İçeriğe atla

Eridanos (mitoloji)

Eridanos veya Eridanus (GrekçeἨριδανός), Yunan mitolojisinde anlatılan bir ırmaktır. Antik Romalı şair Virgil, Aeneid (VI, 659.) adlı destansı şiirinde yer altı tanrısı Hades'in ırmaklarından birisi olarak saymıştır.

Antik kaynaklar

Hesiodos, Teogony'sinde saydığı ırmaklar listesinde 'derin anaforlu Eridanos' olarak bahseder. Yunan mitolojisinde, Okyanus ve Tetis'in oğludur. Irmakların kralıdır ve kıyılarında amber bulunmuştur.[1] Herodot (III, 115), Eridanos sözcüğünün Yunanca kökenli olduğunu ve bu nedenle belki de geniş bir coğrafyada olup Yunan keşfi olabileceğinden bahsetmiş, Kehribar Yolu, Po Nehrinin bitişiğinde sonlandığından bu ırmağı Po ile ilişkilendirmiştir. Rodoslu Apollonius'a ve Ovis'e göre, Kehribar (amber) güneşin çocukları Heliades'in gözyaşlarından oluşmuştur.

Gerçek ırmak

Gerçek Eridanos'un hangisi olduğu hakkında İtalya'nın kuzeyindeki Po veya Fransa'daki Rhône Nehri olabileceği gibi değişik tahminler bulunmaktadır. Antik Yunan yazılarında kehribarca zengin Kuzey Avrupa'da bir ırmak olarak anlatılmıştır.[2] Atina yakınlarında metro çalışması esnasında yatağı bulunan küçük bir akarsuyun adı mitolojik Eridanos Irmağı'nın adından esinlenilerek verilmiştir.

Senozoik ırmak

Eridanos, günümüzde Baltık Denizi'nin bulunduğu yerde bir zamanlar akmakta olduğu anlaşılan büyük bir ırmağa jeologlar tarafından verilen isimdir.[3] Irmağın drenaj sistemi Baltık Irmak Sistemi olarak bilinmektedir.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Theoi, Eridanos". 2 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2014. 
  2. ^ "the holy isle of Elektris", named for elektron, "amber", off the mouth of the Eridanos, was reached by the Argonauts, who were fleeing from the Colchians, in Rodoslu Apollonius' Argonautica, Book IV; their return trip from Colchis, in which they passed "the farthest reaches of the stream Eridanos" (iv.597), cannot be made to coincide with actual geography.
  3. ^ Overeem, I., Weltje, G.J., Bishop-Kay, C. & Kroonenberg, S.B., 2002. "The Late Cenozoic Eridanos delta system in the southern North Sea Basin: a climate signal in sediment supply?" Basin Research 13: 293–312.
  4. ^ Bijlsma, S., 1981. '"Fluvial sedimentation from the Fennoscandian area into the North-West European Basin during the Late Cenozoic". Geologie en Mijnbouw, 60: 337–345.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avrupa</span> kıta

Avrupa, kuzeyde Arktik Okyanusu, batıda Atlantik Okyanusu, güneyde Akdeniz ve doğuda Asya ile çevrili bir kıtadır. Avrupa'nın Asya'dan Ural Dağları, Ural Nehri, Hazar Denizi, Büyük Kafkaslar, Karadeniz ve Türk Boğazlarının su yolları ile ayrıldığı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Yunan mitolojisi</span> Antik Yunanların oluşturduğu mitlerden oluşan mitoloji

Yunan mitolojisi, Antik Yunanistan'da dünyanın yaratılışı, tanrı, tanrıça ve kahramanların hayatı hakkındaki söylence ve öğretileri içermekle kalmayıp aynı zamanda Eski Yunan dininin gövdesini oluşturmaktadır. Günümüzde, bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hâllerinden alıyoruz. Tarihçiler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için o dönemin sanatındaki ipuçlarını bile toplar.

<span class="mw-page-title-main">Apollonios (Pergeli matematikçi)</span> Konik kesitler üzerine yazılarıyla tanınan antik Yunan coğrafyacı ve astronom

Pergeli Apollonius, konik kesitler üzerindeki çalışmaları ile tanınan Antik Yunan geometri uzmanı ve astronom. Öklid ve Arşimet'in konuya katkılarından başlayarak, onları analitik geometrinin icadından önceki duruma getirdi. Elips, parabol ve hiperbol terimlerinin tanımları bugün kullanımda olanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Senozoyik</span> 66 milyon yıl öncesinden günümüze kadar süregelen Fanerozoyikin üçüncü zamanı

Senozoyik, yerküre tarihinin son 66 milyon yılını temsil eden şu anki jeolojik zamandır. Memelilerin, kuşların, kozalaklı ağaçların ve çiçekli bitkilerin baskınlığı, soğuyan, daha kuru bir iklim ve kıtaların günümüzdeki hâline gelmiş olması gibi özellikleri, Senozoyik Zaman'ı diğer jeolojik zamanlardan ayırır. Karmaşık canlıların evrimleşmesinden bu yana süregelen jeolojik zamanların sonuncusudur ve Senozoyik'ten önce Mezozoyik ve Paleozoyik olmak üzere iki jeolojik zaman vardır. Senozoyik Zaman, çoğu uzman tarafından bir asteroit veya başka bir gök cisminin Dünya'ya çarpmasıyla Chicxulub Krateri'nin oluşmasına sebep olduğu düşünülen bir olay ile; kuş harici dinozorlar da dahil birçok canlı türünün neslinin tükendiği Kretase-Paleojen yok oluşuyla başladı.

<span class="mw-page-title-main">Sfenks</span> Antik yapı, Antik Dünyanın 7 harikasından biridir

Sfenks, kafası koç, kuş veya insan, gövdesi ise uzanan bir aslan biçimini alan heykel. İlk önce Antik Mısır'da rastlanan Sfenks, antik Yunan mitolojisinde büyük kültürel önem taşımıştır ve ismini buradan almıştır. Sözcüğün Mısırca’daki orijinal biçimi kepes ankh ya da “yaşayan heykel” anlamında şeşep (sheshep) ankh'tır. Sfenkslerin en tanınmışı Büyük Gize Sfenksi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Cermenler</span> bugünkü Almanya, Avusturya, Bohemya ve Cermanyada MÖ 3. yüzyıldan 9. yüzyıla kadar yaşayan halk

Cermenler, bugünkü Almanya, Avusturya, Bohemya ve Cermanya'da MÖ 3. yüzyıldan 9. yüzyıla kadar yaşayan halk veya bu halktan olan kimse.

<span class="mw-page-title-main">Ambrosia</span>

Ambrosia, Yunan mitolojisine göre kimi zaman Tanrıların yiyeceği, kimi zaman içeceği ve genel olarak "sonsuz hayat" veren balımsı bir madde olarak tasvir edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kafkas Dağları</span>

Kafkas Dağları, Kafkas Sıradağları Kafkasya'da Karadeniz ve Azak Denizi ile Hazar Denizi arasında, kuzeybatı ve güneydoğu doğrultusunda uzanan sıradağlar ve dağ sistemi. Bu dağlar kuzeybatıda Taman Yarımadası yakınlarında başlar ve güneydoğuda Apşeron Yarımadasına değin uzanır. Kafkas Dağları, Kuzey ve Güney Kafkaslar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Kuzeyde kalan sıra dağlara Büyük Kafkas Dağları, Güney Kafkas Dağlarına ise Küçük Kafkas Dağları denir.

<span class="mw-page-title-main">Oinoanda</span>

Oenoanda veya Oinoanda, ; Likya bölgesinde, Ksantos vadisinin kuzeyinde bir antik şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kehribar Yolu</span>

Kehribar Yolu, antik çağda Kuzey Denizi ve Baltık Denizi'nden çıkarılan kehribar taşlarının güneye, Adriyatik Denizi'ne ve Akdeniz'e taşındığı birçok ticaret yoluna verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Amphion</span>

Yunan mitolojisinde Amphion adında birçok karakter vardır:

<span class="mw-page-title-main">Argonotlar</span>

Argonotlar Yunan mitolojisinde Truva Savaşı'ndan önceki yıllarda yaşamış kahraman bir grup. İason önderliğinde Altın Post'u bulmak için Kolhis'e gidişini konu alan bir mitte yer alırlar. Kahramanların ismi bindikleri gemi olan Argo'dan gelir. Geminin adı ise yapan kişi olan Argus'tan gelir. "Argonotlar" kelime anlamı itibarıyla "Argo denizcileri" anlamına gelir. Maceraları, Hellenistik dönemden günümüze kalan tek destan olan Argonautika'da anlatılır.

<span class="mw-page-title-main">Eridanos Irmağı</span> Irmak

Eridanos, günümüzde Baltık Denizi'nin bulunduğu yerde bir zamanlar akmakta olan bugün ortadan kalkmış bir eski dönem ırmağıdır. Bu ırmağın drenaj sistemi daha çok Baltık Irmağı Sistemi olarak bilinmektedir. Eridanos isimlendirmesi Antik Yunan'daki mitolojik Eridanos'tan esinlenilerek verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Herakleia Pontiki</span> Bitinya sahilinde antik bir kent

Herakleia Pontiki Küçük Asya'da Bitinya sahilinde antik bir kent olup, Likus nehrinin ağzında yer alır. Yunan şehir-devleti Megara tarafından kurulmuştur, kuruluş tarihi yaklaşık MÖ 560-558'dir ve Yunanların Archerusian çıkıntısına (Bababurnu) bitişik mağaradan yeraltı dünyasına girdiğine inandıkları Herakles'in ismi verilmiştir. Antik şehrin yerinde günümüzde Türkiye'de Zonguldak ilinde Karadeniz Ereğlisi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Taşoz</span> Yunanistana bağlı ada

Taşoz veya Taşyüz/Taşözü bir Yunan adasıdır, coğrafi olarak Kuzey Ege'dedir fakat idari olarak Kavala bölgesel bölümünün parçasıdır. En kuzeydeki ve alan olarak 12. en büyük Yunan adasıdır. Bu isim aynı zamanda adanın en büyük kasabası ve kuzey tarafında, ana karanın tam karşısında, Keremetli'den yaklaşık 10 kilometre uzaklıkta bulunan Taşoz'un da adıdır. Antik zamanlardan beri termae bulunması Taşoz adasını tatil yeri olarak bilinmesini sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mosinikler</span>

Mosinikler Antik Yunanların, Pontus'ta yaşayan halkı tanımlamak için kullandığı isimdi.

Rodoslu Attalus MÖ 2. yüzyılda Rodos'ta yaşamış ve Hipparchus'un çağdaşı olan eski bir Yunan gramerci, astronom ve matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Pelagonya</span> tarihi bölge

Pelagonya, Antik krallığın adını taşıyan Makedonya'nın coğrafi bir bölgesidir. Antik Pelagonya, kabaca Kuzey Makedonya'daki günümüzdeki Prilepe, Mogila, Novaci, Kruševo ve Krivogaştani belediyelerine karşılık gelir.

<span class="mw-page-title-main">Amber Sahili</span>

Amber Sahili, Baltık Denizi'nin kuzeybatısındaki Kaliningrad'ın kıyı şeridine verilen addır. Bu alanda kehribar 19. yüzyılın ortalarından beri açık ocak madenciliğinde kazılmıştır. Dünya kehribar rezervlerinin % 80'ini içeren Palmnikenskoe ve Primorskoe, 1948-1951'lerde Sambia Yarımadası'nın batı kıyısındaki Yantarny yakınlarında keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">Orionides</span> dinozor kladı

Orionides, Orta Jura'dan günümüze kadar gelmiş tetanuran teropod dinozorlarının bir kladıdır. Grup, kuşlar dahil olmak üzere çoğu teropod dinozoru içerir.