İçeriğe atla

Ermeni dansları

Ermeni dansı, bulunduğu coğrafyada en eski ve içeriği en zengin olanlardan biri olarak kabul edilir. M.Ö beşinci ile üçüncü bin yıllar arasında, Ermenistan'ın yüksek bölgelerinde, Ağrı bölgesinde, kır danslarının sahnelendiği kaya resimleri bulunmuştur. Bu danslara muhtemelen belirli türden şarkılar veya müzik aletleri eşlik ediyordu. Beşinci yüzyılda Horenli Musa (Movses Horenatsi), Aram'ın (yani Ermenilerin) eski soyundan gelenlerin lir baladlarında, şarkılarında ve danslarında bu destansı masallardan nasıl bahsettiklerini duymuştu.

Geleneksel dans, göçmen Ermeniler arasında hala popülerdir ve aynı zamanda dünyanın her yerindeki uluslararası halk dansları gruplarına ve çember dans gruplarına çok başarılı bir şekilde aktarılmıştır. Tüm dansçılar, kültürlerinin tarihini somutlaştırmak ve atalarının hikâyelerini anlatmak için geleneksel kostümler giyerler. Bu kostümlerin tasarımı, dini gelenekler, aile yöntemleri ve pratiklik gibi birçok faktörden etkilenmektedir. Kostümlerin geleneksel renkleri ve zarif boncukları, dans ve geleneği birbirine bağlar. Ermeni kültürel dansının güzel hareketleri dünyanın her yerinden izleyiciler tarafından beğenilmektedir.[1]

Dinî danslar

Dinî dansın kökeni, bu tür performanslara katılanların içsel duygularının bir ifadesidir. Dansın asla tek başına gerçekleşmez. Her zaman şarkı, el çırpma veya bir müzik enstrümanı eşlik etmektedir. Müzikte olduğu gibi, dans da bir kişinin içsel, ruhsal duygularını ve kişisel eğilimini ifade etmektedir.[2]

Sovyetler Birliği Dönemi

1920 ve 1930 yılları arasında üç Ermeni dans öğretmeni Sovyetler Birliği'nden İran'a taşındı ve dans okulları açtı. Bu dans öğretmenlerinin isimleri Madam Yelena, Madame Coronelli ve Sarkis Canbazyan'dı. Bale ve karakter dansı öğrettiler. Öğrencilerinin çoğu Tahran'daki Ermeni cemaatinin üyeleriydi, ancak derslerine Müslümanlar, Yahudiler, Bahailer ve Zerdüştler de dahil olmak üzere farklı geçmişlerden gelen öğrenciler de katıldı.[3]

Halk danslarından bazıları

Geleneksel Ermeni Dansı
Geleneksel Ermeni Dansı
  • Koçari (Քոչարի) - Koçari, Ermenilerin en popüler danslarından biridir. Koçari oyununda erkek ve kadın aynı anda dans eder ve zurna ile çalınan melodisiyle tanınır.
  • Şalaho (Շալախօ) - Antik Ermenistan'a dayanan ve sadece erkeklerin oynadığı bir danstır. Ancak halka açık toplantılarda kadınlar tarafından da oynanır.
  • Yarhuşta (Յարխուշտա) - Yarhuşta, Batı Ermenistan'ın Taron ve Ağdznik bölgelerinde oynanan bir dövüş dansıdır.
  • Berd (Բերդապար) - Berd, Ermenicede "kale" anlamına gelir ve dansçıların yaptığı şekil nedeniyle bu isim verilmiştir. Erkeklerin oluşturduğu bir halkada diğer erkelerin halkayı oluşturan erkeklerin omuzlarında durması ve dönmesiyle ünlü bir danstır.
  • Harsnapar (Հարսնապար) - Harsnapar, Ermenicede "düğün dansı" demektir. Gelin solo dans ederken yanında nedimelerde dans edebilir.
  • Artsvapar (Արծվապար) - Artsvapar, Ermenicede "kartal dansı" demektir. Kartalın uçuşuna benzer figürlerin yer aldığı bir yayla dansıdır. Ana unsurlarından biri bir kartal görüntüsü olan eski pagan ritüellerinin dansıdır.
  • Menapar (Մենապար) - Menapar, Ermenicede "solo dans" anlamına gelir. Dans eden kişi bir erkek veya kadın olabilir. Dans eden erkek ise, müzik hızlı tempolu olur. Eğer bir kadın dans ediyorsa, müzik daha yavaş ve daha zarif çalacaktır.
  • Zuykpar (Զույգապար) - Zuykpar, Ermenicede "çift dansı" demektir. Bir erkek ve kadın tarafından yapılan düet danstır. Dansçılar canlı ve simetrik hareketlerle dans eder.
  • Mışo Hır (Մշոյ խըռ) - Bu dans Muş bölgesine ait bir danstır.
  • Karno koçari (Կարնոյ քոչարի) - Koçari'ye çok benzer, Karin bölgesine aittir.
  • İşhanats par (Իշխանաց պար) - Bu dans "Lordların dansı" olarak da bilinir.
  • Tamzara (Թամզարա) - Tamzara dansı
  • Gorani (Գորանի) - Gorani dansı
  • Shirkhani (Շիրխանի) - Şirkan dansı
  • Gyond (Գյոնդ) - Gyond dansı
  • Nazpar (Նազպար) - Nazpar dansı
  • Şurjpar (Շուրջպար) - Yuvarlak dans
  • Souserapar (Սուսերապար) - Kılıç dansı
  • Papuri (Փափուռի) - Papuri dansı
  • Uzundara (Ուզունդարան)[4] - Uzundara dansı
  • Ververi (Վերվերի) - Verver dansı
  • Lorke (Լորկէ) - Lorke dansı
  • Tsahkadzori (Ծաղկաձորի) - Tsahkadzor dansı
  • Fincan (Ֆնջան) - Fincan dansı
  • Kertsi (Քերծի) - Kaşıma dansı
  • Kajats khagh (Քաջաց խաղ) - Cesur dans
  • Tamour agha (Թամուր աղա) - Tamur Ağa
  • Tırtğouk (Թրթռուկ) - Titrek dans
  • Srabar (Սրաբար) - Ciddi dans
  • Asdvadzatsna (Աստուածածնայ պար) - Noel dansı
  • Tars par (Թարս պար) - Tars dansı
  • Loutki (Լուտկի) - Lutki dansı
  • Yerek votk (Երեք ոտք) - Üç ayak dansı
  • Tchotchk (Ճոճք) - Salıncak dansı
  • Khnamineri par (Խնամիների պար) - Kaynana dansı
  • Hoş bilazig (Խոշ բիլազիգ) - Hoş Bilazığ dansı

Bölgesel Danslar

  • Arabkir (Արաբկիրի Պար) - Ermenistan'ın Arabkir bölgesine ait bir danstır.
  • Kesabian (Քեսապական) - Kesabian dansı Suriye'nin Kesab şehrine ait bir danstır.
  • Laz bar - Karadeniz'e ait bir danstır.
  • Moosh (Muş, Մշո Պար) - Van Gölü'nün batısındaki Muş/Taron bölgesine ait bir danstır.
  • Sasnapar (Սասնապար) - Ermeni düğünlerinde ve diğer kültürel toplantılarda yaygın olarak oynanan popüler bir dans. Sasun şehrinde ait bir danstır.
  • Vağarshapatian (Վաղարշապատյան) - Günümüzde Eçmiyazin adıyla oynanan oyun Vağarşapat'a ait bir danstır.
  • Zeytuni (Զեյթունի պար) - Zeytun şehrine ait bir danstır.
  • Varaka Lerneri Bar - Varaka Lemeri dansı
  • Lezginka Par - Lezginka dansı

Kaynaklar

  1. ^ Gary Lind-Sinanian - ALMA
  2. ^ "The Shepherd and His Flock"—By Rev. Zenob Nalbandian
  3. ^ When Men Dance:Choreographing Masculinities Across Borders. Oxford University Press, USA. 7 Eylül 2009. ISBN 978-0-19-973946-2. 
  4. ^ Николай Иосифович Эльяш Балет народов СССР. — Знание, 1977. — p. 59. — 166 pp.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tango</span> Uruguay kökenli bir dans ve müzik türü

Tango, Buenos Aires, Arjantin ve Montevideo, Uruguay kökenli bir dans ve müzik türüdür. Dansla beraber gelişen müzik tarzı da aynı adla anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Salsa (dans)</span>

Salsa, Karayipler kökenli olduğu varsayılan, salsa adıyla belirtilen müzik türleri eşliğinde çiftler halinde veya grupça icra edilen, Latin Amerika’nın ve ABD’nin modern bir dansı. Önceleri yalnızca Latin Amerika halkları arasında yaygın olan bu müzik türü, Karayipler’den ABD’ye göçenler sayesinde ABD’de de yaygınlık kazanmış ve salsa dansı özellikle 1980'lerden sonra tüm dünyada tanınır ve uygulanır duruma gelmiştir. Günümüzdeki salsa dansı Afrika, Karayip ve Avrupa stillerinin, dans ve müzik unsurlarının bir karışımı olarak nitelenir.

<span class="mw-page-title-main">Erivan</span> Ermenistanın başkenti

Erivan, Ermenistan'ın en büyük şehri ve 1918'den beri başkentidir. Erivan, Ermenistan'ın on ikinci başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Geyşa</span>

Geyşa (芸者), Japonya'da 17. yüzyıldan bu yana eğlence hayatında erkek müşterilere şarkı, dans, sohbet ve oyunlar ile eşlik eden kadınlara verilen ad. Geyşa dünyası Japoncada Hana-maçi veya Ka-ryu-kai olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Hip hop (kültür)</span> Amerikada ortaya çıkmış müzik kültürü

Hip hop, 1970'li yılların sonunda Amerika'da kötü koşullarda ve azınlık olarak yaşayan siyahilerin gündemden uzaklaşmak ve eğlenmek için oluşturduğu bir kültür, yaşam tarzı ve sanat akımıdır. Bu kültür Rap müziği, Graffiti sanatı, Breakdance'ı ve DJ'liği içerir. Hip hop kültürünün doğmasında Blues, Funk, Soul ve Caz müziğinin etkisi büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Horon</span> Doğu Karadeniz bölgesinde kemençe veya tulum ile oynanan halk oyunu

Horon, Doğu Karadeniz Bölgesi'nde oynanan geleneksel halk danslarının genel adıdır. Sinop'ta, Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Gümüşhane, Bayburt'un Aydıntepe ilçesi, Erzurum'un İspir, Tortum ve Olur ilçelerinde ve Doğu Karadeniz'den göçenlerden dolayı Sakarya'da oynanan çevik hareketli oyunlardır.

Koçari, Kars ve Artvin yöresinde oyuncuların birbirlerini omuzlarından tutup, halka oluşturarak 2/4 ritminde oynadığı bir horon türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Dabke</span> Levanten halk dansı

Dabke, Levant olarak bilinen Doğu Akdeniz bölgesindeki Arap nüfus arasında yaygın olan geleneksel halk oyunu. Lübnan ve Filistin'in ulusal halk oyunudu olmasının yanında ayrıca Irak, Ürdün, Mısır, Türkiye ve Suriye'de de özellikle düğün ya da kutlamalarda oynanan yaygın bir halk oyunudur. Kelime anlamı olarak dabke, birlikte ayağı yere sertçe vurma olarak ifade edilir.. Sadece kadınlar ya da erkekler oynayabildiği gibi, kadın-erkek karışık olarak da bu oyunu oynayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Bar (halk oyunu)</span>

Bar Oyunları, Kuzeydoğu Anadolu'da Erzurum, Kars, Ardahan, Bayburt, Gümüşhane, Erzincan, Artvin ve Samsun illerini içine alan bölgede halkın oynadığı halk oyunlarıdır.

Cenk Taşkan, asıl adıyla Majak Toşikyan, Türkiye Ermenisi besteci, müzisyen. Başta Nükhet Duru, Hümeyra, Nilüfer, Ajda Pekkan, Neco, Coşkun Demir, Tanju Okan, Sibil Pektorosoğlu, Sezen Aksu, Zuhal Olcay ve Levent Yüksel olmak üzere birçok şarkıcıyla çalıştı. Evli ve bir çocuk babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü halk oyunları</span> Bir dans türü

Gürcü halk oyunları Gürcistan'a özgü geleneksel danslardır. Kökleri, Orta Çağ'da askeri törenlere, spor oyunlarına ve kutlamalarda oynanan danslara dayanır.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kırımı</span> Osmanlı İmparatorluğunda ikamet eden Ermenilerin savaş boyunca göçe zorlanması ve sistematik katli

Ermeni Kırımı, 1915 Olayları/Ermeni Tehciri veya Ermeni Soykırımı, Osmanlı hükûmetinin Ermenilere karşı gerçekleştirdiği sürgün ve katliamlardır. Etnik temizliğin sonucunda ölen Ermenilerin sayısı tartışmalıdır; sayı, çeşitli araştırmacılara göre 600.000 ile 1,5 milyon arasında değişiklik gösterir. 1914 yılında Osmanlı topraklarında yaşayan Ermeni nüfusu yapılan farklı tahminler mevcuttur. Osmanlı resmî kayıtlarına göre 1.2 milyon ile Ermeni Patrikhanesi'ne göre 1 milyon 914 bin 620 Ermeni yaşamaktaydı. 1922 sayımlarına göre ise 817 bin Ermeni 'mülteci' olarak Osmanlı topraklarını terk etmiş, 95 bin Ermeni ise din değiştirerek Türkiye topraklarında yaşamaya devam etmiştir. Bu tahminlere göre Osmanlı topraklarında bulunan 900 bin hayatta kalmışken, 300 bin ile 1 milyon arasında Ermeni hayatını kaybetmiştir. Olayların başlangıç tarihi çoğunlukla 250 Ermeni aydının ve komite liderinin Osmanlı yöneticileri tarafından İstanbul'dan Ankara'ya sürüldüğü ve birçoğunun öldürüldüğü 24 Nisan 1915 ile ilişkilendirilmektedir. Ermeni Kırımı, sağlıklı erkek nüfusun toptan öldürülmesi ya da askere alınarak zorla çalıştırılması ve sonrasında kadın, çocuk ve yaşlılarla birlikte ölüm yürüyüşü koşullarında Suriye Çölü'ne sürülmesi gibi olaylarla birlikte I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında iki aşamada gerçekleşti. Osmanlı askerlerinin koruması eşliğinde yaşadıkları yerlerden sürülen Ermeniler; sürgün sırasında yiyecek ve su sıkıntısı yaşadı; ayrıca çeşitli raporlara göre zaman zaman soygun ve katliamlara maruz kaldı. Ülke genelindeki Ermeni diasporası, genel anlamda Ermenilerin Doğu Anadolu'dan sürülme işleminin doğrudan bir sonucu olarak ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">İnyupikler</span> Alaskanın kuzey ve kuzeybatısında yaşayan, İnuit kolundan olan bir Eskimo halkı

İnyupikler, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin kuzey ve kuzeybatısında yaşayan İnuit kolundan bir Eskimo halkıdır. Alaska'daki tek İnuit halkı olduğu için Alaska İnuitleri adı da verilmektedir. Kendilerini iñuk («insan») kelimesi ile -piaq («gerçek») ekinden türettikleri Iñupiaq adıyla ifade ederler. Dillerini ise Iñupiatun olarak adlandırırlar. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska yerlileri içinde 25.000 nüfuslu Yupiklerden sonra 15.700 kişilik nüfuslarıyla ikinci en büyük halktır ve ancak 2.144 kadarı dilini konuşabilmektedir. İngilizce bilmeyen Alaska yerlileri içinde 1993 yılında ilk sırayı %42'lik oranla Yupikler, ikinci sırayı da %20'lik oranla İnyupikler çeker. Şamanist inançlı avcı ve toplayıcıdırlar. Kültürel açıdan deniz sahiline yakın yaşayıp balina, fok, mors gibi deniz memelilerini avlayan Taġiuġmiut ile denizden uzak içbölgede rengeyiği avlayan Nunamiut olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar. Bazen, iki ayrı dil ve halk olarak ele alındığı da olur ve Seward Yarımadasındakiler Qawiaraq adıyla, North Slope ile Northwest Arctic ilçelerindekiler ise Inupiaq adı altında toplanır. İnyupiklerin Kanada'da yaşayan ırkdaşları (Uummarmiut) siyasi ve idari kaygılarla Batı Kanada İnuitleri ile birlikte Inuvialuit adı altında toplanırlar. Eskimolar içinde en uzun boylular Kuzey Alaska'daki İnyupiklerdir ve Kanada İnuitlerinden 10 cm daha uzundurlar. Kobuk İnyupikleri doğu komşuları ve ticari ortakları olan Atabasklardan Koyukon Kızılderilileriyle sınır bölgelerinde evlilik de yapmışlardır. Beyaz Avrupalıların kültürleriyle en geç tanışan Eskimolar 1890 yılından sonra Hristiyanlıkla tanışan Kuzey Alaska İnyupikleridir.

<span class="mw-page-title-main">Lindy Hop</span> Amerikan dans türü

1920 ve 1930'lu yıllarda, zamanın caz müziği ile Harlem, New York'ta oluşmuş bir dans türü. Lindy Hop gelişimi sırasında ünlü olan ve öncesindeki birçok dansın karışımıdır fakat temel olarak Caz, Tap, Breakaway ve Charleston danslarından esinlenmiştir. Jive, Boogie-Woogie ve akrobatik Rock and Roll'un öncüsüdür. Çoğunlukla bir caz dansı olarak tanımlanır ve Swing danslarının bir üyesidir.

Tamzara, adını Şebinkarahisar'a bağlı yerleşkeden alan halk oyunu. Azerbaycan Türkleri, Hemşinliler, Ermeniler, Süryaniler, Rumlar, Türkler, Acaralılar tarafından oynanan bir halk oyunudur. 1 veya 2 kadın ve 1 erkekle oynanır. Türkiye'den göç eden Ermeniler ve Pontuslu Rumlar tarafından göç ettikleri ülkelerde de hâlâ oynanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni-Kürt ilişkileri</span> Irklararası tarihsel ilişki

Ermeni-Kürt ilişkileri, Kürtler ve Ermeniler arasındaki tarihsel ilişkileri kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Dağlık Karabağ Savaşı</span> Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanan savaş

İkinci Dağlık Karabağ Savaşı, 2020 Dağlık Karabağ Savaşı veya 44 Günlük Savaş Dağlık Karabağ'da Türkiye destekli Azerbaycan ile Ermenistan ve onun desteklediği tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti arasında yaşanmış silahlı çatışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni-Azeri kültürel ilişkileri</span>

Ermeni - Azeri kültür ilişkileri, iki etnik grup arasındaki dil ve kültür ilişkileridir.

<span class="mw-page-title-main">Kolo dansı</span>

Kolo UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'nde yazılı Güney Slav çember dansı, bu adla Bosna-Hersek, Hırvatistan ve Sırbistan'da bulunuyor.

<span class="mw-page-title-main">Rima Pipoyan</span>

Rima Pipoyan Ermeni koreograf, yönetmen, dansçı ve dans öğretmenidir. Ermenistan'da modern bale ve çağdaş dansın öncülerinden biri olarak kabul edilir. 2017 yılında Ermenistan'da çağdaş dans ve modern balenin gelişimini desteklemeyi amaçlayan "Koreografi geliştirme" eğitim ve kültür vakfını kurdu. 2020 yılından bu yana Erivan Devlet Koreografi Koleji'nde Modern Dans Bölüm Başkanı olarak görev yapmaktadır. Departman onun inisiyatifiyle oluşturuldu. Pipoyan koreografik çalışmalarını İtalya, İspanya, Sırbistan, Hırvatistan, Rusya, Belarus, Almanya, Polonya, Moldova, Gürcistan, Belçika, Portekiz vb. ülkelerde sundu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.