İçeriğe atla

Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Vekâleti

Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Vekâleti

Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Vekili
Mirliva İsmet Paşa
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi3 Mayıs 1920
Önceki kurum
Kapanış tarihi6 Mart 1924
Sonraki kurum
TürüBakanlık
Bağlılığı Ankara Hükümeti
Türkiye Cumhuriyeti
(29 Ekim 1923'ten sonra)

Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Vekâleti 1920 yılında Ankara'da kurulan meclis hükûmetinde yer alan ve daha sonra Genelkurmay Başkanlığına dönüştürülen bakanlıktır.

Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Reisinin de (Genelkurmay Başkanı) hükûmette yer almasına karar verilmişti. Cumhuriyetten önce kurulan beş icra vekilleri heyetinde de Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Reisi vekil unvanıyla hükûmete girmişti. Bu vekalet, cumhuriyetin ilanından sonra kurulan 1. Türkiye Hükûmeti'nde yer almış, ancak 3 Mart 1924 tarihli 429 sayılı yasa[1] ile kaldırılmıştır. Bir sonraki hükûmetin kuruluşu sırasında da (6 Mart 1924) vekalet Genelkurmay Başkanlığı haline getirilmiştir.

Vekiller

HükûmetVekilGörev BaşlangıcıGörev Bitişi
I. İcra Vekilleri Heyeti ve II. İcra Vekilleri Heyetiİsmet Bey (İnönü)3 Mayıs 192019 Mayıs 1921
III. İcra Vekilleri HeyetiFevzi Paşa (Çakmak) (tedviren)19 Mayıs 19219 Temmuz 1922
IV. İcra Vekilleri Heyeti ve V. İcra Vekilleri HeyetiFevzi Paşa (Çakmak)12 Temmuz 192227 Ekim 1923
1. Türkiye Hükûmeti30 Ekim 19236 Mart 1924

Kaynakça

  1. ^ "Seriye ve Evkaf ve Erkânı harbiyei umumiye vekâletlerinin ilgasına dair kanun" (PDF). 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İsmet İnönü</span> 2. Türkiye cumhurbaşkanı (1938–1950)

Mustafa İsmet İnönü, Türk asker, siyasetçi ve devlet adamıdır. Türkiye'nin 2. cumhurbaşkanı, Cumhuriyet Dönemi'ndeki ilk başbakanı ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin ilk genelkurmay başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Kâzım Karabekir</span> 5. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Musa Kâzım Karabekir, Türk asker ve siyasetçi. "Alçıtepe Kahramanı" namıyla tanınır. Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatan komutanların arasında yer alarak Doğu Cephesi'nde gösterdiği başarılardan dolayı Kırmızı-Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk muhalif partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucuları arasında yer alıp, genel başkanı oldu. Afşar Türklerinden olup soyu Karamanoğulları'na dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Recep Peker</span> 6. Türkiye başbakanı

Mehmet Recep Peker, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin yönetim organı

Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, Türk Silahlı Kuvvetlerini komuta eden en üst düzey askerî birim. Genelkurmay başkanı, Türkiye Anayasası'na göre Türk Silahlı Kuvvetlerinin komutanıdır, cumhurbaşkanı tarafından atanır ve savaş zamanında başkomutanlık görevini Cumhurbaşkanlığı namına yerine getirir. Millî Savunma Bakanına bağlıdır. 16 Ağustos 2023 tarihinden beri Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak'tır.

<span class="mw-page-title-main">Fevzi Çakmak</span> 2. TSK Genelkurmay Başkanı

Mustafa Fevzi Çakmak, Türk asker, siyasetçi ve devlet adamı. Türkiye'nin Mustafa Kemal Atatürk'ten sonraki ikinci ve son mareşali. İlk Millî Savunma Bakanı ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Cumhuriyet dönemindeki ilk genelkurmay başkanı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun 3 Şubat 1920 ile 5 Nisan 1920 tarihleri arasındaki Harbiye Nazırı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kâzım Dirik</span> Emekli Korgeneral, Trakya Ümmümi Müfettişliği ve İzmir valiliği yapmış bürokrat

Mehmet Kazım Dirik, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet İzzet Furgaç</span> 215. Osmanlı sadrazamı

Ahmed İzzet Paşa ya da Soyadı Yasası sonrası Ahmet İzzet Furgaç, I. Dünya Savaşı'nın son günlerinde sadrazamlık yapmış, Arnavut asıllı Osmanlı asker ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Ferit Tek</span> Türk politikacı

Ahmet Ferit Tek, Türk siyasetçi, diplomat, fikir adamı.

<span class="mw-page-title-main">Yakup Şevki Subaşı</span> Türk asker

Yakup Şevki Subaşı, Türk asker. Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda görev aldı.

<span class="mw-page-title-main">1. Türkiye Hükûmeti</span> Türkiye Cumhuriyetinin birinci hükûmeti (1923-1924)

I. Türkiye Hükûmeti veya I. İnönü Hükûmeti, Türkiye Cumhuriyeti'nde kurulan ilk hükûmettir. I. Türkiye Hükûmeti kurulmadan önce de 23 Nisan 1920 - 29 Ekim 1923 arasında başka hükûmetler de vardı, ancak 29 Ekim 1923'te cumhuriyet ilan edildi ve bundan ötürü hükûmet sıralaması tekrar 1'den başladı.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet</span> Türk General

Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet, Türk asker, yazar ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Nâzım</span> Türk asker

Mehmet Nâzım, Türk asker.

Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Riyaseti, Osmanlı İmparatorluğu'nda 1880-1922 yılları arasında, görev ve sorumluluk bakımından 1880-1908 yılları arasında Seraskerlik makamına, 1908-1922 yılları arası da Harbiye Nazırlığına bağlı olan ve harbiye nazırından sonra Osmanlı Ordusu'ndaki en yüksek askere verilen unvandır. 1908 yılından itibaren müstâkil bir yapıya kavuştu. Bu makam 1922 yılında saltanatın kaldırılmasıyla birlikte resmen ortadan kalktı.

<span class="mw-page-title-main">Seyfi Düzgören</span>

Şevket Seyfi Düzgören, Türk asker ve siyasetçi.

Hüseyin Abdullah Alpdoğan, Türk asker ve siyasetçi. Dersim İsyanı'nda Tunceli Valisi olarak görev yapmış ve bazı kesimler tarafından olaylardaki rolü öne sürülerek "Dersim Kasabı" şeklinde adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sadullah Güney</span>

Sadullah Güney Türk asker, bürokrat ve siyasetçi.

Ali Rıza Erem, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">3. İcra Vekilleri Heyeti</span> 1921-1922 yılları arasında görev yapan heyet

III. İcra Vekilleri Heyeti Türk Kurtuluş Savaşı sırasında milliyetçiler tarafından kurulan üçüncü hükümettir. 19 Mayıs 1921 - 9 Temmuz 1922 tarihleri arasında görev yapmış, reisliğini Fevzi Paşa yapmıştır.

Şerriye ve Evkaf Vekaleti Türk hükûmet sisteminde ilk yıllarda yer alan sonradan kaldırılmış bir bakanlıktır. "Şeriyye" sözcüğü din işleri, "Evkaf" ise vakıflar anlamına gelmektedir. Osmanlı'da din hizmetleri ile ilgilenen Şeyhülislam makamı ile vakıf malları ile ilgilenen Evkaf-ı Hümâyun Nezâretinin hizmetleri 2 Mayıs 1920 tarihli TBMM kararı ile yeni kurulan Şeriyye ve Evkaf Vekaleti ile devam etmiştir.

Türkiye'deki bakanlıklar, Türk devletinin yürütme erkinin bir parçasıdır. Her bakanlık, cumhurbaşkanı tarafından atanan bir bakan tarafından yönetilir. Şu anda 17 bakanlık vardır.