İçeriğe atla

Ermeni Soykırımı'nın tanınması

Erivan'daki Ermeni Soykırımı Anma Kompleksi'nde on iki eğri sütunun ortasında yanan sonsuz ateş.

Ermeni Soykırımı'nın tanınması, Osmanlı İmparatorluğu'nda, çoğunlukla 1915'te olmak üzere devletin son dönemlerinde Ermeni tebaaya yönelik sistematik olarak gerçekleşen katliam ve zorunlu göçlerin bazı ülkelerce, soykırım olarak siyaseten kabulüdür. Holokost ve soykırım üzerine çalışan birçok tarihçi ve akademik kuruluş, olayların Ermeni Soykırımı şeklinde adlandırılmasında fikir birliğine varmışlardır.[1][2][3][4][5] Hükûmetlerin katliamları soykırım olarak tanımasında tarihçilerin görüşleri kadar, ülkelerinde yaşayan Ermeni toplulukların lobicilik faaliyetleri de etkili olmaktadır.[6][7][8] Yaşanan olayların soykırım olduğu görüşünü doğrudan reddeden ülkeler Türkiye ve yakın ilişkiler sürdürdüğü Azerbaycan ile Pakistan'dır; Türkiye ile Azerbaycan yaşanan olayların soykırım olarak herhangi bir ülke tarafından tanınması durumunda açıkça o ülkeleri ekonomik ve diplomatik yaptırımlarla tehdit etmektedir. Aynı şekilde Türkiye ile siyasi ilişkileri kötü gitmekte olan veya ihtilafa düşmüş bazı ülke ve kuruluşlar siyasi misilleme olarak kimi zaman yaşanan olayları soykırım olarak tanımayı bir koz olarak öne sürmekte veya soykırım olarak doğrudan tanımaktadır.[9][10][11][12]

2019 yılı itibarıyla Almanya, Brezilya, Fransa, İtalya, Kanada ve Rusya'nın ve 29 ülkenin yanı sıra ABD Başkanı Joe Biden'ın 24 Nisan 2021 tarihli konuşmasıyla ABD tarafından da resmen tanınmıştır.[13]

Soykırım olarak tanıyan kuruluş ve ülkeler

  Soykırım olarak tanıyan ülkeler
  Soykırım olmadığını savunan ülkeler

Kuruluşlar

Ülkeler

Ülkeler Ülkeler
Almanya AlmanyaKıbrıs Cumhuriyeti Kıbrıs Cumhuriyeti[26]
Arjantin Arjantin (2 yasa,[27][28] 3 önerge[29][30][31]) Litvanya Litvanya[32]
Avusturya AvusturyaLübnan Lübnan[33]
Belçika Belçika[34]Lüksemburg Lüksemburg (2015)
Bolivya Bolivya (2014)[35]Paraguay Paraguay (2015)[36]
Brezilya Brezilya (2015)[37]Polonya Polonya[38]
Bulgaristan Bulgaristan[39]Rusya Rusya[40]
Ermenistan ErmenistanSlovakya Slovakya[41]
Fransa Fransa (1998,[42] 2000,[43] 2001,[44] 2006[45]) Suriye Suriye[11][46]
Hollanda Hollanda[47]Şili Şili[48]
İsveç İsveç[49]Uruguay Uruguay (1965,[50] 2004[51])
İsviçre İsviçre[52] Vatikan[53]
İtalya İtalya[54]Venezuela Venezuela[55]
Kanada Kanada (1996,[56] 2002,[57] 2004[58]) Yunanistan Yunanistan
Portekiz Portekiz (2019[59])
Libya Libya[12] (Tobruk hükûmeti)

Eyalet ve bölgeler

ABD eyaletleri

Amerika Birleşik Devletleri'nde, 13 Mart 2022 itibarıyla 50 eyaletin tamamı Ermeni Soykırımı'nı resmi olarak tanımaktadır.[60][61]

Diğer

Birleşik Krallık'ın parçaları olan Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda soykırım olarak tanımlamaktadır. 20 Nisan 2007'de, Bask Parlamentosu soykırım olarak tanımlayan bir deklarasyon yaptı.[62] Avustralya'nın Yeni Güney Galler eyaleti Ermeni Kırımı’nı bir soykırım olarak kabul ediyor.[63]

Soykırım olarak tanımayan ülkeler

Türkiye

2014'ten bu yana her yıl 24 Nisan'da (Ermeni Soykırımı'nı Anma Günü) Recep Tayyip Erdoğan resmi taziye mesajı gönderir: "Birinci Dünya Savaşı’nın dayattığı zorlu koşullarda hayatını kaybeden Osmanlı Ermenilerini anmak üzere bugün İstanbul Ermeni Patrikhanesinin çatısı altında toplanmış bulunuyorsunuz. Vefat eden Osmanlı Ermenilerini bir kez daha saygıyla yâd ediyor, hayatta olan yakınlarına samimi taziyelerimi iletiyorum."[64]

Kaynakça

  1. ^ "A Brief History of the Armenian Genocide". 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2018. 
  2. ^ Monroe, Kristen Renwick (2012). Ethics in an age of terror and genocide : identity and moral choice. Princeton, N.J.: Princeton University Press. s. 13. ISBN 0-691-15143-1. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2018. 
  3. ^ Loytomaki, Stiina (2014). Law and the Politics of Memory: Confronting the Past. Routledge. s. 31. ISBN 1-136-00736-9. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2018. To date, more than 20 countries in the world have officially recognized the events as genocide and most historians and genocide scholars accept this view. 
  4. ^ Frey, Rebecca Joyce (2009). Genocide and international justice. New York: Facts On File. s. 83. ISBN 0-8160-7310-4. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2018. 
  5. ^ Editors, History com. "Armenian Genocide". HISTORY (İngilizce). 13 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2020. 
  6. ^ Gregg, Heather S. (28 Ağustos 2002). "Divided They Conquer: The Success of Armenian Ethnic Lobbies in the United States" (PDF) (İngilizce). American Political Science Association. 11 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019. 
  7. ^ "El reconocimiento del genocidio armenio en Latinoamérica" (İspanyolca). La Asociación Latinoamericana de Ciencia Política. 2017. 12 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2019. 
  8. ^ "» Noticias  » Mundo  » Europa  » Francia El genocidio armenio, arma arrojadiza en la campaña presidencial francesa" (İspanyolca). Corporación de Radio y Televisión Española. 18 Şubat 2012. 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2019. 
  9. ^ "1915'i tanımak İsrail'in ahlaki görevi". Radikal. 16 Şubat 2009. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019. 
  10. ^ "Cу-24 сбит Турцией: ответ России, экономические последствия, все новости" (Rusça). Pravo.ru. 27 Kasım 2015. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019. 
  11. ^ a b "Syrian President Finally Recognizes the Armenian Genocide" (İngilizce). Asbarez. 28 Ocak 2014. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019. 
  12. ^ a b "Libyan Parliament Recognizes Armenian Genocide—But Which Parliament?" (İngilizce). Armenian Weekly. 23 Nisan 2019. 11 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2019. 
  13. ^ "Alabama Becomes 49th U.S. State to Recognize the Armenian Genocide". Armenianweekly.com. 20 Mart 2019. 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2019. 
  14. ^ "UN Sub-Commission on Prevention of Discrimination and Protection of Minorities". 24 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009. 
  15. ^ "Council of Europe Parliamentary Assembly Resolution, April 24, 1998". 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009. 
  16. ^ "Council of Europe Parliamentary Assembly Resolution, April 24, 2001". 13 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009. 
  17. ^ "European Parliament Resolution". 13 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009. 
  18. ^ "European Parliament Resolution". 13 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009. 
  19. ^ "European Parliament Resolution". 13 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009. 
  20. ^ "European Parliament Resolution". 14 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009. 
  21. ^ "World Council of Churches, August 10, 1983". 20 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009. 
  22. ^ "Human Rights Association of Turkey, Istanbul Branch, April 24, 2006". 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009. 
  23. ^ "European Alliance of YMCAs, July 20, 2002". 9 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009. 
  24. ^ "Permanent Peoples' Tribunal, Verdict of the Tribunal". 12 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2009. 
  25. ^ "Mercosur recognizes the Armenian Genocide". 9 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2008. 
  26. ^ "Cyprus House of Representatives Resolution, April 29, 1982". 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  27. ^ "Argentina Law, March 18, 2004". 2 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  28. ^ "Argentina Law, January 15, 2007". 29 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  29. ^ "Argentina Senate Resolution, May 5, 1993". 2 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  30. ^ "Argentina Senate Resolution, April 20, 2005". 2 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  31. ^ "Argentina Senate Resolution, August 20, 2003". 2 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  32. ^ "Lithuania Assembly Resolution, December 15, 2005". 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  33. ^ "Lebanon Chamber of Deputies Resolution, April 3, 1997". 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  34. ^ "Belgium Senate Resolution, March 26, 1998". 26 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  35. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2014. 
  36. ^ "Paraguay's Senate Recognizes Armenian Genocide". Asbarez. 29 Ekim 2015. 30 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2015. 
  37. ^ "Brezilya senatosu 1915'i 'soykırım' olarak tanıdı, 30 Mayıs 2015". 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2015. 
  38. ^ "Poland Parliament Resolution, April 19, 2006". 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  39. ^ Bulgarian Parliament Accepts Armenian Genocide Recognition Bill 27 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  40. ^ "Russia Duma Resolution, april 14, 1995". 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  41. ^ "Slovakia Resolution, November 30, 2004". 1 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  42. ^ "France National Assembly Law, May 28, 1998". 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  43. ^ "France Senate Law, November 7, 2000". 20 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  44. ^ "France Law, January 29, 2001". 13 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  45. ^ (Fransızca) Proposition de loi complétant la loi n° 2001-70 du 29 janvier 2001 relative à la reconnaissance du génocide arménien de 1915 11 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Fransa Ulusal Meclisi, 12 April 2006
  46. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015. 
  47. ^ "Netherlands Parliament Resolution, December 21, 2004". 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  48. ^ "Chile Senate Resolution, June 5, 2007". 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  49. ^ "Sweeden Recognized the Armenian Genocide". 14 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2012. 
  50. ^ "Uruguay Senate and House of Representatives Resolution, April 20, 1965". 2 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  51. ^ "Uruguay Law, March 26, 2004". 9 Temmuz 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  52. ^ "Switzerland (Helvetic Confederation) National Council Resolution, December 16, 2003". 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  53. ^ "Vatican City Communiqué, November 10, 2000". 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  54. ^ "Italy Chamber of Deputies Resolution, November 16, 2000". 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  55. ^ "Venezuela National Assembly Resolution, July 14, 2005". 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  56. ^ "Canada House of Commons Resolution, April 23, 1996". 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  57. ^ "Canada Senate Resolution, June 13, 2002". 2 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  58. ^ "Canada House of Commons Resolution, April 21, 2004". 1 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2008. 
  59. ^ "Portugal's Parliament Recognizes Armenian Genocide". 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2019. 
  60. ^ "Mississippi Governor Proclamation". armenian-genocide.org. 13 Mart 2022. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2023. 
  61. ^ "Mississippi becomes the 50th US state to recognize the Armenian Genocide". armradio.am. 6 Mayıs 2022. 6 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2023. 
  62. ^ "En el 90.º aniversario del genocidio armenio". 21 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2008. 
  63. ^ "Güney Avustralya eyaleti de 'soykırım' dedi". Cumhuriyet. 22 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021. 
  64. ^ "T.C.CUMHURBAŞKANLIĞI : Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın Türkiye Ermenileri Patriği Sayın Sahak Maşalyan'a gönderdikleri mesaj". www.tccb.gov.tr. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Soykırım</span> bir insan topluluğunu ulusal, dinsel ve benzeri sebeplerle yok etme

Soykırım, jenosit veya genosit ; ırk, canlı türü, siyasal görüş, din, sosyal durum veya başka herhangi bir ayırıcı özellikleri ile diğerlerinden ayırt edilebilen bir topluluk veya toplulukların bireylerinin, çıkâr amacıyla, bir plan çerçevesinde ve yok edilmeleri niyetiyle girişilen eylem ve sonuçlar bütünüdür. Tam tanımı, soykırım üzerinde çalışan akademisyenler arasında değişiklik gösterse de 1948'de Birleşmiş Milletler Soykırım Suçunun Engellenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'nde (SSECS) hukuksal bir tanımı bulunmaktadır. Sözleşmenin 2. maddesi, soykırımı şu şekilde tanımlamaktadır: "Ulusal, etnik, ırksal ve dinsel bir grubun bütününün ya da bir bölümünün yok edilmesi niyetiyle girişilen şu hareketlerden herhangi biridir: Topluluğun üyelerinin öldürülmesi, topluluğun üyelerine ciddi bedensel ya da zihinsel hasar verilmesi, topluluğun yaşam koşullarının topluluğun bütününe ya da bir kısmına getireceği fiziksel yıkım hesaplanarak kasıtlı olarak bozulması, topluluk içinde yeni doğumları engelleyecek yöntemlerin uygulanması, topluluktaki çocukların zorla bir gruptan alınıp bir diğerine verilmesi."

<span class="mw-page-title-main">Holodomor</span> SBKP(b) önderliği ve SSCB hükümeti tarafından 1932-1933te Ukrayna halkının soykırımı, yapay kitlesel açlık örgütlenmesi

Holodomor ya da Ukrayna Kırımı, 1932-1933 arasında, o dönem Sovyetler Birliği'nde, şimdiki Ukrayna ve Rusya'nın Kuban bölgesinde suni olarak yaratılan kıtlık sebebiyle yaklaşık olarak 8 milyon insanın öldüğü olaylara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Taner Akçam</span> Alman akademisyen, sosyolog, yazar

Altuğ Taner Akçam, Türk tarihçi ve sosyolog.

<span class="mw-page-title-main">Hocalı Katliamı</span> Ermeni güçlerinin Hocalıda yaşayan sivillere karşı işlediği soykırım

Hocalı Katliamı, Karabağ Savaşı sırasında 26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında yaşanan ve Azeri sivillerin Ermenistan'a bağlı kuvvetler tarafından toplu şekilde öldürülmesi olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ Cumhuriyeti</span> 1991-2023 yılları arasında Karabağda varlığını sürdüren de facto bir devlet.

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti veya 2017-2023 yılları arasındaki resmî ismiyle Artsah Cumhuriyeti, Güney Kafkasya'da, Azerbaycan'ın uluslararası tanınmış sınırları içinde de facto devletti. Azerbaycan Devleti'nin 2023 yılında egemenliğini tesis etmesinin ardından lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kırımı</span> Osmanlı İmparatorluğunda ikamet eden Ermenilerin savaş boyunca göçe zorlanması ve sistematik katli

Ermeni Kırımı, 1915 Olayları/Ermeni Tehciri veya Ermeni Soykırımı, Osmanlı hükûmetinin Ermenilere karşı gerçekleştirdiği sürgün ve katliamlardır. Etnik temizliğin sonucunda ölen Ermenilerin sayısı tartışmalıdır; sayı, çeşitli araştırmacılara göre 600.000 ile 1,5 milyon arasında değişiklik gösterir. 1914 yılında Osmanlı topraklarında yaşayan Ermeni nüfusu yapılan farklı tahminler mevcuttur. Osmanlı resmî kayıtlarına göre 1.2 milyon ile Ermeni Patrikhanesi'ne göre 1 milyon 914 bin 620 Ermeni yaşamaktaydı. 1922 sayımlarına göre ise 817 bin Ermeni 'mülteci' olarak Osmanlı topraklarını terk etmiş, 95 bin Ermeni ise din değiştirerek Türkiye topraklarında yaşamaya devam etmiştir. Bu tahminlere göre Osmanlı topraklarında bulunan 900 bin hayatta kalmışken, 300 bin ile 1 milyon arasında Ermeni hayatını kaybetmiştir. Olayların başlangıç tarihi çoğunlukla 250 Ermeni aydının ve komite liderinin Osmanlı yöneticileri tarafından İstanbul'dan Ankara'ya sürüldüğü ve birçoğunun öldürüldüğü 24 Nisan 1915 ile ilişkilendirilmektedir. Ermeni Kırımı, sağlıklı erkek nüfusun toptan öldürülmesi ya da askere alınarak zorla çalıştırılması ve sonrasında kadın, çocuk ve yaşlılarla birlikte ölüm yürüyüşü koşullarında Suriye Çölü'ne sürülmesi gibi olaylarla birlikte I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında iki aşamada gerçekleşti. Osmanlı askerlerinin koruması eşliğinde yaşadıkları yerlerden sürülen Ermeniler; sürgün sırasında yiyecek ve su sıkıntısı yaşadı; ayrıca çeşitli raporlara göre zaman zaman soygun ve katliamlara maruz kaldı. Ülke genelindeki Ermeni diasporası, genel anlamda Ermenilerin Doğu Anadolu'dan sürülme işleminin doğrudan bir sonucu olarak ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Tsitsernakaberd</span>

Tsitsernakaberd veya Ermeni Soykırımı Anıt Kompleksi, Ermenistan'ın Erivan'daki Tsitsernakaberd tepesine 1967'de inşa edilen ve Ermeni Kırımı kurbanlarına ithaf edilen anıttır.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Soykırımı'nı Anma Günü</span> Ermenistanda millî gün

Ermeni Soykırımı'nı Anma Günü, her yıl 24 Nisan tarihinde başta Ermenistan olmak üzere Kanada, Fransa ve Ermeni diasporası'nın yoğun olarak yaşadığı bölgelerde Ermeni Kırımı'nda ölen kurbanları anmak için düzenlenen ulusal törenler. Ermenistan'ın başkenti Erivan'da yüz binlerce insan Tsitsernakabert Soykırım Anıtı'na yürüyerek ziyaret eder ve ebedî aleve çiçekler koyar.

<span class="mw-page-title-main">Süryani Katliamı</span> Osmanlı İmparatorluğu tarafından gerçekleştirilen sürgün

Süryani Soykırımı veya Arami Katliamı, I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu ordusunun güneydoğu Anadolu ve İran'ın tarihi Azerbaycan bölgesinde, bazı Kürt aşiretlerinin yardımıyla Süryani Hristiyan azınlıklara karşı işlediği, tüm Süryani ve Süryani-i Kadim nüfusu 1914'de 58.983 iken bu sayının yaklaşık 5 katı olan 270 bin ila 300 bin arasında Süryani'nin öldüğü iddia edilen, sürgün etme ve katliamdır. Lakin daha sonra, alttaki Görüntüler kısmında bulunan resimden de görüldüğü üzere Rosie Malek-Yonan, Los Angeles, California'da bulunan Süryani Soykırım Anıtı'na bu sayıları 3 katına çıkarıp, 500 bin daha arttırarak 750 bin Süryani'nin soykırıma uğratıldığını belirten plakayı koydurmuştur ki bu da aslen 1914'te yaşayan tüm Süryani sayısının 12.7 katıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vahakn Dadrian</span> Amerikalı akademisyen (1926 – 2019)

Vahakn N. Dadrian, Ermeni asıllı Amerikalı sosyologdur.

<span class="mw-page-title-main">Garo Paylan</span> Türk siyasetçi

Garo Paylan, Türkiye Ermenisi eğitimci ve siyasetçi. TBMM 25, 26 ve 27. dönem milletvekilidir. Selina Doğan ve Markar Esayan ile birlikte, elli yılı aşkın bir süre sonra TBMM'ye giren ilk Ermeni milletvekillerinden biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Soykırımı'nın inkârı</span> Ermenilere soykırım yapılmadığı iddiasını savunan tez

Ermeni Soykırımı'nın inkârı, Ermeni Kırımı'nın soykırım olarak tanımlanamayacağını savunan veya iddiaların bilimsel yollarla, belgelerle açıklanması gerektiğini savunan tezdir. Ermeni Soykırımı'nın inkârı, bazı ülkelerde tamamen yasaklanmışken bazı ülkelerde soykırım olduğunu ifade etmek hoş karşılanmamaktadır. Pek çok kaynakta ölen insanların sayısı soykırım olduğuna kanıt olarak gösterilmektedir. Ancak bazı araştırmacılara göre de bir soykırım söz konusu değildir. Bu yaklaşımda olanlar, zamanın hükûmetinin bir Ermeni Tehciri gerçekleştirdiğini, olumsuz şartlardan dolayı birçok insanın öldüğünü söylemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de el konulan Ermeni mülkleri</span>

Türkiye'de Ermeni mülklerine el konulması, ülkenin Ermeni topluluğuna ait varlıklara, mülklere ve topraklara yönelik Osmanlı hükûmetleri tarafından başlatılan ve Türkiye hükûmetleri tarafından devam ettirilen el koyma olayı. 1890'ların ortalarında Hamidiye katliamları sırasında ilk örnekleri görüldü ve Ermeni Kırımı sırasında zirveye ulaştı. Daha sonra 1955'teki 6-7 Eylül Olayları'na ve 1974'teki yeni girişimlere kadar devamlı bir şekilde sürdü. Ermeni Kırımı sırasında yaşanan el koymaların çoğu, Ermenilerin Suriye Çölü dahil olmak üzere çeşitli yerlere zorunlu göç ettirilmesinin ardından hükûmetin Ermenilerin mal varlıklarını "terk ettiğini" söylemesiyle yapıldı. Ermenilerin hemen hemen tüm mülklerine el konularak yerel Müslüman nüfusa dağıtıldı. 1974'te çıkan bir kararla birlikte ulusal güvenlik gerekçe gösterilerek 1936'da getirilen mülk beyan etme ve tapuya kayıt ettirme zorunluluğu sonrasında Ermeniler tarafından edinilen mal varlıklarına el konuldu.

Ermeni Soykırımı anıtları listesi, Ermeni Kırımı sırasında hayatını kaybedenlerin anısına yapılmış anıtlar.

<span class="mw-page-title-main">Hocalı Katliamı'nın tanınması</span>

Hocalı Katliamı'nın tanınması, 25-26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında Azeri sivillerin Ermenistan'a bağlı kuvvetler tarafından toplu şekilde öldürülmesi olayının siyaseten kabulüdür. Günümüzde 27 ülke ve ABD'nin 23 eyaleti tarafından kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kırımı terminolojisi</span>

Ermeni Kırımı terminolojisi İngilizce, Türkçe ve Ermenicede farklıdır ve Ermeni Soykırımı'nın reddi ve Ermeni Soykırımı'nın tanınması sorunları çerçevesinde siyasi tartışmalara yol açmıştır. Çalışmalarını İngilizce dilinde yapan tarihçilerin çoğu olayları tanımlamak için "soykırım" sözcüğünü kullansa da başka terimler de vardır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de Ermeni Kırımı'nın mirası</span>

1915 ve 1917 yılları arasında en az 800.000 Ermeni'nin öldürüldüğü Ermeni Kırımı, yaşanmasından uzun yıllar sonra bile Türk toplumunda hissedilecek derin etkiler bıraktı .Anadolu Hareketi'nin 1919 tarihli bir yayını, Ermenilere karşı sistematik bir "imha" politikasının uygulandığını ve İttihat ve Terakki liderlerinin "insanlığın en büyük suçluları arasında" olduğunu kabul ediyordu. Ermeni tarihçi Vahan Avetyan'a göre, 1920ler boyunca Türkiye Cumhuriyeti'nin yeni bir devlet kurma projesinin önemli bir parçası olarak Kırım'ın Türk tarihinden silinmesi denenmişti.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kırımı'nın tarihyazımı</span>

1915 ve 1917 yılları arasında en az 800.000 Ermeni'nin öldürüldüğü Ermeni Kırımı'nın tarihyazımı I. Dünya Savaşı'nın sonundan beri değişikliklere uğradı. Türkiye'nin dışındaki tarihçilerin çoğu Kırım'ın meydana geldiğini ve olayların bir soykırım olduğunu savunmaktadır, ancak bununla birlikte Kırım'ın sebepleri ve motivleri gibi bazı önemli hususların yorumlanmasında büyük farklılıklar vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ara Sarafyan</span> Ermeni kökenli Britanyalı tarihçi

Ara Sarafyan, Ermeni kökenli Britanyalı bir tarihçidir. Sarafyan, modern Ermeni çalışmaları ile bölgesel çalışmalar üzerine araştırmalar yürütüp bu araştırmaları destekleyen ve bu alanlarda kitaplar yayınlayan Londra merkezli Gomidas Enstitüsünün kurucu yöneticisidir.

<span class="mw-page-title-main">1919-1920 İstanbul yargılamaları</span>

1919-1920 İstanbul yargılamaları, I. Dünya Savaşı sonrasında, Mondros Mütarekesi'nden kısa bir süre sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun askerî mahkemelerinde görülen davalardır. İttihat ve Terakki Cemiyeti (İTC) lider kadrosu ve seçilmiş bazı eski yetkililer, anayasayı ihlal etme, savaş zamanında vurgunculuk ile hem Ermenilerin hem de Rumların katledilmesi gibi çeşitli suçlamalarla itham edildi. Mahkeme, katliamların organizatörleri olarak görülen Enver Paşa, Talât Paşa ve Cemal Paşa ile diğerlerini ölüm cezasına mahkûm eden bir karara vardı.