İçeriğe atla

Ermeni Soykırımı anıtları listesi

Ermeni Soykırımı anıtları listesi, Ermeni Kırımı sırasında hayatını kaybedenlerin anısına yapılmış anıtlar.

Liste

Aşağıdaki tabloda, soykırım kurbanlarının anısına ithaf edilen dünyanın birçok yerindeki önemli anıtlar sıralanmıştır.

Görsel Anıt Bölge / Şehir / Ülke Tarih
11 Nisan Anıtı (Huşartsan)Taksim Meydanı, İstanbul, Türkiye1919–1922[1][2][3]
Anıt Şapeli Kilikya Kutsal Makamı, Antelias, Lübnan1938
Ermeni Soykırımı Anıtı Kalküta, Batı Bengal, Hindistan1965
Khachkar anıtı Eçmiyazin Katedrali, Eçmiyazin, Ermenistan1965
Ermeni Soykırımı Anıtı Watertown, Massachusetts, ABD1965
Ermeni Soykırımı Anıtı Bikfaya, Lübnan1965
Tsitsernakaberd (Ermeni Soykırımı Müzesi-Enstitüsü) Erivan, Ermenistan
Montebello Soykırım Anıtı (Ermeni Soykırımı Şehitleri Anıtı) Montebello, Kaliforniya, ABD1968
Marsilya Soykırım Anıtı (avenue du Prado) Marsilya, Fransa1973[4]
Ermeni Soykırımı Anıtı Saint Sarkis Katedrali, Tahran, İran1973
Ermeni Soykırımı Anıtı Vank Katedrali, Yeni Culfa, İsfahan, İran1975
Ermeni Şehitler Anıtı Surp Nerses Shnorhali Katedrali, Montevideo, Montevideo, Uruguay1975[5]
Ermeni Soykırımı Anıtı Philadelphia, Pensilvanya, ABD1980s[6]
Ermeni Soykırımı Anıtı Kilisesi Kompleksi Deyrizor, Suriye1990-2014
Ermeni Soykırımı Anıtı Lefkoşa, Kıbrıs1990
Ermeni Soykırımı Anıtı Kırk Şehitler Ermeni Katedrali, Halep, Suriye28 Mayıs 1991
Davidson Dağı'ndaki Ermeni Soykırımı Anıtı San Francisco, Kaliforniya, ABD1997
Ermeni Soykırımı Anıtı Marcelin-Wilson Park, Montreal, Québec, Kanada1998
Ermeni Şehitleri Anıtı Providence, Rhode Island, ABD1999
Kutsal Kıyamet Kilisesi
(90'lı yılların başında keşfedilen Suriye'deki toplu mezar yeri)[7]
Margadeh köyü, Suriye 1999
Küllerin İçinden Çıkan Anne AnıtıTsitsernakaberd Anıt Park, Erivan, Ermenistan2002
Père Komitas ve Ermeni Soykırımı Kurbanları Anıtı Jardin D'Erevan, Paris, Fransa2003
Marsilya Soykırım Anıtı Marsilya, Fransa2006[8][9]
ArmMartyrsMemorial ChelmsfordAziz Vartanantz Ermeni Ortodoks Kilisesi içindeki Ermeni Şehitleri Anıtı Chelmsford, Massachusetts, ABD 2005
Khachkar BremenKhachkar in Nelson-Mandela-Park Bremen, Almanya 2005
Lyon Armenian Genocide Memorial Lyon, Fransa 2006
Armenian Genocide Memorial Larnaka, Kıbrıs2008
Armenian Heritage Park Boston, Massachusetts, ABD 2012
Genocidemonument Almelo, Hollanda2014
Ermeni Soykırım Anıtı California State University, Fresno, Fresno, California 2015
  • A memorial khatchkar at the Armenian Catholic Patriarchate in Bzoummar, Lübnan (1960)
  • The Armenian Genocide Monument in Buenos Aires, Arjantin (1985)
  • Relief at the Armenian Catholic Patriarchate in Bzoummar, Lebanon (1993)
  • The Armenian Monument in De Boskamp cemetery, Assen, Netherlands (24 April 2001)
  • The Wales Genocide Memorial in Cardiff, Galler, (2007)
  • The memorial monument in Mislata, Valencia, Spain (2010)
  • The Memorial monument at the Saint Abgar Church, Scottsdale, Arizona (2011)[10]
  • Armenian Genocide Museum of America, not yet opened

Galeri

Ayrıca bakınız

  • Ermeni Soykırımı kültürü

Kaynakça

  1. ^ April 24: Can we start over again? 2 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Today's Zaman. Retrieved 3 June 2013
  2. ^ Gezi Parkı'na Hrant Dink Parkı adını verelim, 1915'te katledilen Ermenilerin anısına yapılmış anıtı yeniden dikelim 2 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Radikal. Retrieved 26 June 2013
  3. ^ Monument to Armenian Genocide victims in Istanbul to be restored 21 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. LiveLeak. Retrieved 26 June 2013
  4. ^ acam-france.org ((Ed.)). "Monument du Génocide" (Fransızca). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2017. 
  5. ^ armenian-genocide.org ((Ed.)). "Memorial at Armenian Church of Montevideo, Uruguay". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2017. 
  6. ^ "Memorial in Philadelphia, Pennsylvania". 4 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2017. 
  7. ^ Balakian, Peter (5 Aralık 2008). "Bones". The New York Times. 2 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2009. 
  8. ^ acam-france.org ((Ed.)). "Mémorial du Génocide" (Fransızca). 12 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2017. 
  9. ^ Comité de Défense de la Cause Arménienne, (Ed.) (22 Nisan 2005). "Marseille : pose de la première pierre du Mémorial du génocide arménien" (Fransızca). 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2017. 
  10. ^ (Ermenice) Հայոց ցեղասպանության հուշարձան' ԱՄՆ Արիզոնա նահանգում 22 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Soykırım</span> bir insan topluluğunu ulusal, dinsel ve benzeri sebeplerle yok etme

Soykırım, jenosit veya genosit ; ırk, canlı türü, siyasal görüş, din, sosyal durum veya başka herhangi bir ayırıcı özellikleri ile diğerlerinden ayırt edilebilen bir topluluk veya toplulukların bireylerinin, çıkâr amacıyla, bir plan çerçevesinde ve yok edilmeleri niyetiyle girişilen eylem ve sonuçlar bütünüdür. Tam tanımı, soykırım üzerinde çalışan akademisyenler arasında değişiklik gösterse de 1948'de Birleşmiş Milletler Soykırım Suçunun Engellenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'nde (SSECS) hukuksal bir tanımı bulunmaktadır. Sözleşmenin 2. maddesi, soykırımı şu şekilde tanımlamaktadır: "Ulusal, etnik, ırksal ve dinsel bir grubun bütününün ya da bir bölümünün yok edilmesi niyetiyle girişilen şu hareketlerden herhangi biridir: Topluluğun üyelerinin öldürülmesi, topluluğun üyelerine ciddi bedensel ya da zihinsel hasar verilmesi, topluluğun yaşam koşullarının topluluğun bütününe ya da bir kısmına getireceği fiziksel yıkım hesaplanarak kasıtlı olarak bozulması, topluluk içinde yeni doğumları engelleyecek yöntemlerin uygulanması, topluluktaki çocukların zorla bir gruptan alınıp bir diğerine verilmesi."

<span class="mw-page-title-main">Taner Akçam</span> Alman akademisyen, sosyolog, yazar

Altuğ Taner Akçam, Türk tarihçi ve sosyolog.

<span class="mw-page-title-main">Hocalı Katliamı</span> Ermeni güçlerinin Hocalıda yaşayan sivillere karşı işlediği soykırım

Hocalı Katliamı, Karabağ Savaşı sırasında 26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında yaşanan ve Azeri sivillerin Ermenistan'a bağlı kuvvetler tarafından toplu şekilde öldürülmesi olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Guenter Lewy</span> Amerikalı siyasetbilimci ve yazar

Guenter Lewy (1923-), ABD'nin Massachusetts eyaletinde bulunan Massachusetts Üniversitesi'nden emekli profesör ve tarihçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Soykırımı'nın tanınması</span> Hükûmetlerin Ermeni Soykırımını tanıması

Ermeni Soykırımı'nın tanınması, Osmanlı İmparatorluğu'nda, çoğunlukla 1915'te olmak üzere devletin son dönemlerinde Ermeni tebaaya yönelik sistematik olarak gerçekleşen katliam ve zorunlu göçlerin bazı ülkelerce, soykırım olarak siyaseten kabulüdür. Holokost ve soykırım üzerine çalışan birçok tarihçi ve akademik kuruluş, olayların Ermeni Soykırımı şeklinde adlandırılmasında fikir birliğine varmışlardır. Hükûmetlerin katliamları soykırım olarak tanımasında tarihçilerin görüşleri kadar, ülkelerinde yaşayan Ermeni toplulukların lobicilik faaliyetleri de etkili olmaktadır. Yaşanan olayların soykırım olduğu görüşünü doğrudan reddeden ülkeler Türkiye ve yakın ilişkiler sürdürdüğü Azerbaycan ile Pakistan'dır; Türkiye ile Azerbaycan yaşanan olayların soykırım olarak herhangi bir ülke tarafından tanınması durumunda açıkça o ülkeleri ekonomik ve diplomatik yaptırımlarla tehdit etmektedir. Aynı şekilde Türkiye ile siyasi ilişkileri kötü gitmekte olan veya ihtilafa düşmüş bazı ülke ve kuruluşlar siyasi misilleme olarak kimi zaman yaşanan olayları soykırım olarak tanımayı bir koz olarak öne sürmekte veya soykırım olarak doğrudan tanımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kırımı</span> Osmanlı İmparatorluğunda ikamet eden Ermenilerin savaş boyunca göçe zorlanması ve sistematik katli

Ermeni Kırımı, 1915 Olayları/Ermeni Tehciri veya Ermeni Soykırımı, Osmanlı hükûmetinin Ermenilere karşı gerçekleştirdiği sürgün ve katliamlardır. Etnik temizliğin sonucunda ölen Ermenilerin sayısı tartışmalıdır; sayı, çeşitli araştırmacılara göre 600.000 ile 1,5 milyon arasında değişiklik gösterir. 1914 yılında Osmanlı topraklarında yaşayan Ermeni nüfusu yapılan farklı tahminler mevcuttur. Osmanlı resmî kayıtlarına göre 1.2 milyon ile Ermeni Patrikhanesi'ne göre 1 milyon 914 bin 620 Ermeni yaşamaktaydı. 1922 sayımlarına göre ise 817 bin Ermeni 'mülteci' olarak Osmanlı topraklarını terk etmiş, 95 bin Ermeni ise din değiştirerek Türkiye topraklarında yaşamaya devam etmiştir. Bu tahminlere göre Osmanlı topraklarında bulunan 900 bin hayatta kalmışken, 300 bin ile 1 milyon arasında Ermeni hayatını kaybetmiştir. Olayların başlangıç tarihi çoğunlukla 250 Ermeni aydının ve komite liderinin Osmanlı yöneticileri tarafından İstanbul'dan Ankara'ya sürüldüğü ve birçoğunun öldürüldüğü 24 Nisan 1915 ile ilişkilendirilmektedir. Ermeni Kırımı, sağlıklı erkek nüfusun toptan öldürülmesi ya da askere alınarak zorla çalıştırılması ve sonrasında kadın, çocuk ve yaşlılarla birlikte ölüm yürüyüşü koşullarında Suriye Çölü'ne sürülmesi gibi olaylarla birlikte I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında iki aşamada gerçekleşti. Osmanlı askerlerinin koruması eşliğinde yaşadıkları yerlerden sürülen Ermeniler; sürgün sırasında yiyecek ve su sıkıntısı yaşadı; ayrıca çeşitli raporlara göre zaman zaman soygun ve katliamlara maruz kaldı. Ülke genelindeki Ermeni diasporası, genel anlamda Ermenilerin Doğu Anadolu'dan sürülme işleminin doğrudan bir sonucu olarak ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Tsitsernakaberd</span>

Tsitsernakaberd veya Ermeni Soykırımı Anıt Kompleksi, Ermenistan'ın Erivan'daki Tsitsernakaberd tepesine 1967'de inşa edilen ve Ermeni Kırımı kurbanlarına ithaf edilen anıttır.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Soykırımı'nı Anma Günü</span> Ermenistanda millî gün

Ermeni Soykırımı'nı Anma Günü, her yıl 24 Nisan tarihinde başta Ermenistan olmak üzere Kanada, Fransa ve Ermeni diasporası'nın yoğun olarak yaşadığı bölgelerde Ermeni Kırımı'nda ölen kurbanları anmak için düzenlenen ulusal törenler. Ermenistan'ın başkenti Erivan'da yüz binlerce insan Tsitsernakabert Soykırım Anıtı'na yürüyerek ziyaret eder ve ebedî aleve çiçekler koyar.

<span class="mw-page-title-main">Süryani Katliamı</span> Osmanlı İmparatorluğu tarafından gerçekleştirilen sürgün

Süryani Soykırımı veya Arami Katliamı, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu ordusunun güneydoğu Anadolu ve İran'ın tarihi Azerbaycan bölgesinde, bazı Kürt aşiretlerinin yardımıyla Süryani Hristiyan azınlıklara karşı işlediği, tüm Süryani ve Süryani-i Kadim nüfusu 1914'de 58.983 iken bu sayının yaklaşık 5 katı olan 270 bin ila 300 bin arasında Süryani'nin öldüğü iddia edilen, sürgün etme ve katliamdır. Lakin daha sonra, alttaki Görüntüler kısmında bulunan resimden de görüldüğü üzere Rosie Malek-Yonan, Los Angeles, California'da bulunan Süryani Soykırım Anıtı'na bu sayıları 3 katına çıkarıp, 500 bin daha arttırarak 750 bin Süryani'nin soykırıma uğratıldığını belirten plakayı koydurmuştur ki bu da aslen 1914'te yaşayan tüm Süryani sayısının 12.7 katıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vahakn Dadrian</span> Amerikalı akademisyen (1926 – 2019)

Vahakn N. Dadrian, Ermeni asıllı Amerikalı sosyologdur.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Soykırımı'nın inkârı</span> Ermenilere soykırım yapılmadığı iddiasını savunan tez

Ermeni Soykırımı'nın inkârı, Ermeni Kırımı'nın soykırım olarak tanımlanamayacağını savunan veya iddiaların bilimsel yollarla, belgelerle açıklanması gerektiğini savunan tezdir. Ermeni Soykırımı'nın inkârı, bazı ülkelerde tamamen yasaklanmışken bazı ülkelerde soykırım olduğunu ifade etmek hoş karşılanmamaktadır. Pek çok kaynakta ölen insanların sayısı soykırım olduğuna kanıt olarak gösterilmektedir. Ancak bazı araştırmacılara göre de bir soykırım söz konusu değildir. Bu yaklaşımda olanlar, zamanın hükûmetinin bir Ermeni Tehciri gerçekleştirdiğini, olumsuz şartlardan dolayı birçok insanın öldüğünü söylemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Deyrizor Kampları</span>

Deyrizor Kampları, Ermeni Kırımı sırasında binlerce Ermeni'nin ölüm yürüyüşü sonrası son durağı olarak belirlenen toplama kamplarıdır. İskenderun'daki Amerikan konsolosu Jesse B. Jackson, 300.000 Ermeni'nin Deyrizor'a sürüldüğünü belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Srebrenitsa Soykırımı Anıtı</span>

Srebrenitsa Soykırımı Anıtı, 1995 Srebrenitsa Katliamı kurbanları anısına 2003 yılında Srebrenitsa'da inşa edilen anıt mezar kompleksi. Çoğunluğu Boşnak erkeklerden oluşan kurbanların bir kısmı ise Hırvat erkeklerdi.

<span class="mw-page-title-main">Raymond Kévorkian</span> Fransız tarihçi (d. 1953)

Raymond Haroutioun Kévorkian, Fransız Ermenisi tarihçidir. Ermenistan Ulusal Bilimler Akademisi üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kırımı terminolojisi</span>

Ermeni Kırımı terminolojisi İngilizce, Türkçe ve Ermenicede farklıdır ve Ermeni Soykırımı'nın reddi ve Ermeni Soykırımı'nın tanınması sorunları çerçevesinde siyasi tartışmalara yol açmıştır. Çalışmalarını İngilizce dilinde yapan tarihçilerin çoğu olayları tanımlamak için "soykırım" sözcüğünü kullansa da başka terimler de vardır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de Ermeni Kırımı'nın mirası</span>

1915 ve 1917 yılları arasında en az 800.000 Ermeni'nin öldürüldüğü Ermeni Kırımı, yaşanmasından uzun yıllar sonra bile Türk toplumunda hissedilecek derin etkiler bıraktı .Anadolu Hareketi'nin 1919 tarihli bir yayını, Ermenilere karşı sistematik bir "imha" politikasının uygulandığını ve İttihat ve Terakki liderlerinin "insanlığın en büyük suçluları arasında" olduğunu kabul ediyordu. Ermeni tarihçi Vahan Avetyan'a göre, 1920ler boyunca Türkiye Cumhuriyeti'nin yeni bir devlet kurma projesinin önemli bir parçası olarak Kırım'ın Türk tarihinden silinmesi denenmişti.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kırımı'nın tarihyazımı</span>

1915 ve 1917 yılları arasında en az 800.000 Ermeni'nin öldürüldüğü Ermeni Kırımı'nın tarihyazımı I. Dünya Savaşı'nın sonundan beri değişikliklere uğradı. Türkiye'nin dışındaki tarihçilerin çoğu Kırım'ın meydana geldiğini ve olayların bir soykırım olduğunu savunmaktadır, ancak bununla birlikte Kırım'ın sebepleri ve motivleri gibi bazı önemli hususların yorumlanmasında büyük farklılıklar vardır.

<i>Solovetski Taşı</i> (Sankt-Peterburg)

Solovetski Taşı, Sovyetler Birliği'ndeki siyasi baskı kurbanlarının ve özgürlük için savaşanların bir anıtıdır. Anıt, 1923'te Solovki esir kampının açıldığı Beyazdeniz'deki Solovetsky Adaları'ndan getirilen büyük bir kayadan oluşuyor.

Hocalı soykırımı anıtları ve eserleri, Dünyanın farklı bölgelerinde, 26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Hocalı kasabasında, Ermeni silahlı kuvvetleri ve BDT 366. alayı tarafından Hocalı katliamının Azerbaycanlı kurbanlarına adanan anıtlar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1919-1920 İstanbul yargılamaları</span>

1919-1920 İstanbul yargılamaları, I. Dünya Savaşı sonrasında, Mondros Mütarekesi'nden kısa bir süre sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun askerî mahkemelerinde görülen davalardır. İttihat ve Terakki Cemiyeti (İTC) lider kadrosu ve seçilmiş bazı eski yetkililer, anayasayı ihlal etme, savaş zamanında vurgunculuk ile hem Ermenilerin hem de Rumların katledilmesi gibi çeşitli suçlamalarla itham edildi. Mahkeme, katliamların organizatörleri olarak görülen Enver Paşa, Talât Paşa ve Cemal Paşa ile diğerlerini ölüm cezasına mahkûm eden bir karara vardı.