. Bu kuleler genellikle tapınakların yanına dikilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Etiyopya takvimi</span>

Etiyopya takvimi , Etiyopya'da kullanılan temel takvimdir. Etiyopya Hristiyanları için de dini takvim olma özelliği taşır. Mısır takvimi gibi güneş temelli olup Jülyen takvimi gibi her 4 yılda bir artık gün eklenmektedir. Yılbaşı Jülyen takvime göre 29 veya 30 Ağustos'dur. Miladi takvim ve Etiyopya takvimi arasında oluşan 7-8 yıllık fark İsa'nın müjdelenmesinin hesabında olan farklılıklardan oluşur.

Budist takvimi, Ay ve Güneş takvimlerini kullanan ve özellikle Hindiçin ülkeleri Kamboçya, Laos, Myanmar ve Tayland ile Sri Lanka'da dini/resmî amaçlarla kullanılan takvim. Bu takvimler ortak bir geçmişe sahip olsalar da, aralarında ayların adlandırılması, döngüler gibi çeşitli konularda farklılıklar vardır. 

Birmanya Takvimi (မြန်မာသက္ကရာဇ်), Geleneksel Takimi veya Myammar Takvimi, Birmanya'da kullanılan geleneksel bir güneş takvimidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin takvimi</span>

Çin takvimi, yılları, ayları ve günleri astronomik olaylara göre hesaplayan bir ay-güneş takvimidir.