İçeriğe atla

Ermeni Lejyonu (Almanya)

Ermeni Lejyonu
Armenische Legion
Ermeni lejyonunun logosu
Etkin8 Haziran 1944
ÜlkeSovyetler Birliği Sovyetler Birliği
Hollanda Hollanda
BağlılıkNazi Almanyası Nazi Almanyası
TipiPiyade
SavaşlarıII. Dünya Savaşı
Komutanlar
Ünlü
komutanları		Drastamat Kanayan
Garegin Njdeh
Ermeni askerler.

Ermeni Lejyonu (Almanca: Armenische Legion), 1941 ve 1944 yılları arasında Nazi Alman ordusunun 808., 809., 810., 811., 812.[1][2] 813., 814., 815., 816., I/125., I/198. ve II/9.[3][4] piyade taburlarını kapsayan ve II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesinde Almanların Kızıl Ordu'dan ele geçirmiş olduğu Ermeni esirlerden oluşturduğu silahlı güç. Aralık 1941'den başlayarak[5] toplam 20 bin kişiden oluşturulan güç, Alman SS ve SD tarafından eğitilmiş ve Wehrmacht'ın Kırım ve Kuzey Kafkasya savaşlarına katılmıştır.[2][6]

Sonderverband Bergmann

Ana madde: Sonderverband Bergmann

Ermeni millî hareketleri ve Lejyon

II. Dünya Savaşı'ndan önce Almanya'da bulunan Ermeni mültecilere Naziler “Ari göçmen” statüsü vermişler ve Berlin'de onların Ermenice Azat Hayastan (“Bağımsız Ermenistan”) ve Hayrenik (“Vatan”) adlı gazetaları yayınlanırdı. Filolog Artaşes Abetyan[] ve Albay Tigran Bagdasaryan[] başkanlığında “Ermeni Millî Komitesi” ve Ermeni Lejyonu yaratılmıştır.[7] Lejyonun oluşturulmasında, bu amaçla Almanya'ya gelen[8] eski Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti'nin liderlerinden Drastamat "Dro" Kanayan olmakla, yurtışında yerleşen Taşnaklar gönüllü şekilde[9] yakından iştirak etmişler.[10]

Kahire'de bulunan Taşnak Merkezi, Nazi Almanyası'na karşı müttefiklerin tarafını tutmaya kararlaştırdı. Ancak Bükreş'te oturan "Dro" Kanayan başta olmak üzere Balkanlarda bulunan bazı yerli Taşnakçılar, Kahire merkezin kararınına rağmen SSCB'ye karşı Almanya ile işbirliğine taraftar olduğunu açıkladılar.[11]

1942'de Hossank (Ermeni Ulusal Sosyalist Hareketi) hareketinin kurucusu olup Almanya Propaganda Bakanlığı'nda Fransızca ve Ermenice yayın spikerlğini yapan Sovren Begzadyan Payhar Alman makamlarına başvurarak Odessa ile Rostov arasındaki Ermenilerin Hossank altında toplanmasını ve birlikte Ermenistan'ı zaptmeyi teklif etti.[12] Payhar, Şark Bakanlığı tarafından Ermeni esirlerinin önderi tanıdığını iddia ettiyse de Şark Bakanlığı sonradan bunu yalanladı.[13]

1942'de Mavi Durum için hazırlıkların yapıldığı dönemde, Tsehagron hareketinin kurucusu olup Bulgaristan'da oturan Garegin Njdeh, Alman makamlarına başvurarak 20-30 kişilik silahlılarla Ermenistan'a sızdırıp ayaklanma çıkartmayı teklif etti. Fakat Alman Dışişleri Bakanlığı tarafından reddedildi. Ancak Njdeh Ermeni Ulusal Komitesi'nin üyeliğine seçildi.[14]

Formasyonlar

Ermeni Lejyonu'nun merkezi eğitim kampı Polonya'nın Puławy[15] kentinde yerleşmiş, kampa, Tiflis'ten bir Ermeni kadının oğlu olan Obersturmbannführer Waldemar Frenzel[] başkanlık yapmıştır.[8]

Ermeni Lejyonunun sabotajcı grubu[]nun lideri, 18 Temmuz 1921 tarihinde İstanbul'da Behbud Cavanşir (Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin eski İçişleri Bakanı)'i öldüren Misak Torlakyan idi. Türkiye'nin Kafkasya'nı istila planlarının Torlakyan'a bağlı grup tarafından ele geçirildiği düşünülmektedir. Bu belgeler Türkiye'nin Almanya için güvenilir bir müttefik olmadığının sübutu gibi Rosenberg'e sunulmuştur.[7]

Hiwi

Ana madde: Hilfswilliger

Silahlı taburların dışında, Wehrmacht'ta Ermenilerden 22 Hilfswilliger (gönüllü yardımcı) tabur oluşturulmuştur.[4]

Kaynakça

Ermeni gönüllü (Propaganda için çekilen bir fotoğraf, 1943)
  1. ^ Stewart-Smith, Geoffrey (1964). The defeat of communism (İngilizce). Ludgate Press. s. 121. ISBN 0-7658-0834-X, ISBN 978-0-7658-0834-9. Geoffrey Sewart-Smith sadece 808., 809., 810., 811. ve 812. taburdan bahsetmektedir. 
  2. ^ a b Auron, Yair (2004). The Banality of Denial: Israel and the Armenian Genocide (İngilizce). Transaction Publishers. s. 238. ISBN 0-7658-0834-X, ISBN 978-0-7658-0834-9. 9 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2009. Aron Yair, Kanayan ve Njideh'nin Avrupa'ya dönmüp lejyonu kurumalduğunu ve Türk kaynaklarında bazen lajyonun 812. Ermeni Taburunun 200.000 kişiden ibaret olmasından bahsedildiğişni yazmaktadır. 
  3. ^ Antonio J. Munoz & Oleg Valentinovich, The East Came West: Muslim, Hindu and Buddhist Volunteers in the German Armed Forces 1941-1945 - A Study of East European Middle Eastern Collaboration with the German Armed Forces In World War II, Axis Europa Books, New York, 2001, ISBN 1-891227-39-4, s. 53, 63.
  4. ^ a b Боровиков Е.В. (2006). "Националистические организации и национальные воинские формирования из числа представителей закавказских республик в рядах германских вооруженных сил во время Великой Отечественной войны (Азербайджан, Армения, Грузия)". Аналитический вестник (Rusça). Совет Федераций ФС РФ. ss. № 24 (312). 16 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2009. 
  5. ^ Alvarez, David J. (1997). Nothing sacred: Nazi espionage against the Vatican, 1939-1945 (İngilizce). Routledge. s. 113. ISBN 0-7146-4744-6, ISBN 978-0-7146-4744-9. 
  6. ^ Laçiner, Sedat (2002). Armenian Issue and the Jews (İngilizce). USAK Books. s. 7. ISBN 975-92445-3-5, ISBN 978-975-92445-3-8. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2009. 
  7. ^ a b С.Г.Чуев. Проклятые солдаты. Эксмо 2004 г.
  8. ^ a b Abramyan, Eduard A., Erivan Devlet Üniversitesi. "Из истории Армянского Легиона" (Rusça). Русская освободительная армия. 4 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2009. 
  9. ^ Hovannisian, Richard G. (2004). The Armenian People from Ancient to Modern Times: Foreign Dominion to Statehood: the Fifteenth Century to the Twentieth Century (İngilizce). Palgrave Macmillan. s. 367. ISBN 1-4039-6422-X, ISBN 978-1-4039-6422-9. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2009. 
  10. ^ Stavitskiĭ, Vasiliĭ (2002). Досье (Rusça). Olma Media Group. s. 100. ISBN 5-224-02734-9, ISBN 978-5-224-02734-7. В формировании легиона принимали участие дашнак-эмигранты во главе с Дро Канаяном, руководителем известной разведывательной группы "Дромедар". 
  11. ^ Patrik von zur Mühlen (Nisan 2006). "Gamalıhaç ve Kızılyıldız Arasında: İkinci Dünya Harbi'nde Sovyet Doğu Halkları". Şema Yayınevi. ss. s. 125-126. ISBN 975-9158-05-1. 
  12. ^ a.g.e., s. 121-122.
  13. ^ a.g.e., s. 122.
  14. ^ a.g.y.
  15. ^ Joachim Hoffmann, Die Ostlegionen 1941-1943, Verlag Rombach Freiburg, ISBN 3-7930-0178-4, p.33.

Ayrıca bakınız

  • Doğu lejyonları
  • Nazi Almanyası'nda yabancı gönüllü birlikleri (SSCB doğu halkları)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı</span> 1939-1945 yılları arasındaki küresel savaş

II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaştır. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı, Müttefikler ve Mihver olmak üzere iki karşıt askerî ittifak kuruldu. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan, planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan</span> Güney Kafkasyada bir ülke

Ermenistan, resmî adıyla Ermenistan Cumhuriyeti, Avrasya'nın Güney Kafkasya bölgesinde bulunan, denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Batı Asya'daki Ermeni Yaylaları üzerinde yer alan ülke, batısında Türkiye, kuzeyinde Gürcistan, doğusunda Azerbaycan, güneyinde ise İran ve Azerbaycan'ın bir parçası olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile sınır komşusudur.

<span class="mw-page-title-main">ASALA</span> Ermeni Milliyetçisi Marksist-Leninist silahlı örgüt

ASALA veya tam adı ile Ermenistan'ın Kurtuluşu için Ermeni Gizli Ordusu, 1975 ve 1994 yılları arasında, Türkiye dahil 16 farklı ülkede Türk ve diğer sivil, mülki ve diplomatik hedeflere karşı bombalı ve silahlı eylemlerde bulunmuş solcu ve aşırı milliyetçi silahlı örgüttür.

Doğu lejyonları , II. Dünya Savaşı sırasında, Nazi Almanyası saflarında işbirliği yaparak savaşan ve doğu halklarından oluşan lejyonlar.

<span class="mw-page-title-main">Ermeniler</span> anayurdu Ermeni Yaylaları olan bir halk

Ermeniler, anayurdu Batı Asya'daki Ermeni Yaylaları olan etnik grup ve millettir.

<span class="mw-page-title-main">Etnik temizlik</span> bir etnik gruba mensup insanların zorla yerinden edilmesini amaçlayan değişik siyasal politikalar

Etnik temizlik, bir etnik gruba mensup insanların zorla yerinden edilmesini amaçlayan değişik siyasal politikaları ifade eder. Genellikle, zorla göç ettirme, belirli bir nüfusun yerini değiştirme gibi uygulamaların sonucunda ortaya çıkar. Bu terim, etnosid ve jenosid ile yakından ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ya da kısaca Ermenistan SSC, Sovyetler Birliğini oluşturan Sovyet cumhuriyetlerinden biriydi. Bu dönemden önce bağımsız Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti bazen "Birinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırıldığı için Ermenistan SSC bazen "İkinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırılır. 37 rayondan oluşan ve başkenti Erivan olan Ermenistan SSC, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Ermenistan kolu olan Ermenistan Komünist Partisi tarafından yönetiliyordu.

Drastamat Kanayan, daha çok "Dro" lakâbı ile tanınan Ermeni isyancı, eşkıyâ; daha sonra asker ve siyâsetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kırımı</span> Osmanlı İmparatorluğunda ikamet eden Ermenilerin savaş boyunca göçe zorlanması ve sistematik katli

Ermeni Kırımı, 1915 Olayları/Ermeni Tehciri veya Ermeni Soykırımı, Osmanlı hükûmetinin Ermenilere karşı gerçekleştirdiği sürgün ve katliamlardır. Etnik temizliğin sonucunda ölen Ermenilerin sayısı tartışmalıdır; sayı, çeşitli araştırmacılara göre 600.000 ile 1,5 milyon arasında değişiklik gösterir. 1914 yılında Osmanlı topraklarında yaşayan Ermeni nüfusu yapılan farklı tahminler mevcuttur. Osmanlı resmî kayıtlarına göre 1.2 milyon ile Ermeni Patrikhanesi'ne göre 1 milyon 914 bin 620 Ermeni yaşamaktaydı. 1922 sayımlarına göre ise 817 bin Ermeni 'mülteci' olarak Osmanlı topraklarını terk etmiş, 95 bin Ermeni ise din değiştirerek Türkiye topraklarında yaşamaya devam etmiştir. Bu tahminlere göre Osmanlı topraklarında bulunan 900 bin hayatta kalmışken, 300 bin ile 1 milyon arasında Ermeni hayatını kaybetmiştir. Olayların başlangıç tarihi çoğunlukla 250 Ermeni aydının ve komite liderinin Osmanlı yöneticileri tarafından İstanbul'dan Ankara'ya sürüldüğü ve birçoğunun öldürüldüğü 24 Nisan 1915 ile ilişkilendirilmektedir. Ermeni Kırımı, sağlıklı erkek nüfusun toptan öldürülmesi ya da askere alınarak zorla çalıştırılması ve sonrasında kadın, çocuk ve yaşlılarla birlikte ölüm yürüyüşü koşullarında Suriye Çölü'ne sürülmesi gibi olaylarla birlikte I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında iki aşamada gerçekleşti. Osmanlı askerlerinin koruması eşliğinde yaşadıkları yerlerden sürülen Ermeniler; sürgün sırasında yiyecek ve su sıkıntısı yaşadı; ayrıca çeşitli raporlara göre zaman zaman soygun ve katliamlara maruz kaldı. Ülke genelindeki Ermeni diasporası, genel anlamda Ermenilerin Doğu Anadolu'dan sürülme işleminin doğrudan bir sonucu olarak ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Monte Melkonyan</span> Ermeni asıllı ASALA üyesi (1957-1993)

Monte Melkonyan, Karabağ Savaşı sırasında Ermenistan Silahlı Kuvvetleri'nin desteğindeki Ermeni güçlerin komutanı ve 1980'li yıllarda ASALA silahlı terör örgütünün liderlerinden biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Ermenistan</span> Ermeni Yaylasındaki bölgelere atıfta bulunan etno-milliyetçi ve irredantist kavram

Büyük Ermenistan veya Birleşik Ermenistan, Ermenilerin anavatanı olarak kabul edilen, tarihsel olarak Ermenilerin çoğunlukta olduğu ve bir kısmında hâlâ Ermenilerin çoğunluk olarak yaşadığı Ermeni Yaylası'ndaki bölgelere atıfta bulunan etno-milliyetçi ve irredantist kavramdır. Ermenilerin tarihi topraklarının birleştirilmesi olarak görülen ve 20. yüzyıl boyunca Ermeni düşünürlerce yaygın olan fikir başta Ermeni Devrimci Federasyonu, ASALA ve Miras olmak üzere çeşitli milliyetçi örgüt ve partilerce savunuldu.

<span class="mw-page-title-main">Azeri Lejyonu</span>

Azeri Lejyonu, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde Nazi Almanyası'na esir düşen Azeri asıllı Kızıl Ordu esirlerden Doğu lejyonları (Ostlegionen) nın bir parçası olarak oluşturduğu askerî birlikler.

<span class="mw-page-title-main">Garegin Njdeh</span> Ermeni siyasetçi ve filozof (1886-1955)

Garegin Ter-Harutyunyan veya savaşlardaki bilinen adıyla Garegin Njdeh (Njdeh Ermenicede "sürgün" veya "göçebe” anlamındadır., , Ermeni devlet adamı, asker, stratejist, gerilla lideri. Ermeni Devrimci Federasyonu üyesi olarak Ermeni Ulusal bağımsızlık hareketlerine katılmıştir. Balkan Savaşları ve 1.Dünya Savaşında Bulgaristan ve Rusya lehine Ermeni Taburlarını yöneterek Osmanlı'ya karşı çarpışmıştır. Başarıları yanında yönettiği birlikler müslüman halka, Türklere, Pomaklara, Kürtlere yaptığı katliamlarla bilinmektedir. Savaş sonrası ilk Ermeni Cumhuriyeti olan Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti 'nin önde gelen politik ve askeri figürlerindendir.Bu sebeple pek çok Ermeninin gözünde karizmatik ulusal kahramandır. Anti-bolşevik faaliyetleri ile Dağlık Ermenistan Cumhuriyeti'nin esas kurucularından olmakla birlikte Sünik bölgesinin Sovyet Azerbaycan'a değil Sovyet Ermenistan'a bağlanmasındaki temel faktörde kendisi olmuştur. İkinci Dünya Savaşı sırasında ise Sovyetler Birliği'ne karşı Nazi Almanyasını desteklemiş ve Wehrmacht için Ermeni Taburları kurarak Sovyetler Birliği'nin Nazilerce işgali onlarla birlikte Ermenistan'ı Sovyetlerden kurtarıp Türkiye'yi işgalini ve buralardan da bir kısım toprakların Ermenilere verilmesini sağlayıp tamamen bağımsız Büyük Ermenistan kurma hayali ile çarpışmıştır. 1944 sonrası ise bu defa SSCB'yi Türkiye'ye savaş açıp işgali için kışkırtmış ancak kendisine itibar eden olmamıştır. Adı çeşitli savaş suçlarına karıştığından Nazi işbirlikçisi olduğundan aynı zamanda 1920-1921 yılları arasında Sovyetlere karşı devrimci faaliyette bulunduğundan bahisle Sovyetlerce yakalanıp tutuklanmış sonrasında hapishanede 1955'te ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü Lejyonu (1941-1945)</span>

Gürcü Lejyonu, II. Dünya Savaşı sırasında, Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu adına savaşıp Almanlara esir düşen Gürcülerden ve Avrupa'ya göç eden antikomünist Gürcüler'den oluşan lejyondur. Lejyonun komuyuna bildirilen amacı, Gürcistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını sağlamaktı.

<span class="mw-page-title-main">Açlık Planı</span> Nazi Almanyasının gıda talebini güvence altına almayı hedeflemiş plan

Açlık Planı, ana hatları Herbert Backe tarafından belirlenen, bununla birlikte Heinrich Himmler gibi üst düzey Nazi yöneticilerinin de katkı sunduğu, Nazi Almanyası'nın gıda talebini güvence altına almayı hedeflemiş plan.

Ermeni Lejyonu, I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşan Fransız Ordusu ile yapılan antlaşma. Lejyonun asıl adı "La Légion d'Orient" idi. Adı 1 Şubat 1919'da "La Légion Arménienne" olarak değiştirildi. Bu lejyondaki askerlere gayri resmi olarak Ermeniler arasında Gamavor (Gönüllü) adı verildi.

<span class="mw-page-title-main">Türkistan Lejyonu</span>

Türkistan Lejyonu, II. Dünya Savaşı sırasında Wehrmacht'ta savaşan Türk halklarından oluşan askerî birliklerin adıdır. Bu birliklerin çoğu, Almanlarla ortak bir dava oluşturan Kızıl Ordu savaş esirleri idi. Kuruluşunun öncülüğünü, Türk halklarının yaşadığı bölgeleri ülkelerinden ayırmaya ve sonunda onları Türk yönetimi altında birleştirmeye çalışan bir Türk Pan-Türkizm teorisyeni Nuri Killigil yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Misak Torlakyan</span>

Misak Torlakyan, 1921'de Azerbaycan'ın eski İçişleri Bakanı Behbud Han Cevanşir'i öldüren suikastçıdır. Torlakyan, Ekim 1921'de İngiliz askeri mahkemesi tarafından zihinsel durumu gerekçe gösterilerek "suçlu ama sorumlu değil" kararıyla beraat etti.

<span class="mw-page-title-main">Krikor Amiryan</span> Osmanlı Ermenisi asker ve iş insanı

Krikor Amiryan, Ermeni asıllı Osmanlı askeri, siyasetçi, iş insanı ve devrimci.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Alpers</span>

Friedrich Alpers Alman Nazi politikacı ve SS-Obergruppenführer idi. Aynı zamanda Özgür Brunswick Eyaleti Bakanı, ve Generalforstmeister idi. Alpers, Brunswick'te çok sayıda siyasi suçtan sorumluydu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.